Sponsored by:

Please check:

DẠY CON VỊ THA, BIẾT THA THỨ QUA VIỆC THỂ HIỆN LÒNG NHÂN ÁI

ID: 241 POSTED_BY_ID:241

DẠY CON VỊ THA, BIẾT THA THỨ QUA VIỆC THỂ HIỆN LÒNG NHÂN ÁI

Người Việt
January 6, 2022

BROOKLYN, New York (NV) – Bằng cách làm gương về sự tha thứ và hàn gắn, cha mẹ sẽ giúp con phát triển sự gan dạ, kiên trì và luôn ngẩng cao đầu khi khó khăn ập đến, theo trang mạng MindGreenBody.

Sự kết nối là một trong những yếu tố quan trọng và cần thiết nhất liên quan đến tồn tại của con người. Trên thực tế, hạnh phúc của chúng ta phụ thuộc vào sức khỏe của các mối quan hệ và khả năng tìm được ý nghĩa từ những thách thức trong cuộc sống, trong đó có cả những thử thách trong việc nuôi nấng, dạy dỗ con nên người cũng như cách đối mặt với khó khăn và trưởng thành theo năm tháng.

Dạy con biết tha thứ là giúp con có hành trang tốt nhất khi bước vào đời sau này. (Hình: Trinity Kubassek/Pexels)

1-LỰA CHỌN ĐỂ THA THỨ

Tha thứ bắt đầu từ một sự lựa chọn. Nó không có nghĩa là dung túng hay không bắt buộc ai đó phải chịu trách nhiệm. Lựa chọn tha thứ có nghĩa là từ chối cho phép người khác kiểm soát suy nghĩ, cảm xúc, mối quan hệ hoặc hành động của mình. Khi bạn đã sẵn sàng để tha thứ, bạn sẽ lấy lại được quyền của mình và không cho phép người khác nắm quyền trên bạn.

Đối với các bậc phụ huynh, hãy nói với con về sự tha thứ; chia sẻ với con về cuộc hành trình của cha mẹ khi phải đối diện với những việc không như ý muốn của mình và học cách buông bỏ cũng như tha thứ sự việc. Cha mẹ minh họa cho con món quà của sự hàn gắn và sự tha thứ bằng cách loại bỏ cảm xúc mà những bất bình và tổn thương có thể tạo ra.

2-HÃY HIỆN DIỆN TRONG THỰC TẠI

Suy nghĩ ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm nhận và thể hiện ra hành vi ra bên ngoài. Phần lớn thời gian của chúng ta dành để ngẫm nghĩ về quá khứ hoặc lập kế hoạch cho tương lai mà quên mất đi ở hiện đại mới là quan trọng.

Hiểu được chính xác bản thân đang ở đâu cho phép chúng ta phản ứng và thích ứng một cách chu đáo. Ngoài ra, được ở bên những người mình yêu thương cũng là cách tốt nhất để sống cuộc đời ít hối tiếc nhất. Do đó, bạn hãy dành thời gian cho gia đình và con cái, để cả nhà cùng kết nối và chia sẻ với nhau, và quan trọng nhất là không để các thiết bị điện tử và sự phiền nhiễu xen vào thời gian này.

3-THỰC HÀNH SỰ THA THỨ MỖI NGÀY

Hầu hết chúng ta nghĩ về sự tha thứ như một nhiệm vụ lớn liên quan đến những bất ổn lớn. Trên thực tế, sự tha thứ là một điều cần thiết hằng ngày và rất quan trọng để vun đắp các mối quan hệ lành mạnh.

Cho dù bạn cảm thấy khó chịu vì một tổn thương nhỏ hằng ngày hay đã phải chịu đựng một sự phản bội lớn, hãy nêu tên chúng, sau đó nói với bản thân về việc tha thứ và để nó qua đi. Trình bày cách hành động tha thứ có thể giúp bạn vượt qua tổn thương, tìm thấy sự chữa lành và cuối cùng được củng cố về thể chất, tinh thần và cảm xúc.

Bạn hãy dành thời gian cho gia đình và con cái, để cả nhà cùng kết nối và chia sẻ với nhau. (Hình: Vlada Karpovich/Pexels)

4-KÊU GỌI LÒNG DŨNG CẢM

Thật không dễ dàng để từ bỏ hành vi xúc phạm người làm bạn tổn thương, đặc biệt là khi người đó không xin lỗi, hoặc tệ hơn là không quan tâm. Lòng dũng cảm là sự sẵn sàng đối mặt với nỗi sợ hãi và khó chịu hơn là chống cự hoặc trốn tránh nó.

Các chuyên gia nói rằng lòng dũng cảm giống như một cơ bắp và chúng ta có thể luyện tập để làm cho nó mạnh mẽ hơn. Chúng ta có thể sử dụng những lời khẳng định tích cực để giúp kiềm chế những suy nghĩ tiêu cực và đưa bản thân đi đúng hướng như “Tôi có thể. Tôi xứng đáng. Tôi có đủ. Tôi chọn lòng bao dung.”

5-LÀM GƯƠNG CHO CON VỀ CÁCH ĐỐI PHÓ VỚI CẢM XÚC

Con trẻ xem ba mẹ như những hình mẫu. Cách ba mẹ đương đầu với sự tức giận, nói về những bất bình, chọn cách tha thứ và đối mặt với những thất vọng hằng ngày có thể là cách con sẽ đối phó với chúng. Bằng cách xác định, quản lý và thể hiện cảm xúc một cách lành mạnh và hiệu quả, cha mẹ đang làm gương cho con.

Điều quan trọng là cha mẹ phải nhận thức rằng con đang học hỏi từ cha mẹ trong mọi tình huống để tiếp tục phát triển và trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.

LỜI KẾT

Không phải lúc nào chúng ta cũng có thể lựa chọn điều gì xảy ra với mình, nhưng chúng ta có thể chọn cách ứng phó với những thử thách đó.

Cha mẹ luôn muốn nuôi dạy để con có khả năng ứng phó với các tình huống một cách chu đáo. Khi hiểu rằng chúng ta được tiếp thêm sức mạnh qua mỗi thử thách, chúng ta trau dồi can đảm để sống hết mình và chọn tình yêu thay vì sợ hãi.

Khi sợ hãi, bản thân đã tặng một món quà mà người đó không xứng đáng. Mặc dù tha thứ là cách hiệu quả nhất để giảm bớt và vượt qua nỗi đau, nhưng cần có bản lĩnh để tha thứ khi chúng ta đang bị tổn thương.

Thừa nhận sự khó chịu và lựa chọn có mục đích và ý thức để nhìn thấu sự vĩ đại bên trong mỗi người sẽ là hình mẫu cho lòng dũng cảm và sự tha thứ cho các mối quan hệ của con cái của bạn. (KD) [qd]

THIỀN ĐỊNH GIÚP TĂNG CƯỜNG HỆ MIỄN DỊCH

ID: 240 POSTED_BY_ID:240

OPEN WEBPAGE

THIỀN ĐỊNH GIÚP TĂNG CƯỜNG HỆ MIỄN DỊCH
Nguoi Viet
December 26, 2021

MIAMI, Florida (NV) – Phân tích mẫu máu của 100 người cả nam lẫn nữ trước và sau khi thiền cho thấy rằng thiền định với cường độ cao có thể giúp tăng cường hoạt động của gene chuyên điều hành kháng thể, cải thiện đáng kể hệ miễn dịch, theo bản tin hãng thông tấn UPI hôm Thứ Năm, 23 Tháng Mười Hai.

Tuy nhiên, nhóm khoa học gia nhấn mạnh nghiên cứu của họ được thực hiện ở các buổi thiền định kéo dài 10 tiếng đồng hồ mỗi ngày và duy trì suốt tám ngày liên tục, một điều mà trên thực tế rất ít người có thể làm theo được.

Dù vậy, ông Vijayendran Chandran, giáo sư Khoa Nhi và Khoa Thần Kinh tại đại học Y Khoa Florida University of Florida, School of Medicine, vẫn khẳng định tầm quan trọng của thiền định trong điều trị những bệnh liên quan đến suy giảm hệ miễn dịch và “thiền dài hạn trong khoảng thời gian ngắn mỗi ngày cũng có hiệu quả.”

Trước khi bắt đầu nghiên cứu, Giáo Sư Chandran đã tự mình hoàn thành một khóa thiền dài 48 ngày, mỗi ngày 20 phút tại nhà. Thí nghiệm giúp ông cảm thấy minh mẫn và tăng khả năng tập trung hơn, do đó ông quyết định khám phá chi tiết hơn lợi ích của thiền.

Nghiên cứu bao gồm 106 người đàn ông và phụ nữ, độ tuổi trung bình là 40. Tất cả đều đã ghi danh tham gia một khóa thiền được thực hiện tại Viện Khoa Học Nội Tâm Isha ở McMinnville, Tennessee. Mẫu máu được lấy từ người tham gia vào nhiều thời điểm, năm đến tám tuần trước khi khóa tu bắt đầu, và ba tháng sau khi khóa tu hoàn thành.

Ba tháng sau khi khóa thiền kết thúc, Giáo Sư Chandran và đồng nghiệp nhận thấy sự gia tăng hoạt động của 220 gene liên quan đến miễn dịch, bao gồm 68 gene có liên quan với “tín hiệu interferon.”

Theo nhóm nghiên cứu, tín hiệu interferon là chìa khóa trong tăng cường khả năng chống lại nhiều bệnh lý của cơ thể, bao gồm ung thư, đa xơ cứng hoặc thậm chí COVID-19. Nguyên do là do các protein interferon hoạt động hiệu quả là yếu tố kích hoạt hệ thống miễn dịch.

Giáo Sư Chandran lưu ý thêm, hoạt động không đủ mạnh của interferon là một trong những vấn đề ở những bệnh nhân COVID-19 bệnh nặng.

Gần như tất cả (97%) “gene đáp ứng” của interferon được kích hoạt sau khóa thiền. Trái lại, ở những bệnh nhân COVID-19 bệnh nhẹ, chỉ 76% interferon được kích hoạt và ở trường hợp bệnh nặng, con số được ghi nhận là 31%.

Những phát hiện này cho thấy trong tương lai thiền định có thể được xếp vào “nhóm liệu pháp nhận thức hành vi” (behavioral therapy) giúp duy trì sức khỏe não bộ và sửa đổi các bệnh thần kinh hiện tại không thể đảo ngược.

Ông Alex Presciutti, bác sĩ tâm lý học lâm sàng, cho biết: “Nhiều nghiên cứu trước đây đã thảo luận về mối liên hệ tích cực của phương pháp thiền định đối với sức khỏe tâm lý và thể chất. Nghiên cứu này đóng góp rất nhiều vào tài liệu này bằng cách xác định cơ chế tiềm năng thúc đẩy vai trò bảo vệ của thiền định đối với sức khỏe tâm lý và thể chất.”

Mặc dù vẫn chưa thể khẳng định một người bình thường ngồi thiền tại nhà sẽ có hiệu quả tăng cường miễn dịch tương đương với những người tham gia cuộc nghiên cứu, họ vẫn có thể hưởng được một số lợi ích ở mức độ nào đó. (V.Giang) [qd]

CARRIE SPECTOR | TÂM THƯỜNG ĐỊNH LƯỢC THUẬT: LÀM THẾ NÀO ĐỂ XOA DỊU SỰ CĂNG THẲNG CỦA TRẺ EM? NGHIÊN CỨU CỦA ĐẠI HỌC STANFORD | HOW TO CALM A STRESSED KID? A ONE-MINUTE VIDEO CAN H

ID: 239 POSTED_BY_ID:239

OPEN WEBPAGE

CARRIE SPECTOR | TÂM THƯỜNG ĐỊNH LƯỢC THUẬT: LÀM THẾ NÀO ĐỂ XOA DỊU SỰ CĂNG THẲNG CỦA TRẺ EM? NGHIÊN CỨU CỦA ĐẠI HỌC STANFORD | HOW TO CALM A STRESSED KID? A ONE-MINUTE VIDEO CAN HELP, ACCORDING TO STANFORD RESEARCHERS
01/12/2021

Carrie Spector-Tâm Thường Định lược thuật

Làm thế nào để xoa dịu sự căng thẳng của trẻ em?

Video chỉ dài một phút có thể giúp ích cho bạn thực hiện điều nay, theo các nhà nghiên cứu Stanford.

Một nghiên cứu của trường đại học Stanford cho thấy phương pháp hít thở chậm và sâu vài lần làm giảm sự kích thích sinh lý của trẻ trong môi trường hàng ngày rất đáng kể.

Đây lẽ ra là một trong những điều đầu tiên mà cha mẹ hay giáo viên nên nói cũng như hướng dẫn cho một đứa trẻ đang khó chịu: “Hãy hít thở sâu”. Tuy nhiên tìm hiểu về tác động của việc hít thở sâu đối với phản ứng căng thẳng của cơ thể đã hoàn toàn không được quan tâm ở trẻ nhỏ, mà phần lớn chỉ tậm trung cho người lớn nhưng lại thường chỉ diễn ra trong các phòng thí nghiệm ở đại học, khiến cho việc áp dụng thậm chí rất với cuộc sống thực tế của trẻ em.

Nghiên cứu mới này là nghiên cứu đầu tiên cho thấy rằng chỉ cần hít thở chậm và sâu vài lần sẽ làm giảm sự kích thích sinh lý đáng kể của trẻ nhỏ. Bằng cách đo lường các tác động trong môi trường tự nhiên như cắm trại ban ngày và tại sân chơi, nghiên cứu đồng thời cũng mang tính đột phá, phản ánh sự tiếp cận gần gũi trải nghiệm với trẻ em hơn là việc chỉ nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.

Với video hoạt hình ngắn này được phát triển cho nghiên cứu hiện được phổ biến miễn phí trực tuyến, cung cấp một phương tiện đã được chứng minh có thể được sử dụng trong lớp học nhằm giới thiệu cho trẻ em cách hít thở sâu như một cách tự do thoải mái. Nó cũng có thể giúp cha mẹ chuẩn bị cho trẻ em trước một tình huống căng thẳng tiềm ẩn – chẳng hạn như một cuộc hẹn tiêm vắc-xin, hoặc một cuộc tụ tập vào kỳ nghỉ.

Tác giả chính của nghiên cứu, Jelena Obradović, là phó giáo sư tại “Stanford Graduate School of Education – GSE” cũng như giám đốc Dự án “Adaptation and Resilience in Kids” (SPARK Lab) cho biết: “Nghiên cứu này chỉ ra việc hít thở sâu và chậm trong môi trường hàng ngày có thể có tác động đáng kể đến tâm sinh lý căng thẳng của trẻ. Nhưng nếu chỉ bảo trẻ hít thở sâu có thể là không đủ – trẻ cần có sự hỗ trợ các chuyên môn. Vì vậy, chúng tôi rất vui vì chúng tôi cũng có thể cung cấp một công cụ dễ sử dụng giúp trẻ em học kỹ thuật này ”.

Nghiên cứu được đồng ủy quyền bởi cộng sự nghiên cứu GSE, Michael J. Sulik và nghiên cứu sinh tiến sĩ Emma Armstrong-Carter, được phổ biến vào ngày 16 tháng 11 trên tạp chí Developmental Psychobiology.
Thí nghiệm hiện trường thực tế
Các phương pháp thực hành chánh niệm kết hợp hít thở sâu, chẳng hạn như yoga và thiền, đã được đưa vào lớp học tại nhiều trường học. Nhưng trước nghiên cứu này, nhiều nghiên cứu đã không chỉ ra rõ ràng liệu bản thân nhịp thở chậm có thể làm thay đổi đáng kể phản ứng căng thẳng sinh lý của trẻ nhỏ hay không.

Các nhà nghiên cứu cho biết, họ đã đặt ra mục tiêu cô lập hoạt động thở và điều tra tác động của nó – tiên liệu và cân nhắc tình huống thực tế, bao gồm việc trẻ nhỏ có thể không có khả năng hít thở sâu dù chỉ vài phút và chúng cần được giúp đỡ để học cách thực hành theo.

Obradović nói: “Khi bạn yêu cầu trẻ nhỏ hít thở sâu, nhiều người không thực sự biết cách hít vào và thở ra từ từ, nếu chúng chưa được đào tạo bất kỳ khóa học nào. Nó không thuộc về bản năng của trẻ nhỏ. Các trẻ sẽ thành công hơn trong việc hít thở sâu vài lần nếu có hướng dẫn cụ thể bằng hình ảnh.”

Để giúp học sinh tiểu học học kỹ thuật này, các nhà nghiên cứu đã làm việc với một nhóm nghệ sĩ tại RogueMark Studios, có trụ sở tại Berkeley, California, để sản xuất một video dài chỉ một phút. Video hoạt hình hướng dẫn trẻ nhỏ cách hít vào từ từ bằng cách giả vờ ngửi một bông hoa và thở ra bằng cách giả vờ thổi nến. “Từ quan điểm thực dụng,” Obradović nói, “chúng tôi nghĩ rằng một chuỗi rất ngắn, bốn nhịp thở, dường như có thể thực hiện được với lứa tuổi này.”

Trong quá trình thực nghiệm của họ, các nhà nghiên cứu Stanford đã tuyển chọn 342 trẻ nhỏ – trung bình 7 tuổi – với sự cho phép của cha mẹ, tại bảo tàng việc dành cho trẻ em, sân chơi công cộng và trọn ba ngày trại hè ở Khu vực Vịnh San Francisco.

Khoảng một nửa số trẻ em được chỉ định vào một nhóm để xem video hoạt hình có hướng dẫn thở sâu. Những người còn lại xem một video thông tin có các hình ảnh động tương tự nhưng không liên quan đến bài tập thở.
Tất cả trẻ em được xem video được chỉ định của chúng trong các nhóm nhỏ, tại các bàn được đặt gần địa điểm nơi chúng được tuyển dụng, để duy trì một khung cảnh tự nhiên cho nghiên cứu. Cũng để phù hợp với cách tiếp cận thực tế đối với dự án nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã không giám sát trẻ em hoặc khuyến khích thêm để thực hiện hướng dẫn thở sâu.

Cách tiếp cận “có chủ đích điều trị” này – phân tích tất cả các đối tượng, cho dù họ có tham gia hay không – được coi là đáp ứng cái nhìn sâu sắc hơn về hiệu quả tiềm năng của nó khi được áp dụng trong các môi trường nhóm hàng ngày, như lớp học, nơi Obradović nói không phải ai cũng có khả năng tham gia.
Đo lường phản ứng của cơ thể đối với những thách thức hàng ngày
Các nhà nghiên cứu đã đo hai đặc tính sinh học ở tất cả những người được tuyển dụng: nhịp tim và rối loạn nhịp xoang hô hấp (RSA), đề cập đến tốc độ thay đổi của nhịp tim khi một người hít vào và thở ra.

Theo Obradović, RSA đóng một vai trò quan trọng trong việc ảnh hưởng đến nhịp tim và nó có liên quan đến khả năng điều chỉnh cảm xúc, tập trung sự chú ý và tham gia vào các công việc của trẻ.

Obradović cho biết: “Khi nói đến việc đo lường tác động của hít thở sâu đối với sinh lý căng thẳng, RSA có vẻ là dấu hiệu sinh học thích hợp nhất. RSA là thước đo thuần túy duy nhất đánh giá hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, hệ thống mà chúng tôi đã phát triển để giúp đối phó với những thách thức hàng ngày…”

Sự thay đổi trong các biện pháp là rất sâu sắc: RSA tăng lên và nhịp tim chỉ giảm khi phản ứng với video hít thở sâu và hiệu quả lớn hơn trong nửa sau của video, bao gồm hầu hết các bài tập thở sâu. Những đứa trẻ trong nhóm đối chứng không có sự thay đổi trong cả hai biện pháp.

“Những phát hiện của chúng tôi cho thấy việc hướng dẫn một nhóm trẻ thực hiện bài tập thở nhịp độ chậm trong một phút ở khung cảnh hàng ngày có thể làm giảm đáng kể mức độ kích thích sinh lý trung bình,” Obradović nói.
Nghiên cứu sâu hơn nên xem xét tác động của việc hít thở sâu ở nhóm tuổi này sau một trải nghiệm căng thẳng hoặc thử thách, cô nói. “Nhưng thực tế là trẻ em ở độ tuổi này có thể điều chỉnh tâm sinh lý căng thẳng của chúng ngay cả khi chúng tương đối bình tĩnh, hứa hẹn rằng kỹ thuật này thậm chí sẽ còn hiệu quả hơn khi chúng thất vọng hoặc khó chịu.”

Độc giả có thể truy cập phiên bản đầy đủ của video với phần giới thiệu về hít thở sâu, hoặc video ngắn hơn chỉ có phần thực hành phương pháp này.

HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG NGÔ ĐÌNH DIỆM (PHẦN I: THÀNH QUẢ XÂY DỰNG BAN ĐẦU CỦA VIỆT NAM CỘNG HOÀ,1954-1960)

ID: 238 POSTED_BY_ID:238

OPEN WEBPAGE

HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG NGÔ ĐÌNH DIỆM (PHẦN I: THÀNH QUẢ XÂY DỰNG BAN ĐẦU CỦA VIỆT NAM CỘNG HOÀ,1954-1960)
08/11/2021
Đỗ Kim Thêm

BỐI CẢNH

Trong những năm đầu của thập niên 1950, chính giới Mỹ chủ yếu quan tâm đến hậu quả của chủ thuyết Domino. Ngay sau khi Hiệp định Genève năm 1954 được ký kết, Hội đồng An ninh Quốc gia của Mỹ lập luận là nếu Cộng sản chiếm được một nước trong khu vực Đông Nam Á, tình hình an ninh của nước Mỹ và phương Tây sẽ bị đe doạ.

Để đối phó kịp thời với phong trào Cộng sản đang bành trướng, Mỹ phải nhanh chóng soạn thảo một chính sách an ninh chung cho khu vực mà xây dựng cho miền Nam thành một tiền đồn chống Cộng  là ưu tiên.

“… Việt Nam là nền tảng của Thế giới Tự do ở Đông Nam Á, … chúng ta không được phép bỏ rơi và bỏ qua nhu cầu của Việt Nam….”

Đó là lời tuyên bố của Nghị sĩ John F. Kennedy trong năm 1956. Dĩ nhiên, đây không phải là biểu lộ về một niềm tin hay thiện cảm cá nhân, mà là phản ảnh sự đồng thuận về quan điểm chung của chính giới tại Washington trong giai đoạn Chiến tranh Lạnh đang thành hình.

Ý tưởng ban đầu của chính giới Mỹ là miền Nam phải có thể chế dân chủ và tự do, hoàn toàn độc lập với ảnh hưởng chính trị của thực dân Pháp, có một chính quyền bao gồm tất cả các đại diện cho các xu hướng chính trị hiếu hoà mang tinh thần đoàn kết dân tộc và kiên quyết xa lánh Việt Minh.

Công luận của Mỹ cho rằng thách thức này là một thực tại khách quan và giải pháp tìm ra là những lý tưởng cao đẹp mà một quốc gia còn non trẻ như Việt Nam Cộng Hoà cần theo đuổi.

Nhìn chung, trong giai đoạn này, thế giới phương Tây đang ở thế mạnh về thực lực kinh tế và chủ thuyết ngăn chận của Tổng thống Harry S. Truman là thích hợp về sách lược chính trị.

Nhưng thực tế cho thấy là chủ trương xây dựng hiếu hoà của miền Nam khó có thể xoa dịu được hung đồ xâm lược của miền Bắc. Lý do chính là Liên Xô và Trung Quốc đồng thuận về chủ trương bành trướng ý thức hệ và yểm trợ dồi dào phương tiện  để thực hiện.

Trong những năm cuối của thập niên 1950, trọng tâm trong chính sách đối ngoại của các nước là hướng về hợp tác và phát triển quốc tế.

Thoạt đầu, Liên Xô, một cường quốc có trang bị vũ khí nguyên tử, luôn có những biện pháp độc tài tàn bạo để đàn áp người dân trong nước và can thiệp quân sự tại nước ngoài, mà hai thí dụ điển hình là tại Cộng hoà Dân chủ Đức năm 1954 và Hung năm 1956. Sau khi Stalin chết, giới lãnh đạo mới đề ra chủ thuyết “Sống chung Hoà bình”, tỏ ra có thay đổi hoà dịu khi giảm dần việc thanh trừng giới đối lập trong nước và can thiệp các nước Đông Âu.

Trong cộng đồng thế giới, vấn đề độc lập cho các quốc gia bị thực dân cai trị trở thành sách lược ưu tiên chung. Các cuộc đấu tranh vũ trang giành độc lập dân tộc của Algérie và Việt Nam gây nhiều thương tổn và uy tín cho Pháp, trong khi thực dân Anh, thông qua hình thức hợp tác trong khối Thịnh vương Chung (Commonwealth of Nations), tránh được nhiều thiệt hại về nhân mạng. Khi Anh đồng thuận, Ấn Độ thu hồi độc lập năm 1947, Mã Lai và Ghana năm 1957, các nước khác cũng lần lượt tiếp theo.

Trong chiều hướng này, Thủ tướng Anh Harold Macmillan cũng nhận ra là gió đã xoay chiều (wind of change); tình thế đổi thay, nên các nước Á- Phi sinh ra nhiều biến động.

Để vượt qua các nghịch cảnh và bất hoà, các nước Á-Phi cũng ý thức là không còn muốn bị thúc ép trong khuôn khổ xung đột ý thức hệ Đông-Tây. Chính sách ngoại giao của Ấn Độ năng động hơn sau khi giành được độc lập là một tấm gương mới trong mối quan hệ quốc tế. Thủ tướng Jawaharlal Pandit Nehru chọn thái độ trung lập, đó là hiếu hoà, không liên kết quân sự, chỉ lo hợp tác kinh tế để phát triển và tiếp tục ủng hộ chính trị cho các nước đấu tranh giành độc lập.

Tiếp theo lời kêu gọi của Nehru trong hội nghị Bandung tháng Tư năm 1955, “Phong trào các Quốc gia Phi liên kết” được thành hình. Từ nay, các quốc gia Á- Phi chủ trương là không còn phân biệt hệ thống xã hội và cùng nhau theo đuổi một mục tiêu chung là phụng sự cho hoà bình thế giới, mà chống thực dân, phân biệt chủng tộc và tân trang vũ khí nguyên tử là phương tiện.

Trong khi thế giới đang chuyển mình trong một bối cảnh đầy năng động và đa dạng, chính giới Mỹ tỏ ra không phản ứng mềm dẻo cho phù hợp với biến chuyển của tình thế. Tổng thống Dwight D. Eisenhower và Ngoại trưởng John Foster Dulles vẫn còn tiếp tục lo sợ về các hiểm hoạ xâm lăng của Cộng Sản và luôn cảnh báo các nước theo phe Trung lập là sẽ bị sa lưới. Thực tế cho thấy là các biện pháp đe doạ quốc tế hay trấn áp trong nước theo kiểu của Stalin trước đây không còn tái diễn.

Đến cuối thập niên 1950, ngay trong nội tình nước Mỹ cũng không đạt được những tiến bộ khích lệ về mặt phúc lợi xã hội; ngược lại, các thách thức thuộc về kỳ thị chủng tộc và bất công xã hội ngày càng gia tăng. Các đòi hỏi của người da đen và Martin Luther King về quyền hội nhập và bình đẳng sắc tộc không được giải quyết thoả đáng; người dân có cảm tưởng chung là xã hội Mỹ đang từ ổn định biến thành trì trệ và từ bảo thủ chuyển sang bất động.

LUẬN ĐIỂM CĂN BẢN VỀ LÝ THUYẾT VIỆN TRỢ CỦA MỸ

Ngay từ năm 1949, Tổng thống Harry S.Truman đã đề ra chương trình phát triển kinh tế, mà nội dung chính là cần phân biệt hai khu vực trung tâm và ngoại vi để tiến hành.

Các đại học Mỹ bắt đầu đặt trọng tâm nghiên cứu về các chương trình phát triển cho các nước chậm tiến. Các khái niệm về “Viện trợ phát triển” hay “Thế giới thứ Ba” được thảo luận sâu rộng.

Chính quyền Mỹ nhận ra một luận điểm lý thuyết chung cho viện trợ phát triển: điều kiện tiên quyết làm ổn định chính trị cho chế độ là tăng trưởng kinh tế cho toàn dân. Cho đến nay, tiền đề này vẫn còn đúng.

Trong chiều hướng này, tác phẩm The Stages of Economic Growth (1959) của Kinh tế gia Walt W. Rostow ra đời. Đó là một thí dụ điển hình.

Theo Rostow, phát triển kinh tế đất nước phải trải qua các giai đoạn từ sản xuất nông nghiệp, sang công nghiệp và cuối cùng là cung ứng dịch vụ. Cuộc cách mạng công nghiệp tại Tây Âu làm thay đổi mọi mặt về kinh tế, văn hoá và xã hội là thành quả chứng minh. Một xã hội nông nghiệp dần dà được hiện đại hoá, mà Rostow gọi là sẽ cất cánh (Take-off) thành một xã hội công nghiệp.

Theo suy luận này, tiến trình phát triển tại các nước chậm tiến cũng sẽ tương tự như tại phương Tây; nhất định ảnh hưởng của trào lưu hiện đại hoá sẽ lần lượt lan toả đến các nước thuộc Thế giới thứ Ba.

Do đó, may ra, nếu có được hai biện pháp vừa công nghiệp hoá và viện trợ Mỹ cùng lúc, thì tốc độ phát triển càng nhanh. Lý thuyết của Rostow đã thuyết phục được giới khoa bảng và chính giới tại Washington.

Để thực thi, Mỹ đưa ra hằng loạt các chương trình viện trợ phát triển kinh tế, kỹ thuật và văn hoá cho các nước đang phát triển. Nhìn chung trong bối cảnh này, triển vọng cho các nước nhận viện trợ Mỹ là lạc quan, điển hình là miền Nam.

THỰC TẾ VỀ THÀNH QUẢ XÂY DỰNG CỦA MIỀN NAM

Miền Nam đang bắt đầu chuyển mình trong bối cảnh mới: Pháp phải ra đi và Mỹ sắp đến, một nền dân chủ cộng hoà cho chế độ chưa thành hình và sự đồng thuận của toàn dân trong việc xây dựng quốc gia chưa đạt được.

Ý thức được thách thức nảy, Tổng thống Eisenhower ủng hộ cho Thủ tướng Diệm thực thi một chương trình cải cách toàn diện, đặc biệt nhất là cố tạo ra một ý thức về tinh thần quốc gia cho người dân miền Nam.

Đúng như Tổng thống Eisenhower kỳ vọng, chỉ trong hơn ba năm sau ngày chấp chánh, Tổng thống Diệm đã tạo ra những thành tựu đáng kể. Nổi bật nhất là tình hình trật tự tại miền Nam được vãn hồi, các giáo phái không còn chống đối, các đơn vị vũ trang được sát nhập vào quân đội quốc gia và phân tán, các tổ chức phiến loạn đã được dẹp tan, sự phân hoá trong quân đội không còn.

Các biện pháp táo bạo của ông Diệm để đem lại trật tự cho xã hội là đóng cửa hai sòng bạc Đại Thế giới và Kim Chung tại Sải Gòn (15-1-1955), chiến dịch Đinh Tiên Hoàng (5-6-1955- 20-12-1955) mang lại an ninh cho các tỉnh miền Tây Nam phần, chiến dịch Hoàng Diệu (21-9-1955- 21-10-1955) hoạt động tại khu Rừng Sát nhằm truy sát sào huyệt của Bình Xuyên.

Nâng cao thanh thế cho ông Diệm là cơ cấu hành chánh quốc gia bắt đầu hoạt động và dân sinh cải tiến; do đó, chế độ thu phục nhân tâm nhiều hơn.

Thành công trong chương trình tái định cư cho 818.131 đồng bào miền Bắc là một kỳ tích lịch sử cho Việt Nam Cộng Hoà. Với 565.000 mẩu đất hoang được khai khẩn thành khu canh nông dinh điền giúp cho đồng bào có cơ hội bắt đầu làm lại cuộc đời mới tại miền Nam, mà Cái Sắn, La Ngà, Pleiku, Cà Mau, Đồng Tháp Mười là những thí điểm lập nghiệp điển hình.

Cho đến năm 1960, Việt Nam bắt đầu có tiếng nói trên chính trường quốc tế. Việt Nam trở thành hội viên của 30 tổ chức quốc tế và khu vực, đặt 16 sứ quán tại hải ngoại.Với 42 nước công nhận chế độ, Sài Gòn có 22 nước đặt sứ quán.

Đáng kể nhất là năm 1957 khi ông Diệm công du chính thức Hoa Kỳ lần đầu tiên với cương vị Tổng thống Việt Nam Cộng hoà. Với  khả năng hùng biện lưu loát bằng Anh ngữ, ông Diệm đã xuất sắc nêu cao chính nghĩa quốc gia và thuyết phục được chính giới Mỹ. Trước Quốc hội và các cơ quan truyền thông, ông gây được tiếng vang cho Việt Nam.

Không những trong nước Mỹ, mà nhiều quốc gia khác bắt đầu dành nhiều thiện cảm cho sự trỗi dậy của Việt Nam. Cho đến nay, trong lịch sử bang giao Mỹ-Việt, chưa có một nhà lãnh đạo nào của Việt Nam có thể đạt được thành quả ngoại giao tương xứng.

Kinh tế Việt Nam trên đà xây dựng thuận lợi khi cơ chế thị trường nội địa bắt đầu hoạt động hữu hiệu. Các nhà máy công nghiệp như sản xuất đường Biên Hoà, cát trắng Khánh Hoà, than đá Nông Sơn, xi măng Hà Tiên đi vào sản xuất. Gạo Việt Nam xuất cảng gia tăng và gây tiếng vang trong thị trường nông phẩm thế giới. Kinh tế xuất khẩu gia tăng mang lại thặng dư cho ngân sách và cải tiên dân sinh.

Dù đang trong bước đầu, nhưng thành qủa xây dựng vượt trội của Việt Nam Cộng Hoà làm cho tất cả các quốc gia khác trong khu vực đã không sánh kịp. .Singapore, Nam Hàn và Thái Lan kém xa Việt Nam Cộng Hoà về mọi lĩnh vực.

Kỳ tích này cũng đã được Tổng thống Eisenhower ca ngợi. Trong thư đề ngày 22 tháng 10 năm 1960 gửi thư cho Tổng thống Ngô Đình Diệm, Eisenhower nêu lên:

"Chúng tôi đã chứng kiến sự can đảm và táo bạo mà Ngài và nhân dân Việt Nam đã biểu dương để đạt tới độc lập trong một tình huống nguy hiểm đến độ mà nhiều người đã coi như là vô vọng. Chúng tôi còn ngưỡng mộ khi tình trạng hỗn loạn ở miền Nam đã nhường chỗ cho trật tự, và tiến bộ đã thay thế cho tuyệt vọng, tất cả với một tốc độ quá là nhanh chóng.”

Sở dĩ xã hội miền Nam biến đổi nhanh chóng trong một thời gian ngắn như vậy một phần lớn là do viện trợ của Mỹ đóng góp đầy hào phóng.

HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG NGÔ ĐÌNH DIỆM (PHẦN CUỐI: NHỮNG BIỂU HIỆN SUY THOÁI CỦA CHẾ ĐỘ NGÔ TRIỀU)

ID: 237 POSTED_BY_ID:237

OPEN WEBPAGE

HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG NGÔ ĐÌNH DIỆM (PHẦN CUỐI: NHỮNG BIỂU HIỆN SUY THOÁI CỦA CHẾ ĐỘ NGÔ TRIỀU)
22/11/2021
Đỗ Kim Thêm

Kể từ năm 1960, cơ cấu quyền lực của chế độ Ngô triều bắt đầu có những biểu hiện suy thoái, cụ thể là tình trạng an ninh nội chính bất ổn, nông dân bất mãn, trí thức chống đối và quân đội âm mưu đảo chánh

AN NINH NỘI CHÍNH BẤT ỔN

Sau khi phá vỡ được quyền lực của các giáo phái tại miền Nam, ông Diệm nghĩ ngay đến biện pháp tiêu diệt mầm mống của Cộng sản nằm vùng. Mối lo âu của ông rất chính đáng là vì theo một ước lượng chung, sau ngày ký kết Hiệp định Genève, có khoảng 10.000 cán bộ Việt Minh còn ở lại tại miền Nam để lo xây dựng cơ sở đấu tranh cho tương lai. Các địa phương mà Việt Minh còn nhiều ảnh hưởng nhất là tại Cà Mau, Đồng Tháp Mười, Rạch Giá, Bến Tre, Phú Yên, Quảng Nam và Quảng Ngãi.

Ông Diệm bắt đầu phát triển Phong trào Tố Cộng, mà kết qủa là có hằng ngàn người tình nghi bị  tống giam. Không phải chỉ có cán bộ Cộng Sản nằm vùng bị tố cáo và bắt giữ mà các ký giả, thành viên Công đoàn, tín đồ các giáo phái bất đồng chính kiến cũng bị vạ lây. Dù Nghị định có quy định là chính phủ có quyền bắt giam các nghi can nguy hiểm đến chế độ, nhưng các viên chức địa phương đã lạm dụng nhằm thanh toán các đối thủ trong địa bàn và gây hoang mang cho dân chúng. Tác hại này chính ông Diệm cũng không thể nhận ra và sửa sai, vì các báo cáo là luôn sai lạc.

Ba năm sau, Đạo luật 10/59 ra đời có quy định về vai trò Tòa án Quân sự. Nhiệm vụ của Toà không những nghiêm cấm đối lập chính trị mà còn có những biện pháp giam giữ và truy tố can phạm. Có nhiều ước lượng khác nhau về kết quả hoạt động của Tòa này. Từ năm 1954 cho đến 1960 số tù nhân chính trị là khoảng 50.000. Các số ước lượng không chính thức cao hơn là khoảng 150.000, số bị xử tử là khoảng 12.000.  Luật này gây thương vong cho nhiều đảng viên và cuối cùng làm cho hoạt động của Cộng sản địa phương bị tê liệt.

Ngoài việc tăng cường các biện pháp an ninh gắt gao để cũng cố cho chế độ, ông Diệm càng mất dần các thiện cảm của nông dân qua các Quốc sách Cải cách Điền địa, Hành chánh địa phương và Ấp chiến lược.

NÔNG DÂN BẤT MÃN

CẢI CÁCH ĐIỀN ĐỊA

Hiểu rõ nỗi khổ của nông dân trong thời thuộc địa, nên ông Diệm quyết tâm cải thiện trong chế độ cộng hoà, như ông đã từng tuyên bố khi hoạch định chính sách: “Những cố gắng của chúng ta phải nhằm cải thiện đời sống quốc dân, nâng đỡ các giới cần lao, nhất là nông dân, san bằng những nỗi bất công, trừ diệt mọi mầm áp bức.”

Dù có quyết tâm thực hiện chương trình Cải cách Điền địa, nhưng trong thực tế, chính quyền đã một phần nào bị Toà Đại sứ Mỹ gây áp lực, và thành quả thu lượm được chỉ cải thiện một phần nào nhu cầu của nông dân.

Trong chiến tranh, Việt Minh đã tịch thu đất của đại điền chủ người Pháp và người Việt và phân phối lại cho nông dân.

Để tiến hành chương trình Cải cách Điền dịa, ngày 22/10/1956, Tổng thống Diệm cho ban hành Dụ số 57 nhằm trưng thu ruộng của tất cả các đại địa chủ để cho người nông dân nghèo mua trả góp. Nhờ thế, chánh phủ truất hữu 430.319 ha đất từ 1.085 đại điền chủ Nam kỳ và 220.813 mẫu ruộng của Pháp kiều.

Với 651.182 hecta đất, nông dân nghèo miền Nam và đồng bào miền Bắc di cư có cơ hội mua đất với giá rẻ và được trà góp trong 12 năm. Có nhiều trường hợp xảy ra là nông dân không trả nổi số tiền vay, cuối cùng được nhà nước tặng không.

Nhìn chung, giới điền chủ đều ủng hộ chính sách  của ông Diệm vì lý do là điền chủ miền Nam hưởng mức tối đa là 115 mẩu, (có tài liệu khác cho là chỉ có đến 100 mẩu),  phần còn lại được bồi thường trong khi Nhật Bản và Đại Hàn, quy định mức tái cấp tối đa là 2 mẫu để canh tác. Trước đây, họ bị xem như đã mất quyền sở hữu ruộng đất, nay chính phủ khôi phục, họ được quyền thu địa tô và lãnh tiền bồi thường thiệt hại nếu bị truất hữu.

Đối với 80% nông dân còn nghèo đói, thất học, không có an ninh, luôn bị du kích cộng sản đe dọa, nay họ có một cảm giác công bằng  và may mắn, là  vì từ không hay có ít đất, nay lên thành có nhiều đất hơn.

Theo một ước lượng trong năm 1955, 65% đất đai miền Nam nằm trong tay 10% dân chúng. Do đó, đời sống nông dân không cải thiện được nhiều.

Theo những nhận định khác, lý do chính là vì sau 10 năm thi hành biện pháp cải cách, chỉ có 55% số lượng đất này được cấp phát, cụ thể là, sau khi truất hữu 650.000 mẩu, ông Diệm phân phối cho nông dân khoảng 244.000 mẩu, phần còn lại được cấp phát cho đồng bào Công giáo di cư, binh sĩ và công chức. Một bất công tiềm ẩn trong dân chúng.

Do đó, đời sống nông dân, đặc biệt trong những năm thất mùa,  phải chịu hậu quả trầm trọng hơn. Việc giảm thuế địa tô từ 50% xuống tối đa còn 25% thu hoạch cũng không giúp cho họ khá hơn.

Ngược lại, một nhận xét trung thực là sản xuất nông phẩm tăng, gây nhiều tiếng vang cho Việt Nam trên thế giới. Từ năm 1955 đến 1962, mức sản xuất gạo đã tăng từ 2,8 triệu tấn đến 5 triệu tấn, còn xuất cảng tăng từ 70 ngàn tấn lên đến 323 ngàn tấn. Chính sách của ông Diệm thành công mà yếu tố chinh là do viện trợ của Mỹ hào phóng.

Để giúp cho nông dân cải thiện phần nào, chương trình viện trợ nông phẩm của Mỹ mang tên Thực phẩm Phụng sự Hoà Bình (Food for Peace) trở thành nguồn cung cấp quan trọng. Khoản chi viện vật chất hào phóng này gồm lúa mì, bột mì, gạo và dầu ăn, nhưng không tới tay cho nông dân thụ hưởng, gây tiếng xấu cho ông Diệm.

Lý do là vì chính quyền địa phương tham nhũng và hàng viện trợ lại để cho các Cơ quan Cứu trợ Thiên Chúa giáo phân phối, có nghĩa là, trước hết phẩm vật đến tay cha xứ ở các tỉnh, và sau đó, dù không phải là hầu hết, nhưng nhiều nơi, lại ưu tiên cho tín đồ và một phần không nhỏ, được đưa ra bán ở thị trường chợ đen.

Nhưng nhìn chung, đời sống nông dân miền Nam vẫn còn sung túc  hơn khi so với tình trạng nghèo đói miền Bắc, nơi mà các phong trào cải cách ruộng đất và hợp tác hoá theo mô hình của Mao Trạch Đông.

HÀNH CHÁNH ĐỊA PHƯƠNG

Cũng giống như tại miền Bắc, địa phương tự trị là một đặc thù truyền thống của nông thôn miền Nam, “phép vua thua lệ làng” là một câu nói truyền tụng từ ngàn xưa vẫn còn đúng cho sinh hoạt hằng ngày tại đồng bằng sông Cửu Long; mọi việc “sau lũy tre xanh” như đề cử quan chức, xây đường đắp đê, tổ chức các ngày lễ tết đều do dân chúng địa phương tự quyết định.

Để thay đổi, ông Diệm đưa ra các biện pháp nhân sự mới bằng cách điều động các viên chức từ địa phương khác tới, trong đó có cả thành phần người Bắc Công giáo di cư, hầu hết là những người chưa am tường tình hình địa phương mà chỉ lo việc tuân lệnh của chính phủ trung ương.
Ông Diệm còn thay đổi các địa danh tại nông thôn miền Nam còn âm hưởng Kampuchea ra thành Hán Việt. Rạch Giá là Kiên Giang, Cà Mau là An Xuyên, Trà Vinh là Vĩnh Bình, Chắc Cà Đao là Hoà Bình Thạnh, tất cả ngôn ngữ mới, dù là thanh tao và trang nhã, nhưng gây xa lạ cho cảm xúc gần gũi và quen thuộc của dân chúng từ lâu; do đó, cũng không tranh thủ được nhân tâm.

Thực ra, tranh chấp quyền lực trong sinh hoạt xã thôn là một vấn đề ngấm ngầm và phức tạp hơn nhân sự và địa danh. Mối quan hệ giữa địa chủ và nông dân không thuần là trong phạm vi kinh tế.

Vai trò của địa chủ tại nông thôn không thay đổi khi chế độ cộng hòa ra đời. Đó là một thái độ gia trưởng trong một xã hội cổ truyền còn sót lại, quyền lực tinh thần này không lệ thuộc vào cơ cấu hành chánh công quyền, họ còn nắm giữ ưu thế trong mọi sinh hoạt địa phương, cụ thể là làm chủ tọa các buổi lễ quan trọng, kể cả trong quan hôn tang tế, trung gian mua bán nông phẩm, giải quyết các xung đột đủ loại. Do không cần phải có trách nhiệm giải trình theo luật pháp, nên có một khoảng trống chính trị đối với việc kiểm soát của chính quyền trung ương.

Dù ông Diệm có thiện chí trong việc cải cách hành chánh địa phương, nhưng được nhìn chung là sai lầm, gây bất mãn trong giới nông dân, mà điển hình nhất là việc thi hành quốc sách Ấp Chiến lược.

QUỐC SÁCH ẤP CHIẾN LƯỢC

Các xáo trộn tại nông thôn tiềm ẩn bắt đầu khi Tổng thống Diệm thực thi các chính sách nhằm cải thiện an ninh nông thôn, thoạt đầu là chính sách Dinh điền (1957), sau đó lả Khu Trù mật (1960) và cuối cùng là Ấp Chiến lược (1963).

Mục tiêu của các chương trình này là giúp cho địa phương tổ chức theo phương thức tự quản, tự phòng và tự phát triển. Tất cả các thôn ấp đều được bảo vệ bởi các rào cản kiên cố, các cổng chính ra vào làng được canh gác, ban ngày người dân được tự do đi lại và người lạ phải qua thủ tục kiểm soát, ban đêm các cổng được đóng lại.

Ngoài ra, các nơi còn có hệ thống báo động để phát hiện mọi trường hợp xâm nhập; thực tế là truy tìm dấu vết các cán bộ Việt Minh còn đang lén lút hoạt động, nhất là tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Để tổ chức cụ thể, chính quyền buộc nông dân dời nhà vào trong một khu vực có kiểm soát với lời hứa hẹn là tạo một cuộc sống tốt đẹp hơn. Nông dân  được mua vật liệu xây dựng với giá rẻ và trợ giúp khởi nghiệp, nhưng các quan chức tận dụng cơ chế để trục lợi bằng cách báo cáo sai lạc.

Thiện chí của ông Diệm giúp cho nông dân là chân thành mà khi thực hiện là không tới tay người thụ hưởng, trong khi giới chức địa phương làm lũng đoạn kế hoạch và không thực tâm cải thiện.

Dù ông Diệm có đi nhiều nơi để trực tiếp khánh thành hay kinh lý, nhưng việc thực hiện chính sách là ngoài tầm kiểm soát. Các thành công tại các địa điểm Khu Trù mật Vị Thanh (Chương Thiện) hay Cái Bè, Cai Lậy (Định Tường) hoàn toàn được địa phương dàn dựng giả tạo khi ông Diệm đi kinh lý, nên có quá nhiều thiệt hại, mà nhất là thanh danh cho chế độ.

Thiệt hại kinh tế cho nông dân không đáng kể. Trong tâm hồn chất phác của nông dân, khi bị buộc phải rời bỏ xóm làng quen thuộc và xa cách mồ mả tổ tiên là một mất mát tinh thần không thể bù đắp. Đó là lý do tại sao có nhiều người dân không hưởng ứng chương trình, lúc đầu tham gia vì bị áp lực, nhưng sau thời gian không thích nghi, cũng tìm cách ở về nơi cũ.

Tình hình an ninh nông thôn suy sụp, do đó, ngày 10 tháng 10 năm 1961, Tổng thống Diệm phải ban bố “tình trạng khẩn cấp trên toàn lãnh thổ”. Ngày 7 tháng 12 năm 1961, Tổng thống Diệm công khai thú nhận là “Việt Nam Cộng Hòa đang phải đối đầu với một thảm hoạ lớn nhất trong lịch sử” và gởi thư cho Tổng thống John F. Kennedy xin tăng thêm viện trợ quân sự trong khi các biện pháp viện trợ của Mỹ tỏ ra không hữu hiệu.

Bất ổn nội tình làm cho một nghịch lý thành hình: Tổng thống Diệm không thể áp dụng cùng một lúc việc quân sự hoá và dân chủ hoá cho chế độ. Khi càng dập tắt các tiếng nói của các thành phần đối lập ở thành phố, ở nông thôn đường lối đấu tranh của MTGPMN càng thu hút hơn. 
Thực tế cho thấy có nhiều nơi Việt Cộng kiểm soát 80% lãnh thổ, mức độ tử vong hằng tháng cho binh sĩ miền Nam lên khoảng 200 và số người bị thương lên hàng ngàn.

Thất bại này không phải là tại các vùng châu thổ sông Cửu Long đông dân, mà ngay trong vùng cao nguyên thưa thớt, nơi CIA có nhiều ảnh hưởng. Thành công của mô hình chiến khu Hải Yến ở Bình Hưng, Cà Mau do cha Nguyễn Lạc Hóa lãnh đạo những người Hoa chống Cộng không thể áp dụng cho cả nước, mà chỉ là một ngoại lệ.

ĐÂU LÀ NGUYÊN NHÂN?

Thực ra, không phải chỉ có ông Ngô Đình Nhu, Cố vấn Chính trị, là chịu trách nhiệm toàn bộ trong sự thất bại này, mà chính giới tại Washington có liên đới.

Trong khi ông Nhu cho là chiến thuật ngắn hạn là ưu tiên thì Cố vấn Roger Hilmans đề cao các biện pháp quân sự. Do đó, các biện pháp đấu tranh chính trị và cải thiện kinh tế cần giới hạn trong giai đoạn này.

Tướng Paul D. Harkins cho huy động trực thăng vận để yểm trợ các lực lượng bộ binh tại nhiều khu vực. Nhưng phương tiện dồi dào của Mỹ áp dụng cho khuôn khổ đấu tranh chống du kích chiến là không phù hợp, nhất là trong khi đang thiếu nhân tâm.

Các cuộc hành quân bộ binh có trực thăng yểm trợ thành công rõ rệt vì đẩy lui được du kích quân về các căn cứ địa, nhưng không thể hủy diệt toàn bộ Cộng quân vì có nông dân còn bao che hoặc do thiện tâm hoặc bị bắt buộc. Sau năm 1963, các quốc sách này đều bị bãi bỏ. (Xem chi tiết trong bài John F. Kennedy và cuộc chính biến 1 tháng 11 năm 1963.)

Về sau, khi thời gian lắng động và nhìn lại trong toàn cảnh, tất cả các phe phái, cho dù là theo phe thua hay thắng cuộc, còn mang nặng tinh thần suy tôn cụ Ngô hay chống đối Ngô triều, đều có những nhận định chung giống nhau.

Một là, có nhiều lý do để cho nông dân bất đắc dĩ phải bao che cho cán binh Cộng Sản hoạt động, hoặc là vì mối quan hệ thân nhân, hoặc là áp lực khủng bố địa phương mà họ không thể làm khác hơn.

Với trình độ đơn giản của nông dân, họ không có ý thức sâu xa về các mục tiêu đấu tranh giải phóng hay giai cấp, nhất là giai đoạn trước 1960, lý do chống Mỹ xâm lược chưa thành hình.

Nông dân cũng không phải là giới “ăn cơm quốc gia thờ ma Cộng Sản“ như một thiểu số trí thức ở thành phố sau này.

Hai là, nếu so với các biện pháp diệt Cộng cực kỳ đẫm máu được thi hành tại Mã Lai, Philippines hay trong chiến dịch Phượng Hoàng của chế độ Đệ nhị Cộng hoà, thì chính sách Tố Cộng và Diệt Cộng của ông Diệm đã không triệt để, bị bao che, một phần là vì chính quyền quá sơ hở hoặc bị mua chuộc. Do đó, mầm mống Cộng Sản vẫn còn và gây tác hại về sau.

Ba là, một lý do khác quan trọng không kém là kinh nghiệm chống du kích thành công tại Philippines và Mã Lai không thể áp dụng tại Việt Nam. 
Sau khi Edward Lansdale, vì nhiều lý do khác nhau, không tiếp tục nhiệm vụ giúp cho ông Diệm, kinh nghiệm tại Philippines không còn được ai tại Việt Nam quan tâm.

Ý thức tầm quan trọng của vấn đề, Tổng thống Diệm có yêu cầu Sir Robert Thompson, một chuyên gia Anh chống du kích thành danh tại Mã Lai tiếp tục vai trò cố vấn.

Theo ý kiến của Thompson, Việt Nam phải đặt trong tâm chiến lược trong đấu tranh chính trị với nông dân và sử dụng bộ binh, tuyệt đối tránh dùng không quân.

Thompson bác bỏ ưu thế của không quân và chỉ trích Mỹ nặng nề khi ném bom xóm làng, trong khi Mỹ chủ trương sử dụng trực thăng vận là ưu tiên.

Do đó, kinh nghiệm của Thompson cũng như Lansdale không đóng góp nhiều cho Tổng thống Diệm trong việc chống Cộng.

Bốn là, chính sách về nông thôn của Tổng thống Diệm thoạt đầu có thành công nhất định; về sau, chính việc Tướng Nguyễn Khánh quyết định huỷ bỏ làm cho các hoạt động du kích phát triển mạnh hơn và tình hình an ninh nông thôn càng xấu đi.

Khi thanh danh Tổng thống Diệm tại nông thôn không còn, thì trí thức thành thị bắt đầu nhận ra bản chất của chế độ Ngô triều, nên cũng lên tiếng chống đối.

TRÍ THỨC CHỐNG ĐỐI

Ngày 26 tháng Tư năm 1960, 18 trí thức gồm các viên chức cao cấp trong chính quyền đồng thanh lên tiếng yêu cầu cải cách chế độ qua một bảng Tuyên cáo mệnh danh là Caravelle.

Sở dĩ được gọi Caravelle vì địa điểm gặp gỡ là Hotel Caravelle, một khách sạn sang trọng bậc nhất của Sài Gòn, thực ra, danh xưng chính thức là Nhóm Tự do Tiến bộ.

Với lời lẽ rất ôn hòa, Bản Tuyên cáo của nhóm Caravelle cáo buộc các biện pháp chính trị, hành chính, xã hội và quân sự của chính quyền là sai lầm, làm cho dân chúng bất mãn và giảm tiềm lực đấu tranh chống Cộng. Để đối phó, chính quyền phải thực thi dân chủ và chấm dứt chế độ gia đình trị.

Trong khi hình thức đối lập công khai của tầng lớp trí thức chưa thành hình trong một chế độ độc tài, nên Tổng thống Diệm phản ứng mạnh tay. Tất cả những người ký tên trong Bảng Tuyên bố Caravelle bị quy kết cho là có liên hệ với Cộng sản.

Dù là các chính khách tên tuổi, có nhiều ảnh hưởng trong xã hội, thuộc nhiều khuynh hướng chính trị, tôn giáo khác nhau, chống Cộng, hay đối lập, Bảng Tuyên bố gây tiếng vang quá khiêm nhường.

Sau đó, ngay trong nội các lại có nhiều bất đồng chính kiến gay gắt. Cuối cùng, hậu quả là việc bốn Bộ trưởng Lâm Lễ Trinh (Nội Vụ), Trần Trung Dung (Phụ tá Quốc Phòng), Trần Chánh Thành (Thông Tin) và Nguyễn Văn Sĩ (Tư Pháp) từ chức.

Cho đến ngày nay, các trí thức lãnh đạo nhóm Caravelle như Phan Khắc Sửu, Trần Văn Văn, Trần Văn Đỗ  được ca ngợi là là những nhân sĩ liêm khiết, họ vẫn còn được dân chúng nể trọng vì những đóng góp cao quý cho đất nước.

Đa số nông dân và thiểu số trí thức bất mãn ngày càng nhiều. Họ lên tiếng công kích chế độ, nhưng không có kết quả.

Đến khi quân đội nhận thức là chế độ Ngô triều suy thoái, nguy cơ cho sinh mệnh của ông Diệm và chế độ trầm trọng hơn, đó là lý do xảy ra một cuộc âm mưu đảo chính.

QUÂN ĐỘI ĐẢO CHÁNH

Tình hình an ninh nội chính càng bất ổn, ông Diệm càng có ý thức hơn về sinh mệnh cho cá nhân và chế độ.

Cho đến năm 1963, ông đã bị mưu sát tất cả ba lần và đều bình yên. Nổi tiếng nhất là vụ ám sát ở hội chợ Ban Mê Thuột vào lúc 9 giờ sáng ngày 22 tháng 2 năm 1957. Mưu sự bất thành, hung thủ là Hà Minh Trí, 22 tuổi bị bắt ngay tại trận. Về sau, Cộng Sản đã hãnh diện lên tiếng xác nhận là đã đứng ra tổ chức cả ba.

Nhưng ngày 11 tháng 11 năm 1960 mới là lần đầu tiên quân đội chống chế độ bằng cách đảo chính.

Cũng giống như đa số nông dân và trí thức, hầu hết các tướng lãnh cáo buộc ông Diệm đã bổ nhiệm các người thân cận nắm quân đội và đề nghị là vợ chồng ông Nhu đang lạm quyền phải  xuất ngoại. Nguyện vọng này không được ông Diệm quan tâm.

Do đó, một số sĩ quan cho là mâu thuẫn không còn giải pháp và cách hay nhất là phải lật đổ chế độ.

Không giống như các soạn thảo kế hoạch trong các lần sau, ngay trong lần đầu tiên này, mọi việc chuẩn bị diễn ra trong tuyệt mật, không có CIA hay Toà Đại sứ Mỹ tham gia.

Đại sứ Mỹ Durbrow, dù có lên tiếng chỉ trích cá nhân Tổng thống Diệm, nhưng quan điểm chính thức của chính phủ Mỹ là vẫn giữ lập trường ủng hộ chế độ.

Hai nhân vật đầu não của tổ chức đảo chính là Đại tá Nguyễn Chánh Thi và Trung tá Vương Văn Đông. Tổ chức huy động được một Trung đoàn Thiết giáp, một đơn vị Hải quân và ba Tiểu đoàn Nhảy dù tham gia.

Lực lượng đảo chính tấn công vào ngày 11 tháng 11 năm 1960, nhưng không thể chiếm giữ các mục tiêu quan trọng như Đài Phát thanh Sài Gòn hay ngăn chặn các trục lộ giao thông chính vào thành phố.

Việc bao vây Dinh Độc Lập bị trì trệ, nên Tổng thống Diệm tìm cách hoãn binh, và tuyên bố là sẽ thoả hiệp với phe đảo chính để thành lập chính phủ lâm thời, nhưng thực tế là tìm cách huy động các lực lượng trung thành với đến giải cứu.

Đại tướng Lê Văn Tỵ, Tổng tham mưu trưởng QLVNCH, dù đồng ý hợp tác tạm thời với phe đảo chính, nhưng yêu cầu phải thương lượng với Tổng thống Diệm để tìm giải pháp.

Cuối cùng, may mắn cho ông Diệm là lực lượng trung thành còn đủ thời gian đến kịp và cuộc giao tranh diễn ra trong chớp nhoáng và khốc liệt. Quân đảo chính không đủ khả năng chống trả nên bị tiêu diệt. Tổng cộng có khoảng 400 người chết, trong đó có cả thường dân hiếu kỳ đi xem. Sau đó, các sĩ quan và chính khách tham gia bị đưa ra xét xử.

Ý thức được nguy cơ suy vong cho chế độ, Tổng thống Diệm càng thi hành nhiều biện pháp gắt gao. Để biện minh, ông Diệm cho là trong giai đoạn này hiểm hoạ xâm lăng của Cộng sản đã gần kề, chính quyền cần phải tập trung nguồn lực để bảo vệ đất nước. Các thành phần đối lập bị bắt giam nhiều hơn và một số bị mất tích.

Tóm lại, những thành tựu xây dựng của Tổng thống Diệm và quân dân miền Nam là đáng khâm phục. Nhưng kể từ năm 1960 trở đi, nhất là khi Mặt trận Giải phóng miền Nam (MTGPMN) ra đời, miền Nam và chính thể Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà đi vào một giai đoạn bất ổn triền miên  và kết thúc vào ngày 1/11/1963.

HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG NGÔ ĐÌNH DIỆM (PHẦN II: CƠ CẤU VIỆN TRỢ MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN VIỆT)

ID: 236 POSTED_BY_ID:236

OPEN WEBPAGE

HOA KỲ VÀ TỔNG THỐNG NGÔ ĐÌNH DIỆM (PHẦN II: CƠ CẤU VIỆN TRỢ MỸ VÀ CHÍNH QUYỀN VIỆT)

15/11/2021
Đỗ Kim Thêm

Sở dĩ xã hội miền Nam biến đổi nhanh chóng trong một thời gian ngắn như vậy một phần lớn là do viện trợ của Mỹ đóng góp đầy hào phóng.

CƠ CẤU VIỆN TRỢ MỸ

Ngay từ buổi đầu, Mỹ tỏ ra kiên quyết giúp cho Việt Nam thoát bỏ mọi dấu vết của chế độ thực dân Pháp. Thể hiện đầu tiên là ngày 23 tháng 10 năm 1954 Tổng thống Dwight D. Eisenhower gửi công hàm cho Thủ tướng Diệm biết là từ nay Việt Nam sẽ nhận viện trợ Mỹ trực tiếp, nghĩa là không còn phải thông qua cơ chế chuyển giao trung gian của Pháp như trước.

Đúng như lời hứa hẹn của Tổng thống Eisenhower, sau ngày 26 tháng 10 năm 1955, khi chế độ Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà khai sinh, Washington đã viện trợ ào ạt. Từ năm 1955 cho đến 1960, chính phủ Việt Nam Cộng Hoà nhận được tổng cộng 1 tỷ 447 đô la, ngoài ra, còn có thêm 508 triệu đô la thuộc viện trợ quân sự.

Nếu tính tiền viện trợ theo đầu người, thì Việt Nam là một trong những nước hưởng mức viện trợ Mỹ cao nhất. Bằng chứng là 80% ngân sách quốc gia và kinh phí quốc phòng được trang trải bằng tiền viện trợ Mỹ.

Để thực thi các chương trình viện trợ, không phải chỉ việc chuyển tiền, mà nhiều chuyên gia Mỹ bắt đầu đến Việt Nam để làm việc.

VĂN HOÁ

Trong phạm vi phổ biến văn hoá, Mỹ đã thiết lập tại Sài gòn, Huế, Đà Nẳng và Cần Thơ các “Trung tâm Văn hoá Việt Mỹ”, nơi đây sẽ giảng dạy lịch sử Mỹ và Anh ngữ nhằm mục đích mang lại kiến thức tổng quát và gây ý thức về tinh thần quốc gia cho miền Nam.

Do CIA uỷ nhiệm, Đại học Michigan gởi đến hơn 50 chuyên gia để giúp miền Nam cải tổ cơ cấu hành chánh.

KINH TẾ

Một trong những chương trình viện trợ kinh tế quan trọng nhất là viện trợ thương mại hoá, (Commercial Import Program, CIP). Cụ thể là Mỹ cấp đô la viện trợ cho chính phủ Việt Nam, tỷ giá được định bằng phân nửa giá tiền Việt theo hối suất trên thị trường chính thức.

Hưởng lợi trong biện pháp này là khoảng trên 20.000 doanh nghiệp có được giấy phép nhập cảng hàng Mỹ. Khi doanh nghiệp mua hàng, họ trả bằng tiền Việt cho Ngân hàng Quốc gia với giá rẻ phân nửa và cũng được miễn thuế doanh nghiệp. Giới công chức kinh tế và doanh nghiệp hợp tác sinh ra tham nhũng có hệ thống, dĩ nhiên, dân thành phố cũng hưởng lợi khi mua được hàng ngoại tốt và rẻ.

Nhìn chung, nhờ hàng tiêu dùng từ ngoại quốc nhập tràn ngập thị trường làm cho thương mại nội địa phát triển vượt bực và mức sống vật chất của dân thành phố được cải thiện.

Nhưng mặt trái của viện trợ là không gây khuyến khích cho cơ cấu sản xuất nội địa phát huy, do đó, không tạo ra tương xứng với tiềm năng kinh tế và phát triển thực lực sản xuất; cuối cùng, một tinh thần ỷ lại vào viện trợ Mỹ phát sinh.

Năm 1961, Milton Taylor, Kinh tế gia Mỹ, đã phát hiện vấn đề “phồn vinh giả tạo” và cảnh báo viện trợ Mỹ là trở ngại cho việc phát triển kinh tế quốc gia trong trường kỳ.

QUÂN SỰ

Nhưng trọng điểm trong chương trình viện trợ phát triển là quân sự, nhất là trong lĩnh vực huấn luyện binh sĩ và trang bị vũ khí. Việt Nam chính thức thu hồi chủ quyền chỉ huy quân đội vào ngày 26 tháng 4 năm 1956, đó cũng là ngày người lính viễn chinh cuối cùng của Quân đội Pháp do tướng Jacquot chỉ huy rời khỏi Sài Gòn.

Trước đó, Nhóm Cố vấn và Viện trợ Quân sự Mỹ (Military Assistance and Adisory Group, MAAG) đã được thành lập với 360 nhân viên, nay tăng cường lên đến 700. Nhiệm vụ chính của tổ chức này là lo phân phối quân cụ viện trợ và huấn luyện binh sĩ cho Quân Lực Việt Nam Cộng Hoà (QLVNCH).

MAAG giúp cho QLVNCH cải thiện về mặt tổ chức và trang bị. Từ một quân đội với 250.000 binh sĩ và trang bị lỗi thời do Pháp để lại, nay được thu hẹp thành một lực lượng khoảng 150.000 quân với vũ khí hiện đại, được phân chia lại thành các đơn vị nhỏ hơn nhưng trở nên tinh nhuệ. Quân phục, quân xa, thiết giáp và vũ khí, tất cả đều thay mới và được Mỹ cung cấp toàn bộ.

Đầu năm 1960, các lực lượng chiến đấu chuyên môn như Thuỷ quân Lục chiến, Thám báo, Nhảy dù, Hải quân và Không quân lần lượt ra đời. Đại học Võ bị Quốc gia Đà Lạt được thành lập theo mô hình của trường West Point của Mỹ. Nhìn chung, QLVNCH là một mô hình thu hẹp theo Quân lực Mỹ.

Hầu hết các giới chức quân sự Mỹ đều có nhiều kinh nghiệm từ chiến tranh Triều Tiên, do đó, trên bình diện chiến lược, họ có nhận định chung là miền Nam đang sống trong bối cảnh tương tự, có nghĩa là, bị miền Bắc đe doạ xâm lăng, ngày lực lượng chính quy của Bắc Việt vượt vĩ tuyến 17 tràn vào miền Nam sẽ không còn xa. Để đối phó, Mỹ phải phác hoạ mô hình cho QLVNCH là trong tư thế chuẩn bị một cuộc chiến tranh quy ước.

Nhưng cho đến năm 1958, tất cả các tiên đoán đều sai lạc. Với việc trang bị trong mức độ quy mô lớn cho trận địa chiến, khả năng tác chiến của QLVNCH tỏ ra không phù hợp cho một cuộc đấu tranh du kích đang bắt đầu. Sai lầm này còn kéo dài khi miền Nam thiếu chuẩn bị đấu tranh chính trị tại thành phố và tranh thủ nhân tâm tại nông thôn.

Trong khi Mỹ lo xây dựng quân đội cho Miền Nam, sự dị biệt về văn hoá của các giới chức Mỹ-Việt trở thành vấn đề. Trở ngại chính là ngôn ngữ và các thành kiến. Hầu hết các sĩ quan Mỹ không thông thạo Pháp ngữ, trong khi đa số sĩ quan Việt do Pháp đào tạo không diễn đạt được bằng Anh ngữ; lính Mỹ chê trách lính Việt là không hiếu học để thích nghi, lính Việt cáo buộc lính Mỹ là có thái độ trịch thượng như thực dân Pháp. Hai phía khó có được một sự thông cảm toàn diện qua đối thoại và không phải bất đồng nào cũng có thể giải quyết qua thông dịch viên. Qua thời gian, các dị biệt càng nhiều hơn.    
 
Không phải chỉ trong quân đội là có vấn đề; ngay cả ông Diệm cũng chống đối việc Mỹ hoá toàn diện một khuôn khổ hợp tác. Không phải chỉ có Tổng thống Eisenhower, mà về sau Tổng thống Kennedy cũng không thể tạo áp lực cho ông Diệm tuân phục Mỹ một cách dễ dàng như nhiều sử gia miền Bắc mãi cho đến nay vẫn còn lầm tưởng. Do đó, cơ cấu chính quyền Việt Nam cũng còn có những khó khăn khác.

CƠ CẤU CHÍNH QUYỀN VIỆT NAM

HÀNH CHÍNH

Ngày 7 tháng 7 năm 1954, nội các đầu tiên được thành lập. Lĩnh vực quan trọng nhất đầu tiên là tài chính, Ngân hàng Quốc gia Việt Nam thu hồi chủ quyền tiền tệ bằng cách phát hành tiền Việt Nam (Đồng) để lưu hành thay cho tiền Đông Dương.

Các cơ cấu hành chánh quốc gia cũng lần lượt ra đời. Viện Phát hành, Sở Hối đoái, Cơ quan Hàng không, Khí tượng, Đại học bắt đầu đi vào hoạt động.

Sau cuộc trưng cầu dân ý ngảy 23 tháng 10 năm 1955, ngày 29 tháng 10 năm 1955 chính phủ Việt Nam Cộng Hoà được thành lập. Quốc hội chấp nhận Hiến pháp đầu tiên vào ngày 26 tháng 10 năm 1956.

Về mặt hình thức, miền Nam bắt đầu có một chế độ tự do dân chủ. Tổng thống được dân chúng bầu ra trong một cuộc bầu cử phổ thông, trực tiếp và kín; cơ quan Hành pháp sinh hoạt biệt lập với Lập pháp và Tư pháp; Dân quyền và Nhân quyền được Hiến pháp bảo vệ.

Trong nhiều năm bôn ba nơi hải ngoại và tiếp xúc với nhiều chính giới phương Tây, dĩ nhiên, ông Diệm hiểu rõ về phương cách vận hành của các nguyên tắc dân chủ. Ý tưởng cao đẹp của ông dành cho tương lai của đất nước cũng thể hiện rõ khi tuyến bố:
“Chúng ta quyết tâm xây dựng Quốc gia Việt Nam trên những nền tảng mới. Lấy nhân dân là cương vị, lấy tự do dân chủ là phương châm, lấy công lý xã hội làm tiêu chuẩn.”

Nhưng thực tế khác hẳn lý thuyết. Trong bước đầu, ông Diệm là một tổng thống dân cử nên vẫn còn che dấu mầm móng độc tài. Qua thời gian và phong cách lãnh đạo, ông phản ảnh quan điểm điều hành một quốc gia dân chủ sơ sinh theo kiểu quân chủ trong thế kỷ XIX. Vấn đề có nhiều lý do để giải thích.

Đầu tiên là cá tính. Vốn xuất thân là quan lại trong triều Nguyễn, lại thấm nhuần giáo lý Khổng Mạnh và Thiên chúa giáo, ông Diệm tự nhận mình là người do thiên mệnh ban xuống để lo trị nước an dân. Ông pha trộn mọi suy nghĩ cai trị qua lý thuyết “Nhân Vị” và “Duy Linh” của ông Ngô Đình Nhu, em của ông, cũng là Cố vấn, đề ra. Đây là một phần lý thuyết trong tác phẩm "Manifeste au service de Personalisme (1936) theo trường phái tư duy của triết gia Pháp E. Mournier (1905-1950); nhưng thực ra, ông Nhu cũng không thể hoàn chỉnh học thuyết này cho bối cảnh giao thời của Việt Nam.

Theo suy nghĩ của ông Diệm, người mà Robert Shaplen gọi ông là tín đồ Khổng giáo cuối cùng của Việt Nam, người dân làm chủ vận mệnh đất nước và có quyền tự do chọn lựa nhà lãnh đạo, nhưng cũng phải còn mang tinh thần tuân phục “đấng bề trên” như trong xã hội phong kiến.

Suy luận này thể hiện rõ khi ông Diệm tranh luận với Lansdale về hoạch định quốc sách để thu phục nhân tâm. Theo Lansdale, cải tiến dân sinh là quan trọng nhất; ngược lại, ông Diệm cho là thiên mệnh giúp cho ông an dân trị nước, dân chúng sẽ ý thức điều này và tỏ lòng biết ơn, do đó, họ sẽ tuân phục sự lãnh đạo của ông.

Sau đó là vấn đề cơ cấu nhân sự cho chế độ. Hậu quả trong lối suy nghĩ của ông Diệm là tín nhiệm cá nhân là chính và các chức vụ then chốt trong chính quyền chỉ giao cho thân nhân hay cận thần trung thành nắm giử. Từ đó, danh từ “Ngô triều” phát sinh để ám chỉ cho chế độ do gia đình trị.

“NGÔ TRIỀU”

“Ngô triều” thường được nhắc đến điển hình là Ngô Đình Luyện, em của ông, làm Đại sứ tại Anh, Ngô Đình Thục, Tổng Giám Mục, anh của ông, phụ trách về phát triển Thiên chúa giáo, một trụ cột chính để lo củng cố cho chế độ. Ngô Đình Cẩn, người em út trong gia đình, được xem như lãnh chúa cai trị toàn miền Trung.

Vì ông Diệm vẫn còn độc thân, nên Trần Lệ Xuân, vợ ông Ngô Đình Nhu, em dâu, đóng một vai trò trong mọi việc giao tế phụ nữ trong và ngoài nước. Ông Trần Văn Chương, thân phụ của bà Nhu được ủy nhiệm làm Đại sứ tại Mỹ. Ảnh hưởng mạnh nhất bên cạnh ông Diệm là Ngô Đình Nhu. Trong vai trò Cố vấn Chính trị, ông Nhu là linh hồn cho tổ chức Phong trào Cần lao Nhân Vị, một tổ chức ngoại vi nhằm huy động ủng hộ chính trị cho chế độ. Trong khi ông Nhu theo dõi và tìm cách ngăn mọi thế lực đối lập thành hình thì Phong trào hoạt động theo như tình báo trá hình.

Để bảo vệ thanh danh cho Ngô triều, một số người "hoài Ngô" cho đến nay vẫn còn lập luận ngược lại. Ông Diệm là mẩu người biết tôn trọng nhân tài, quan hệ tôn giáo, vùng miền và gia thế không phải là yếu tố chính để cho ông thu dụng.

Cụ thể là Phô Tống Thồng Nguyễn Ngọc Thơ là người An Giang, miền Nam, theo Phật Giáo, Bộ trưởng Vũ Văn Mẩu là người Bắc theo Phật giáo, nhiều bộ trưởng khác cũng theo Phật giáo, hai lãnh đạo Cảnh sát Quốc gia và An ninh Quân đội cũng theo Phật giáo. Thí dụ này là đúng trong thời kỳ đầu khi uy thế của Ngô triều chưa tác động.

Thực tế cho thấy, do ảnh hưởng của Đức Tổng Giám mục Ngô Đình Thục ngày càng nhiều trong chính trường, việc cải đạo sang Công giáo trong giới công chức, cán bộ và quân nhân là một phong trào lan rộng với hy vọng là được thăng quan tiến chức nhanh hơn. Kể cả nông dân miền Nam vô sản cũng bị ảnh hưởng trong trào lưu này. Họ chỉ được cấp đất canh tác khi theo đạo.

Về sau, Ngô triều trở thành một mô hình cai trị dựa trên quan hệ gia tộc và giới cận thần trung thành.
Quân đội

Trên lý thuyết, Tổng thống Diệm rất có ý thức về vai trò quan trọng của quân đội và tinh thần đoàn kết quân dân trong việc xây dựng đất nước. Trước quân đội, ông đã từng tuyên bố:

“Dân muốn thì quân nghe, quân làm thì dân giúp. Tình đồng bào và quân đội quả là tình cá nước. Quân dân nhất trí là nền tảng của chính nghĩa.”

Nhưng khi Tổng thống Diệm nắm toàn bộ quyết định về nhân sự trong tổ chức hành chánh, thì trong việc xây dựng quân đội quốc gia, ông cũng không thể làm khác hơn. Do đó, ông gây ra nhiều khuyết điểm trong việc xây dựng lực lượng nồng cốt để bảo vệ cho miền Nam.

Khi tướng lãnh có khả năng lãnh đạo, nhưng có dấu hiệu là bất hoà hay nguy hiểm cho chế độ, ông Diệm tìm cách vô hiệu hoá bằng cách giao các chức vụ hình thức. Trường hợp như Trung tướng Dương văn Minh, có lúc được phong làm Tư lệnh chiến trường, nhưng thực sự ra là không có binh sĩ và trách nhiệm chỉ huy.

Nỗ lực xây dựng lực lượng Cảnh sát Quốc gia cũng lâm cảnh tương tự. Tổng thống Diệm cũng quyết định về đường lối và nhân sự dựa trên các quan điểm trung thành cá nhân hơn là theo nhu cầu cần thiết khách quan.

Các lực luợng tự vệ tại các địa phương thường là kém về mặt trang bị và hệ thống phân quyền không rõ ràng, đôi khi các hoạt động cũng nằm ngoài tầm kiểm soát của trung ương, nên không thể phát huy hiệu năng.

Vì không thể phát triển tinh thần huynh đệ chi binh, nên quân đội không thể đạt được ý thức đoàn kết để bảo quốc an dân, chỉ được xem là một phương tiện để duy trì quyền lực của một vị tổng thống bị cáo buộc là do Mỹ viện trợ và hướng dẫn.

Kể từ năm 1960, cơ cấu quyền lực của Ngô triều trở nên vững chắc và bộ máy bắt đầu bị các cận thần lũng đoạn. Một hậu quả không thể tránh được là chế độ bắt đầu có những biểu hiện suy thoái, mà ông Diệm, dù tài năng và đức độ đến đâu, cũng không thể kiểm soát sự vận hành của toàn bộ guồng máy, cụ thể là tình trạng an ninh nội chính bất ổn, nông dân bất mãn, trí thức chống đối và quân đội âm mưu đảo chánh.

THÔNG ĐIỆP CỦA ĐỨC ĐẠT-LAI LẠT-MA VỀ HỘI NGHỊ COP26

ID: 235 POSTED_BY_ID:235

OPEN WEBPAGE

THÔNG ĐIỆP CỦA ĐỨC ĐẠT-LAI LẠT-MA VỀ HỘI NGHỊ COP26
11/11/2021
Hoang Phong dịch

Tôi rất vui mừng được biết Hội nghị COP26  về tình trạng biến đổi khí hậu do Liên Hiệp Quốc tổ chức, nêu lên tình trạng khẩn cấp mà chúng ta hiện đang phải đối phó, sẽ được diễn ra tại thành phố Glasgow của xứ Scotland.
 
            Tình trạng khí hậu trên toàn thế giới ngày càng nóng là một hiện thực cấp bách. Trong số chúng ta không ai có thể biến cải được quá khứ, thế nhưng tất cả chúng ta tùy khả năng mình, đều có thể góp phần mang lại một tương lai tốt đẹp hơn. Thật vậy, chúng ta phải có trách nhiệm tạo ra một cuộc sống yên bình và an toàn hơn, cho chúng ta và hơn bảy tỉ người khác đang cùng sống với chúng ta hôm nay. Với tất cả niềm tin và lòng quyết tâm, chúng ta phải chăm lo không những cho sự sống của mình mà cả những người chung quanh mình.
 
            Tổ tiên chúng ta từng nhìn thấy địa cầu thật phong phú và xinh đẹp, ngày này nó vẫn là như vậy, và hơn thế nữa nó đã trở thành một ngôi nhà duy nhất chung cho tất cả chúng ta. Vì vậy, chúng ta phải bảo vệ nó, không những cho riêng mình mà cho cả các thế hệ mai sau, kể cả vô số các loài sinh vật khác cùng chung sống với chúng ta trên hành tinh này.  
 
            Cao nguyên Tây Tạng, ngoài Bắc cực và Nam cực, là bồn chứa băng tuyết to lớn nhất, và thường được xem là "Cực Thứ ba". Tây Tạng là nguồn cung cấp nước cho một số sông to lớn nhất trên thế giới, trong số đó gồm có sông Brahmaputra, sông Hằng, sông Indus, sông Mê-kông, sông Salween, sông Hoàng hà và sông Trường giang. Các con sông đó là nguồn sống, bởi vì chúng cung cấp nước uống, dẫn nước vào các hệ thống thủy lợi, giúp việc canh tác và sản xuất thủy điện, cho gần hai tỉ người trên khắp các vùng Á châu. Nhiều băng hà trên Tây Tạng tan thành nước, các công trình xây đập và đổi hướng sông ngòi, kể cả việc phá rừng quy mô đã khiến các hậu quả tạo ra bởi thái độ tắc trách về môi trường, ngày càng lan rộng khắp nơi.     
 
            Ngày nay chúng ta cần phải nhìn vào tương lai, thế nhưng không phải với những lời cầu nguyện thúc dục bởi sự sợ hãi, mà bằng các hành động thực tế hơn, căn cứ vào các hiểu biết khoa học. Tất cả mọi sự sống trên hành tinh này đều liên hệ với nhau hơn bao giờ hết. Những gì mình làm đều ảnh hưởng đến những người cùng sống với mình, kể cả đối với vô số sinh vật và muôn loài cây cỏ.
 
            Chúng ta là con người, là các sáng tạo duy nhất có đủ khả năng tàn phá địa cầu, thế nhưng chúng ta cũng là loài hội đủ các khả năng to lớn nhất để bảo vệ nó. Chúng ta phải đương đầu với các vấn đề biến đổi môi trường qua một sự hợp tác toàn cầu nhằm mang lại sự lợi ích cho tất cả mọi người. Chúng ta phải làm tất cả những gì mình làm được với khả năng mình. Dù chỉ là các hành động nhỏ nhặt hằng ngày, chẳng hạn như ý thức được cách tiêu dùng nước của mình cũng như những gì mà mình hiện đang có nhưng không cần đến, cũng đủ tạo ra các tác động nào đó. Chúng ta phải xem việc bảo vệ môi trường thiên nhiên là thành phần trong cuộc sống thường nhật của mình, và phải học hỏi những điều khoa học dạy bảo mình.
 
            Tôi rất phấn khởi khi trông thấy các thế hệ trẻ đòi hỏi phải có các hành động cụ thể trước tình trạng biến đổi khí hậu. Điều đó mang lại cho tôi một niểm hy vọng nơi tương lai. Các sự cố gắng của những người trẻ tích cực thật hết sức chủ yếu, chẳng hạn như cô Greta Thunberg huy động quảng đại quần chúng nên lắng nghe và hành động đúng theo sự chỉ dẫn của khoa học. Quan điểm đó của họ rất thực tế, vì vậy chúng ta phải cổ vũ họ.  
 
            Tôi thường xuyên nêu cao tầm quan trọng của sự ý thức về tính cách nhất thể của nhân loại, điều đó có nghĩa là mỗi con người đều là thành phần trong chúng ta. Mối hiểm họa do thời tiết ngày càng nóng và tình trạng biến đồi khí hậu gây ra, không hề giới hạn trong khuôn khổ quốc gia, mà liên hệ đến tất cả mọi người trong chúng ta.  
 
            Tất cả chúng ta đều phải đương đầu với tình trạng khủng hoảng đó, vì thế thật hết sức quan trọng là chúng ta phải hành động với tinh thần đoàn kết và hợp tác, hầu có thể giới hạn bớt các hậu quả gây ra bởi tình trạng đó. Tôi hy vọng và cầu mong những người lãnh đạo sẽ dồn mọi nỗ lực để tìm các biện pháp tập thể hầu đối phó với tình trạng khẩn cấp trên đây, đồng thời hoạch định một thời khóa biểu chính xác để mang lại sự thay đổi. Chúng ta phải hành động để biến thế giới này trở nên an toàn, xanh mát và hạnh phúc hơn.   
 
            Với những lời nguyện cầu và những lời chúc tốt đẹp của tôi,  
 
Dalai-Lama
 
31 Tháng Mười 2021
 
(HP chuyển ngữ)

CHÍNH SÁCH CỦ MỸ ĐỐI VỚI MIỀN NAM VIỆT NAM SAU NĂM 1954

ID: 234 POSTED_BY_ID:234

OPEN WEBPAGE

CHÍNH SÁCH CỦ MỸ ĐỐI VỚI MIỀN NAM VIỆT NAM SAU NĂM 1954
31/10/2021
Đỗ Kim Thêm

BỐI CẢNH MỚI

Ngay từ buổi đầu, với tư cách Quan sát viên Hội nghị Genève 1954, Hoa Kỳ đã tỏ ra dè dặt khi tham gia. Khi chính phủ Pháp và Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ký kết Hiệp định ngày 20 tháng 7 năm 1954 về việc ngưng chiến và phân chia tạm thời lãnh thổ Việt Nam, Hoa Kỳ cũng minh xác chỉ tiếp tục quan tâm theo dõi tình hình trong khi Chính phủ Quốc gia Việt Nam cũng không trực tiếp kết ước và chịu một trách nhiệm nào.

Trước tình thế đổi thay nghiêm trọng là Cộng sản Trung Hoa và Việt Nam đã lập ra được một căn cứ địa tại miền Bắc Việt Nam để mở rộng âm mưu bành trướng khắp vùng Đông Nam Á, Hội đồng An ninh Quốc gia tại Washsington xem kết quả Hội nghị là một thảm hoạ chung cho chiến lược an ninh khu vực.
 
Để đối phó, Hội đồng có đề ra một chính sách mới với hy vọng là miền Nam Việt Nam ít ra cũng còn có cơ hội để thoát khỏi ảnh hưởng của Cộng sản. Hai mục tiêu chính cho bối cảnh mới được bắt đầu thảo luận.

Một là, để kịp thời thay thế cho lý tưởng Cộng sản do Hồ Chí Minh lãnh đạo, miền Nam Việt Nam phải đẩy mạnh việc xây dựng một lực lượng chống Cộng theo một tinh thần quốc gia dân tộc, công việc đầu tiên là phải loại bỏ nhanh chóng ảnh hưởng chính trị của chế độ thực dân Pháp để lại.

Hai là, để ngăn chặn ảnh hưởng của trào lưu Cộng Sản trong toàn khu vực, Mỹ phải tạo ra một cấu trúc mới về an ninh và cần hành động kết hợp với các đồng minh.

Theo đề xuất của Ngoại trưởng John Foster Dulles, ngày 8 tháng 9 năm 1954, Mỹ hợp tác với Anh, Úc, Tân Tây Lan, Pháp, Philippine, Thái và Pakistan để thành lập một tổ chức mang tên Liên phòng Đông Nam Á (Southeast Asian Treaty Organisation, SEATO).

Các quốc gia kết ước trong khối SEATO cùng theo đuổi một nhiệm vụ chung là tham khảo ý kiến trong trường hợp bị Cộng Sản đe doạ. Trong một văn kiện riêng biệt có quy định thêm là các thành viên sẽ mở rộng việc áp dụng Hiệp ước đối với các nước Lào, Kampuchia và Quốc gia Việt Nam.

Nhìn chung, có sự khác biệt cơ bản của khối SEATO và Tổ chức Liên minh Bắc Đại Tây Dương (North Atlantic Treaty Organisation, NATO). Các thành viên của khối NATO tự nguyện tham gia để bảo đảm nền an ninh chung cho khối trong khi khối SEATO chỉ đề ra nhu cầu tham vấn hỗ tương và không tạo thêm một trách nhiệm quân sự nào khác.

Dù mở rộng phạm vi áp dụng cho các quốc gia Đông Dương, nhưng khối SEATO lại cấm đoán việc xây dựng liên minh quân sự, vì như vậy sẽ là vi phạm Hiệp định Genève.

Ngoài ra, Tổng thống Dwight D. Eisenhower và Ngoại trưởng Dulles nhận ra một trở ngại chính trong việc phát huy ảnh hưởng của khối SEATO. Ấn Độ, Miến Điện và Indonesie là những quốc gia đông dân nhất trong khu vực lại không tham gia, vì cho SEATO là một phương tiện cho Mỹ và phần lớn các nước da trắng tìm cách hợp pháp hoá việc can thiệp nội bộ các nước Đông Nam Á.

Mỹ có một quan tâm đặc biệt khác là muốn đưa miền Nam Việt Nam vào trong lĩnh vực ảnh hưởng chính trị của Mỹ mà hợp tác tình báo là phương tiện sử dụng.

Tổng thống Eisenhower, Ngoại trưởng Dulles và người em là Allen W. Dulles, Giám đốc Cơ quan Trung ương Tình báo (Central Intelligence Agency, CIA) cho rằng, trong trường hợp nền ngoại giao Mỹ không thể tiến hành, thí dụ như gặp trở ngại trong phạm vi hiệp ước, va chạm quyền lợi quốc gia, hay diễn biến bất lợi trong tình hình quốc nội, thì cơ quan CIA sẽ âm thầm tham gia để giải quyết và tránh được sự kiểm soát của Quốc hội.

Do đó, các hoạt động tình báo là một phương tiện hữu ích làm cho Mỹ dễ dàng hơn trong việc phát huy thanh thế ngoại giao.

EDWARD GEARY LANSDALE VÀ CIA

Trong bối cảnh này, tháng Sáu năm 1954, Edward Lansdale, Đại tá Không quân Mỹ, cùng 12 nhân viên khác của CIA đến Sài Gòn nhận việc.

Lansdale là một chuyên gia đã trực tiếp chỉ huy việc đánh bại lực lượng Cộng sản Hukbalahap Philippines. Kinh nghiệm thành công này giúp cho Lansdale tin rằng, khi Mỹ  viện trợ hào phóng trong tinh thần thực dụng và các nước thuộc thế giới thứ ba hợp tác tích cực, thì mô hình theo nền kinh tế thị trường sẽ dần dà hình thành, xã hội dân chủ tự do phát triển, và cuối cùng Cộng Sản không thể bành trướng.

Theo Lansdale, nhiệm vụ cấp thời là các nước phải  có chính sách huỷ diệt Cộng Sản và các cá nhân phải nêu gương trong hành động cụ thể.

Trước các tướng lãnh Mỹ, Lansdale giải thích: “Chúng ta không nên quên rằng các cán binh Cộng Sản ẩn núp trong quần chúng. Khi dân chúng đứng về phía chúng ta, họ không còn che đấu được nửa, chúng ta sẽ nhận ra và bắt họ, thế là xong.”

Trong thập niên 1950, Lansdale là một biểu tượng cao đẹp cho tinh thần dám muốn dám làm của người Mỹ. Hình ảnh của Lansdale đã được Graham Greene tiểu thuyết hoá qua nhân vật Alden Pyle trong tác phẩm Người Mỹ thầm lặng, The Quite American (1954) và William J. Lederer và Eugene Burdick qua nhân vật Đại tá Hillendate trong tác phẩm Người Mỹ xấu xí, The Ugly American (1958). Đó là những chính khách Mỹ am tường nội tình các nước và biết sử dụng khéo léo các phương thức tình báo.

William Colby, Giám đốc CIA, về sau, có nhận định Lansdale là mẩu người đến miền Nam đúng lúc để cứu vãn những gì có thể còn cứu vãn được.

Mục tiêu chính của Lansdale loại bỏ mọi ảnh hưởng của Pháp trong Quân đội và đào tạo các chuyên gia chống du kích chiến. Trước mắt, Lansdale huy động các thủ thuật của CIA về chiến tranh tâm lý, không chỉ nhắm làm cho các cán bộ xa lánh Cộng Sản, mà còn cho dân chúng hoang mang.

Cụ thể là CIA tổ chức gởi các toán biệt kích ra miền Bắc để hoạt động phá hoại lẻ tẻ, tung tin giả mạo là nhiều sư đoàn Trung Cộng đang tràn qua biên giới, cướp bóc,  hãm hiếp dân chúng và trên đường tiến về thủ đô, bỏ đường vào trong bình xăng xe buýt để làm trở ngại giao thông, bỏ tiền mua chuộc các thầy bói toán để tiên tri tương lai đen tối cho miền Bắc và tổ chức rải truyền đơn trong các khu vực có đông tín đồ Thiên chúa giáo.

Gây ảnh hưởng sôi động nhất trong các hoạt động này là tung tin Đức Mẹ Maria đã vào miền Nam để tránh xa Cộng Sản vô thần làm cho gần một triệu người, đa số là Công giáo, tin theo. Hải quân Mỹ cũng tham gia chiến dịch khi gởi chiến hạm đến cảng Hải Phòng giúp cho dân trong việc di cư.

Không những chỉ có nhân viên của CIA mà còn của Bộ Ngoại giao Mỹ bắt đầu hoạt động ở Việt Nam. Mục tiêu của cả hai là cố tìm ra một giải pháp lý tưởng cho vấn đề xây dựng miền Nam. Điều kiện cần có cho một đất nước như vậy là dân chúng và chính quyền phải có tinh thần quốc gia dân tộc, có nghĩa là, có các ý thức chống Cộng sản và chống thực dân Pháp; vấn đề ưu tiên là tìm ra những nhân vật lãnh đạo cho phù hợp trong giai đoạn mới.

Phác thảo một mô hình đất nước trong buổi giao thời đã khó, tìm kiếm giới lãnh đạo có đủ các yếu tố lý tưởng này lại càng khó hơn. Trở ngại chính là vì thành phần trí thức người Việt chân chính hay thân Mỹ quá ít; trong quá khứ, họ luôn có ít nhiều hợp tác với Pháp và hưởng được các quyền lợi kinh tế và chính trị. Ngoại trưởng Dulles cho rằng khi tìm ra được ông Ngô Đình Diệm, một người quốc gia không có liên hệ với Việt Minh và Pháp để hợp tác, đó là một trường hợp may mắn đặc biệt.

NGÔ ĐÌNH DIỆM VÀ MIỀN NAM

VÀI NÉT TIỂU SỬ

Ông Ngô Đình Diệm sinh ngày 3 tháng 1 năm 1901 tại làng Đại Phong Lộc (nay thuộc xã Phong Thuỷ), huyện Lệ Thuỷ, tỉnh Quảng Bình và xuất thân từ một gia đình Công giáo thuần thành và quan lại.

Sau khi tốt nghiệp Trường Hậu bổ năm 1921, ông Diệm lần lượt đảm nhiệm nhiều chức vụ hành chánh cấp địa phương: Tri huyện Hương Thuỷ, tỉnh Thừa Thiên, Tri phủ Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị, Quản đạo phủ Ninh Thuận và Tuần vũ tỉnh Bình Thuận.

Năm 1933, ông nhận chức vụ Lại Bộ Thượng Thư trong nội các của Bảo Đại, tương đương với Bộ trưởng Bộ Nội vụ ngày nay.

Là một vị thượng thư trẻ tuổi nhất và đầy nhiệt huyết, ngay khi nhậm chức, ông đề xuất hai biện pháp cải cách, một là Trung và Bắc Kỳ phải trở thành một cơ cấu hành chánh duy nhất, hai là dành nhiều quyền tự do chính trị cho Viện Nhân dân Đại biểu Trung kỳ. Vì hai đề nghị không được chấp thuận, nên ông từ chức sau ba tháng nhậm chức.

Về Huế, ông chuyển sang dạy học tại trưòng Thiên Hựu (Providence) và lần lượt tham gia nhiều tổ chức chính trị khác nhau như Đại Việt Phục Hưng Hội, Việt Nam Phục Quốc Đồng Minh Hội và Uỷ Ban Cứu Quốc. Mục tiêu chung là hỗ trợ cho Hoàng thân Cường Để, dựa vào Nhật để chống Pháp. Các giải pháp này không thành công vì Nhật không ủng hộ Cường Để mà là Bảo Đại.

Đầu năm 1945, Bảo Đại lập chính quyền thân Nhật với quốc hiệu là Đế quốc Việt Nam và có yêu cầu ông Diệm tham chính, nhưng ông từ chối, người thay thế là Trần Trọng Kim.

Năm 1948, Bảo Đại ký kết Hiệp định với Pháp ở Hạ Long với nội dung là Việt Nam được hưởng một nền độc lập hạn chế. Là người kiên định tranh đấu cho một nước Việt Nam độc lập toàn diện, ông Diệm phản đối giải pháp này và cũng từ chối chức vụ Thủ tướng mà Bảo Đại đề nghị.

Khi chính quyền Việt Minh thành lập, ông Hồ Chí Minh cũng tìm cách vận động cho ông tham gia trong chức vụ Thủ tướng, nhưng không có kết quả. Lý do từ chối xuất phát từ việc một người anh của ông là Ngô Đình Khôi bị Việt Minh bắt và sát hại. Ông Hồ có biện minh là không có trách nhiệm trong vụ thảm sát này, vì đó là hành động nhất thời của cán bộ áp tải đại phương trong lúc hỗn loạn.

Để thể hiện lập trường chống cả Pháp lẫn Việt Minh, ông vận động thành lập Đảng Xã hội Thiên chúa Giáo và lý tưởng theo đuổi là: “một cuộc chiến đấu cho độc lập tổ quốc về phương diện chính trị và là một cách mạng xã hội để đem lại độc lập cho nông dân và thợ thuyền Việt Nam.“

Các nỗ lực này của ông ảnh hưởng chỉ hạn chế trong một thiểu số trí thức, không tạo ra tiếng vang  trong xã hội.

Khi nhận định là không có cơ hội trực tiếp tham chính, ông dành nhiều thời giờ để tiếp xúc với chính giới ngoại quốc theo Ky Tô giáo. Đáp các lời mời, ông xuất ngoại để vận động chính trị tại Vatican, Nhật và Mỹ.

Sau đó, ông sống ẩn tại Pháp, Bỉ và lâu nhất là ở các tu viện Lakewood, New Jersey và Ossinng, New York, Hoa Kỳ. Tại đây, cơ hội đến cho ông.

Dù là một người Việt chưa tạo tên tuổi và uy tín trên đất Mỹ, ông Diệm bắt đầu mở rộng tiếp xúc với chính giới Mỹ thông qua Đức Hồng Y Spellman.

Từ năm 1955, một nhóm thân hữu Mỹ cho Việt Nam “American Friends of Vietnam” được thành hình, trong đó một số chính khách nổi danh tham gia gồm có Đức Hồng Y New York Francis Spellman, Chánh án tối cao Wlliam O. Douglas, Đại sứ Joseph Kennedy và con trai là Nghị sĩ John F. Kennedy, Nghị sĩ Mike Mansfield, Tướng Wililam “Wild Bill” Donovan, Chỉ huy trưởng Cơ quan Tình báo Mỹ (OSS) trong thời Đệ nhị Thế chiến.

Nhờ tham gia sinh hoạt trong nhóm này mà Ngoại trưởng Dulles phát hiện ra ông Diệm và tin rằng đã tìm ra được một mẩu người thích hợp cho thời cuộc sắp đến của miền Nam. Sau nhiều lần hội thảo, Mỹ đề xuất cho ông về nước làm Thủ tướng.

Trong thực tế, Mỹ không thể độc quyền và âm thầm đưa ông Diệm về nước như các cáo buộc trong các sách vở. Ông Diệm không phải là một mẩu người háo danh, dể cho Mỹ sai bảo và nhẹ dạ. 
Qua nhiều lần từ chức trong chính trường đã thể hiện cá tính khó khăn của ông, chính Bảo Đại cũng đã có nhiều kinh nghiệm với ông. Về sau, kể cả Tổng thống John F. Kennedy cũng không thuyết phục ông Diệm dễ dàng.

Việc ông Diệm về nước chấp chính là một quá trình dài và khó khăn, kết qủa là nỗ lực của nhiều phía mà Vua Bảo Đại và ông Diệm là chủ động.

Tình thế đất nước nguy ngập, nhân tâm ly tán, tương lai mờ mịt, Bảo Đại hoang mang, bất lực và nhiều lần yêu cầu ông Diệm chấp chính, nhưng ông từ chối với lý do là không tin tưởng người Pháp. 
Sau khi thất bại tại Điện Biên Phủ, Pháp đàm phán và ngỏ ý là trao trả hoàn toàn độc lập cho Việt Nam.

Ngày 16 tháng 6 năm 1954, ông Diệm gặp Bảo Đại tại Pháp và đồng ý làm Thủ tướng với điều kiện là ông được toàn quyền quyết định về chính trị, quân sự và kinh tế. Bảo Đại đồng ý với yêu cầu này.
Về sau, khi nhìn lại quá trình này, Bảo Đại cho biết: “tôi biết rằng ông Diệm là một người khó tính, … Mỹ có thể trông cậy được ông trong việc chống lại chủ nghĩa cộng sản. Đúng, ông chính là người cần thiết cho hoàn cảnh như vậy.”

Do đó, ông Diệm về Sài Gòn ngày 25 tháng Sáu năm 1954 để chấp chính và chính thức được bổ nhiệm làm Thủ tướng. Ngày 7 tháng 7 năm 1954, ông Diệm thành lập nội các gồm 18 người.

CÁC CHỐNG ĐỐI

Nhưng thực tế không như Dulles và Bảo Đại kỳ vọng; sau khi nhận việc, ông Diệm gặp chống đối trong giới ngoại giao Mỹ và nhiều tầng lớp người Việt.

Điển hình là Douglas Dillon, Đại sứ Mỹ tại Paris, cho ông Diệm là một con người thần bí hơn là chính khách; Tướng J. Lawton Collins, Đặc sứ Mỹ tại Sài Gòn, xem ông Diệm như là một Thiên sứ không có tin mừng mà chỉ biết một công việc duy nhất là xin viện trợ Mỹ.

Ngay trong vấn đề nội chính, ông Diệm không có thực quyền, vì hầu hết các viên chức quan trọng trong chính quyền của ông đều lệ thuộc Pháp, nhưng chống đối mãnh liệt nhất là Quân đội và Giáo phái.

Pháp chống ông Diệm vì chủ trương là Tổng tuyển cử vào tháng Sáu năm 1956 phải được xúc tiến. Tài liệu về sau cho thấy là Pháp phải vận động ủng hộ cho giải pháp này vì quyền lợi kinh tế của Pháp tại Đông Dương quá lớn, nên Pháp không thể ra đi và muốn tiếp tục đầu tư và hưởng lợi.

Do đó, cùng trong chiều hướng này, phía Quân đội Việt Nam cũng không nhiệt tình ủng hộ cho ông Diệm vì các tướng lãnh còn bị ảnh hưởng nặng nề của Pháp và nhìn ông Diệm là người có khuynh hướng thân Mỹ.

Điển hình là Tướng Nguyễn văn Hinh, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Việt Nam, xuất thân trong binh chủng Không quân của Pháp, có vợ Pháp và quốc tịch Pháp. Các ràng buộc này khó có thể làm cho ông Hinh có tinh thần quốc gia để hợp tác với ông Diệm. Bất hoà với ông Diệm đến độ ông Hinh âm mưu đảo chính, nhưng không thành, vì các cộng sự viên bị Landsale mua chuộc, hậu quả là ông Hinh phải đào thoát sang Pháp.

Quan trọng nhất trong giai đoạn này là Việt Nam chưa có một nền tài chính độc lập, mọi chính sách tiền tệ đều do Ngân hàng Đông Dương thuộc Pháp điều khiển.

Tình hình phân hoá địa phương là một đặc điểm khác. Hai giáo phái Cao Đài và Hoà Hảo là những tổ chức có vũ trang độc lập và sinh hoạt tự trị tại miền Tây và Đông Nam Bộ.

Tại Sài Gòn, tình hình về an ninh cũng không khá hơn và Tổ chức Bình Xuyên là một mối đe doạ trầm trọng. Trong quá khứ, Pháp đã dung dưỡng cho Bình Xuyên tự do hoạt động trong các lĩnh vực trục lợi bất chính như tổ chức mãi dâm, cờ bạc, buôn bạch phiến và bảo vệ an ninh. Tướng Lê văn Viễn, Chỉ huy Bình Xuyên trước đây, khó là người chịu thuần phục ông Diệm và thu mình trong khuôn khổ luật pháp mới.

Cuối cùng, để tránh tranh chấp không cần thiết, Bảo Đại bổ nhiệm Lại văn Sang, chỉ huy Lực lượng Cảnh Sát thay thế. Ông Diệm không đồng ý sự bổ nhiệm này, nhưng không có kết quả. Tranh chấp giữa ông Diệm, Bảo Đại, Bảy Viễn và ông Sang về nguồn tài trợ do nhóm Bình Xuyên bùng nổ mạnh hơn.

Trong bước đầu xây dựng, ông Diệm kêu gọi hai lực lượng Hoà Hảo và Cao Đài hợp tác để thành lập quốc gia, nhưng các thương thuyết với Tướng Trình Minh Thế của Cao Đài và Tướng Nguyễn Giác Ngộ của Hoà Hảo về việc sát nhập các đơn vị vũ trang thuộc về quân đội của chính phủ chưa ngã ngũ.

Đối với Bình Xuyên, ông Diệm chủ trương quyết liệt là phải loại trừ bằng biện pháp quân sự. Do đó, nhiều giao tranh xảy ra. Đến tháng Ba năm 1955, xung đột đẩm máu trầm trọng hơn.

Vì nhiều lý do bất hoà chính kiến, hai giáo phái Cao Đài và Hoà Hảo công khai hợp tác với Bình Xuyên làm cho nỗ lực xây dựng của ông Diệm càng khó khăn.

Ngay cả Bảo Đại, dù ở Côte d´Azur, Pháp, cũng thấy là không còn tín nhiệm ông Diệm trong vai trò lãnh đạo vì các biện pháp độc tài. Ngày 18 tháng 10 năm 1955 Bảo Đại tuyên bố cách chức ông Diệm, nhưng lệnh lại không được ông Diệm phổ biến trong công luận. Trong một công điện khác thứ hai, Bảo Đại còn thúc dục ông nên rời khỏi Việt Nam.

Tài liệu về sau cho biết là ông Diệm từ chối sang Pháp để báo cáo tình hình; do đó, dự định của Bảo Đại cách chức ông Diệm và đưa Lê Văn Viễn lên thay bất thành.

Khi định mệnh chính trị của ông trở nên mong manh, thì may mắn lại đến cho ông. Một thế lực duy nhất âm thầm ủng hộ để cho ông duy trì và củng cố quyền lực là cơ quan CIA và người đắc lực cận kề là Tướng Lansdale.

Chống đối ông Diệm công khai nhất là Tướng J. Lawton Collins, Đặc sứ Mỹ tại Sài Gòn, một nhân vật tín cẩn của Tổng thống Eisenhower. Ngay từ buồi đầu nhậm chức tháng 11 năm 1954, Collins nghi ngờ khả năng lãnh đạo của ông Diệm, mà hai cáo giác chính là tham nhũng và thiếu hiệu năng. Tướng Paul Ely của Pháp cũng ủng hộ quan điểm của Collins.

Đến cuối tháng Tư năm 1955, Collins nhận định là nguy cơ cho Việt Nam đã đến và quyết định trở lại Washington để khẩn báo cho Tổng thống Eisenhower về việc ông Diệm không còn thích hợp trong việc lãnh đạo đất nước.

Hai luận điểm của Collins là: Chính quyền không ổn định và quân đội không đủ mạnh. Với hai trở ngại này, ông Diệm không thể xây dựng đất nước thành công.

Collins đã thuyết phục được Tổng thống Eisenhower tìm giải pháp thay thế, trong khi ba người ủng hộ cho ông Diệm tiếp tục nắm quyền là Lansdale và Nghị sĩ Mansfield và Ngoại trưởng Dulles.

Để giải quyết, Eisenhower uỷ nhiệm cho Dulles tìm giải pháp tạm thời, tốt nhất là nên thu xếp để cho ông Diệm đảm nhiệm một chức vụ tương trưng và quân đội phải nắm giử thực quyền cai trị, trong khi Collins hợp tác với Pháp tìm một nhân vật khác.

Tài liệu về sau phổ biến là người được Mỹ dự định chọn là Bác sĩ Phan Huy Quát trong khi Bảo Đại đang phân vân chọn lựa giữa Trần Văn Hữu và Lê Văn Viễn.

Collins đang trên đường trở lại Sài Gòn để thực thi giải pháp của Eisenhower, thì tình thế đổi thay đột ngột. Quân đội của ông Diệm chống trả nhóm Bình Xuyên thành công, đẩy được lui ra khỏi Sài Gòn và tàn quân phải trú ẩn tại Rừng Sát thuộc Cần Giờ.

Tận dụng thời cơ thuận lợi này, ông Diệm tìm cách thu phục hai giáo phái Cao Đài và Hoà Hảo về quy thuận quốc gia; uỷ nhiệm cho Lansdale trực tiếp tiếp xúc. Kết quả là hai giáo phái không còn chống đối cá nhân ông Diệm, chấp nhận giải giới và huỷ bỏ các yêu sách về quyền địa phương tự trị. 
Theo các tài liệu về sau hé lộ, tổng số tiền CIA sử dụng cho việc quy thuận này lên đến 12 triệu đô la vào thời giá trong năm 1955. Trong suốt một năm sau, lực lượng vũ trang của hai giáo phái không còn gây một khó khăn nào vì lần luợt về quy thuận và được sát nhập và phân tán trong quân đội của chính phủ. Tàn quân của Bảy Viển bị truy sát và Bảy Viển đào thoát sang Lào rồi sang Pháp. Tình hình nội an được vãn hồi.

Thành công ngoạn mục này giúp cho ông Diệm củng cố quyền lực và có thể bắt đầu phô trương thanh thế ra ngoài nước, nhất là tại Washington. Tình thế đổi thay nên Eisenhower đổi ý và ủng hộ cho ông Diệm được tiếp tục lãnh đạo đất nước.

TRƯNG CẦU DÂN Ý

Nhưng trở ngại cuối cùng cho việc củng cố quyền lực của ông Diệm là Bảo Đại còn tại vị trong chức danh Quốc trưởng.

Ngày 23 tháng 10 năm 1955, ông Diệm tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý để cho dân chúng chọn lựa vị nguyên thủ quốc gia.

Thực tế ngoài sự mong đợi. Với 63.017 phiếu, kết quả là Bảo Đại thua, ông Diệm được 5.721.735 phiếu, trong tổng số cử tri toàn quốc là 5.828.907, ông Diệm nhận được 98,5% phiếu bầu.

Ngày 26 tháng 10 năm 1955, ông Diệm trở thành tổng thống đầu tiên của nền Đệ Nhất Việt Nam Cộng Hoà và Hoa Kỳ là nước đầu tiên công nhận thể chế mới của miền Nam.

Theo ước lượng của Lansdale, chỉ cần có 60% dân ủng hộ là ông Diệm sẽ có đủ chính danh để xây dựng đất nước, nhưng lại có nhiều bằng chứng cho thấy có gian lận, mà thí dụ điển hình là tại Sài Gòn, nơi chỉ có 405.000 cử tri ghi danh đi bầu, nhưng tổng số phiếu bầu đã lên đến 605.000.

Kết quả gian lận này không làm chính giới Washington quan tâm để phản đối, vì các đặc điểm cá nhân của vị tổng thống tân cử được xem là chọn lựa ưu tiên: tinh thần chống Cộng, chống Pháp, tín hữu Ky tô giáo thuần thành và thân Mỹ.

Thắng lợi này cũng có nghĩa là mọi ảnh hưởng của thời kỳ thuộc địa của Pháp và sự lãnh đạo của vua Bảo Đại tại miền Nam chấm dứt.

TỔNG TUYỂN CỬ

Nhưng có một điểm quan trọng nhất mà cả ông Diệm và chính giới Mỹ cùng gặp nhau, đó là ngăn trở cuộc Tổng Tuyển cử cho Việt Nam, theo như Bảng Tuyên bố chung sau Hiệp định Geneve đề ra.

Nguyên văn Điều 7 của Bảng Tuyên bố là: “Hội nghị tuyên bố, giải pháp cho những vấn đề chính trị ở Việt Nam dựa trên cơ sở tôn trọng độc lập, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ sẽ cho phép người dân Việt Nam được hưởng nền tự do cơ bản thông qua kết quả tổng tuyển cử tự do sẽ được tổ chức tháng 7-1956”.

Biện minh cho quan điểm này là chính phủ Bảo Đại hay Việt Nam Cộng Hoà không trực tiếp ký kết Hiệp định, nên không có ràng buộc về mặt pháp lý. Hoa Kỳ cũng không có một tuyên bố nào ủng hộ cho giải pháp này.

Thực tế phức tạp hơn. Sau khi ký kết Hiệp định, có khoảng 130.000 cán binh của Việt Minh từ miền Nam tập kết ra Bắc và khoảng 10.000 ở lại để lo xây dựng cơ sở đấu tranh cho thời kỳ mới. Tất cả đều có một niềm tin sắt đá là Tổng tuyển cử vào năm 1956 sẽ xảy ra và Việt Minh sẽ thắng cử.

Dĩ nhiên, niềm tin này có nhiều cơ sở vững chắc: dân số miền Bắc là 16 triệu, nhiều hơn dân miền Nam là 14 triệu và uy tín của ông Hồ lan toả nhiều hơn, được cả nước xem là cha già dân tộc, có công giải phóng đất nước khỏi ách thống trị của thực dân Pháp, trong khi ông Diệm chỉ là một quan lại của triều đình Huế và tu sĩ Công giáo ở Mỹ, về sau được một thiểu số nông dân, quân đội mới thành lập và người dân Bắc di cư ủng hộ.

Ông Diệm cũng có ý thức về hậu quả của việc tổ chức tổng tuyển cử, ông sẽ thất bại khi Cộng sản có thể tận dụng mọi thủ thuật để chiếm quyền, vì không thể có bầu cử tự do tại miền Bắc mà cuộc bầu cử Quốc hội năm 1946 là thí dụ.

Nhận định của ông Diệm là muốn tổ chức bầu cử tự do phải có quốc tế giám sát và Liên Hiệp quốc đứng ra bảo đảm. Vấn đề là khó khả thi.

Ông tuyên bố: "Chúng tôi không từ chối nguyên tắc tuyển cử tự do để thống nhất đất nước một cách hoà bình và dân chủ.

Tuy nhiên nếu những cuộc bầu cử tạo thành một trong những nền tảng cơ bản của nền dân chủ thật sự thì chúng chỉ có ý nghĩa với điều kiện chúng hoàn toàn tự do.

Hiện nay, thực tế phải đối mặt với chế độ áp bức của Việt Minh, chúng tôi nghi ngờ về việc có thể bảo đảm những điều kiện của cuộc bầu cử tự do ở miền Bắc."

Lập luận này cũng được Uỷ ban Kiểm soát Đình chiến, Nga, Trung Quốc và Mỹ ủng hộ.

Cộng đồng thế giới tự do có một nhận định chung là sẽ không có việc tái triệu tập Hội nghị để tổ chức Tổng tuyển cử, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phải chấp nhận không có Tổng tuyển cử và hai phía của Việt Nam phải tự chuẩn bị phương án cho chính mình và như vậy có nghĩa là mặc nhiên ủng hộ quan điểm của ông Diệm.

Chia đôi lãnh thổ tạm thời chỉ là kết ước riêng của miền Bắc với Pháp và Tổng tuyển cử là một triển vọng chung được ghi nhận trong Bảng Tuyên bố của Quốc tế về tương lai của đất nước.

Tất cả hình thức này cũng xem như là hợp thức hoá tình trạng của Hiệp định Geneve.

Cuối cùng, ông Diệm sử dụng biện minh pháp lý như là một phương tiện để chống lại Tổng tuyển cử. Lập luận chính của Tổng thống Diệm là:

Miền Nam không ký kết Hiệp định Genève. Nội dung Hiệp định không đề cập Tổng tuyển cử mà là Điều 7 của Bảng Tuyên bố cuối cùng.

Về hình thức, đây là một văn kiện không có chữ ký của bất cừ quốc gia nào.

Về nội dung, điều 7 không có qui định chi tiết thực hiện, tùy hai bên thương lượng trong tinh thần nhiệm ý.

Về mặt thực tế, miền Bắc sẽ không có tự do bầu cử mà dưới sự chỉ đạo độc quyền của Việt Minh. Ủy Hội Quốc Tế không muốn đứng ra tổ chức Tổng tuyển cử và cho rằng không thể có bầu cử tự do.

Với lý do không có căn bản pháp lý do Hiệp định và Bảng Tuyên Bố ràng buộc, chính quyền miền Nam tin tưởng là trong tình hình mới, miền Nam được hoàn toàn độc lập để khởi đầu xây dựng một chính quyền tự do.

***

HÌNH: John Dulles, Edward Lansdale, Nathan F. Twining và Charles P. Cabell tại Ngũ Giác Đài năm 1955, nguồn ảnh: Wikipedia.

THIỀN SƯ BẠCH ẨN HUỆ HẠC

ID: 233 POSTED_BY_ID:233

OPEN WEBPAGE

THIỀN SƯ BẠCH ẨN HUỆ HẠC
Nguyên Giác

Lời dẫn 2021: Cuộc đời Thiền sư Bạch Ẩn Huệ Hạc nơi đây dịch theo nhiều tài liệu, nhưng phần chính là từ học giả John Stevens. Ngài Bạch Ân ngộ đạo là từ tham công án, dạy pháp cũng là qua công án. Do vậy, đọc tiểu sử của ngài sẽ có lợi cho người học Thiền theo công án. Trong vài thập niên qua, dạy Thiền công án tại Việt Nam phần lớn là từ cố Thiền sư Duy Lực. Người viết xin góp vài ý nơi đây, tuy là bản thân tu và học đều chưa tới đâu: Thiền công án và Thiền thoại đầu đều thích hợp cho hầu hết người tu, bất kể Nam Tông hay Bắc Tông, và không nên xem pháp môn này là cái gì bí mật. Thiền công án là dựa theo một tích trong Thiền sử, trong khi Thiền thoại đầu là từ một câu hỏi trong Kinh hay từ Thiền sử quy về một chữ cho dễ tập trung. Thời của ngài Bồ Đề Đạt Ma (khoảng thế kỷ thứ 5 hay thứ 6), rồi thời của ngài Huệ Năng (638—713) chưa có Thiền công án. Nhiều năm sau, công án xuất hiện dựa vào các tích về Thiền nhằm giúp học trò mượn phương tiện này để ngộ đạo. Thiền Tông Nhật Bản truyền sang Hoa Kỳ phần lớn thuộc 2 tông phái: Thiền Tào Động, còn gọi là Soto; và Thiền Lâm Tế, còn gọi là Rinzai. Cả 2 tông phái đều dạy Thiền công án, nhưng Tào Động chỉ lấy công án làm phụ. Tương tự, Thiền Tông Việt Nam cũng có Tào Động và Lâm Tế, nhưng vẫn có nhiều dị biệt với Nhật Bản. Nơi đây, chúng ta sẽ phân tích ngắn gọn về phương pháp này.
Thiền sư Bạch Ẩn của Nhật Bản thuộc dòng Lâm Tế. Một điểm để suy nghĩ: ngài Bạch Ẩn tập trung dạy Thiền công án, chọn công án để Thiền sinh dứt bặt mọi suy nghĩ tư lường, và để Thấy Tánh. Bạch Ẩn thường cho học trò một câu hỏi làm công án, thường nghe nhất và nổi tiếng nhất là câu: Thế nào là tiếng vỗ của một bàn tay?
Công án này phổ biến ở Nhật và Hoa Kỳ. Một bàn tay không thể tạo ra tiếng vỗ, phải cần hai bàn tay mới vỗ ra âm thanh. Đời sau nhiều người phân tích và viết sách, nói rằng câu trả lời phải là thế này, hay thế kia. Thí dụ, một sách tiếng Anh viết rằng, câu trả lời nên là, Thiền sinh nên đứng hay ngồi ngay ngắn trước mặt Thầy, lặng lẽ, từ từ chìa một bàn tay ra phía trước. Xin phép nhận định, câu trả lời trong sách đó là sai rồi. Bởi vì Thiền Tông không phải là để đánh đố hay hỏi đáp với những cạm bẫy ngôn ngữ. Thiền Tông là học Làm Phật, tức là học đi, học đứng, học nằm, học ngồi, học cảm thọ và học lìa tham-sân-si như Phật, chứ không phải để làm trò như thuở còn là chúng sinh nữa. Dựa theo Kinh thì đơn giản hơn: cái tánh nghe vốn không lìa chúng ta, dù là có tiếng vỗ hay không tiếng vỗ. Nhưng chớ nên thuần dựa theo Kinh, vì như thế, chúng ta lại đang tụng đọc Kinh luận chớ không phải học Thiền.
Khi được trao công án “tiếng vỗ của một bàn tay,” chúng ta nên thấy ngay đây là một lối vào của tâm, hễ chú tâm lắng nghe tức là lắng nghe cái bất khả, lắng nghe cái tịch lặng vốn xa lìa tất cả những gì của thế giới tập khởi. Ngay khi chú tâm lắng nghe cái chưa từng khởi lên âm thanh nào chính là đang tự nghe cái tâm chưa từng dấy lên hạt bụi, lắng nghe bản tâm, nơi cội nguồn của tâm là Không nhưng sẽ sinh khởi vô lượng Có. Cảng lặng lẽ lắng nghe, sẽ càng thấy đây là một trong những cách vào định rất nhanh, vì nơi cái âm thanh chưa dấy lên, tức là nơi cái sắc-thanh-hương-vị-xúc-pháp chưa hiển lộ, chưa hiển lộ (nghĩa là, chưa có cái gì để gọi là Có hay Không). Đồng thời, ngay khi lắng nghe cũng là Tuệ giác mở rộng, vì đang tiếp cận với cái tâm tịch lặng lìa tham-sân-si. Bất kỳ ai cũng tham công án này được, dù là nam hay nữ, dù là học cao hay học thấp, dù là vua quan hay nông dân, bởi vì chỉ cần dừng tất cả các niệm trong tâm để chỉ lắng nghe tiếng vỗ của một bàn tay. Một ngày tham công án là một ngày xa lìa tham sân si. Từ từ sẽ ngộ nhập nhiều công án khác. Đó là hạnh phúc tuyệt vời vậy.
Một công án khác được ngài Bạch Ẩn ưa chuộng là “Không.” Tiếng Nhật là “Mu.” Đọc theo âm Trung Hoa là “Vô.” Sách kể rằng, có một thời gian ngài Bạch Ẩn tập trung vào công án này. Nguyên khởi công án này là từ sách Vô Môn Quan. Trong tắc số 1 của Vô Môn Quan ghi rằng một nhà sư hỏi ngài Triệu Châu: “Con chó có Phật tánh không?” Triệu Châu đáp: “Không!”
Nên chú ý lời tụng của ngài Huệ Khai: “Tài thiệp hữu vô, táng thân thất mạng.” Tức là: “Hễ nói có hay nói không, liền vùi thân, mất mạng.”
Công án vừa dẫn cũng là tắc thứ 23 trong sách Niêm Tụng Kệ (gồm 43 công án) của Trần Thái Tông (1218 - 1277), được xếp vào Khóa Hư Lục làm thành sách giáo khoa cho Thiền Tông tại Việt Nam. Ngài Trần Thái Tông ghi lại công án này khác với Vô Môn Quan, và đây là một phương pháp dạy tuyệt vời của ngài, trích toàn văn tắc thứ 23, theo bản dịch của Thiền sư Thích Thanh Từ:
"23.- Cử: Vị Tăng hỏi Triệu Châu: Con chó có Phật tánh không?
Triệu Châu đáp: Không. Tăng lại hỏi, Triệu Châu đáp: Có.
Niêm: Lấy hai so một.
Tụng: Hỏi ngay ở trước, đáp có không.
Cho dù ngay đó dứt nhóm ngông.
Một đời tự phụ người tài giỏi,
Thế ấy vẫn là chẳng trượng phu."
Xin góp ý thế này. Tất cả chúng ta đều có thể thấy Có, nghe Có… nhưng khó thấy được Không, khó nghe được Không. Bởi vì thấy, nghe, hay, biết đều là dựa vào sắc-thanh-hương-vị-xúc-pháp, và chúng ta chỉ lý luận về cái Không khi cái Có biến mất. Đức Phật lại dạy rằng chớ nên giữ bất kỳ một kiến nào trong tâm, hễ có gì tập khởi nơi thấy, nghe… thì gọi là Có, hễ thấy biến diệt thì gọi là Không. Nơi đây, công án không muốn chúng ta lý luận, nhưng chỉ muốn đưa chúng ta vào cái biết tự tâm.
Tắc 23 trong Niêm Tụng Kệ của ngài Trần Thái Tông ghi rằng, lần đầu, Triệu Châu trả lời là Không [Phật tánh], rồi khi tăng hỏi lại thì Triệu Châu lại nói là Có [Phật tánh]. Chúng ta có thể tham công án này bằng cách đi đứng nằm ngồi, nhìn vào tâm mình, vào nơi không vướng vào Có và cũng không vướng vào Không (như Lời tụng của Huệ Khai dạy trong Vô Môn Quan, và như Lời tụng của Trần Thái Tông dạy trong Niêm Tụng Kệ). Chúng ta sẽ nhận ra rằng niệm trong tâm liên tục sinh (tức là, Có) rồi diệt (tức là, Không) và tới một thời gian sẽ tới cái biết lìa cả Có và Không. Cái biết này lúc đó là rỗng không, là lặng lẽ, là ánh sáng tự tâm. Nơi đó là cả định và huệ. Nói là định, vì không bị dao động khi “sắc thanh hương vị xúc pháp” tập khởi hay biến diệt. Nói là huệ vì nhận ra Tâm bất động trong dòng chảy siết của vô thường (như khi mắt thấy mây tụ rồi tan, như khi tai nghe các nốt nhạc khởi lên rồi biến đi, và vân vân… xuyên suốt, gương tâm vẫn liên tục hiện ra sinh diệt đó, hiện ra Có/Không đó, gương tâm không khởi theo Có và cũng không diệt theo Không, gương tâm vẫn rỗng không, vẫn lặng lẽ, vẫn chiếu sáng từ tự tâm). Khi cảm thọ vô thường chảy siết nơi thân tâm mình như thế, cũng là nhận ra pháp ấn vô ngã.  
Và sau đây là cuộc đời của ngài Bạch Ẩn Huệ Hạc, một Thiền sư lớn của Nhật Bản.
…o…
 
Thiền sư Hakuin Ekaku, tên phiên âm tiếng Việt là Bạch Ẩn Huệ Hạc, sinh năm 1686, viên tịch năm 1768. Chỗ này nên ghi chú rằng, Wikipedia cả tiếng Anh và tiếng Việt đều ghi rằng ngài viên tịch năm 1769. Tuy nhiên, giới sưu tập tranh và thư pháp của ngài Bạch Ẩn ghi theo một số cổ thư rằng ngài viên tịch năm 1768. Công ty đấu giá tranh nghệ thuật Sotheby's cũng ghi rằng Bạch Ẩn viên tịch năm 1768.
Nhiều chi tiết tự truyện đã được tìm thấy trong chính các tác phẩm của Bạch Ẩn, vì sư là một trong vài Thiền sư tự kể lại thời tuổi trẻ và con đường tìm đạo khá chi tiết. Gia đình của Bạch Ẩn điều hành một lữ quán, và còn làm bưu tín viên của Hara, một ngôi làng nằm dưới chân Núi Fuji (Phú Sĩ) và một trạm bên đường trên Tokaido, một xa lộ chạy từ Edo (Tokyo) tới Kyoto.
Ngay từ khi ra đời năm 1686, mẹ sư cảm thấy đứa con thứ năm của bà và là đứa con trai thứ ba của bà rất là đặc biệt. Bà kể lại cho sư, “Con sinh vào năm sửu, tháng sửu, ngày sửu, giờ sửu.” Sửu tức là trâu, là con vật linh thiêng của Tenjin (vị thần được sắc phong từ nhân vật Sugawara no Michizane, 845—903, vị bảo hộ cho văn chương và học thuật), và Bạch Ẩn trở thành kẻ suốt đời sùng mộ vị thần điềm lành này. Vì lý do nào đó, Bạch Ẩn không đi được cho tới năm hai tuổi, nhưng khi ba tuổi, cậu bé đã thuộc lòng tất cả các chữ trong tất cả các bài ru con và bài dân ca mà cậu đã nghe. Năm bốn tuổi, khi thăm bờ biển và thấy sóng xô đi vô tận, và mây trôi dạt đã làm cậu bé đột nhiên khóc – cậu trực giác được tánh vô thường của thế giới.
Cậu bé đã để phần nhiều thời thơ ấu nhiệt tình theo mẹ khi bà tới các ngôi chùa địa phương để nghe giảng pháp, và làm gia đình cậu ngạc nhiên khi lặp lại chính xác những gì cậu đã nghe. Một tu sĩ một lần tới thăm gia đình cậu, tiên tri những điều lớn lao cho cậu bé dị thường, và rồi để lại lời khuyên cho Bạch Ẩn:
(1) Đừng hoang phí thực phẩm; trộn một chút nước nóng với bất cứ gì còn [trong chén của cậu] và ăn hết;
(2) Luôn luôn tiểu tiện khi ngồi xổm;
(3) Hướng bắc là linh thiêng, nên đừng mạo phạm nó bằng việc tiểu tiện, đại tiện, hay ngồi mà lưng hay là duỗi chân về hướng đó. Và đừng bao giờ quên sáu năm Phật đã nhịn đói trong Hy Mã Lạp Sơn và chín năm Bồ Đề Đạt Ma ngồi trong hang tọa thiền. Hãy giữ gìn ba giới này, hãy học định tâm như Phật và Bồ Đề Đạt Ma, và ngươi sẽ được hưởng phước sống trường thọ.
Sau lần gặp vị tu sĩ dị nhân đó, Bạch Ẩn đã trung thành giữ các lời dạy đó suốt đời.
Khi mười tuổi, Bạch Ẩn và bà mẹ sùng đạo dự buổi thuyết pháp sinh động của một vị sư thuộc tông phái Nichiren (tức là Nhật Liên Tông, lấy Kinh Pháp Hoa làm trọng tâm) về các đau đớn ở địa ngục. Ngay cả nhiều năm về sau, Bạch Ẩn cũng kể lại rằng những lời kinh khiếp đó đã làm đóng băng lá gan cậu bé với nỗi sợ hãi, và làm cậu run rẫy kinh hoàng nhiều ngày. Cậu lập tức ngưng đánh nhau với bạn hữu, và ngập tràn ân hận vì đã sát hại các côn trùng và vì đã nghịch phá những con thú nhỏ tới chết. Không lâu sau bài thuyết pháp rực lửa địa ngục đó, Bạch Ẩn tắm vơí mẹ cậu, người thích tắm hơi nước nóng. Các tấm ván rạn nứt, những tia lửa bắn ra, và tiếng nước sôi trào trên kim loại làm gợi nhớ tới địa ngục một cách mãnh liệt, tới nỗi cậu hét lên kinh sợ. Sau khi bình lặng lại, cậu thú nhận với mẹ rằng cậu sợ rớt vào lửa địa ngục. Bà khuyến khích cậu bé cầu nguyện Tenjin, vị thần hộ pháp của cậu, để xin bảo vệ. Sau đó trở đi, Bạch Ẩn đều thức dậy mỗi đêm vào giờ sửu (2 giờ sáng) để cầu nguyện thần Tenjin với nhang, hoa và kinh cầu.
Bất kể chuyên cần cầu nguyện như thế, Bạch Ẩn vẫn lo ngại là Tenjin có thể không bảo vệ được nếu thấy cậu trong một hoàn cảnh khó khăn nào đó. Một lần, một trong các mũi tên chơi nghịch của cậu bay lạc hướng bia, và ghim vào một bức tranh giá trị đang treo trong phòng giữa nhà. Sau khi bị phạt về việc này, Bạch Ẩn lo ngại, “Nếu Tenjin không thể giúp mình trong chuyện nhỏ như thế, thì làm sao ngài bảo vệ mình khỏi bị tra tấn trong địa ngục?” Đêm đó, cậu nhắm mắt và nói, “Tenjin! Nếu ngài thực sự có năng lực đưa con ra khỏi địa ngục, xin làm cho khói cây nhang đi lên một đường thẳng. Nếu không, xin hãy làm khói bay xoay vòng.” Cậu mở mắt và thấy khói bay lên thẳng một đường. Nhắm mắt lại và tụng một bài kinh tạ ơn, rồi cậu mở mắt lần nữa thì thấy khói tản ra mọi hướng. Hoang mang, cậu mới quyết định thờ chung Tenjin với Quan Âm, vị bồ tát của lòng đại từ đại bi nổi tiếng về công năng cứu độ.
Tuy nhiên, dù thờ chung cả Tenjin và Quan âm, Bạch Ẩn vẫn còn sợ bị đọa địa ngục đời đời. Trong một lễ hội nhà chùa, Bạch Ẩn xem một vở kịch búp-bê về các phép lạ của một nhà sư tông phái Nichiren, sư Nisshin (sinh năm 1407— viên tịch năm 1488), vị này có thể bước đi trong lửa hồng mà không bị phỏng và bị nhấn xuống nước mà không chết chìm. Bạch Ẩn mới suy nghĩ, “Đó là chìa khóa. Nếu ta rời bỏ thế gian và đi tu, mình chắc chắn sẽ được cứu.” Trong khi mẹ cậu chấp thuận, thì cha cậu cho là cậu còn quá non nớt để quyết định xuất gia, nên cậu bé tự tìm tòi học hỏi, trong vòng ba năm đã học thuộc lòng các bộ sách lớn, như Kinh Kim Cương, sách về Thiền Môn ngữ lục (Kuzoshi), và cả kinh điển Nho giáo.
Bạch Ẩn cũng ẩn mình vào núi, tách rời khỏi ồn ào và hỗn loạn của đời thường. Bạch Ẩn tạc tượng Quan Âm từ một thân cây và để nhiều giờ đồng hồ tụng kinh và tọa thiền trước ảnh tượng này. Một lần, một trận lụt cắt lìa Bạch Ẩn khỏi ngôi làng. Khi mực nước không hạ xuống sau hai ngày, chàng Bạch Ẩn mất kiên nhẫn mới cởi bỏ áo quần, cột thành bó và mang trên vai, rồi nhảy vào dòng nước đang cuồn cuộn, tay múa thanh kiếm nhỏ để xua đuổi bất kỳ ma quỷ nào có thể hiện ra. Sau khi về nhà an toàn, chàng mới nói với bố mẹ đang lo sợ, “Con không thể chờ lâu hơn – thời giờ rất quý giá, và con không thể mất một phút nào trong cuộc tìm đạo.”
Năm 1699, khi cậu 13 tuổi, bố mẹ cuối cùng đồng ý, và Bạch Ẩn thọ giới thành một tu sĩ Thiền môn bởi Tanrei (viên tịch 1701), trụ trì của chùa Shoin-ji, một ngôi chùa địa phương từng được hồi phục bởi một ông bác của Bạch Ẩn. Bạch Ẩn phát nguyện sẽ tu học cho tới khi đạt khả năng không bị tổn hại bởi lửa và không bị nhận chìm bởi nước.
Ngay lập tức sau khi thọ giới, Bạch Ẩn được gửi đi học với vị sư học giả Sokudo (viên tịch 1712) ở ngôi chùa gần đó, Daisho-ji. Nơi đây, Bạch Ẩn học Kinh Pháp Hoa, kinh mà chàng xem không hơn gì một tuyển tập truyện thần tiên và các ẩn dụ đơn giản. Không chịu thụ động chấp nhận bất kỳ học thuyết nào, Bạch Ẩn đưa câu hỏi lên Sokudo: “Con xa lìa phụ mẫu để học Phật. Kinh Pháp Hoa được xem là ‘Vua của các kinh Phật,’ nhưng ngoài giáo lý ‘Nhất Thừa’ [trong đó, tất cả pháp Phật đều được hòa hợp] kinh hầu hết chứa đựng những gì có thể gặp trong cổ điển Trung Hoa, sách nhạc, và ngay cả các bài ca kỹ nữ geisha. Vậy thì giá trị Phật Giáo chỗ nào?” Sokudo không có câu trả lời sẵn sàng, nhưng ngài ca ngợi khát vọng của cậu học trò muốn tự khám phá ra sự thực.
Năm 1703, chàng trai 17 tuổi quyết định đi hành hương như một unsui, “một nhà sư dạt theo mây và trôi với nước, trong cuộc lữ hành tìm Đạo.” Trước tiên, sư tới tu viện Zenso-ji, nơi sư nghe vị trụ trì một hôm kể về Thiền sư Yen-t’ou (tên phiên âm tiếng Việt là Nham Đầu; sinh năm 828 và viên tịch năm 87), một Thiền sư Trung Hoa nổi tiếng. Một lần, Nham Đầu và nhóm tăng sĩ của sư bị bọn cướp phục kích. Trong khi các sư khác kinh hoàng bỏ chạy, sư Nham Đầu lặng lẽ ngồi xuống theo tư thế thiền tọa. Khi ngài bị bọn cướp giết chết, tiếng thét của ngài vang nhiều dặm xa. Bạch Ẩn nói, “Nếu một nhà sư đạo hạnh tôn kính như thế lại chịu khổ đau như thế, thì cái phận nào để cho những kẻ như mình? Chắc chắn là không có gì vô dụng hơn là một nhà sư!” Nghi vấn đã ném Bạch Ẩn vào sự dao động dữ dội, và sư không thể ăn hay ngủ trong nhiều ngày. Cuối cùng, sư kết luận trong tuyệt vọng rằng sư trước sau gì cũng rớt vô địa ngục và không còn gì để lo ngại về số phận mình nữa. Từ đó, sư quá xấu hổ để trở về nhà trong thảm bại đáng khinh, sư quyết định ít nhất phải thành danh về mặt văn chương.
Trong khi Bạch Ẩn tu học ở Zenso-ji, một thiếu nữ địa phương đã say mê chàng ngay sau khi tình cờ gặp sư trong làng. Bố mẹ cô mới đề nghị nhận chàng vào gia đình, và thúc giục sư xả giới tăng sĩ để cưới con gái của họ. Bạch Ẩn thực sự bị lôi cuốn bởi cô này, nhưng sư chống lại cám dỗ đó, tự nhắc nhở bằng các lời nguyện mà sư đã tuyên thệ rằng không bao giờ dao động trên đường tìm đạo. (Thiếu nữ này từ trần vài năm sau, và sau khi Bạch Ẩn xây ngôi chùa Ryutaku-ji, một tấm bia tưởng niệm cô được dựng trong chùa này.)
 Năm 1704, Bạch Ẩn nghe về một nhà sư tên Bao (1629-1711), người nổi tiếng là không ai ngang hàng về mặt thi ca. Sư Bao là trụ trì chùa Zuiun-ji, một ngôi chùa nhỏ tại Mino, miền Trung Honshu, và Bạch Ẩn tới đó với một nhóm 12 vị sư. Trong vòng vài tháng, tình hình nghèo nàn của chùa và kỷ luật gay gắt của sư Bao đã đánh bại mọi người, chỉ trừ Bạch Ẩn. Khi các vị sư sửa soạn bỏ đi, sư Bao tới nói với Bạch Ẩn, “Tốt lắm, họ đang bay ra khỏi nhà tù. Còn ngươi thì sao?” Bạch Ẩn nói với sư Bao rằng chàng sẽ không bao giờ chịu thua. Wikipedia ghi rằng vị sư này là Bao Rōjin, và ngôi chùa Zuiun-ji có một tàng kinh các.
Một khi đơn độc với vị thầy nghiêm khắc này, Bạch Ẩn đạt tiến bộ mau chóng với thơ của chàng làm, nhưng lần nữa chàng lại bị tấn công bởi lòng tự nghi vấn: “Ngay cả nếu thơ của mình vượt qua thi hào Lý Bạch (701-62) hay Đỗ Phủ (712-70), thì cũng không giúp mình tí xíu nào khi mình gặp Diêm Vương!” Bạch Ẩn bước ra hàng hiên chùa, nơi sách trong chùa đang được phơi và cầu nguyện, “Chư Phật và chư thiên ơi! Hãy giúp con trong nỗ lực tìm đạo và chỉ ra đường nào con nên theo!” Chàng nhắm mắt và bốc đại lên một cuốn sách. Đó là cuốn Smashing Through the Zen Barrier (Zenkan Sakushin, nghĩa của nhan đề Anh Văn là “Phá Xuyên Cổng Nhà Thiền”). Sư mở sách thấy ngay truyện của nhà sư Trung Hoa Tz’u-ming (Jimyo, 987-1040). Khi sư Tz’u-ming cảm thấy buồn ngủ trong các thời tọa thiền suốt đêm của mình, sư mới lấy mũi khoan ghim vào đùi để tỉnh thức. Khi được hỏi vì sao tự xử nghiêm khắc như thế, sư mới nói, “Với rất mực tinh tấn, chư tổ mới giác ngộ. Nếu không thành tựu gì trong đời, mà chết đi vô ích thì thiệt là uổng phí. Đó là lý do vì sao ta tự đâm vào đùi.” Được sách tấn bởi câu chuyện này, Bạch Ẩn quyết tâm trì chí hơn bao giờ hết.
Trong khi Bạch Ẩn tu học ở chùa sư Bao, bà mẹ của Bạch Ẩn chết, nhưng chàng không thể về dự tang lễ mẹ. Năm 1705, tu sĩ 19 tuổi này rời chùa Zuiun-ji để nhập chúng của Nanzen (1662-1710) trong khóa an cư kiết hạ. Nơi đó Bạch Ẩn trở thành quen thuộc với và ngay lập tức thấy không ưa loại Thiền “Bình Thường” (tức là “Vô Sanh”), một loại Phật Giáo sơ sài, đi-theo-dòng; loại này tránh xa sự nương tựa vào bất kỳ hình thức tu tập theo quy luật hay kỷ luật nghiêm khắc nào.
Năm kế tiếp, Bạch Ẩn khám phá ra cuốn Hư Đường Ngữ Lục, ghi lời dạy của Thiền Sư Trung Hoa từng gợi hứng cho nhà sư Ikkyu. Bạch Ẩn mới đi tới chùa Joko-ji để dự một loạt các bài giảng về cuốn này, giảng bởi sư trụ trì Banri (1650-1713). Xuyên qua các buổi thuyết pháp, chàng biết là có những vị sư khác từng đau đớn vì tu hoài mà không thấy tiến bộ và cứ như là điên dại, nhưng vẫn kiên trì để cuối cùng “niềm vui lớn theo sau nỗi đau lớn.”
 
Trong mùa hè 1706, Bạch Ẩn về hướng Nam để tu học tại chùa Shoshu-ji ở Shikoku, và sau đó được mời thăm lâu đài của vị lãnh chúa điạ phương. Nơi đây chàng được cho xem một bộ sưu tập các bức thư pháp, và chấn động bởi một kho tàng đặc biệt. Đó là các tấm thư pháp của một Thiền Sư (hoặc là Daigu [Đại Ngu, 1584—1669] hoặc là Ungo [Vân Cư, 1582—1659], tùy theo các lời kể khác nhau) – mạnh mẽ, rực sáng, và lôi cuốn, nhưng hoàn toàn tự nhiên và không tự ý thức tí nào. Cần ghi chú rằng Thiền sư Đại Ngu vừa nói trên, ra đời năm 1584, khác với Thiền sư Ryokan, người cũng có pháp hiệu là Đại Ngu, nhưng sinh năm 1758, cũng nổi tiếng về thư pháp, nhưng cách nhau gần 2 thế kỷ.
Bạch Ẩn nhìn thư pháp, rồi suy nghĩ rằng, “Nét bút này là kết quả của chứng ngộ chân thật; nó không có gì dính dáng tới kỹ thuật cả,” Bạch Ẩn mới trở về chùa và, hoàn toàn bất mãn với cái nỗ lực đỏm dáng của chính mình, đốt tất cả bút và các mẫu thư pháp của mình. Sư sẽ không cầm bút lên một cách nghiêm túc lại cho tới khi gần 60 tuổi.
Thay vào đó, Bạch Ẩn lao mình vào tu tập với nhiệt tâm được làm mới lại: “Ta sẽ như một khúc gỗ trôi toàn lực xuống một dòng sông, không để bị kẹt dọc ven bờ và mục nát mà cũng không dựa vào sự giúp đỡ nào của người hay chư thiên, nhưng là luôn luôn thẳng tiến cho tới khi vào đại dương!”
Bạch Ẩn mới miệt mài lo vượt rào cản lớn đầu tiên của Thiền, công án “Vô.” Trong khi sư tham công án này, Bạch Ẩn cảm thấy như dường mình đã rớt vào hang động đen ngòm. Vào năm 1707, khi nhà sư 21 tuổi này đang đi bộ trong một nơi thắng cảnh bên biển Inland Sea, những người đi cùng thúc giục chàng hân thưởng cảnh đẹp. Nhưng Bạch Ẩn không bận tâm gì, “Ta vẫn chưa đạt Đạo. Làm sao ta có thì giờ nào ngắm cảnh?” Nhưng khi họ tới chùa Kaisei-ji ở Nishinomiya, Bạch Ẩn sáng tác bài thơ lạc quan sau:
Dưới núi, một dòng sông trôi
Miên viễn không ngưng.
Nếu tâm Thiền được như thế
Thấy tự tánh mình không còn xa đâu.
Khi Bạch Ẩn nghe tin sư Bao ngã bệnh, chàng trở về chùa Zuiun-ji để chăm sóc thầy. Suốt ngày, Bạch Ẩn tu thiền trong hành động—lau chùi, làm vườn, nấu bếp, và chăm sóc vị thầy bệnh—và vào đêm, sư tu thiền trong vắng lặng, ngồi giờ này sang giờ kia tọa thiền. Trong các thời khóa thiền, chàng bị gây rối bởi các thị kiến: một số là các ma quỷ hung dữ, và các cảnh khác thì đưa chàng bay lên mây và bay khắp bốn biển. Trong vài tháng, sư Bao hồi phục và, sau khi vắng mặt bốn năm rưỡi, Bạch Ẩn mới về lại quận nhà Hara. Mặc dù chàng bị vây bủa bằng các câu hỏi từ thân nhân và bạn hữu về chuyến hành hương dài, chàng chỉ đáp ậm ừ thôi. Mọi người đồng ý rằng chàng đã thay đổi.
Gần cuối năm 1707, Núi Phú Sĩ phun lửa. Nham thạch phun lên trời, mặt đất lay động dữ dội, và tro núi lửa bay phủ khắp làng. Bạch Ẩn đang ở tại chùa Shoin-ji, và nhiều thân nhân tới để cứu chàng, chỉ để thấy là sư đang ngồi tọa thiền. Bạch Ẩn không chịu dao động: “Nếu ta chứng ngộ, ta sẽ được bảo vệ; nếu ta không, thì không mất mát gì nếu ta ra tro – ta phó thác mình cho đất trời vậy.” Bạch Ẩn thoát được thiên tai này bình an.
Năm 1708, Bạch Ẩn đi tới Echigo, một tỉnh dọc theo Biển Nhật Bản, để dự một chuỗi thuyết pháp về sách Dharma Eye of Men and Gods (Ninten Ganmoku, Pháp Nhãn Của Trời Người). Không hài lòng với sự hiểu biết cạn cợt của giảng sư về bản văn, và bất mãn với những gian nan thiền định của chính mình, Bạch Ẩn tự nhốt mình trong một điện thờ gần ngôi chùa, và bắt đầu nhập thất bảy ngày với nhịn đói và thiền tọa. Sư ghi lại rằng sư thấy mình đóng băng cứng trong một tảng băng dài vạn dặm. Giữa khóa thất, vào nửa đêm, sư nghe tiếng chuông ở nơi xa và cảm thấy “thân và tâm đều buông mất.” Sư thét lớn hết sức, “Nham Đầu [nhà sư bị bọn cướp giết] ở ngay đây, sống động bình an!” Lo sợ có ai trong khu xóm đang bị nạn như ngài Nham Đầu, các vị sư giựt mình chạy tới thì chỉ thấy Bạch Ẩn tràn đầy niềm vui.
Mặc dù Bạch Ẩn xem nhẹ các bài thuyết pháp, thường vẫn có hơn năm trăm người tới nghe Bạch Ẩn giảng. Một hôm, một vị sư trông có vẻ man dã, cao hơn 6 feet tới và mang cây thiền trượng dài. Ai cũng sợ vị này, nhưng Bạch Ẩn đồng ý làm người hướng dẫn cho sư này. Tuy nhiên, khi các bài thuyết pháp bắt đầu, nhà sư khổng lồ tỏ lộ có sự hiểu biết sâu về các vấn đề đang thuyết. Đối với Bạch Ẩn, nhà sư này là hình ảnh của “một trận mưa tươi mát sau cơn nắng hạn dài,” và hai người để ra nhiều giờ nói chuyện thiền với nhau. Nhà sư này có tên là Kaku (1679—1730), đề nghị giới thiệu Bạch Ẩn với thầy sư là Shoju, một vị ẩn tu già, tính cộc lốc, đang sống trong vùng núi Ìyama (bây giờ là quận Nagano). Bạch Ẩn và Kaku rời bỏ các buổi thuyết pháp và tìm tới căn lều xiêu vẹo của Shoju.
Shoju (1642—1721) là môn đồ và là truyền nhân duy nhất của Bunan (1603—76), một thiền sư nghiêm khắc đã sống hầu hết cuộc đời của ngài trong cương vị cư sĩ. Bunan không cho các học trò thì giờ nghỉ ngơi nào, liên tục thúc giục họ:
Hãy chết trong khi sống,
Hãy hoàn toàn chết!
Rồi làm
Những gì ngươi muốn
Và tất cả sẽ tốt lành.
 
Tới phiên Shoju cũng khét tiếng là tự nghiêm khắc – một lần sư để suốt cả tuần lễ ngồi thiền hàng đêm trong một nghĩa địa vây phủ bởi một đàn chó sói đói.
Shoju được biết nhiều nhất về chuyện “Đánh Bại Kiếm Sư.” Các kiếm sĩ vẫn thường tìm lời khuyên từ các thiền sư với hy vọng khám phá phương pháp hòa hài kỹ thuật và tinh thần. Một lần, một kiếm sĩ như thế tìm tới Shoju, và sư này lắng nghe lịch sự tới các lý thuyết của kiếm sĩ này và đôi khi lạc đề, trước khi đột ngột nhảy lên và đấm liên hồi vào người này không thương tiếc. Kinh nghiệm Thiền trong cung cách mãnh liệt và trực tiếp nhất, kiếm sĩ đó trực ngộ về nguyên lý tối hậu của nghệ thuật [kiếm đạo] của y.
Tin về pháp môn Thiền “không gì ngăn ngại” của Shoju đã gây xôn xao, và ngài được mời tới xem một buổi huấn luyện cho các kiếm sư. Các vị kiếm sư bày tỏ ngưỡng mộ về sự hiểu biết thâm sâu về Thiền của Shoju, nhưng nêu ngờ vực là, có thể nào, không ngạc nhiên gì, có ai đó đánh bại một kiếm sĩ giỏi bằng cách chỉ dựa vào tinh thần.
Shoju mới thách thức, “Hãy thử tấn công ta xem.” Đó là lời mời mà các kiếm sĩ chờ đợi, và họ nhảy xô vào Shoju. Tuy nhiên, không ai có thể đánh trúng sư, nhưng tất cả họ đều bị chiếc quạt của sư đập ít nhất là một phát vào đầu. Rất là khiêm tốn, họ mới hỏi sư về bí mật chiêu pháp.
“Nếu mắt ngươi thấy được chân tướng, và tâm ngươi không bị ngăn trở, thì không có gì mà ngươi không thắng được, kể cả một trận đấu kiếm,” theo lời Shoju giải thích cho họ. Bạch Ẩn sẽ học nhiều từ Shoju, vì chàng đã biểu tỏ một tâm thức tương tự khi chạm trán bởi một võ sĩ đa nghi sau đó trong đời.
Trong buổi phỏng vấn đầu với Shoju, Bạch Ẩn trình lên vị sư già một bài trau chuốt “Thơ của chứng ngộ.” Không liếc mắt vào chút nào, Shoju dùng tay trái vò mảnh giấy bài thơ, thò tay phải đe dọa Bạch Ẩn, và đòi biết, “Ngoài chuyện lõm bõm học theo sách, ngươi đã thành tựu gì?”
“Nếu con có gì trình thầy, con đã đưa ra rồi!” Bạch Ẩn đáp.
Vị thầy mới hỏi sắc bén, “Vậy còn chữ Vô thì sao?”
“Không tay hay chân có thể chạm nó,” Bạch Ẩn đáp một cách tự tin.
Shoju đột ngột thò tay, véo lỗ mũi của Bạch Ẩn thật mạnh, và hét, “Đây là nơi để đặt tay và chân của ta!”
Lúng túng, Bạch Ẩn mới thấy rằng cái ngộ trước kia của mình chưa đầy đủ. Chỗ này, chúng ta có thể dựa theo lời tụng của Trần Thái Tông để ghi chú rằng, Bạch Ẩn nghĩ rằng chữ Vô là cái gì xa lìa thân ngũ uẩn, do vậy vị thầy mới thò tay véo lỗ mũi Bạch Ẩn để thức tỉnh ngay ở khoảnh khắc này, nơi đó không gọi được là Có hay Không; tất nhiên, cũng không thể nào nói có cái gì gọi là “ta là” hay “ta không là” để rồi nói “không tay, chân có thể chạm tới.” Ý này cũng nằm trong Bát Nhã Tâm Kinh.
Shoju mới trao cho Bạch Ẩn công án khác để tham cứu: “Thiền sư Nam Tuyền chết rồi về đâu?” Nam Tuyền là thiền sư Trung Hoa, sinh năm 748, viên tịch năm 834.
Bạch Ẩn sau đó tới trình Shoku bài kệ trả lời, nhưng vị thầy hét lên, “Vọng tưởng, nằm mơ!” và đấm nhiều cú vào Bạch Ẩn tới nỗi chàng ngã gục ngoài hàng hiên.
Chàng Bạch Ẩn tuyệt vọng không giải nổi công án này hay bất kỳ công án khác mà Shoju trao cho. Hoàng toàn tuyệt vọng, Bạch Ẩn mới dùng chiến pháp quen thuộc khi bế tắc: chàng phát nguyện. “Nếu tôi không hiểu tận tường một trong các công án này trong vòng 7 ngày, tôi sẽ tự sát.”
Tuy nhiên, Shoju không bị ấn tượng tí nào, và cứ tiếp tục hành hạ người học trò hoang mang, người mà ngài gọi là “nhà sư khờ khạo rớt trong hang quỷ đen ngòm.”
Kinh hoảng, Bạch Ẩn mới hỏi, “Tại sao mình cứ nghe lão nhà quê này trong mái am xiêu vẹo này? Đất nước này đầy các vị thầy xuất sắc – hẳn là phải có ai tốt hơn cho mình chứ.”
“Tới luôn đi, và lùng sục thế giới cho ra một ông thầy tốt hơn,” Shoju giễu. “Ngươi sẽ cầm chắc là thấy sao mọc giữa trưa.”
Hoàn toàn hoang mang, khi Bạch Ẩn bước đi khất thực vào sáng hôm sau, lòng tràn ngập các vấn đề sinh tử. Khi đứng xuất thần trước cổng của một căn nhà, sư không để ý tới tiếng la “Đi chỗ khác đi! Chúng tôi không có gì để cúng!” từ bên trong. Sau đó, một bà lão sống nơi đây quá giận vì sư cứ đứng một chỗ nên bước ra và lấy chổi tre đánh vào đầu sư. Bạch Ẩn bị ngã xỉu, nhưng khi ngẩng dậy, các lời đáp cho tất cả công án sư đau đớn lâu nay đã trở thành sáng tỏ. Bạch Ẩn nhảy chồm dậy và la hét vui mừng, làm ngạc nhiên các dân làng tới xem nhà sư đang quỳ lạy. “Bà già chắc là đã đánh cho thầy này mất trí rồi,” họ đồng ý. “Tốt hơn là hãy tránh xa nhà sư điên khùng này.” Nhiều năm sau, Bạch Ẩn kỷ niệm giây phút này trong một tấm tranh vẽ cây chổi tre với phụ đề, “Đây là cây chổi đã quét sạch các thứ giác ngộ rẻ tiền!”
Mặc dù nhà sư bình thường nghiêm khắc Shoju mỉm cười khi Bạch Ẩn kể lại các chuyển biến lớn trong ngày, Shoju không xác nhận chính thức gì về sự chứng ngộ của Bạch Ẩn, có lẽ bởi vì sư biết rằng Bạch Ẩn sẽ còn đạt tới những mức cao hơn. Đêm đó, mẹ của Bạch Ẩn xuất hiện nói với Bạch Ẩn trong mơ với tin vui rằng bà không còn lang thang trong cõi đọa lạc nữa. Công đức lớn từ nỗ lực và từ sự chứng ngộ của con bà đã chuyển tới bà, và bà bây giờ đang yên ổn trên cõi trời. Nên ghi chú rằng, việc “hồi hướng công đức” như thế là một yếu tố quan trọng của Phật Giáo Nhật Bản, và nhiều người trở thành sư hay ni cô là để mong cứu độ người thân quá cố vào cõi an lành.
Mặc dù Bạch Ẩn đã ở với Shoju mới 8 tháng, sư bây giờ biết chắc là mình đã đúng đường. Chàng Bạch Ẩn 22 tuổi trở về chùa Shoin-ji vào cuối năm 1708 và không bao giờ gặp lại Shoju (thầy này viên tịch năm 1721), mặc dù Bạch Ẩn luôn luôn xem Shoju như vị “bổn sư” của mình. Bài kệ thị tịch của sư Shoju là:
Lời cuối của ta:
Chết mau thì khó nói.
Hãy nói lời không lời,
Nhưng đừng nói, đừng nói!
Sau khi ở chút xíu tại chùa Shoin-ji, Bạch Ẩn lại ra đi vào đầu năm 1709. Cứ mỗi lần sư nắm được cốt tủy của một trong cả ngàn công án mà sư đã học thuộc, sư lại nhảy múa và cười như điên dại, một thái độ làm người ta gọi sư là một “Thiền sư khùng.” Sau khi trải qua một loạt các chứng ngộ lớn và nhỏ, sự hào hứng thường trực đã làm Bạch Ẩn mất thăng bằng và sư ngả bệnh trầm trọng với điều mà sư gọi là “Thiền bệnh.” Các triệu chứng báo nguy này là:
Lên cơn sốt nóng bỏng và đầu như chẻ ra; phía dưới lưng cảm thấy như quấn trong băng; mắt chảy nước; tai nghe có tiếng o o u u; hoảng sợ khi thấy ánh nắng; ưu trầm lớn khi về đêm; niệm khởi lung tung vào ban ngày; ác mộng về đêm; lơ đãng; kiệt sức; ăn khó tiêu; và các cơn lạnh giá dữ dội.
May mắn, trong hai năm kế tiếp, Bạch Ẩn đã có thể tự chữa chứng bệnh đáng sợ này và tiếp tục tu tập.
Vào cuối năm 1711, Bạch Ẩn trở về chùa Daisho-ji để chăm sóc Sokudo, một trong những vị thầy cũ bấy giờ ngả bệnh. Cũng như trước, Bạch Ẩn để cả ngày chăm sóc thầy và ban đêm để toạ thiền. Năm kế tiếp, Bạch Ẩn được 26 tuổi, bắt đầu thuyết pháp trước công chúng tại chùa Shoin-ji. Khi Sokudo viên tịch vào mùa thu đó, Bạch Ẩn một lần nữa lại đi du phương. Trong một sự kiện điển hình của những ngày sư trên đường, Bạch Ẩn đột nhiên ngộ được ý nghĩa của công án, “Lá sen tròn hơn tấm gương tròn nhất; gai hạt dẻ nước nhọn hơn mũi khoan bén nhất.” Lúc đó trời đang mưa ào ạt, và nhà sư vui sướng ngả ra và lăn vào đám bùn mà cười khoái trá.
Một lần khác, Bạch Ẩn đang ngồi thiền ban đêm, thì tiếng động của tuyết rơi nhẹ đột nhiên làm sư hiểu công án, “Định lực của một bé gái vượt hơn định lực của vị sư trí tuệ nhất của Phật.” Sư làm bài thơ sau để ghi nhận lần chứng ngộ đó:
Nếu chỉ ta có thể chia sẻ nó:
Tiếng động mềm mại cuả tuyết
Rơi đêm khuya
Từ các cây
Ở ngôi chùa cổ này.
Năm 1713, Bạch Ẩn đi về phương nam để tìm gặp Kogetsu (1667—1751), nổi tiếng là Thiền sư hàng đầu bấy giờ, nhưng sư lại đi chệch ra và để một năm tu tập với các Thiền sư Tetsudo (1658—1730) và Egoku (1632—1721). Bất kể trước đó suýt chết vì Thiền bệnh, Bạch Ẩn tự nghiêm khắc với mình hơn bao giờ hết. Sư và một vị sư khác một lần nhập thất tọa thiền liên tục 7 ngày, ngồi đối mặt nhau với cây gậy ngắn đặt giữa hai sư. Nếu có sư nào lộ dấu buồn ngủ, thì vị sư kia phải lấy gậy gõ nhẹ vào giữa hai mắt để tỉnh dậy. Họ đã hoàn tất kỳ thất mà không dùng tới gậy này lần nào.
Năm 1714, Bạch Ẩn tu tập tại chùa Reisho-ji, và rồi để hai năm kế tiếp ẩn tu tại Núi Iwataki. Sư đã tiếp tục hình thức tu tập nghiêm khắc này quá sớm, và sức khỏe lại suy sụp lần nữa. Để hồi phục, sư sống một cách lặng lẽ trong một am thất giữa vùng núi xinh đẹp Iwataki, sống nhờ ăn cháo, và thiền tọa cả ngày và đêm. Giấc mơ đẹp vỡ tan năm 1716, khi một người tớ của phụ thân sư tìm ra sư sau hai năm tìm kiếm. Người tớ này nói, “Cha của sư bệnh rồi, và chùa Shoin-ji trống rỗng và hoang tàn đổ nát. Chúng con muốn sư về nhà.”
Do vậy, vào tháng đầu của năm 1717, Bạch Ẩn, 31 tuổi, tự nhận vai trò sư trụ trì chùa Shoin-ji, chỉ còn là cái vỏ bọc hoang phế. Bạch Ẩn bắt đầu tiến trình mệt nhọc xây lại ngôi chùa và biến nó thành trung tâm tu học. Cha của sư chết vào cuối năm đó.
Năm kế tiếp, Bạch Ẩn được vinh danh với lời mời làm sư thủ chúng trong một khóa thiền mùa đông tại chùa Myoshin-ji ở Kyoto, một trong những Thiền viện lớn nhất và quan trọng nhất tại Nhật Bản. Đây đã có thể là bước đầu tiên để nổi tiếng và phú quý như cương vị một Thiền sư ở thủ đô, nhưng sư trở về lại chùa Shoin-ji ngay khi khóa ba tháng kết thúc, quyết định để sống hết phần đời còn lại làm trụ trì ngôi chùa nhà quê nhỏ bé đó. Điều này được ám chỉ trong pháp hiệu “Bạch Ẩn,” mà sư sử dụng khoảng thời gian này (khi còn trẻ, sư được gọi là Iwajiro, và pháp danh khi mới vào tu của sư là Ekaku). Chữ “Bạch Ẩn” có nghĩa là “ẩn giấu trong màu trắng,” chỉ tới tình trạng ẩn dật trong mây và tuyết của Núi Phú Sĩ (nói cách khác, còn có nghĩa là, trở thành một với Phật Tánh), rồi bị lạc khi tu học ở Thung Lũng Bạch Hạc của chùa Shoin-ji, và hội nhập vào màu trắng của niết bàn, trong đó vạn pháp đều hòa bình an lạc.
Trong thập niên kế tiếp, một nhóm nhỏ các học tăng và cư sĩ bắt đầu tìm tới chùa Shoin-ji để tu thiền theo hướng dẫn của Bạch Ẩn. Tiếng tăm của sư được vang dậy thêm sau một vụ sư bị tố cáo bởi một thiếu nữ địa phương là cha của đứa con hoang của cô. Bạch Ẩn không nói gì để tự vệ, và khi người cha giận dữ của cô gái đòi sư phải nuôi đứa nhỏ, Bạch Ẩn chỉ ẵm em bé về. Sư dịu dàng chăm sóc cho em bé mà không than phiền gì, thu xếp tìm một vú em, và ẵm theo khi đi khất thực, lặng lẽ chịu đựng sự khinh bỉ đổ dồn lên sư bởi các dân làng. Sau đó thiếu nữ ân hận và thú nhận sự thực – rằng một thanh niên hàng xóm là cha em bé, chứ không phải Bạch Ẩn. Người cha kinh hoàng cuả thiếu nữ mới xin tha lỗi, nhưng Bạch Ẩn trả lời dịu dàng, “Đừng bận tâm gì chuyện đó,” và trao em bé lại, không bao giờ nhắc đến chuyện đó nữa.
Theo sách "Zen Flesh, Zen Bones" của Paul Reps và Nyogen Senzaki, sau khi bé sơ sinh ra đời, Bạch Ẩn hàng ngày ẵm em bé đi trong các thôn xóm để xin sữa cho em bé. Hình ảnh nhà sư ẵm em bé đi xin sữa như thế kéo dài khoảng một năm, cô gái kia mới ân hận, thú tội rằng cha em bé là 1 thanh niên làm việc trong một chợ cá.
Một đêm trong năm 1725, Bạch Ẩn có giấc mơ khác với mẹ, lần này bà mẹ trao cho con trai bộ y màu tím. Bộ y này có những chiếc kính trên cả hai tay áo, các kính này phản ánh các chiều kích bên trong và bên ngoài của đời sống với sự chiếu rọi rực rỡ trong khi lấp lánh với mặt biển lặng của niết bàn, như thế trao cho Bạch Ẩn chìa khóa đối với công án, “Người giác ngộ nhìn thấy Phật Tánh bằng chính đôi mắt của mình.”
Năm kế tiếp, Bạch Ẩn, 40 tuổi, đang nghiền ngẫm Kinh Pháp Hoa, một kinh mà sư xem phần lớn là vô dụng, thì một con dế gáy nhẹ nhàng. Bạch Ẩn đột nhiên hiểu được thông điệp ẩn tàng của kinh – “Ngoài tâm, không có Kinh Pháp Hoa; ngoài Kinh Pháp Hoa, không có tâm nào cả” – và bây giờ mới đồng ý rằng kinh này xứng đáng được gọi là “Vua của Các Kinh Phật.” Có một dị bản chỗ này. Theo một tài liệu khác của học giả Barbara O'Brien, sự kiện đó xảy ra năm Bạch Ẩn 42 tuổi, đang ở chùa Shoinji, khi đọc Kinh Pháp Hoa thì nghe tiếng dế gáy ngoài vườn. Lúc đó, các nghi vấn cuối cùng trong tâm đột nhiên biến mất, Bạch Ẩn hét lên và khóc ràn rụa.
Cần ghi nhận điểm này: truyền thống Phật Giáo Việt Nam vẫn chú tâm vào Bát Nhã Tâm K

VIỆT NAM 1963 TÀI LIỆU MẬT CỦA MỸ.

ID: 232 POSTED_BY_ID:232

OPEN WEBPAGE

VIỆT NAM 1963
TÀI LIỆU MẬT CỦA MỸ
 NGUYÊN GIÁC – TRÍ TÁNH – TÂM DIỆU
NHÀ XUẤT BẢN ANANDA VIET FOUNDATION
ISBN: 978-1-0879-1085-7
 
LỜI NHÀ XUẤT BẢN

Công cuộc tranh đấu đòi quyền bình đẳng tôn giáo của Phật Giáo Việt Nam bắt đầu ở Huế với cái chết của tám Phật tử đêm 8/5/1963 tại đài phát thanh, tiếp theo là cuộc tự thiêu của Hòa Thượng Thích Quảng Đức ngày 11/6/1963 tại Sài Gòn và chiến dịch “nước lũ” tổng tấn công chùa chiền toàn quốc đêm 20 rạng ngày 21/8/1963. Ba biến cố lịch sử quan trọng của phong trào Phật Giáo tranh đấu này dẫn đến cuộc khủng hoảng chính trị trầm trọng kéo dài nửa năm và kết thúc bằng cuộc đảo chánh lật đổ chính quyền của Tổng thống Ngô Đình Diệm.
Khởi đầu từ lễ Phật Đản từ ngày 8/5/1963 và chấm dứt vào đêm 20 tháng 8 năm 1963 là cuộc tranh đấu của Phật Giáo, tiếp sau đó là cuộc nổi dạy toàn diện của học sinh, sinh viên, và quân dân Miền Nam Việt Nam kéo dài hơn hai tháng được kết thúc bằng cuộc đảo chánh quân sự ngày 1/11/1963.
Kể từ năm 1963 đến nay (2021) là hơn nửa thế kỷ. Các kho lưu trữ tài liệu mật của các bộ Ngoại Giao, Quốc Phòng, và cục Tình báo Trung Ương Hoa Kỳ đã giải mật cho công chúng và giới nghiên cứu được tự do tiếp cận, vào xem hoặc truy cập điện tử,  để mọi người có thể nhìn lại một khúc quanh của lịch sử Việt Nam một cách rõ ràng.
Sách này gồm hai tập, tập 1 trình bày về cuộc vận động bình đẳng tôn giáo năm 1963 của Phật giáo Việt Nam và tập 2 là trình tự thời gian xảy ra cuộc khủng hoảng Phật giáo năm 1963 ghi theo hình thức biên niên sử, về các sự kiện từ ngày 8/5/1963 cho tới vài ngày sau cuộc chính biến 1/11/1963, nhìn từ phía chính phủ Hoa Kỳ.
Hầu hết tài liệu trong hai tập sách này là những văn bản dưới hình thức công điện, bản ghi nhớ, phúc trình được trao đổi giới hạn giữa một số ít giới chức hành pháp cao cấp của Mỹ trong Bộ Ngoai Giao, Bộ Quốc Phòng, Cục Tình báo Trung Ương, Tòa Đại Sứ Mỹ tại Sài Gòn, và Thượng Viện Hoa Kỳ. Các tài liệu này bao gồm phần lớn là tài liệu FRUS của Bộ Ngoại Giao Mỹ - mà nội dung thường được dùng làm cơ sở để thiết lập chính sách hoặc kế hoạch hành động cấp quốc gia, nên độ trung thực và tính chính xác của tài liệu, dù có lợi hay có hại cho chính quyền Mỹ, đều luôn luôn được người soạn thảo tài liệu cố gắng giữ trung thực.
Bên cạnh đó là một phần trích dịch từ cuốn sách Death of A Generation của Howard Jones vốn là một tác phẩm cũng sử dụng rất nhiều nguồn tài liệu của chính phủ Mỹ, và bản Việt dịch từ bài “New light in a dark corner: evidence on the Diem coup in south Vietnam, November 1963” trong văn khố An ninh Quốc gia. Ngoài ra, còn có một trích đoạn trong cuốn Việt Nam Nhân Chứng của Trung Tướng Trần Văn Đôn, kể lại đêm tổng tấn công chùa 20-8-1963 mà ông vừa là tác nhân vừa là chứng nhân khiến một tài liệu của CIA đã phải đặc biệt nhắc đến; và một bài viết kết luận tổng hợp của tác giả Tâm Diệu về Phật giáo và cuộc Chính biến 1-11-1963 thông qua các tài liệu của chính phủ Mỹ.
Như thế, qua các tài liệu đã giải mật, người đọc có thể thấy rõ ràng cuộc đảo chánh 1-11-1963 nhằm lật đổ chế độ Ngô Đình Diệm không khởi nguồn từ sự xúi giục của bất kỳ ngoại nhân nào, kể cả từ Hoa Kỳ. Điều này được thấy trong điện văn của Đại sứ Lodge gửi về Mỹ ngày 30-10-1963 nói rằng chuyện đảo chánh hoàn toàn nằm trong tay phía người Việt, còn Mỹ không cản ngăn gì được.  Cũng trong ngày đó, Tướng Trần Văn Đôn hứa sẽ tiết lộ kế hoạch đảo chánh cho Đại sứ Lodge biết 4 giờ đồng hồ trước khi đảo chánh khởi động. Tuy nhiên, vào ngày 1-11-1963, Tòa Đại sứ Mỹ chỉ được báo trước 4 phút mà thôi. Lý do đơn giản là phía các tướng lãnh đảo chính e sợ bị Hoa Kỳ bán đứng kế hoạch cho Nhu-Diệm.
Hy vọng các thông tin đã giải mật nầy, ít nhất là từ phía Mỹ, sẽ giúp các độc giả, các sử gia và sinh viên ngành Sử học có thêm tài liệu tham chiếu để thẩm định một cách chính xác và đúng đắn  về một giai đoạn bi hùng của lịch sử nước Việt thời cận đại.
Trân trọng,
Nhóm Dịch Thuật & Nhà xuất bản Viet Ananda Foundation
Nguyên Giác – Trí Tánh – Tâm Diệu

LỜI GIỚI THIỆU

Tập sách “Việt Nam 1963 – Tài Liệu Mật Của Mỹ” nầy ra đời có hai mục đích:
Thứ nhất là để giới thiệu với quảng đại độc giả một nguồn tài liệu tham cứu của chính phủ Mỹ, ký tự là FRUS, vốn khá quen thuộc với giới nghiên cứu nhưng lại vẫn còn xa lạ với độc giả Việt Nam bình thường khi muốn tìm hiểu về những biến động lịch sử trong thập niên 1960’ của nước ta.
Thứ nhì là thông qua nguồn tài liệu đó để trình bày một số phát hiện mới, vốn không được đa số giới nghiên cứu người Việt hải ngoại khai thác và phổ biến, thậm chí còn bị một số “nhà bình luận” xuyên tạc và ngộ nhận, về những gì đã thực sự xảy ra tại miền Nam Việt Nam trong năm 1963.
Do đó, từ “Mật” trong tiêu đề tập sách là chỉ để cho quảng đại độc giả chưa biết đến, hoặc có biết đến nhưng không chịu sử dụng, nguồn tài liệu nầy mà thôi. Từ nay, hy vọng rằng mọi độc giả đều có thể tiếp cận trực tiếp nguồn FRUS để bổ túc cho những nhận định của mình được trung thực và chính xác hơn.
***
Tập sách nầy gồm 26 tài liệu, trong đó hơn 80%, 21 tài liệu, là của chính phủ Mỹ. Những văn bản nầy của chính phủ (Công điện, Bản Ghi nhớ, Điện tín, Phúc trình, …) gồm 12 tài liệu, hơn 57%, đã là của Bộ Ngoai Giao Mỹ dưới ký tự viết tắt FRUS. 9 tài liệu còn lại là của Tòa Bạch Ốc (Cục An Ninh Quốc Gia NSA), Bộ Quốc Phòng (Pentagon Papers), CIA (tại Sài Gòn và tại Langley), và từ Thượng Viện (Select Committee to Study Governmental Operations). Còn 5 tài liệu không có nguồn gốc từ chính phủ Mỹ là Phúc trình A/5630 của Phái đoàn Điều tra Liên Hiệp Quốc; một đoạn trong Death of A Generation của Howard Jones vốn là một tác phẩm cũng sử dụng rất nhiều nguồn tài liệu của chính phủ Mỹ. Ngoài ra, còn có một trích đoạn trong cuốn Việt Nam Nhân Chứng của Trung Tướng Trần Văn Đôn, kể lại đêm tổng tấn công chùa 20-8-1963 mà ông vừa là tác nhân vừa là chứng nhân khiến một tài liệu của CIA đã phải đặc biệt nhắc đến; và một bài viết kết luận tổng hợp của tác giả Tâm Diệu về Phật giáo và cuộc Chính biến 1-11-1963 thông qua các tài liệu của chính phủ Mỹ.
Xin được có vài lời về lý do tại sao chúng tôi lại sử dụng đến hơn 57% tài liệu FRUS của Bộ Ngoại Giao Mỹ cho tập sách nầy. 
FRUS, ký tự viết tắt của cụm từ Foreign Relations of the United States, là một tập hợp các tài liệu lịch sử chính thức liên hệ đến các quyết định quan trọng trong chính sách ngoại giao của Mỹ đã được giải mật và biên tập để công bố (The Foreign Relations of the United States series is the official documentary historical record of major U.S. foreign policy decisions that have been declassified and edited for publication). Những tài liệu nầy do Văn phòng Sử gia (Office of the Historian) thuộc Bộ Ngoại giao soạn thảo và chịu trách nhiệm xuất bản, và do Sở Ấn loát Chính phủ (Government Printing Office) in ấn phát hành. Tập hợp tài liệu đồ sộ nầy bắt đầu từ các biến cố ngoại giao từ thời chính quyền của Tổng thống Abraham Lincoln (1861) cho đến ngày nay.
Riêng tài liệu liên hệ đến Việt Nam dưới nhiệm kỳ Tổng thống Kennedy thì gồm 4 Tập, phủ dài thời gian 3 năm từ 1961 đến 1963. Hai tập cuối cùng, Tập III và Tập IV, được phát hành vào năm 1991 và được phổ biến Online trong không gian Internet vào đầu thiên niên 2000.
Độc giả người Việt ở hải ngoại, ngay cả ở Mỹ, cũng ít nghe nói đến kho tài liệu đồ sộ và quý giá đã được giải mật khá đầy đủ và dễ dàng truy cập Online nầy. Chỉ một số nhà nghiên cứu nghiêm túc là biết từ rất sớm về FRUS và đã khai thác rất hiệu quả để tái khẳng định và/hoặc hiệu đính lại một số biến cố / luận điểm mà trong quá khứ đã không hoặc chưa được biểu đạt rõ ràng.
Xin đan cử trường hợp về hai bài viết có liên quan đến chế độ Ngô Đình Diệm chỉ vài năm sau khi FRUS được lên Online: Cách đây hơn 10 năm, trong bài viết “Toàn Trị và Ngoại Thuộc” vào tháng 5 năm 2003, giáo sư Cao Huy Thuần ở Pháp đã sử dụng 50 nguồn trích dẫn từ FRUS trong tổng số 53 cước chú của ông.1 Còn trong tiểu luận công phu “‘Phiến Cộng’ trong Dinh Gia Long”, hoàn thành vào tháng 8 cũng năm 2003, tiến sĩ Chính Đạo Vũ Ngự Chiêu ở Mỹ đã sử dụng 49 tham chiếu từ FRUS trong tổng số 149 cước chú của ông. 2
Sở dĩ FRUS đạt được độ tin cậy khá cao, do đó mức sử dụng khá nhiều, trong các công trình nghiên cứu là vì ba lý do:
(i) Nói chung, FRUS là những tài liệu mật hoặc tuyệt mật (TOP SECRET) được trao đổi giới hạn giữa một số ít giới chức hành pháp rất cao cấp của Mỹ. Nội dung của những tài liệu nầy thường được làm cơ sở hoặc công cụ để thiết lập chính sách hoặc kế hoạch hành động cấp quốc gia, nên độ trung thực và tính chính xác của tài liệu, dù có lợi hay có hại cho chính quyền Mỹ, đều luôn luôn được người soạn thảo tài liệu cố gắng giữ ở mức tối đa;
(ii) Cơ chế vận hành Check and Balance (Kiểm soát và Quân bình) của chính phủ Mỹ [và sau nầy với việc ban hành Freedom of Information Act năm 1966 (Đạo luật về Quyền tự do tiếp cận Thông tin)] cho phép hai ngành Lập pháp và Tư pháp cũng như bất kỳ người dân nào, sớm hay muộn, cũng truy cứu được thông tin của chính phủ. Thậm chí nếu cần, có thể xin tòa án can thiệp (subpoena) để được tiếp cận tài liệu. Vì biết rõ và vì làm việc trong khung nguyên tắc đó từ lâu nên trong quá trình hình thành các tài liệu, giới chức chọn lựa và soạn thảo FRUS đã phải cố gắng tránh những sai lầm, sơ hở, tối nghĩa, lạc dẫn, suy đoán, thậm chí dối trá, … ở mức tối đa;
(iii) Tinh thần và đạo đức học thuật của giới nghiên cứu Mỹ là khá cao, lãnh vực nghiên cứu là khá đa dạng, và tranh chấp học thuật thì gay gắt trên trường quốc tế. Do đó, những học giả luôn đòi hỏi các nguồn cung cấp tài liệu, dù trong hay ngoài chính phủ, dù lãnh vực an ninh quốc gia hay bất kỳ lãnh vực nào, cũng phải duy trì một mức độ chuyên nghiệp trong các tài liệu để họ có thể tin tưởng sử dụng. Trong lãnh vực bang giao quốc tế có liên hệ đến Mỹ, FRUS là công cụ làm việc của giới nghiên cứu nên cũng phải chuyên nghiệp ở mức tối đa.
Đó ít nhất là những lý do vì sao FRUS có độ khả tín khá cao. Do đó, một cách cụ thể, công trình nghiên cứu nghiêm túc nào về quan hệ Việt-Mỹ trong thập niên 1960’ mà không tham chiếu FRUS thì cũng là điều thiếu sót. Nhưng dĩ nhiên chúng ta cũng không ngây thơ đến độ tin tưởng hoàn toàn bất kỳ thông tin nào của FRUS mà không đối chiếu với các nguồn thông tin khác và/hoặc đặt chúng trước quy trình phân tích chặt chẽ và chọn lọc khắt khe. Dù sao thì FRUS cũng đáng tin cậy và cần tham cứu để sử dụng, nhất là khi so sánh với những “nguồn tài liệu” khác rất đáng nghi ngờ, nhưng lại thường được đa số những “bình luận gia” người Việt cả trong lẫn ngoài nước, nhất là ở hải ngoại, sử dụng để “đầu độc chính trị” nhau nhiều hơn là để trình bày sự thật.
Một cách cụ thể, chúng tôi xin cung cấp hai đường link sau đây để độc giả có thể truy cập tất cả tài liệu FRUS liên quan đến quan hệ Việt-Mỹ trong năm 1963:
1- FRUS 1961-1963, Volume III: Vietnam January - August 1963:
http://www.historymatters.com/archive/contents/vietnam/contents_vietnam_frus_61-63_3.htm
2- FRUS 1961-1963, Volume IV: Vietnam August - December 1963:
http://www.historymatters.com/archive/contents/vietnam/contents_vietnam_frus_61-63_4.htm
****
Năm 1963 là năm có đầy đủ triệu chứng của một chế độ toàn trị đang ở hồi cuối cùng của quy trình hủy diệt. Đại sứ Trần Văn Chương, thân phụ của bà Nhu, là người đầu tiên dùng cụm từ “toàn trị” để xác định đặc tính chính trị của chế độ Diệm 3.
Để hiểu rõ hơn về biến cố 1963, ta cần nắm bắt được ba giai đoạn phân chia cuộc đời chính trị của ông Ngô Đình Diệm:
■ Trước 1954, ông là một chính khách trôi nổi trong cuộc chiến Pháp-Việt, bị kẹt giữa chính sách của Hội Truyền giáo Hải ngoại (MEP) và truyền thống phục vụ nền đô hộ Pháp của gia đình nên ông đã không xả thân chống Pháp quyết liệt như các nhà cách mạng đương thời. Khi thì làm quan Nam Triều nên Việt Minh ghét ông, khi thì theo Nhật nên Tây muốn bắt ông, khi thì ẩn mình trong tu viện, khi thì “bao năm từng lê gót nơi quê người”, không uy tín, không lực lượng ngoại trừ một nhóm tín đồ Thiên Chúa giáo bản địa ủng hộ. Quốc tế không biết đến ông, vốn không có gốc rễ trong quần chúng nên không có một hoạt động nào có tác động đáng kể vào cuộc vận động giải thực gian khổ của toàn dân.
Đây là giai đoạn ông Diệm có thể có Tâm nhưng chắc chắn không có Tài, ai theo ông cũng được, không theo ông cũng chẳng sao. Ông chỉ là một “chính khách xa lông” như ta thường gọi.
■ Giai đoạn thứ nhì là từ 1954 đến 1959: Đó là lúc Mỹ thay Pháp tham dự vào thế cờ Đông Dương để xây dựng một tiền đồn chống lại chiến lược bành trướng của Cộng sản Quốc tế tại châu Á. Ông may mắn có hai yếu tố mà các chính khách Việt Nam đương thời không có: Mỹ và Vatican. Ông cũng may mắn có ông anh Giám Mục quen biết với lãnh tụ số một của Công giáo Mỹ trong thời kỳ đó. Cho nên ông được cường quốc Mỹ hỗ trợ thay thế Bảo Đại của Pháp. Ba “bà mụ” chăm sóc để hóa thân ông thành “phép lạ” của Mỹ là Hồng y Francis Spellman, Thượng Nghị sĩ Mike Mansfield, và Ngoại trưởng John Foster Dulles.4 Với hai thế lực quốc tế và bảo chứng của vị vua triều Nguyễn, ông về nước, “phất cờ” và được hầu như toàn dân miền Nam ủng hộ để xây dựng miền Nam mà chống Cộng. Quân viện và kinh viện, nhân sự và văn hóa của Mỹ ào ạt đổ vào miền Nam, giúp ông vượt qua mọi trở ngại để thành lập nền Cộng hòa. Lãnh đạo miền Bắc vừa phải chờ gần hai năm để Tổng Tuyển cử, lại vừa bận lo chữa vết thương chiến tranh sau 9 năm đánh Pháp, nên miền Nam được tạm ổn, thanh bình và trù phú. Ông làm Tổng thống của một nền Cộng hòa non trẻ, là một lãnh tụ không giỏi nhưng gặp thời và được hai thế lực đỡ đầu hết lòng yểm trợ, nên thực hiện được nhiều thành tích tại miền Nam.
Trong giai đoạn 5 năm nầy, ông Diệm là người có thể vừa có Tâm vừa có Tài, nhưng quan trọng hơn cả là ông được thời thế, ai là người muốn xây dựng miền Nam để chống Cộng thì phải ủng hộ ông. Ông là một ông quan phụ mẫu chi dân tuyệt vời trong một chế độ dân chủ khập khiểng.
■ Giai đoạn cuối là từ năm 1960 với những bước ngoặt oan trái, hệ quả của nền cai trị độc tài của ông mấy năm trước và của bản chất phong kiến gia đình trị, tổng hợp chất Thiên Chúa giáo Trung cổ và quan lại Tống Nho của văn hóa gia tộc ông. Năm 1960, chánh sách nội trị của ông phạm nhiều sai lầm nên bị chính quân dân miền Nam chống đối. Từ đầu năm, nhóm trí thức Bắc di cư trong báo Tự Do công khai tố cáo hành động đục khoét miền Nam của gia đình họ Ngô với bức tranh 5 con chuột trên bìa báo Xuân Canh Tý. Tiếp theo là thảm bại của Sư đoàn 13 tại Trảng Sập (Tây Ninh) vào ngày 26/1 dù lực lượng chính phủ đông và mạnh hơn. Đến tháng 4, nhóm 17 nhân sĩ trí thức và một linh mục (trong đó có 11 người đã từng là chiến hữu hoặc cộng tác viên cũ của ông Diệm) thuộc nhóm Tự Do Tiến Bộ ra Tuyên ngôn (tại khách sạn Caravelle) tố cáo tình trạng độc tài, tham nhũng, kém hữu hiệu và đòi ông thay đổi nhân sự cũng như chính sách. Tháng 11, các sĩ quan chỉ huy binh chủng Nhảy Dù cùng nhiều nhân vật đảng phái quốc gia tập họp trong Liên Minh Dân Chủ và Mặt trận Quốc gia Đoàn kết đã phát động cuộc binh biến, đánh thẳng vào dinh Độc Lập, đòi ông Diệm cải tổ toàn diện cơ cấu lãnh đạo quốc gia để xây dựng lại chính nghĩa và nâng cao hiệu năng chiến đấu của quân dân miền Nam. Tháng 12, Hà Nội cho ra đời và công khai hóa Mặt Trận Dân Tộc Giải Phóng Miền Nam, làm điểm tụ lực để thu hút quần chúng bất mãn hầu tiến hành cuộc đấu tranh vũ trang, thách thức tính chính thống của Việt Nam Cộng Hòa trên cả hai mặt quốc tế và quốc nội. Nhưng 5 biến cố đó cũng không tác hại sâu sắc bằng tình trạng kể từ năm 1960, hai ông bà Ngô Đình Nhu bắt đầu khuynh loát rồi cuối cùng khống chế trung tâm quyền lực quốc gia ở Dinh Gia Long, từ từ đẩy ông Diệm vào vai trò thứ yếu trong công việc quản trị miền Nam. Ông làm Tổng thống như một vua Lê bù nhìn bên (ông bà) chúa Trịnh lộng quyền.
Đây là giai đoạn chót, ông Diệm mất đi cả cái Tâm lẫn cái Tài, nhưng vẫn cùng gia đình cao ngạo bám vào ghế lãnh đạo quốc gia nên hại nước hại dân, vì vậy ai là người có trí và có lòng thì cũng phải chống ông. Từ người hùng của thời thế, ông Diệm trở thành tội nhân của lịch sử. Đó có phải là nhiệm ý Thiên Chúa chăng?
Vì cái năm bản lề 1960 nhiều biến động đó mà những năm sau, miền Nam bắt đầu suy thoái, chịu đựng hết cuộc khủng hoảng nầy đến cuộc khủng hoảng khác: 
Thật vậy, năm 1961, trong lúc nền kinh tế quốc gia vẫn còn phụ thuộc nặng nề vào kinh viện Mỹ 5 thì tình hình an ninh hầu như bị suy sụp một cách đáng quan ngại, nhất là ở nông thôn, nơi Việt Cộng kiểm soát 80% 6 đến nỗi ngày 10-10-1961, ông Diệm phải ban bố “tình trạng khẩn cấp trên toàn lãnh thổ Việt Nam Cộng Hòa.” 7 Và hai tháng sau, ngày 7-12-1961, ông Diệm đã gửi thư cho Tổng thống Kennedy xin tăng thêm viện trợ vì “Việt Nam Cộng Hòa đang phải đối đầu với một thảm họa lớn nhất trong lịch sử” 8.
Qua năm 1962, sáng ngày 27 tháng 2, hơn một năm sau “Đảo chánh Nhảy dù”, hai sĩ quan của một binh chủng khác của quân đội lại hành động: Trung úy Phi công Phạm Phú Quốc và Nguyễn văn Cử đã bay 2 chiếc Skyrider A-1 ném bom Napalm và bắn rocket vào dinh Độc Lập với mục đích tiêu diệt toàn bộ lãnh đạo đầu não của Đệ Nhất Cộng hòa. Trong khi đó thì ngoài chiến trường, các đơn vị vũ trang của Việt Cộng bắt đầu thách thức quân lực VNCH trên cả 4 Quân khu, đánh chiếm nhiều đồn bót, pháo kích vào các quận huyện ven thủ đô Sài Gòn. Đặc công của họ còn dám đặt chất nổ tại các thành thị và bắt cóc các viên chức của chế độ. 9 Tình trạng an ninh khẩn trương đến nỗi ngày 31-3-1962, ông Diệm đã phải gửi thông điệp cho 92 quốc gia trên thế giới yêu cầu ủng hộ VNCH chống cuộc xâm lăng của Cộng sản 10. Như vậy, “Sau sáu năm trời làm một thứ Quốc trưởng không ai lay chuyển nổi, Diệm vẫn bất an. Sự ủng hộ của nhân dân phai lạt, quân đội không thể chiến đấu theo lối chiến tranh cách mạng của Việt Cộng, còn kinh tế quốc gia hầu hết hoàn toàn phụ thuộc vào viện trợ Mỹ” 11.
Và, cuối cùng, năm 1963 định mệnh cũng đến! Trong năm đó, những biến cố dồn dập khuấy động một miền Nam hừng hực lửa. Những biến cố nầy là do hệ quả tích lũy từ các nguyên nhân các năm trước hoặc được khởi động đột biến ngay trong chính năm 1963: Từ thảm bại Ấp Bắc đến Phúc trình Mansfield (đặt câu hỏi căn bản rằng “Chúng ta có thể thắng Cộng sản với Diệm không?”); từ cuộc đấu tranh rồi bị đàn áp của Phật giáo đến hành động quyên sinh của văn hào Nhất Linh; từ rạn nứt quan hệ với Mỹ đến những tiếp xúc thỏa hiệp với Hà Nội; từ gần 10 âm mưu đảo chánh của các sĩ quan trung cấp ngay đầu năm 1963 đến chính ông Nhu cũng dự định đảo chánh ông Diệm trong kế hoạch Bravo I để thay ông Diệm… Tất cả như những ngọn sóng, trùng trùng điệp điệp đan bện vào nhau đổ ụp xuống chế độ ông Diệm vào ngày 1-11-1963. Và vào sinh mạng hai anh em ông ngày 2-11-1963.
Phật giáo hay không Phật giáo, Quân đội hay không Quân đội, Mỹ hay không Mỹ, cuối cùng thì nhân nào quả nấy. Và lịch sử sang trang. Phải sang trang…
***
Nhiều tài liệu đã đề cập đến những ngày xao động của năm 1963. Trong tập sách nầy, thông qua các nguồn tài liệu Mỹ mà chủ yếu là từ FRUS, chúng tôi chỉ muốn cung cấp thêm một số dữ kiện do người Mỹ phát hiện nhưng không được đông đảo người Việt Nam biết đến. Sau đây là vài ví dụ:
- Trong vụ nổ súng tại Đài Phát thanh Huế ngày 8-5-1963, lúc đầu, binh sĩ chính quy được lệnh đàn áp đám đông Phật tử nhưng họ từ chối. Do đó, cuối cùng, chính địa phương quân của Thiếu tá Đặng Sỹ đã nổ súng và ném lựu đạn. (FRUS 1961-1963, Vol. III, Doc. 116).
- Ngày 3/6/1963 tại Huế, sinh viên và đồng bào tại Huế biểu tình và đã bị quân đội phun hóa chất để giải tán (FRUS 1961-1963, Vol. III, Doc. 146 và 147).
- Tướng Lê Văn Kim là tướng lãnh đầu tiên đề cập với người Mỹ, ông Rufus Phillips của USOM, về ý định của quân đội sẽ loại bỏ ông Nhu nếu Mỹ có cùng một thái độ cứng rắn như thế. Bộ trưởng Quốc phòng Nguyễn Đình Thuần và Chánh Văn phòng Phủ Tổng thống Võ Văn Hải cũng muốn Mỹ tỏ thái độ muốn loại bỏ ông Nhu. (Pentagon Papers trích dẫn FRUS 1961-1963, Vol III, Doc. 274).
- Tướng Trần Văn Đôn cho người Mỹ biết giữa ông Diệm và bà Nhu không có quan hệ xác thịt nhưng ông Diệm xem bà Nhu như một người vợ lý tưởng thuần khiết (platonic wife) như Hitler đối với Eva Braun, và ông Diệm đã từng thăng chức cho một người làm vườn tại Đà Lạt từ Trung sĩ lên Trung tá chỉ vì người nầy trắng trẻo đẹp trai (FRUS 1961-1963, Vol I I I, Doc. 275).
- Việc ông Nhu lừa dối các tướng lãnh khi cho Lực Lượng Đặc Biệt giả danh quân đội tấn công các chùa tại Sài Gòn đêm 20/8/1963 khiến cả Mỹ lẫn dân chúng Việt Nam lên án quân đội, đã là một bước ngoặc mạnh mẽ khiến Quân đội dứt khoát muốn loại bỏ ông Nhu hơn. (FRUS 1961-1963, Vol III, Doc. 274).
- Từ năm 1962, sau cuộc đảo chánh của Nhảy Dù và vụ oanh kích của 2 Phi công, và trước khi xảy ra vụ Phật giáo, Mỹ đã đánh giá là miền Nam sẽ bị nhuộm đỏ vì gia đình họ Ngô đa nghi, kém hiệu quả và mất lòng dân (FRUS 1961-1963, Vol II, 1962, Doc. 268).
- Sau cuộc tự thiêu của Hòa thượng Thích Quảng Đức, ngày 25/6, ông Nhu đã nói thẳng với người Mỹ rằng ông chống đối ông Diệm, và chính phủ hiện tại phải bị loại bỏ. Ông Nhu trình bày điều nầy trong một tình trạng xúc động cao độ (FRUS 1961-1963, Vol III, Doc. 256).
- Một đội cảnh sát đặc biệt của bà Nhu được thành lập và do người em của bà là Trần Văn Khiêm chỉ huy. Ông Khiêm đã cho một ký giả người Úc xem một danh sách các viên chức Mỹ tại Sài Gòn mà ông đang lên kế hoạch ám sát (FRUS 1961-1963, Vol IV, Doc. 68).
- Nhiều quan chức Việt Nam cho biết quyền lực thực sự nằm trong tay ông Nhu, ông Diệm chỉ là “búp bê” của ông Nhu. Cả hai ông Nguyền Đình Thuần và Võ Văn Hải đều xác nhận ông Nhu hút thuốc phiện từ hai năm rồi. Trạng thái tâm thần hoảng loạn của ông Nhu hiện rõ khi ông tuyên bố chỉ có ông mới cứu được Việt Nam. (FRUS 1961-1963, Vol IV, Doc.110).
- Bà Trần Văn Chương, thân mẫu của bà Nhu, gọi bà Nhu là “đồ quỷ” (monster), ông Nhu là “hung nô” (barbare), ông Diệm là “kẻ bất tài” (incompetent). Còn ông Trần Văn Chương, Đại sứ VNCH tại Mỹ, thì bàn thảo với các nhà hoạt động để thành lập một chính phủ lưu vong để lật đổ nhà Ngô (FRUS 1961-1963, Vol IV, Doc.118).
- Khoản tiền 42,000 Mỹ Kim đã do CIA trao trước đó để dùng mua thực phẩm cho chiến binh VNCH và dùng làm tiền tử tuất cho gia đình tử sĩ trong cuộc binh biến 1-11-1963. Tướng Dương Văn Minh hai lần điện thoại tới ông Diệm, đề nghị hai anh em Diệm-Nhu đầu hàng sẽ được an toàn xuất ngoại. Ông Diệm hai lần từ chối. (Phúc Trình Thượng Viện Hoa Kỳ Số 94-465).
Trên đây cũng chỉ là một số điểm nổi bật. Xuyên suốt tập sách, độc giả sẽ tiếp tục khám phá ra nhiều sự kiện khác nữa trong giai đoạn lịch sử đặc biệt này.
Về hình thức trình bày, để độc giả tiện tham khảo đối chiếu, chúng tôi cố gắng trình bày cả nguyên tác Anh ngữ và các dẫn chú tham chiếu ở bất cứ nơi nào có thể được. Hầu hết các chú thích là của nguyên tác và được chuyển dịch sang Việt ngữ. Tuy nhiên, ở một số nơi cần có sự giải thích rõ hơn của người dịch (ND), chúng tôi sẽ dùng các cước chú bằng chữ số La-mã (i, ii, iii...) để phân biệt. Các thuật ngữ dùng trong các hệ thống văn bản này chưa từng được chuyển dịch nhất quán, do đó chúng tôi sẽ tạm quy ước dùng “điện văn” (telegram, tel) để chỉ các bức điện được trao đổi, “hồ sơ” (document, doc) để chỉ các văn bản đã được hệ thống và đánh số trong kho dữ liệu FRUS. Đối với một số các thuật ngữ khác, chúng tôi cũng sẽ cố gắng chuyển dịch nhất quán trong chừng mực có thể được.
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Chính biến 1-11-1963, chúng tôi hy vọng tập sách này sẽ là một nhắc nhở đến những độc giả muốn tìm hiểu lịch sử Việt Nam thời cận đại một điều ai cũng đã biết, rằng trong tình trạng nhiễu loạn thông tin và nhiễu nhương thế sự hiện nay, hiểu và đánh giá đúng một sự kiện thật là khó khăn.
Trân trọng,
Nhóm Dịch Thuật
Nguyên Giác – Trí Tánh – Tâm Diệu

CHÌA KHÓA HẠNH PHÚC CỦA NGƯỜI BHUTAN

ID: 231 POSTED_BY_ID:231

OPEN WEBPAGE

CHÌA KHÓA HẠNH PHÚC CỦA NGƯỜI BHUTAN
•	Stephanie Zubiri
•	BBC Travel

Trong dịp Vương quốc Bhutan mở cửa biên giới sau đại dịch Covid, một vị cao tăng chia sẻ bí quyết thấu hiểu hạnh phúc độc nhất vô nhị của quốc gia này.

"Tất cả chúng ta đều quan tâm đến hạnh phúc." - Đại sư Khedrupchen Rinpoche nói. "Dù ta có thừa nhận nó hay không, hạnh phúc vẫn là lẽ sống của mỗi con người."

Là hóa thân đời thứ năm của Đức Khedrup Jigme Kundrol và là tu viện trưởng Tu viện Sangchen Ogyen Tsuklag (Tu viện Hang Cọp) tọa lạc tại Trongsa, Bhutan, vị Rinpoche (lãnh đạo tinh thần), tu viện trưởng này tường tận tất cả về hành trình theo đuổi hạnh phúc.

Đảm lãnh vị trí hiện nay từ năm 19 tuổi, hồi 2009, Ngài là vị Rinpoche trẻ nhất trong số các rinpoche của Bhutan lúc bấy giờ.

Nay ở tuổi 31, Ngài đã dành trọn 12 năm vừa qua để hết lòng chỉ dạy cho chúng sinh toàn cầu về giáo lý cốt lõi của Phật pháp và cách vận dụng chúng để sống hạnh phúc hơn mỗi ngày, bất kể nguồn gốc văn hóa và tôn giáo của mỗi cá nhân.

Nằm giữa hai cường quốc kinh tế và chính trị là Trung Quốc và Ấn Độ, với dân số chỉ hơn 760 nghìn người, Vương quốc Bhutan nổi tiếng toàn thế giới vì sử dụng một thước đo mức độ phát triển quốc gia cực kỳ độc đáo: chỉ số Tổng Hạnh phúc Quốc gia (Gross National Happiness - GNH).

Quy chuẩn này được triển khai vào năm 1972 theo chỉ dụ của Đệ Tứ Quốc Vương Bhutan, Vua Jigme Singye Wangchuck.

Bỏ qua các chỉ số định lượng kinh tế truyền thống, Bhutan tự đánh giá phúc lợi tổng thể của họ trên cơ sở phát triển kinh tế xã hội bền vững và công bằng; bảo tồn thiên nhiên; bảo tồn và phát huy văn hóa; và quản trị quốc gia tốt.

"Tổng Hạnh phúc Quốc gia là một chỉ số bao gồm các điều kiện gộp chung; là một tập hợp các nhu cầu phổ quát để chúng ta sống một cuộc đời tốt đẹp," Rinpoche nói.

Trước khi có đại dịch, Rinpoche đi khắp thế giới để thuyết giảng và chủ trì các hội thảo thông qua Sáng kiến Neykor. Ông cũng vun đắp cho kế hoạch xây dựng Học viện Phật giáo đầu tiên ở Bhutan với dự định sẽ chào đón tất cả học viên có quan tâm tìm hiểu về triết lý nhà Phật, bất kể nền tảng xuất thân hay tôn giáo của họ.

"Mọi việc tôi đang làm lúc ấy đã phải hoãn lại. Tôi quyết định xem đó là cơ hội để chiêm nghiệm sâu sắc và tự cách ly," Rinpoche nói. "Tôi lên núi và sống ở đó với rất ít thức ăn, trong đủ loại điều kiện thời tiết khắc nghiệt mà không có nơi trú thân nào khác ngoài một hang động tự nhiên. Lối tu hành đó cho tôi một khoảng thời gian thực sự thấm nhuần những lời dạy của chính mình. Điều trở nên rất rõ ràng là hạnh phúc thực sự không hề liên quan đến những vật ngoài thân; nó xuất phát từ chính bên trong chúng ta."

Dĩ nhiên, Đại sư cũng lưu ý rằng người thường không cần khổ hạnh như mình để tìm thấy sự bình yên.

"Hãy ngưng đi tìm hạnh phúc trong những trải nghiệm ngoài thân. Tôi cho rằng hạnh phúc có bốn rường cột: tình yêu thương, lòng trắc ẩn, buông bỏ, và nghiệp nhân quả, có thể dễ dàng chiêm nghiệm được mọi lúc mọi nơi trong cuộc đời mỗi người."

Theo Rinpoche, tình yêu thương là "chìa khóa tạo ra hạnh phúc không chỉ cho riêng mình mà còn cho mọi người".

Đại sư nhấn mạnh việc yêu thương chính bản thân mình là quan trọng nhất, và lý giải điều đó mở ra lòng từ bi dành cho người khác như thế nào.

"Bạn phải yêu lấy bản thân và hiểu thật rõ rằng bạn luôn an yên dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Từ đó, bạn mới có thể lan tỏa lòng từ bi đến người khác."

Chunjur Dozi, cựu hướng dẫn viên du lịch, tin rằng đặc tính trắc ẩn của người Bhutan có nguồn gốc từ tôn giáo.

"Cộng đồng của chúng tôi có ý thức mạnh mẽ trong việc giúp người, đó là do hầu hết người dân đều theo đạo Phật. Tôi luôn cân nhắc liệu mỗi hành động của mình có giúp ích gì cho cộng đồng hay không."

Sau khi mất đi công việc hướng dẫn viên du lịch do đại dịch Covid-19, Dozi tự đánh giá lại bản thân mình và trở về ngôi làng Tekizampa quê hương anh vào tháng 5/2020.

"Điều khó khăn nhất với tôi là phải chống đỡ với việc mất đi một việc làm mà tôi từng cho là ổn định," Dozi nói. "Tuy nhiên, không phải là tôi đã cùng đường. Tôi còn được trở lại làng quê của mình và quay về với mảnh đất mẹ, làm nông nghiệp và bán nông sản."

Kể từ đó anh đã vận dụng kinh nghiệm làm hướng dẫn viên du lịch để khuyến khích những người đồng hương cùng nhau tìm cách quảng bá văn hóa địa phương cho khách du lịch khi vương quốc mở cửa biên giới trở lại.

"Tôi đã khuyến khích dân làng đầu tư tỉ mỉ vào công thức nấu ăn bằng các sản phẩm tự trồng, nấu với gạo đỏ để tạo thành món ăn mang đậm bản sắc nhất, để mọi người biết đến ẩm thực địa phương chúng tôi," Dozi nói.

Rường cột thứ ba của Rinpoche - buông bỏ những chấp niệm, hay chấp nhận vạn vật vô thường - là một triết lý Phật giáo nằm trong gốc rễ của văn hóa Bhutan.

"Khi gặp trắc trở, đừng nản lòng thoái chí vì vạn vật luôn thay đổi," Đại sư chỉ dạy. "Khi ta chấp nhận vạn vật là vô thường, thì ta hiểu rằng sẽ luôn có sự đổi thay, và đi cùng với thay đổi là niềm hy vọng."

Thầy Rinpoche giải thích thêm rằng điều này cũng đúng với những điều tốt đẹp trong cuộc sống. "Chấp nhận rằng không có gì tồn tại vĩnh viễn, kể cả gia tài và sự nghiệp, khiến ta thực sự trân quý những gì ta đang có."

Bên cạnh việc đón nhận sự yêu thương với bản thân và sống thân ái với mọi người xung quanh, đại dịch còn làm vững thêm tầm quan trọng của một sự thay đổi mang tính chào đón dành cho Dozi.

Kể từ khi quay về làng, anh vừa học làm nghề mộc và giúp đỡ xóm làng sửa chữa nhà cửa vừa bắt tay vào một dự án cộng đồng lớn. "Chúng tôi đã cải tiến một trang trại kiểu cũ bị một gia đình bỏ hoang và biến nó thành một điểm du lịch. Từ lâu tôi đã luôn ủng hộ chủ trương tiếp cận du lịch một cách sâu rộng hơn cho những du khách muốn khám phá văn hóa và lối sống chốn thôn quê ở Bhutan."

Theo Đại sư Rinpoche, rường cột thứ tư - nghiệp nhân quả - không giống như những gì ta nhìn thấy.

"Mọi người hầu như hiểu lầm về nghiệp. Đa số đều cho rằng nó có nghĩa là gieo gió thì gặt bão, như thể một cách trả thù hay một hình phạt hiển nhiên. Thật ra không phải như thế. Nghiệp ở đây là về nhân quả và hoàn cảnh. Đó là chấp nhận rằng việc làm và lựa chọn của ta có tác động lên thế giới xung quanh. Nó giống như việc gieo hạt một giống cây. Gieo hạt xoài thì sẽ mọc lên cây xoài chứ không thể gieo hạt táo mà lại muốn có cây xoài nẩy lộc đâm chồi," sư thầy ví von và cười.

"Tin vào nghiệp là một cơ hội để thay đổi và định hình bản thân, để thực sự xây dựng nên con người mà bạn muốn trở thành và làm những gì bạn muốn đạt được."

Tuy Đại sư Rinpoche khẳng định rằng Bhutan "vô cùng yên bình, lại sở hữu môi trường thiên nhiên hùng vĩ và nguyên sơ", nhưng ông cũng nhận ra rằng Vương quốc vẫn có những vấn đề của riêng nó, như mọi đất nước khác trên thế giới.

Lạm phát tiếp tục leo thang, với chỉ số giá tiêu dùng tăng gần 9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tình trạng mất an ninh lương thực cũng là một thực tế (Bhutan nhập khẩu gần 50% nhu cầu lương thực thực phẩm) và giá thức ăn đã tăng gần 15%.

Tác động từ việc đóng cửa biên giới từ tháng 3/2020 đến tháng 8/2021 khiến ít nhất 50.000 người trong ngành du lịch mất việc làm và kế sinh nhai, giống như trường hợp Dozi vậy.

Dù vậy, quản trị quốc gia tốt, một trong những nền tảng của chỉ số GNH, vẫn luôn là yếu tố quan trọng giúp Bhutan vượt qua đại dịch.

Những ứng phó nhanh chóng của chính phủ trước tác động của virus corona lên kinh tế, xã hội đã được cộng đồng quốc tế tán dương, khi nước này hoãn thuế đồng thời cung cấp hỗ trợ tài chính cho người dân.

Các nghị viên Quốc hội đã quyên góp một tháng lương cho các nỗ lực cứu trợ. Chính phủ cũng ưu tiên tiêm phòng cho người dân và đến nay 90,2% dân số đủ điều kiện đã được tiêm chủng đầy đủ.

"Điều thực sự đặc biệt là người Bhutan luôn tồn tại một ý niệm thống nhất về lòng biết ơn, hạnh phúc cộng đồng và bản sắc dân tộc," Thinley Choden, một doanh nhân và nhà tư vấn xã hội, chia sẻ.

Choden tin rằng một phần lý do vì sao người Bhutan nhìn nhận hạnh phúc khác biệt với những nền văn hóa khác là bởi họ có khả năng hòa hợp giữa quá khứ với hiện tại.

"Văn hóa Bhutan bắt rễ sâu rộng trong những giá trị truyền thống và tâm linh, song chúng tôi là một xã hội rất tiến bộ và thực tế. Nhìn chung, văn hóa và tôn giáo của chúng tôi không mang tính mặc định, và cũng không phải là một lựa chọn trắng đen rõ ràng, mà là cố gắng hướng đến sự dung hòa trong cuộc sống thường ngày."

Nếu như đưa ra một lời khuyên cho thế giới thì Rinpoche sẽ nói rằng: "Hãy luôn ghi nhớ điều quan trọng nhất là ta nên sống một cuộc đời trọn vẹn trong phút giây hiện tại, và hạnh phúc không phải là sản phẩm được tạo thành từ những vật ngoài thân mà là kết quả của việc điều hòa tâm trí theo lối tích cực. Hạnh phúc nằm trong tầm tay của chính chúng ta."

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Travel.

*** 
HÌNH: Khedrupchen Rinpoche thường xuyên ghé hang động nằm trong những ngọn đồi rừng phía sau Tự viện Sangchen Ogyen Tsuklag ở Trongsa để thiền định một mình

58 NĂM NHÌN LẠI NGÀY 1/11/1963 VÀ SUY NGHĨ VỀ ÔNG NGÔ ĐÌNH DIỆM

ID: 230 POSTED_BY_ID:230

OPEN WEBPAGE

58 NĂM NHÌN LẠI NGÀY 1/11/1963 VÀ SUY NGHĨ VỀ ÔNG NGÔ ĐÌNH DIỆM

Nguyễn Hữu Liêm
Gửi tới BBC News Tiếng Việt từ San Jose, Hoa Kỳ
31 tháng 10 2021

Một ngày đầu tháng 11/1963, khi còn là một đứa trẻ bảy tuổi ở vùng quê Quảng Trị, tôi còn nhớ đến chuyện ông nội tôi thông báo rằng ông nghe tin là ông Diệm đã bị truất phế và bị giết.

Hôm sau đến trường, sắp hàng chào cờ, chúng tôi không còn hát bài "Suy tôn Ngô Tổng thống" như mọi khi.

Thầy hiệu trưởng lên thông báo là ông Diệm và bào đệ Ngô Đình Nhu đã bị đảo chánh. Và ông nói, "Chúng ta phải mang ơn Hội Đồng Quân nhân Cách mạng (HĐQNCM)."
Cả sân trường im lặng. Chúng tôi ngơ ngác không biết chi cả.

Về đến nhà, ông nội tôi gỡ ảnh ông Diệm trên tường xuống và đốt cháy mấy tập sách ca ngợi "cụ Ngô".

Khi đến Chùa làng cuối tuần, cả khuông hội họp lại trên chiếu trước bàn thờ Phật, các bô lão Phật tử cũng hoang mang. Hình như họ có vẻ thương tiếc ông Diệm và không hiểu chuyện gì đã xẩy ra.

Sau đó khoảng mấy tháng, đầu năm 1964 thì phải, ông Dương Văn Minh, với chức danh Chủ Tịch HĐQNCM ra thăm Quảng Trị. Ông được tiếp đón long trọng tại sân trường thị xã ngay bên sông Thạch Hãn.

Tôi còn nhớ đến bài nói chuyện của ông Minh bắt đầu bằng câu, "Bỏ cày, bỏ ruộng, bỏ làm ăn… để đến đây…" Xong buổi lễ, ông bước xuống khán đài đi ra xe qua quảng trường lớn.

Tôi thấy cả đoàn quân nhân mang huy chương, huy hiệu giành nhau chen lấn đi trước mặt ông Minh một cách hỗn độn, vô trật tự. Tôi nhớ đến khuôn mặt ông Minh tỏ vẻ khó chịu, nhắm mắt lại.

Dù quân cảnh thổi còi can thiệp, nhưng tình trạng càng thêm hỗn loạn. Quang cảnh ngày hôm đó như là một điềm cảnh báo tình thế miền Nam trong thời gian sắp tới.

TỪ VIỄN CẢNH SỬ TÍNH

Ông Diệm nghe nói đã từng lập lại câu của vua Pháp Louis XV, "Après moi, le déluge - Sau Ta là Hồng thủy!"

Có thể về mặt sử kiện của miền Nam suốt hơn 10 năm tiếp theo thì đúng là cả một đại họa. Có phải ông Diệm và chế độ của ông đã tạo điều kiện cho cơn Hồng thủy đó?

Nếu đứng nhìn lại thời gian biến động 58 năm qua từ góc độ triết học, thì chúng ta thấy rằng lịch sử Việt Nam là cả một hành trình cho năng lực tự ý thức của một khối dân tộc mà tất cả những hiện tượng chính trị và quân sự, xã hội đều chỉ là hiện thân của một bản sắc cho năng ý này.

Trên cơ bản cứu cánh Sử lý, thì miền Nam, dưới hai chế độ Cộng hòa, dù là trong một giai thời kỳ ấu trĩ và đang phát triển, cũng đã cống hiến ít nhiều cho khả thể tiến hoá của năng lực tự ý thức cho một cái Ta dân tộc đang bước qua thời niên thiếu.

Chế độ chính trị của phe Quốc gia, là của một cái Ta tân tòng, khai sinh bởi hiện đại tính Âu châu, trong dư lực của Dự án Khai sáng - the Enlightenment Project - từ Tây phương mà người Pháp và Mỹ mang đến.

Đây là một thời quán mà ý thức cá nhân bắt đầu nảy sinh từ những phạm trù khái niệm chính trị về tự do, công lý được nảy mầm trong những đầu óc và trái tim còn non trẻ của người Việt.

Trong khoảng không gian vừa hé mở từ sự thoái trào Thực dân, người Quốc gia miền Nam đại diện cho cái tàn dư - nhưng đầy hồn nhiên - của nhà Nho, của tinh hoa Công giáo dân tộc, của nhà Phật đang chấn hưng với thời đại.

Thêm vào đó là bản chất trong sáng, chân thật của người miền Nam, nay được tiếp sức bởi tính sắc sảo, cần cù siêng năng của người Bắc di cư, và cá tánh của người miền Trung quyết liệt.

Tất cả đã đồng quy làm nên một Sài Gòn đầy hy vọng - một hòn ngọc cho một cái Ta ưu tú của dân tộc, kết tụ được cái Lành, cái Trong, và cái Thiện cho đại thể tính luân thường của Thời đại.

NGÔ ĐÌNH DIỆM SO VỚI HỒ CHÍ MINH: HAI VỊ THẦY TU

Tuy nhiên, với tất cả duyên lành từ dư lực Thực dân, và bản tánh nhân bản của con người vùng đất phì nhiêu, phép lạ Sài Gòn đã bị làm sai nhịp bước Sử tính bởi chế độ Ngô Đình Diệm.

Khi nhìn lại năng động Sử lý của giai đoạn hậu thực dân, giữa hai cá nhân mang gánh nặng đại thể tính cho hai thể chế, thì Hồ Chí Minh và Ngô Đình Diệm là hai khuôn mặt chính trị mang cùng một cái Ta nhà Nho đang đi vào chung cuộc Thời vận.

Về cuộc đời cá nhân, cả hai đều mang nhân cách tu sĩ.

Hồ Chí Minh là một nhà Nho thuần thành; Ngô Đình Diệm là một kết hợp của Nho giáo và Công giáo. Hồ Chí Minh là chiến sĩ Marxist cho lý tưởng độc lập; Ngô Đình Diệm là tín đồ Công giáo trong tâm lý của một nhà quân tử Nho giáo mang mệnh lệnh tối cao từ cõi khác. Hồ Chí Minh tự coi mình là chân lý, là lịch sử, là dân tộc; Ngô Đình Diệm tự cho mình là tín nhân (trustee) cho một khối linh hồn dân tộc cần phải được cứu rỗi. Hồ Chí Minh cai trị bằng sức mạnh tổ chức và ý hệ độc đoán, cực đoan; Ngô Đình Diệm thì chỉ có chính ông và gia đình là linh hồn và là tài xế cho cỗ xe đại thể của phe Quốc gia đang chống lại đế chế Cộng sản. Hồ Chí Minh mang ý chí lịch sử từ chủ quan Đảng trị; Ngô Đình Diệm mang đức tin thừa hành của một Thời Quán mà đạo đức cá nhân là tất cả.

Hồ Chí Minh và Ngô Đình Diệm là hai bi kịch cùng một bản sắc: Cả hai đều chỉ cho mình là chân lý và chỉ có Ta là hiện thân của giá trị dân tộc và thời thế.
Trớ trêu thay, bi kịch của Việt Nam lúc đó là một bi kịch mở rộng của hai vị thầy tu khi cả hai ôm chặt lấy cái đuôi của cái Ta phong kiến Khổng Mạnh cộng thêm với gia vị Marxism và đạo Chúa.

VỀ CON NGƯỜI NGÔ ĐÌNH DIỆM

Cá nhân họ Ngô là một nhà chính trị thanh liêm, một con người chính trực, hết lòng với lý tưởng quốc gia trong niềm tin Công giáo mang bản sắc nhà Nho.

Nói như Vũ Tài Lục thì Ngô Đình Diệm không những tin rằng ông mang sứ mệnh Thiên Chúa để dẫn dắt dân tộc miền Nam - ông còn tin rằng Chúa cũng tin như ông vậy.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Đức tin thuần khiết và khiếm thị ấy đã trói buộc ông vào một thể chế gia đình trị trong một Thời tính khi mà cái ta nhân sĩ miền Nam đang khai mở về ý thức cá thể và tự do chính trị.

Cái khổ của ông Diệm là ông không ý thức được rằng chính ông và guồng máy lãnh đạo đang bị coi như là một chế độ độc tài.

Một đằng thì phía Cộng sản đang tìm mọi cách khai thác khuyết điểm của một nền dân chủ non nớt, để huỷ hoại mầm móng tự do cá thể ở miền Nam; bên ông Diệm thì tự mình đánh mất biện minh tính duy nhất, đó là tự do, dân chủ mở rộng, để chống lại đe dọa Cộng sản.

Ông Diệm là một chính trị gia mang ý chí đạo đức truyền thống - nhưng là một nhà lãnh đạo thiển cận và ù lì.

Ngô Đình Diệm vẫn cứng nhắc ôm cái Ta nhà Nho với đức tin đạo Chúa, để rồi đã đi chậm một bước so với cái Ta dân chủ đang lớn nhanh và mạnh về phía người Quốc gia.

Ngoài việc đàn áp bất công các đảng phái phe quốc gia, thêm vào đó là những chính sách vụng về, thất nhân tâm đối với quần chúng Phật giáo, không nắm vững nguy cơ nội bộ, cũng như từ người Mỹ lăm le chủ động chính trị miền Nam, cuối cùng ngọn lửa tự thiêu của Hòa thượng Thích Quảng Đức đã đốt cháy chế độ Ngô Đình Diệm như là một cây đuốc cuối cùng cho năng ý tự do.

KHI NGƯỜI MỸ NHÚNG TAY

Bi kịch Sử tính của Việt Nam lại gia tăng cường độ khi năng lực đế quốc của Hoa Kỳ bước vào vũng lầy Việt Nam trong một chiến lược chống Cộng toàn cầu mới.

Khác với Thực dân Pháp, người Mỹ vào Việt Nam không mang tham vọng cai trị hay nô lệ hóa dân tộc.

Cái Ta của người Mỹ mang dòng máu Đế quốc mới này chỉ mang trong mình niềm hãnh tiến của chủ nghĩa dân chủ tự do trên bình diện cá thể.

Người Mỹ nghĩ rằng họ là ngọn đuốc mới cho năng lực chân lý thời đại, và phe Cộng sản do Liên Xô và Trung Cộng lãnh đạo là mối nguy toàn cầu cần phải được ngăn chận. Việt Nam là một tiền đồn mà người Mỹ phải dấn thân đem sinh mạng vào cho cuộc chiến sinh tử mới cho lý tưởng tự do.

Cái Ta của người Mỹ vừa trong sáng, chân thực, vừa ngạo mạn vừa ngu dốt. Khi đối diện với cái Ta dân tộc của nàng Kiều - nay là Chế Lan Viên qua Hồ Chí Minh - người Mỹ vẫn muốn giải quyết chuyện Việt Nam như là một trận chiến nơi mà đen/trắng, phải/trái đã được phân định rõ ràng trên một lằn ranh cố định.

Nhưng cái Ta của dân tộc Việt thì phức tạp và nhạy cảm hơn nhiều. Cá nhân ông Diệm là một hiện thân của cái Ta dân tộc phức tạp đó. Dù ít nhiều là một tác phẩm chính trị của Mỹ, nhưng Diệm lại bực tức và tự ái với Mỹ vì Mỹ không biết tôn trọng một nhà Nho đang tự coi mình là một vị thiên tử cuối cùng cho đất nước.

Hình ảnh của một Henry Cabot Lodge, Jr. cao lớn chắp tay sau lưng ngạo mạn nhìn xuống một Tổng thống Ngô Đình Diệm thấp lùn trong dinh Độc lập năm 1963 đã nói lên tất cả những gì sẽ phải xảy ra giữa hai cái Ta, giữa một tên Đế quốc thô bạo và một nhà Nho nhiều tự ái.

Cuối cùng chính Ngô Đình Diệm lại bị sát hại bởi những đệ tử thân tín và đàn em của ông từ tín hiệu đèn xanh của người Mỹ.

Cái chết của Ngô Đình Diệm và chế độ của ông tạo nên một khoảng trống chính trị và biện minh cho miền Nam.

Từ trong khoảng trống đó, Mặt trận Giải phóng Miền Nam của Đảng Cộng sản do Lê Duẩn cầm tay lái càng gia tăng điền vào khoảng trống cho ý chí của một cái Ta dân tộc đang đứng trước ngã ba đường lịch sử.

Khi quân đội Mỹ xâm lăng Đà Nẵng vào tháng 3/1965, bản chất thô bạo và sống sượng của đoàn quân Đế quốc nhân danh lý tưởng chống Cộng đã làm cho ngọn lửa chính nghĩa của phe Hồ Chí Minh càng thêm rực rỡ và sáng nóng.

Những trận oanh tạc miền Bắc, những sư đoàn binh lính Mỹ tham chiến ở miền Nam là những gáo xăng dầu đổ vào lửa ý chí quyết chiến của Hồ Chí Minh, Lê Duẩn, của Quân đội Nhân dân, và Mặt trận Giải phóng Miền Nam. Sự can thiệp quân sự của Mỹ chỉ kéo dài tuổi thọ của miền Nam được 10 năm, 1965-1975.

Biện chứng tự ý thức của dân tộc Việt trong 10 năm máu lửa đó đã được đốt cháy trên các trận tuyến của máu xương và thân mạng.

Cuối cùng thì chủ nhân ông mới là người Mỹ cũng phải công nhận rằng họ không thể chiến thắng tên nô lệ cũ của người Pháp. Từ đó, Đảng của Hồ Chí Minh trở thành chủ nhân ông duy nhất của dân tộc Việt Nam cho đến hôm nay.

Cuộc chiến Quốc gia/Cộng sản, hay Việt/Mỹ, dù được đánh giá ra sao, hay với tên gọi nào, tất cả cũng chỉ là biểu dấu của một dân tộc đang buớc qua giai thời niên thiếu, chưa trưởng thành.

Trong giới sử học Tây Âu có câu nói, "Quốc gia nào cũng cần có một vài cuộc nội chiến Hoa Hồng (trong lịch sử Anh quốc) War of the Rose." Quốc gia dân tộc nào cũng phải trưởng thành theo thời đại, tự phân thể, cắt ly với quá khứ, dù với bao tang thương đau đớn, để bước vào tương lai, theo định mệnh tự ý thức cho mình. Máu xương bao giờ cũng là nhiên liệu cho năng lực tự ý thức. Đó là bi kịch lịch sử không thể tránh khỏi.
Nền Cộng hòa đệ Nhất - như người miền Nam vẫn gọi - mà ông Ngô Đình Diệm có công thiết lập nên, đã là một khúc quanh sử lý đầy thử thách, vốn mang nhiều ưu điểm trộn lẫn với những khiếm khuyết của một khối dân tộc đang cố gắng chuyển mình thức dậy.

Hôm nay, gần sáu thập niên đi qua, khi nhìn lại nền Đệ Nhất Cộng hòa và ông Ngô Đình Diệm, ta phải biết rộng lượng và công bằng - cũng như là nghiêm chỉnh khách quan - để đánh giá từ góc độ triết sử trên chiều dài sử tính dân tộc - hơn là đắm chìm vào những tranh cãi bất tận đầy xúc động về những tiểu tiết sử ký.

Nguyễn Hữu Liêm, tiến sĩ triết học, là tác giả của một số sách về triết học, trong đó có "Sử Tính và Ý Thức: Một triết học cho sử Việt" (2016) mà bài này trích lại một phần.

HÌNH: Ông Ngô Đình Diệm, tổng thống đầu tiên của Việt Nam Cộng hòa, xuất hiện tại một hội chợ ở Sài Gòn năm 1957.

THAM GIA TÌM KIẾM RỒI MỚI PHÁT HIỆN CHÍNH MÌNH LÀ NGƯỜI ‘MẤT TÍCH’

ID: 229 POSTED_BY_ID:229

OPEN WEBPAGE

THAM GIA TÌM KIẾM RỒI MỚI PHÁT HIỆN CHÍNH MÌNH LÀ NGƯỜI ‘MẤT TÍCH’
October 2, 2021

Một người đàn ông Thổ Nhĩ Kỳ say rượu và được báo cáo mất tích sau khi đi lạc vào rừng đã vô tình dành hàng giờ để giúp đỡ nhóm người được cử đi tìm chính người này.

Vào tối 28.9, ông Mutlu đi uống rượu với bạn bè. Tuy nhiên, sau đó người đàn ông này không trở về nhà. Điều này khiến vợ ông lo lắng. Vợ ông Mutlu và một số người bạn của ông quyết định báo cảnh sát sau khi không thể liên lạc với ông trong suốt nhiều giờ.

Ông Beyhan Mutlu, 50 tuổi sống tại tỉnh Bursa của Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp đội cứu hộ được cử đi tìm kiếm chính mình trong nhiều giờ mà không hay biết.

Ông Mutlu đã tình cờ gặp một nhóm nhân viên cứu hộ và tình nguyện viên đang tìm kiếm một người nào đó. Người đàn ông này đã dành vài giờ để “giúp đỡ” đội giải cứu mà không nhận ra họ đang tìm kiếm mình

Sau khi một người cứu hộ hét tên mình, ông Mutlu đáp lại: “Tôi ở đây”. Người đàn ông này sau đó hỏi về người đang mất tích và nhận ra đó chính là mình, Kênh NTV của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin.

Các nhà chức trách sau đó đã cho Mutlu lái xe về nhà sau khi nhận được thông báo của cảnh sát, Daily Sabah đưa tin.

Một vụ việc tương tự diễn ra ở Iceland vào năm 2012, theo The Times.

Một du khách châu Á được báo cáo mất tích đã được tìm thấy trong một nhóm tìm kiếm sau khi cô ấy không nhận ra mô tả về bản thân, The Times cho biết.

HEO RỪNG CÓ TRÍ KHÔN VÀ TÌNH THƯƠNG

ID: 228 POSTED_BY_ID:228

OPEN WEBPAGE

HEO RỪNG CÓ TRÍ KHÔN VÀ TÌNH THƯƠNG
17/09/2021
Nguyên Giác

Trí tuệ và từ bi có phải chỉ riêng nhân loại mới có? Hay là, loài vật cũng có trí tuệ và từ bi, nhưng ở mức sơ khai hơn? Cuộc nghiên cứu mới đây về heo rừng cho thấy những bất ngờ về mức độ cao của không ngoan và tình thương nơi một trường hợp khảo sát.

Cuộc nghiên cứu của các nhà khoa học tại Czech University of Life Sciences Prague cho thấy lần đầu tiên ghi lại đầy đủ hình ảnh về trường hợp được ghi lại trên báo Business Insider hôm 5/9/2021 qua bản tin nhan đề “A family of wild boars organized a cage breakout of 2 piglets, demonstrating high levels of intelligence and empathy” (Một gia đình heo rừng tổ chức phá cũi, cứu 2 heo con, cho thấy mức độ cao của trí tuệ và thương xót). (1)

Các hình ảnh ghi lại cho thấy một heo rừng cái đã giúp 2 con heo nhỏ thoát ra khỏi 1 chuồng bẫy. Con heo rừng cái, dựa theo kích thước và tính phái nên được suy đoán là heo mẹ, đã tìm các chiến thuật để đẩy bật các thanh gỗ chốt đang chặn cửa chuồng bẫy. Các nhà khoa học tại Czech University of Life Sciences Prague nói rằng đây là lần đầu tiên ghi lại được hình ảnh xúm lại cứu heo mắc nạn trong loài heo rừng.

Bài báo trên tờ Scientific Reports nói rằng cách heo rừng cứu 2 heo con trong trường hợp này cho thấy trình độ cao của sự khôn ngoan và lòng thương xót. Chuyện xảy ra vào tháng 1/2020, được ghi lại bởi một nhóm khoa học gia từ đại học Czech University of Life Sciences tại khu vực bảo tồn thiên nhiên Voděradské Bučiny National Nature Reserve.

Một bẫy heo rừng, dùng bắp làm mồi bẫy, dựng lên để giúp các nhà khoa học sẽ nghiên cứu về các biện pháp ngăn ngừa dịch African Swine Fever (bệnh dịch tả lợn Châu Phi, viết tắt là dịch ASF). Một máy quay phim ghi lại hình ảnh 2 con heo con lọt vào bẫy và kẹt trong vòng 2 giờ 30 phút. Một nhóm 8 con heo nhỏ khác tới gần chuồng bẫy, lãnh đạo là một con heo rừng cái đã lớn hoàn toàn.

Trong nỗ lực cứu 2 heo con ra khỏi chuồng bẫy. con heo cái lớn đã húc vào, ủi vào, nạy tới, nạy lui các điểm chiến lược, nơi các thanh gỗ gài chận cửa chuồng bẫy. Hình ảnh cho thấy lông bờm của con heo cái dựng cao lên, hiện tượng gọi là piloerection, mà các nhà khoa học gọi là dấu hiệu của căng thẳng hay nổi giận.

Các nhà khoa học nói rằng có vẻ là những con heo rừng khác cũng đang tìm cách giúp heo mẹ trong chiến dịch cứu 2 heo con ra khỏi cũi.

Trong vòng 6 phút đồng hồ của chiến dịch cứu 2 heo con, con heo cái đẩy bật được thanh gỗ đầu tiên ngăn chận mặt trước của chuồng bẫy. Nhưng toàn bộ chiến dịch cứu nguy đã kéo dài 29 phút đồng hồ, sau thời điểm đó, toàn bộ hai then gỗ chèn trước và sau của 2 cửa chuồng được heo mẹ đẩy văng ra, và các heo con chạy ra.

Bản tin Business Insider đăng nhiều tấm hình, trích xuất từ băng video giải cứu dài khoảng nửa giờ đồng hồ. Hình phổ biến là từ nhà khoa học Michaela Másílková tại đại học Czech University of Life Sciences Prague. Trong đó, có 4 tấm cho thấy thứ tự phá cửa chuồng để giải cứu.

Các nhà khoa học nói đây là trường hợp đầu tiên ghi lại được heo tới cứu nguy heo khác, mà vài người gọi là một “hình thức phức tạp của thấu cảm” (“complex form of empathy"). Bản báo cáo cũng nói, hành vi cứu đồng loại chỉ được ghi nhận trong vài loài vật, trong đó có chuột và kiến.

Các nhà khoa học nói hành vi cứu nguy trong heo rừng không phải là điều ngạc nhiên, nhưng cách loài vật có khả năng suy nghĩ phức tạp và có quan hệ xã hội thương cảm mới là điều bất ngờ.

Để được xem là hành vi giải cứu, cần phải đáp ứng 4 điều kiện.  Các điều kiện đó là: con thú gặp nạn phải căng thẳng, đau khổ; con thú hiệp sĩ cứu nguy phải tự chấp nhận đưa mình vào chỗ nguy hiểm; hành động của con thú hiệp sĩ cứu nguy phải thích nghi với tình hình tại chỗ của con thú gặp nạn; và phải không có lợi ích tức khắc nào hay phần thưởng nào cho con thú hiệp sĩ cứu nguy.

Trường hợp này, các nhà khoa học nói, con heo rừng cái đã đáp ứng cả 4 phương diện trên. Bản báo cáo viết, hành vi cứu nguy khác với các hình thức khác của sự giúp đỡ trong các tổ chức phức tạp.

HÌNH ẢNH HEO RỪNG TRONG PHẬT GIÁO

Trong Phật Giáo, giữ truyền thống không sát sanh, nên trong giới luật không cho giết bất kỳ sinh vật nào. Trong Truyện Bản Sanh, Tundila Jataka (#388), có kể về một kiếp trước của Đức Phật: lúc đó, Bồ Tát là một con heo rừng.

Một hôm, Bồ Tát (lúc đó là một heo rừng) cùng với mẹ và một em heo đang nằm trong một cái hố, thì một cụ bà chống gậy đi tới gần. Heo mẹ kinh hoàng khi nghe tiếng gậy gõ trên mặt đất, đã phóng chạy, để lại 2 con heo nhỏ phía sau. Cụ bà cảm thấy thương xót 2 heo con, đặt vào giỏ và đưa về nhà nuôi như nuôi trẻ con.

Khi 2 heo nhỏ này lớn lên và mập ra, nhiều người đòi mua đều bị cụ bà từ chối, không chịu bán. Cho tới một hôm, trong một lễ hội, khi vài người đàn ông hết thịt, và muốn có thịt ngay. Sau khi bị cụ bà liên tục không chịu bán, những người đàn ông này mời cụ bà uống rượu cho tới say mèm, và rồi cụ bà đồng ý bán heo em của Bồ Tát.

Cụ bà đổ cơm vào máng và gọi heo em của Bồ Tát tới ăn. Khi heo em thấy những người đàn ông lạ cầm dây thòng lọng đứng gần máng, heo em biết là sắp chết, nên chạy tới heo anh (tức Bồ Tát, tiền thân Đức Phật) và đứng run sợ.

Bồ Tát nói với heo em rằng đó là số phận của tất cả các con heo do người nuôi, do vậy ngài không thấy đau đớn, mà chấp nhận định phận một cách an vui. Rồi Bồ Tát giảng cho heo em về tâm từ vô lượng, lúc đó âm thanh của ngài vang khắp cõi nước, mọi người đều nghe rõ.

Bài giảng của ngài rất thanh tịnh và thuần khiết tới nỗi nhiều người búng ngón tay và vẫy khăn khen ngợi. Nhà vua cho triệu tập 2 heo này tới lâu đài và đối xử như 2 con trai của vua, cho mặc trang phục và mang châu báu.

Bồ Tát trở thành vừa là một thẩm phán, vừa là một cố vấn tinh thần. Sau khi nhà vua từ trần, Bồ Tát viết một cuốn sách về công lý, sách này được cõi nước này tuân phục trong 60 ngàn năm, và rồi Bồ Tát lui về rừng cùng với heo em để sống những ngày cuối đời.  
.
Đức Phật giải thích rằng con heo em kia là tiền thân của một trong các môn đệ của Đức Phật. Vị này có nỗi sợ dày đặc về cái chết. Nhà sư này đã bỏ chạy, run rẩy mỗi khi nghe những tiếng động nhỏ, như là tiếng một cây gậy rơi hay là tiếng con chim hót. Khi Đức Phật nghe các môn đệ của ngài nói về nỗi sợ của nhà sư kia, Ngài mới kể chuyện này, để họ biết rằng đó không phải lần đầu tiên vị sư kia có nỗi sợ chết.

Nhà vua kia là tiền thân của Ananda, một trong những môn đệ hàng đầu của Đức Phật. Và đám đông từng nghe bài giảng của Bồ Tát nơi kiếp trước về tâm từ vô lượng bây giờ là các học trò của Đức Phật.
 
GHI CHÚ:
(1)   Bản tin trên Business Insider: https://www.businessinsider.com/wild-boar-rescued-two-piglets-from-a-trap-2021-9

***
HÌNH: Hình ảnh hiền lành trong rừng: nai và 2 heo rừng đang lang thang. (Pixabay.com)

COVID-19 ĐỐI VỚI EM BÉ SƠ SINH VÀ TRẺ EM

ID: 227 POSTED_BY_ID:227

OPEN WEBPAGE

COVID-19 ĐỐI VỚI EM BÉ SƠ SINH VÀ TRẺ EM
10/09/2021
Việt Báo dịch

Trẻ em ở mọi lứa tuổi có thể bị lây nhiễm Covid-19. Nhưng hầu hết trẻ em bị nhiễm bệnh thường không trở nên bệnh nặng như những người lớn và một số em có thể không thấy bất cứ triệu chứng gì cả. Hãy tìm hiểu về các dấu hiệu và triệu chứng của Covid-19 trong các bé sơ sinh và trẻ em, tại sao trẻ em có thể bị truyền nhiễm Covid-19 một cách khác biệt và điều gì bạn có thể làm để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn, theo bài viết “COVID-19 (coronavirus) in babies and children” được đăng trên trang mạng www.mayoclinic.org hôm 25 tháng 8 năm 2021.
 
KHẢ NĂNG TRẺ EM BỊ TRUYỀN NHIỄM COVID-19 NHƯ THẾ NÀO?
 
Trong khi tất cả trẻ em đều có thể bị truyền nhiễm Covid-19, chúng không trở nên bệnh thường như những người lớn. Hầu hết trẻ em có các triệu chứng nhẹ hay không có triệu chứng.

Theo Viện Nhi Khoa Mỹ (AAP) và Hội Bệnh Viện Trẻ Em (CHA), tại Hoa Kỳ trẻ em chiếm khoảng 13% tất cả các trường hợp bị lây nhiễm Covid-19. Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em từ 10 tới 14 tuổi ít bị truyền nhiễm Covid-19 so với người từ 20 tuổi trở lên.

Tuy nhiên, một số trẻ em bị bệnh Covid-19 nặng. Chúng có thể cần phải vào bệnh viện, được điều trị trong phòng chăm sóc đặc biệt hay đặt ống thở để giúp chúng thở, theo Cơ Quan CDC cho biết.

Hơn nữa, trẻ em với các điều kiện tiềm ẩn, như béo phì, tiểu đường và suyễn, có thể có nguy cơ cao bị bệnh Covid-19 nặng hơn. Trẻ em bị bệnh tim bẩm sinh, các điều kiện di truyền hay những điều kiện ảnh hưởng đến hệ thống thần kinh hay sự trao đổi chất cũng có thể có nguy cơ cao bị bệnh Covid-19 nghiêm trọng.

Nghiên cứu cũng cho thấy số người bị nhiễm Covid-19 cao không đồng đều trong trẻ em Da Đen gốc Hispanic hay trẻ em Da Đen không phải gốc Hispanic hơn là trẻ em da trắng không phải gốc Hispanic.

Một số trẻ em tiếp tục trải qua các triệu chứng của Covid-19 sau khi bắt đầu hồi phục. Rất hiếm, một số trẻ em cũng phát triển bệnh nặng mà có vẻ được liên kết với Covid-19.
 
TẠI SAO TRẺ EM PHẢN ỨNG VỚI COVID-19 KHÁC NHAU?

Câu trả lời vẫn chưa rõ. Một số chuyên gia cho rằng trẻ em không thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19 bởi vì có những vi khuẩn corona khác lây lan trong cộng đồng và gây ra nhiều bệnh như cảm thông thường. Bởi vì trẻ em thường bị cảm, hệ thống miễn dịch của chúng có thể được tạo ra sẵn để cung cấp cho chúng một số bảo vệ chống lại Covid-19. Cũng có thể hệ thống miễn dịch của trẻ em  tương tác với vi khuẩn khác hơn hệ thống miễn dịch của người lớn. Một số người lớn bị bệnh bởi vì hệ thống miễn dịch của họ dường như phản ứng quá dữ với vi khuẩn, gây ra nhiều thiệt hại hơn cho cơ thể của họ. Điều này có thể ít có khả năng xảy ra trong trẻ em.
 
CÁC EM BÉ BỊ ẢNH HƯỞNG BỞI COVID-19 NHƯ THÊ NÀO?
 
Các em bé dưới 1 tuổi có thể gặp nguy cơ mắc bệnh Covid-19 cao hơn trẻ em lớn hơn. Điều này có thể là vì hệ thống miễn dịch chưa trưởng thành của chúng và các đường không khí nhỏ hơn, làm cho chúng có khả năng phát triển các vấn đề về việc thở với việc lây nhiễm vi khuẩn đường hô hấp.

Trẻ em sơ sinh có thể bị nhiễm Covid-19 trong thời gian sinh ra hay tiếp xúc với những người chăm sóc bị bệnh sau khi sinh ra. Nếu bạn bị Covid-19 hay đang chờ thử nghiệm các kết quả vì các triệu chứng, thì được khuyên trong thời gian em bé còn ở trong bệnh viện sau khi sinh thì bạn nên đeo khẩu trang và rửa tay khi bồng em bé mới sinh. Để nôi của em bé của bạn cạnh giường của bạn trong khi bạn ở trong bệnh viện thì OK, nhưng được khuyên là bạn nên giữ khoảng cách hợp lý với em bé khi có thể. Khi những bước này được thực hiện, nguy cơ của em bé bị truyền nhiễm Covid-19 là thấp. Tuy nhiên, nếu bạn bị Covid-19 nặng, bạn có thể cần được cách ly tạm thời với em bé sơ sinh của bạn.

Các em bé sơ sinh bị Covid-19 hay không thể thử nghiệm và không có triệu chứng có thể được cho ra bệnh viện, tùy theo các hoàn cảnh. Được khuyên rằng những người chăm sóc em bé cần đeo khẩu trang và rửa tay để bảo vệ chính họ. Thường xuyên theo dõi với nhà cung cấp sức khỏe cho em bé là cần thiết – bằng điện thoại, qua mạng hay trực tiếp gặp ở văn phòng – trong khoảng 14 ngày. Các em bé thử nghiệm âm tính với Covid-19 có thể được cho về nhà.
 
CÓ THUỐC CHÍCH NGỪA COVID-19 CHO TRẺ EM KHÔNG?
 
Thuốc chích ngừa Covid-19 của Pfizer-BioNTech thì đã được trao thẩm quyền sử dụng khẩn cấp cho trẻ em từ 12 tới 15 tuổi. Cơ Quan FDA cũng đã chấp thuận loại thuốc này để ngăn chận Covid-19 trong những người ở tuổi 16 trở lên. Thuốc chích ngừa này đòi hỏi tiêm 2 mũi cách nhau 21 ngày. Liều thứ 2 có thể chích trong 6 tuần sau khi chích liều thứ nhất, nếu cần.

Nghiên cứu cho thấy rằng thuốc chích ngừa Covid-19 của Pfizer-BioNTech hiệu quả 100% trong việc ngăn chận vi khuẩn Covid-19 trong trẻ em từ 12 tới 15 tuổi. Thuốc chích ngừa Covid-19 của Pfizer-BioNTech cũng có hiệu quả 91% trong việc ngăn ngừa bệnh Covid-19 nặng trong những người từ 16 tuổi trở lên.

Các nghiên cứu về việc sử dụng các thuốc chích ngừa Covid-19 trong trẻ em nhỏ hơn cũng đang được thực hiện.
 
NẾU TRẺ EM KHÔNG THƯỜNG BỊ BẸNH COVID-19 NẶNG, THÌ TẠI SAO CHÚNG PHẢI CẦN THUỐC NGỪA COVID-19?
 
Thuốc chích ngừa Covid-19 có thể ngăn ngừa trẻ em của bạn khỏi bị bệnh và lây bệnh Covid-19. Nếu con em của bạn bị lây nhiễm Covid-19, thì thuốc chích ngừa Covid-19 có thể ngăn ngừa cho con em của bạn khỏi bị bệnh nghiêm trọng.

Chích thuốc ngừa Covid-19 cũng có thể cho phép con em của bạn bắt đầu làm những việc mà nó đã không thể làm được bởi vì đại dịch.
 
CÁCH ĐỀ PHÒNG COVID-19

Nếu bạn hay con em của bạn chưa chích thuốc ngừa Covid-19, thì có nhiều bước mà bạn có thể thực hiện để ngăn ngừa chính bạn khỏi bị truyền nhiễm Covid-19 và khỏi lây lan nó cho nhiều người khác. Cơ Quan CDC và WHO đưa ra một số đề nghị cho bạn và gia đình của bạn thực hiện như sau:

- Rửa tay của bạn thật sạch, với xà phòng và nước trong vòng ít nhất 20 giây, hay dùng các nước rửa tay khử trùng có chứa ít nhất 60% chất cồn. Cho con em của bạn rửa tay ngay sau khi chúng đi học ở trường về nhà, cũng như tắm trước khi ăn và chuẩn bị thức ăn.

- Che miệng và mũi bằng khủy tay của bạn hay giấy lau tay khi bạn ho hay nhảy mũi.

- Thực hiện việc giữ khoảng cách xã hội. Tránh tiếp xúc gần với những người không sinh sống trong gia đình và luôn luôn giữ khoảng cách 6 feet hay 2 mét với những người đó.

- Lau chùi và khử trùng nhà của bạn. Lau bề mặt của các thứ trong nhà mà thường ngày đụng chạm vào đó, như bàn ghế, các tay nắm cửa, nút công tắt đèn, remote control, bồn cầu, bồn tắm, bồn rửa chén.

- Đeo khẩu trang. CDC khuyên đeo khẩu trang tại những nơi công cộng bên trong và bên ngoài là nơi có nguy cơ cao truyền nhiễm Covid-19.

TOÀN VĂN ‘SÁCH LƯỢC’ CỦA MỸ VỀ CHUYẾN THĂM HÀ NỘI CỦA KAMALA HARRIS

ID: 226 POSTED_BY_ID:226

OPEN WEBPAGE

TOÀN VĂN ‘SÁCH LƯỢC’ CỦA MỸ VỀ CHUYẾN THĂM HÀ NỘI CỦA KAMALA HARRIS

Ngày 25/8 trong lúc Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đang ở Hà Nội, trang web Nhà Trắng công bố văn bản có tựa đề Tăng cường quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.

Văn bản này tiết lộ những thông báo và nội dung trao đổi của bà Kamala Harris tại Việt Nam, đồng thời thể hiện tầm nhìn chiến lược của Mỹ về quan hệ với Việt Nam
.
Dưới đây là bản dịch toàn bộ văn bản này, của BBC News Tiếng Việt:

Năm ngoái, Hoa Kỳ và Việt Nam đã kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Trong vài thập niên qua, mối quan hệ song phương đạt được những bước tiến đáng kể, để chúng ta hiện hợp tác trong nhiều vấn đề, bao gồm chống dịch Covid-19 và chuẩn bị cho các mối đe dọa an ninh y tế trong tương lai, biến đổi khí hậu, và giải quyết những di sản chung của chiến tranh.

Chúng tôi đã làm sâu sắc thêm mối quan hệ kinh tế với tư cách là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam và là thị trường xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, và sự hỗ trợ lẫn nhau đang cùng mang lại hiệu quả: một nền kinh tế Việt Nam sôi động là rất quan trọng đối với các chuỗi cung ứng mà người Mỹ phụ thuộc vào, một điểm mà Covid-19 càng làm nổi bật khi ngừng sản xuất ở nước ngoài đã dẫn đến khó khăn trong việc vận chuyển hàng hóa trong nước.

Mối quan hệ an ninh của chúng tôi đã mở rộng đáng kể khi chúng tôi ủng hộ độc lập và chủ quyền của Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực hàng hải. Hoa Kỳ và Việt Nam cũng đã nâng cao năng lực để ngăn ngừa, phát hiện và ứng phó với các mối đe dọa từ bệnh truyền nhiễm thông qua quan hệ đối tác trong Chương trình An ninh Y tế Toàn cầu. Mối quan hệ đối tác vốn đã bền chặt và ngày càng phát triển giữa hai dân tộc đã giúp gần 30.000 người Việt Nam học tập tại Hoa Kỳ, đóng góp gần 1 tỷ đôla cho nền kinh tế Hoa Kỳ và gần đây đã có việc mở văn phòng của Tổ chức Hòa bình tại Hà Nội.

Chuyến công du của Phó Tổng thống tới Việt Nam thể hiện cam kết sâu sắc của Hoa Kỳ không chỉ đối với khu vực, mà còn đối với mối quan hệ Hoa Kỳ - Việt Nam. Trong các cuộc gặp song phương với các nhà lãnh đạo Việt Nam, Phó Tổng thống Harris tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ cho một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập, cũng như một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, cởi mở, lành mạnh và kiên cường.

COVID-19 VÀ AN NINH Y TẾ:

Phó Tổng thống củng cố cam kết của Hoa Kỳ trong việc dẫn đầu thế giới trong việc chấm dứt đại dịch COVID-19. Bà đã thông báo về việc tài trợ vaccine COVID-19 mới cho Việt Nam, hỗ trợ quan trọng cho việc phân phối vaccine và mở văn phòng CDC khu vực mới để tăng cường hợp tác an ninh y tế.

Tài trợ vaccine: Nhận thấy thiệt hại nghiêm trọng mà COVID-19 đã gây ra đối với cả hai nước và nỗ lực của Chính quyền Biden-Harris nhằm phục vụ như một kho vaccine cho thế giới, Phó Tổng thống thông báo rằng Hoa Kỳ tài trợ thêm một triệu liều Pfizer đến Việt Nam, nâng tổng số vaccine của chúng tôi cho Việt Nam lên 6 triệu liều.

Hỗ trợ kỹ thuật và chương trình về COVID-19: Thông qua Đạo luật Kế hoạch Cứu hộ Hoa Kỳ (ARPA) và các nguồn hỗ trợ khẩn cấp khác cho đến nay, USAID và CDC đang hỗ trợ Việt Nam ứng phó với COVID-19 với ngân khoản thêm 23 triệu đôla hỗ trợ, mang lại tổng số hỗ trợ được cung cấp kể từ khi bắt đầu đại dịch lên tới gần 44 triệu đôla. Sự hỗ trợ này sẽ thúc đẩy việc tiếp cận công bằng và cung cấp vaccine COVID-19 an toàn và hiệu quả, củng cố hệ thống y tế của Việt Nam để ứng phó với COVID-19 và xây dựng năng lực để phát hiện và giám sát COVID-19 và các mối đe dọa dịch bệnh trong tương lai. USAID cũng cung cấp cho Hội Chữ thập đỏ Việt Nam 1 triệu đôla để giảm tác động và ngăn chặn sự lây lan của COVID-19 trong các cộng đồng dễ bị tổn thương.

Hỗ trợ phân phối vaccine: Bộ Quốc phòng đã cam kết cung cấp 77 tủ đông lạnh vaccine ở nhiệt độ cực thấp để hỗ trợ các nỗ lực phân phối vaccine ở tất cả 63 tỉnh thành ở Việt Nam. Các tủ đông này được thiết kế đặc biệt để đáp ứng các yêu cầu bảo quản vaccine khắc nghiệt nhất, nâng cao đáng kể mạng lưới phân phối vaccine quốc gia của Việt Nam.

Hoạt động khẩn cấp: Thông qua cơ quan Giảm thiểu Đe dọa Quốc phòng, Hoa Kỳ đã cung cấp hai Trung tâm Điều hành Khẩn cấp Y tế Công cộng Khu vực, hiện đang hoạt động 24/7 để thu thập và chia sẻ thông tin giám sát COVID-19 thông qua Bộ Y tế.

Ra mắt Văn phòng Khu vực Đông Nam Á CDC mới: Phó Tổng thống đã ra mắt Văn phòng Khu vực Đông Nam Á của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) tại Hà Nội cùng với Phó Thủ tướng Việt Nam và các Bộ trưởng Y tế từ ASEAN và Papua New Guinea. Văn phòng CDC sẽ thúc đẩy an ninh y tế toàn cầu bằng cách duy trì sự hiện diện bền vững trong khu vực, cho phép phản ứng nhanh chóng và hiệu quả đối với các mối đe dọa sức khỏe — bất cứ khi nào chúng xảy ra — và củng cố sứ mệnh cốt lõi của CDC là bảo vệ người Mỹ.
UỒN HÌNH ẢNH,REUTERS
ĐỐI PHÓ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU:

Phó Tổng thống cùng các lãnh đạo chính phủ và xã hội dân sự Việt Nam nhất trí về tầm quan trọng của việc ứng phó khủng hoảng khí hậu, tăng cường khả năng chống chịu và hợp tác hướng tới một tương lai năng lượng sạch.

Tận dụng Khu vực tư nhân trong Hành động vì Khí hậu: USAID và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam, mở rộng cơ hội thị trường cho các công ty Hoa Kỳ và củng cố chính sách môi trường của Việt Nam. Biên bản ghi nhớ này với VCCI sẽ giúp VCCI cải thiện trọng tâm vào tính bền vững, công nghệ xanh và biến đổi khí hậu. USAID cũng dự định hỗ trợ VCCI xây dựng Chỉ số Xanh để giúp các doanh nghiệp Hoa Kỳ lựa chọn các tỉnh đang đầu tư vào các hoạt động xanh.

Mở rộng Năng lượng sạch và Xe điện: Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố Chương trình Năng lượng Phát thải Thấp Việt Nam II (V-LEEP II), một dự án 5 năm trị giá 36 triệu USD của USAID nhằm đẩy nhanh quá trình chuyển đổi của Việt Nam sang một hệ thống năng lượng sạch, an toàn và định hướng thị trường. Dự án sẽ hoạt động để cải thiện quy hoạch năng lượng của chính phủ, tăng cường cạnh tranh để khuyến khích khu vực tư nhân Hoa Kỳ tham gia vào cung cấp dịch vụ năng lượng và tăng cường hệ thống năng lượng sạch. Dự án sẽ giúp Việt Nam mở rộng quy mô áp dụng xe máy điện và thực hiện cơ chế Thỏa thuận mua bán điện trực tiếp (DPPA) cho phép các doanh nghiệp mua điện trực tiếp từ các công ty tư nhân sản xuất năng lượng tái tạo.

Bảo vệ khu vực đồng bằng sông Cửu Long: Thông qua USAID, chính phủ Hoa Kỳ đã khởi động dự án Bảo tồn môi trường sống ven biển sông Mê Kông, một dự án mới kéo dài 3 năm, trị giá 2,9 triệu đôla với Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN). Dự án này nhằm bảo vệ các sinh cảnh ven biển trọng điểm ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nhằm phục vụ nghề cá bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo tồn đa dạng sinh học.

Đẩy nhanh nông nghiệp có ích cho khí hậu: Hoa Kỳ hoan nghênh Việt Nam tham gia Sứ mệnh đổi mới nông nghiệp vì khí hậu (AIM4C), một sáng kiến được công bố tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu của Tổng thống Biden và sẽ chính thức đưa ra tại COP-26 vào tháng 11 năm 2021. Các bên tham gia AIM4C sẽ cùng làm việc để tăng tốc đổi mới nông nghiệp toàn cầu và áp dụng các công nghệ có ích với khí hậu. Hoa Kỳ và Việt Nam cùng với các đối tác toàn cầu có thể giải quyết những thách thức chung về khí hậu và tạo ra các giải pháp sáng tạo để cải thiện an ninh lương thực và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trên toàn thế giới.

HỔ TRỢ PHÁT TRIỂN VÀ TIẾP CẬN THị TRƯỜNG:

Phó Tổng thống nhấn mạnh nỗ lực của Chính quyền Biden-Harris nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và cơ hội.

Thúc đẩy doanh nghiệp do phụ nữ và doanh nghiệp do người dân tộc thiểu số làm chủ: Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố dự án Cải thiện năng lực cạnh tranh của khu vực tư nhân (IPSC), một nỗ lực hàng đầu của USAID trị giá 36 triệu đôla nhằm phát triển doanh nghiệp do phụ nữ và doanh nghiệp do người dân tộc thiểu số làm chủ và thúc đẩy tăng trưởng việc làm ở các khu vực nông thôn thông qua việc áp dụng công nghệ mới của Mỹ.

Hỗ trợ Việt Nam chuyển đổi sang nền kinh tế kỹ thuật số: Chính phủ Hoa Kỳ đã công bố Lực lượng nhân sự cho Hệ sinh thái Khởi nghiệp và Đổi mới (WISE), một dự án của USAID cung cấp tới 2 triệu đôla để hỗ trợ nỗ lực của Việt Nam trong việc chuyển đổi từ một nền kinh tế sử dụng nhiều lao động, kỹ năng thấp sang lực lượng lao động được trang bị tốt hơn để tham gia vào nền kinh tế kỹ thuật số toàn cầu. Xây dựng các kỹ năng kỹ thuật số của Việt Nam sẽ tăng cơ hội giao thương giữa Hoa Kỳ và Việt Nam và sẽ thúc đẩy các công nghệ của Hoa Kỳ.

Giảm thuế đối với hàng xuất khẩu của Hoa Kỳ: Nông dân Hoa Kỳ và các nhà sản xuất thịt lợn sẽ có cơ hội tiếp cận nhiều hơn với thị trường Việt Nam - thị trường xuất khẩu nông sản lớn thứ bảy của Hoa Kỳ - do Việt Nam tích cực xem xét đề xuất của chúng tôi về việc loại bỏ hoặc giảm thuế nhập khẩu theo cơ chế ưu đãi MFN đối với ngô, lúa mì và các sản phẩm từ thịt lợn. Việc cắt giảm thuế quan này cho phép nông dân Hoa Kỳ cung cấp cho Việt Nam các sản phẩm chất lượng và giá cả cạnh tranh đồng thời giúp giảm thâm hụt thương mại của Hoa Kỳ với Việt Nam.

NHÂN QUYỀN VÀ XÃ HỘI DÂN SỰ:

Chính quyền Biden-Harris đang đặt nhân quyền vào trung tâm trong chính sách đối ngoại của chúng tôi và khi ở Việt Nam, Phó Tổng thống Harris nhấn mạnh vai trò thiết yếu của xã hội dân sự đối với sự phát triển toàn cầu.

Thúc đẩy xã hội dân sự và vận động chính sách cơ sở: Hoa Kỳ ủng hộ xã hội dân sự của Việt Nam và ủng hộ quyền tự do ngôn luận, tín ngưỡng và lập hội ở Việt Nam — như Phó Tổng thống đã nêu ra trong các cuộc gặp chính phủ. Ngoài ra, bà sẽ tổ chức một cuộc gặp vào ngày 26 tháng 8 với đại diện của các nhóm vận động cấp cơ sở, trong đó bà sẽ nhấn mạnh vai trò quan trọng của xã hội dân sự như một động lực của phát triển bền vững và thịnh vượng cho tất cả.

GIẢI QUYẾT CÁC VẤN ĐỀ DI SẢN CỦA CHIẾN TRANH:

Hoa Kỳ và Việt Nam đã vượt qua một quá khứ khó khăn để trở thành đối tác đáng tin cậy. Phó Tổng thống Harris cam kết với các nhà lãnh đạo Chính phủ Việt Nam quyết tâm của chúng tôi trong việc tiếp tục giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh chung.

Giải quyết các di sản chiến tranh chung: Hoa Kỳ cam kết cung cấp thêm 17,5 triệu đôla để khảo sát và rà phá bom mìn chưa nổ (UXO), thể hiện cam kết tiếp tục của chúng tôi trong việc giải quyết các vấn đề di sản chiến tranh. Bộ Ngoại giao cam kết tiếp tục các dự án khảo sát và rà phá bom mìn trên diện rộng, nâng cao năng lực cho trung tâm hành động bom mìn quốc gia và thực hiện các sáng kiến giáo dục rủi ro để cứu người và tạo cơ hội kinh tế.

Hỗ trợ người khuyết tật: Chính phủ Hoa Kỳ, thông qua USAID, đã công bố hai giải thưởng mới cho các tổ chức địa phương của Việt Nam nhằm hỗ trợ người khuyết tật: Nâng cao tiếng nói, Tạo cơ hội II và Nắm lấy tay tôi II. Các dự án này, với tổng kinh phí khoảng 4 triệu USD, sẽ hỗ trợ người khuyết tật bằng cách cải thiện chất lượng cuộc sống và thúc đẩy hòa nhập xã hội. Là một trong những sáng kiến di sản chiến tranh lâu đời nhất của chúng tôi, thuộc Quỹ Nạn nhân Chiến tranh của Thượng nghị sĩ Leahy từ năm 1989, chương trình cho người khuyết tật từ lâu đã trở thành yếu tố cốt lõi của hợp tác song phương.

HỢP TÁC AN NINH:

Hoa Kỳ hỗ trợ Việt Nam tăng cường khả năng thực thi pháp luật và an ninh hàng hải của mình.

Cam kết Đối tác An ninh: Hoa Kỳ và Việt Nam khẳng định cam kết tiếp tục hợp tác an ninh cấp cao nhằm hỗ trợ một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập, bao gồm các cam kết nhân đạo như Đối tác Thái Bình Dương và các chuyến thăm của các tàu Hoa Kỳ, bao gồm cả tàu sân bay.

Tăng cường quan hệ Đối tác Cảnh sát biển: Phó Tổng thống đã thảo luận về mối quan hệ sâu sắc giữa Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam và Hoa Kỳ, bao gồm cả việc có thể cung cấp một tàu tuần tra độ bền cao thứ ba của Cảnh sát biển Hoa Kỳ, phụ thuộc sự xét duyệt của Quốc hội. Tàu này sẽ bổ sung cho hai tàu khác do Hoa Kỳ cung cấp, một đội gồm 24 tàu tuần tra, căn cứ, cầu tàu, đào tạo thực thi pháp luật và các hoạt động chung khác nhằm tăng cường năng lực của Việt Nam trong việc đóng góp vào an ninh hàng hải ở Biển Đông.

Mở rộng hợp tác ứng phó thảm họa và nhân đạo: Hoa Kỳ và Việt Nam cam kết thiết lập một cuộc trao đổi về chấn thương y tế giữa Quân đội Việt Nam và Bộ Quốc phòng Mỹ để mở rộng năng lực ứng phó thảm họa và nhân đạo, đồng thời hợp tác thúc đẩy chăm sóc bệnh nhân cho binh lính, cựu chiến binh và người dân Việt Nam.

ĐẦU TƯ VÀO QUAN HỆ SONG PHƯƠNG:

Phó Tổng thống Harris và các nhà lãnh đạo chính phủ Việt Nam tái khẳng định sức mạnh của quan hệ Đối tác Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ, thể hiện qua việc ký kết xây Đại sứ quán Hoa Kỳ mới và khai trương Tổ chức Hòa bình Việt Nam.

Thành lập Tổ chức Hòa bình Việt Nam: Phó Chủ tịch nước tuyên bố thành lập Tổ chức Hòa bình Việt Nam, đánh dấu kết thúc 17 năm đàm phán, đồng thời mở ra một kỷ nguyên cơ hội mới cho những người Mỹ trẻ tuổi phục vụ ở nước ngoài và thúc đẩy mối quan hệ giao lưu nhân dân giữa hai quốc gia của chúng ta. Tổ chức Hòa bình Việt Nam sẽ chào đón nhóm Tình nguyện viên của Peace Corps ra mắt vào năm 2022.

Ký kết xây Khu phức hợp Đại sứ quán Hoa Kỳ mới: Phó Tổng thống sẽ chứng kiến việc ký kết hợp đồng cho thuê Khu phức hợp Đại sứ quán Hoa Kỳ mới tại Hà Nội, để tượng trưng cho tương lai của mối quan hệ đối tác của chúng ta. Đại sứ quán Hoa Kỳ đã tổ chức lễ kỷ niệm 25 năm bình thường hóa vào năm 2020 và việc chính thức hóa hợp đồng cho thuê cho phép chúng tôi nhìn về phía trước trong 25 năm tới và xa hơn nữa về sự tham gia của Hoa Kỳ tại Việt Nam.

TĂNG CƯỜNG CÁC QUY TẮC QUỐC TẾ VỀ THĂM DÒ KHÔNG GIAN HÒA BÌNH:

Hoa Kỳ và Việt Nam ủng hộ các nỗ lực nhằm đảm bảo các hoạt động không gian được tiến hành một cách có trách nhiệm và bền vững.

Hoa Kỳ và Việt Nam nhận thấy tầm quan trọng ngày càng tăng của không gian trong việc cung cấp lợi ích cho toàn thể nhân loại, giải quyết các thách thức khí hậu và đảm bảo sự phát triển trên Trái đất. Chúng tôi cũng đã trao đổi quan điểm về Thỏa thuận Artemis trong chuyến thăm và thừa nhận vai trò then chốt của hợp tác quốc tế trong việc duy trì môi trường ngoài vũ trụ nhằm tối đa hóa lợi ích mà không gian mang lại. Về vấn đề này, Hoa Kỳ và Việt Nam cam kết tiến hành một cuộc đối thoại không gian dân sự, sẽ diễn ra vào quý đầu tiên của năm 2022, nhằm điều chỉnh các mục tiêu của chúng ta là đảm bảo các hoạt động không gian được tiến hành một cách có trách nhiệm và bền vững.

HỖ TRỢ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC:

Phó Tổng thống Harris nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ đối với tương lai của Việt Nam và bản chất lâu dài của quan hệ đối tác Hoa Kỳ - Việt Nam.

Hợp tác cải cách giáo dục: USAID đã công bố Đối tác Cải cách Giáo dục Đại học, một dự án kéo dài 5 năm cung cấp tối đa 14,2 triệu USD nhằm tăng cường giảng dạy, nghiên cứu, đổi mới và quản trị trong ba trường đại học quốc gia lớn nhất Việt Nam. Với các trường đại học Hoa Kỳ và các đối tác khu vực tư nhân, dự án sẽ hỗ trợ các cơ hội kinh tế toàn diện cho gần 150.000 sinh viên Việt Nam nhằm hỗ trợ một Việt Nam mạnh mẽ, thịnh vượng và độc lập với tư cách là một đối tác quan trọng của Hoa Kỳ.

TOÀN VĂN PHÁT BIỂU ‘HÙNG HỒN’ CỦA JOE BIDEN VỀ AFGHANISTAN

ID: 225 POSTED_BY_ID:225

OPEN WEBPAGE

TOÀN VĂN PHÁT BIỂU ‘HÙNG HỒN’ CỦA JOE BIDEN VỀ AFGHANISTAN

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden hôm 16/8 thừa nhận rằng sự sụp đổ của chính phủ Afghanistan và việc Taliban giành lại quyền kiểm soát diễn ra nhanh hơn chính phủ Mỹ dự đoán.

Ông Biden đổ lỗi cho các nhà lãnh đạo chính trị và các lực lượng vũ trang của Afghanistan vì đã không đứng vững trước cuộc tấn công chớp nhoáng của Taliban.

"Tôi kiên quyết giữ nguyên quyết định của mình. Sau 20 năm, tôi đã học được một cách khó khăn rằng không bao giờ có thời điểm thích hợp để rút các lực lượng Hoa Kỳ."

"Đó là lý do tại sao chúng tôi vẫn ở đó, chúng tôi đã nhìn rõ những rủi ro, chúng tôi đã lên kế hoạch. cho mọi trường hợp. Nhưng tôi luôn hứa với người dân Mỹ rằng tôi sẽ thẳng thắn với các bạn. Sự thật là, điều này diễn ra nhanh hơn chúng tôi dự đoán."

Ông Biden nói rằng cuộc khủng hoảng đang diễn ra ở Afghanistan đang khiến các cựu binh Mỹ đã chiến đấu ở đó trong 20 năm qua rất đau đớn.

Sau đây là toàn văn phát biểu của Tổng thống Joe Biden hôm thứ Hai về việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.

Xin chào các bạn,

Hôm nay, tôi muốn nói về tình hình đang diễn ra ở Afghanistan, những diễn biến đã diễn ra trong tuần trước và các bước chúng tôi đang thực hiện để giải quyết các sự kiện đang diễn tiến nhanh chóng.

Đội ngũ an ninh quốc gia của tôi và tôi đã theo dõi chặt chẽ tình hình trên thực địa ở Afghanistan và nhanh chóng thực hiện các kế hoạch mà chúng tôi đã đặt ra để ứng phó với mọi tình huống bất ngờ, bao gồm cả sự sụp đổ nhanh chóng hiện nay.

Tôi sẽ nói thêm trong giây lát về các bước cụ thể mà chúng tôi đang thực hiện. Nhưng tôi muốn nhắc mọi người làm thế nào chúng ta ở đây và lợi ích của Mỹ ở Afghanistan là gì.

Chúng tôi đến Afghanistan gần 20 năm trước với mục tiêu rõ ràng: bắt những kẻ đã tấn công chúng ta vào ngày 11 tháng 9 năm 2001 và đảm bảo rằng Al Qaeda không thể sử dụng Afghanistan làm căn cứ để tấn công ta một lần nữa. Chúng tôi đã làm điều đó. Chúng ta đã giảm sự nguy hiểm của Al Qaeda và Afghanistan. Chúng ta chưa bao giờ từ bỏ việc săn lùng Osama bin Laden và đã bắt được hắn.

Đó là một thập niên trước. Nhiệm vụ của chúng tôi ở Afghanistan không bao giờ là xây dựng quốc gia. Nó không bao giờ được cho là tạo ra một nền dân chủ tập trung, thống nhất. Lợi ích quốc gia quan trọng duy nhất của chúng ta ở Afghanistan cho đến ngày nay vẫn là: ngăn chặn một cuộc tấn công khủng bố vào quê hương Hoa Kỳ.
NGUỒN HÌNH ẢNH,AFP
Tôi đã lập luận trong nhiều năm rằng sứ mệnh của chúng ta nên tập trung trong phạm vi hẹp chống khủng bố, không phải chống nổi dậy hay xây dựng quốc gia. Đó là lý do tại sao tôi phản đối việc tăng quân khi nó được đề xuất vào năm 2009 khi tôi là phó tổng thống. Và đó là lý do tại sao với tư cách là tổng thống, tôi kiên quyết tập trung vào các mối đe dọa mà chúng ta phải đối mặt ngày hôm nay, vào năm 2021, chứ không phải các mối đe dọa của ngày hôm qua.

Ngày nay, một mối đe dọa khủng bố đã lan rộng ra ngoài lãnh thổ Afghanistan. Al Shabab ở Somalia, Al Qaeda ở Bán đảo Ả Rập, Al Nusra ở Syria, ISIS cố gắng tạo ra một nhà nước Hồi giáo ở Syria và Iraq và thành lập các chi nhánh ở nhiều quốc gia ở châu Phi và châu Á. Những mối đe dọa này cần sự chú ý và các nguồn lực của chúng tôi. Chúng tôi thực hiện các nhiệm vụ chống khủng bố hiệu quả chống lại các nhóm khủng bố ở nhiều quốc gia mà chúng tôi không có sự hiện diện quân sự thường xuyên. Nếu cần, chúng tôi cũng sẽ làm như vậy ở Afghanistan. Chúng tôi đã phát triển khả năng chống khủng bố từ xa cho phép chú ý đến các mối đe dọa trực tiếp đối với Hoa Kỳ trong khu vực và hành động nhanh chóng và quyết đoán nếu cần.

Khi tôi nhậm chức, tôi được thừa hưởng một thỏa thuận mà Tổng thống Trump đã đàm phán với Taliban. Theo thỏa thuận đó, các lực lượng Hoa Kỳ sẽ rời Afghanistan vào ngày 1 tháng 5 năm 2021, chỉ hơn ba tháng sau khi tôi nhậm chức. Lực lượng Hoa Kỳ đã giảm trong thời chính quyền Trump từ khoảng 15.500 quân Mỹ xuống còn 2.500 quân tại đó. Và Taliban khi ấy đang ở thời kỳ mạnh nhất về mặt quân sự kể từ năm 2001.

Sự lựa chọn mà tôi phải đưa ra với tư cách là tổng thống là tuân theo thỏa thuận đó hoặc chuẩn bị quay lại chiến đấu với Taliban vào giữa mùa giao tranh mùa xuân. Làm vậy, sẽ không có ngừng bắn sau ngày 1 tháng 5. Không có hiệp định nào bảo vệ các lực lượng của chúng ta sau ngày 1 tháng 5. Không có nguyên trạng ổn định nếu không có thương vong của người Mỹ sau ngày 1 tháng 5. Chỉ có một thực tế lạnh lùng là tuân theo hiệp định để rút lực lượng của chúng ta hoặc leo thang xung đột và gửi thêm hàng nghìn lính Mỹ trở lại chiến đấu ở Afghanistan, và tiến vào thập niên thứ ba của cuộc xung đột.

Tôi kiên quyết giữ nguyên quyết định của mình. Sau 20 năm, tôi đã học được một cách khó khăn rằng không bao giờ là thời điểm thích hợp để rút lực lượng Hoa Kỳ. Đó là lý do tại sao chúng ta vẫn ở đó. Chúng tôi hiểu những rủi ro. Chúng tôi đã lên kế hoạch cho mọi kịch bản bất thường. Nhưng tôi luôn hứa với người dân Mỹ rằng tôi sẽ thẳng thắn với các bạn.

Sự thật là, điều này diễn ra nhanh hơn chúng tôi đã dự đoán. Vậy điều gì đã xảy ra? Các nhà lãnh đạo chính trị Afghanistan đã bỏ cuộc và chạy trốn khỏi đất nước. Quân đội Afghanistan sụp đổ, đôi khi không cố gắng chiến đấu. Những diễn biến trong tuần qua củng cố rằng việc chấm dứt sự can dự của quân đội Mỹ ở Afghanistan bây giờ là một quyết định đúng đắn.

Quân đội Mỹ không thể và không nên tham chiến và chết trong một cuộc chiến mà các lực lượng Afghanistan không sẵn sàng chiến đấu cho chính họ. Chúng tôi đã chi hơn một nghìn tỷ đôla. Chúng tôi đã huấn luyện và trang bị cho một lực lượng quân đội Afghanistan khoảng 300.000 người. Được trang bị cực kỳ tốt. Một lực lượng có quy mô lớn hơn quân đội của nhiều đồng minh NATO của chúng ta. Chúng tôi đã cung cấp cho họ mọi công cụ mà họ có thể cần. Chúng tôi đã trả lương cho họ, cung cấp cho việc duy trì lực lượng không quân của họ, điều mà Taliban không có. Taliban không có không quân. Chúng tôi đã cung cấp hỗ trợ không chiến. Chúng tôi đã cho họ mọi cơ hội để xác định tương lai của chính mình. Những gì chúng tôi không thể cung cấp cho họ là ý chí chiến đấu cho tương lai đó.

Có một số đơn vị và binh lính đặc nhiệm Afghanistan rất dũng cảm và có năng lực. Nhưng nếu bây giờ Afghanistan không thể kháng cự thực sự với Taliban, thì dù một năm nữa, 5 năm nữa hoặc 20 năm nữa, quân đội Mỹ ở đó cũng chả tạo ra bất kỳ sự khác biệt nào.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Sau đây là niềm tin của tôi: Thật sai lầm khi ra lệnh cho quân đội Mỹ tiến lên trong khi các lực lượng vũ trang của Afghanistan không tiến lên. Các nhà lãnh đạo chính trị của Afghanistan đã không thể xích lại gần nhau vì lợi ích của người dân, không thể đàm phán vì tương lai của đất nước họ khi sụp đổ. Họ sẽ không bao giờ làm như vậy khi quân đội Hoa Kỳ vẫn ở Afghanistan chịu gánh nặng của cuộc chiến vì họ. Và các đối thủ cạnh tranh chiến lược thực sự của chúng ta, Trung Quốc và Nga, không muốn gì khác hơn là Hoa Kỳ tiếp tục dành hàng tỷ đôla tài nguyên và sự chú ý vào việc ổn định Afghanistan vô thời hạn.

Khi tôi tiếp đón Tổng thống Ghani và Chủ tịch Abdullah tại Nhà Trắng vào tháng Sáu, và một lần nữa khi tôi nói chuyện qua điện thoại với Ghani vào tháng Bảy, chúng tôi đã trò chuyện rất thẳng thắn. Chúng tôi đã nói về cách Afghanistan nên chuẩn bị để đối phó nội chiến sau khi quân đội Hoa Kỳ ra đi. Cần làm sạch tham nhũng trong chính phủ để chính phủ có thể hoạt động vì người dân Afghanistan. Chúng tôi đã nói chuyện về sự cần thiết của các nhà lãnh đạo Afghanistan đoàn kết về mặt chính trị. Họ đã không làm được điều đó. Tôi cũng kêu gọi họ tham gia vào các hoạt động ngoại giao, tìm kiếm một giải pháp chính trị với Taliban. Lời khuyên này đã bị từ chối thẳng thừng. Ông Ghani khẳng định lực lượng Afghanistan sẽ chiến đấu, nhưng rõ ràng ông ta đã nhầm.
NGUỒN HÌNH ẢNH,POOL
Vì vậy, tôi lại hỏi những người cho rằng chúng ta nên ở lại: Bạn sẽ gửi cho tôi bao nhiêu thế hệ con gái và con trai của nước Mỹ đối phó cuộc nội chiến của Afghanistan trong khi quân đội Afghanistan sẽ không làm? Còn cần bao nhiêu mạng sống nữa, mạng sống của người Mỹ, có đáng không, có bao nhiêu hàng bia vô tận tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington? Tôi rõ ràng về câu trả lời của mình: Tôi sẽ không lặp lại những sai lầm mà ta đã mắc phải trong quá khứ. Sai lầm khi ở lại và chiến đấu vô thời hạn trong một cuộc xung đột không vì lợi ích quốc gia của Hoa Kỳ, khi dồn sức cho cuộc nội chiến ở nước ngoài, khi cố gắng tái tạo đất nước thông qua các cuộc triển khai quân sự không ngừng của lực lượng Hoa Kỳ. Đó là những sai lầm chúng ta không thể tiếp tục lặp lại vì ta có lợi ích thiết yếu quan trọng trên thế giới mà chúng ta không thể bỏ qua.

Tôi cũng muốn thừa nhận điều này gây đau đớn cho rất nhiều người trong chúng ta. Những cảnh tượng mà chúng ta đang thấy ở Afghanistan, chúng thật đau lòng, đặc biệt là đối với các cựu chiến binh, các nhà ngoại giao, nhân viên thiện nguyện của chúng ta - đối với bất kỳ ai đã dành thời gian để hỗ trợ người dân Afghanistan. Đối với những người đã mất người thân yêu ở Afghanistan, và đối với những người Mỹ đã chiến đấu và phục vụ đất nước ở Afghanistan, điều này có ý nghĩa cá nhân sâu sắc. Tôi cũng cảm thấy vậy.

Tôi đã làm việc về những vấn đề này lâu như bất kỳ ai. Tôi đã quan tâm Afghanistan trong cuộc chiến này, trong khi chiến tranh đang diễn ra, từ Kabul đến Kandahar, đến Thung lũng Kunar. Tôi đã đến đó trong bốn dịp khác nhau. Tôi đã gặp gỡ mọi người. Tôi đã nói chuyện với các nhà lãnh đạo. Tôi đã dành thời gian cho quân đội, và tôi đã hiểu tận mắt những gì được và không được ở Afghanistan. Vì vậy, bây giờ chúng tôi đang tập trung vào những gì có thể.

Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ người dân Afghanistan. Chúng tôi sẽ dẫn đầu bằng chính sách ngoại giao, ảnh hưởng quốc tế và viện trợ nhân đạo. Chúng tôi sẽ tiếp tục thúc đẩy các hoạt động ngoại giao và can dự trong khu vực để ngăn chặn bạo lực và bất ổn. Chúng tôi sẽ tiếp tục lên tiếng vì các quyền cơ bản của người dân Afghanistan, của phụ nữ và trẻ em gái, giống như chúng tôi lên tiếng trên toàn thế giới.

Tôi đã chỉ rõ, nhân quyền phải là trung tâm trong chính sách đối ngoại của chúng tôi, không phải là ngoại vi. Nhưng cách để làm điều đó không phải là thông qua các đợt triển khai quân sự bất tận. Đó là bằng chính sách ngoại giao, các công cụ kinh tế và tập hợp thế giới tham gia cùng chúng ta.

Hãy để tôi trình bày nhiệm vụ hiện tại ở Afghanistan: Tôi đã được yêu cầu duyệt và tôi đã thực hiện, 6.000 lính Mỹ triển khai đến Afghanistan với mục đích hỗ trợ các nhân viên dân sự Mỹ và đồng minh rời khỏi Afghanistan, đồng thời sơ tán các đồng minh Afghanistan và những người Afghanistan dễ bị tổn thương ra khỏi Afghanistan. Quân đội đang làm việc để bảo đảm sân bay tiếp tục hoạt động qua các chuyến bay dân sự và quân sự. Chúng tôi đang nắm quyền kiểm soát không lưu. Chúng tôi đã đóng cửa đại sứ quán của mình một cách an toàn và điều chuyển các nhà ngoại giao. Sự hiện diện ngoại giao của chúng tôi hiện cũng được củng cố tại sân bay.

Trong những ngày tới, chúng tôi dự định sẽ đưa hàng nghìn công dân Mỹ đang sinh sống và làm việc tại Afghanistan. Chúng tôi cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ sự ra đi an toàn của các nhân viên dân sự - những nhân viên dân sự của các đồng minh vẫn đang phục vụ tại Afghanistan. Chiến dịch Đồng minh tị nạn, mà tôi đã thông báo hồi tháng 7, đã đưa 2.000 người Afghanistan đủ điều kiện xin thị thực nhập cư đặc biệt và gia đình của họ đến Hoa Kỳ. Trong những ngày tới, quân đội Hoa Kỳ sẽ cung cấp hỗ trợ để di chuyển nhiều người Afghanistan đủ tiêu chuẩn và gia đình của họ ra khỏi Afghanistan.

Chúng tôi cũng đang mở rộng thủ tục để bảo vệ những người Afghanistan dễ bị tổn thương khác, những người làm việc cho đại sứ quán, tổ chức phi chính phủ của Hoa Kỳ và người Afghanistan ở các hãng thông tấn Hoa Kỳ. Tôi biết có những lo ngại về lý do tại sao chúng tôi không bắt đầu sơ tán thường dân Afghanistan sớm hơn. Một phần của câu trả lời là một số người Afghanistan không muốn rời đi sớm hơn, vẫn còn hy vọng vào đất nước của họ. Và một phần là do chính phủ Afghanistan và những người ủng hộ họ không khuyến khích chúng tôi tổ chức một cuộc di cư hàng loạt để tránh gây ra cuộc khủng hoảng niềm tin.

Quân đội Mỹ đang thực hiện nhiệm vụ này một cách chuyên nghiệp và hiệu quả như những gì họ vẫn làm. Nhưng không phải là không có rủi ro. Khi chúng tôi thực hiện sự ra đi này, chúng tôi đã nói rõ với Taliban: Nếu chúng tấn công nhân viên của chúng tôi hoặc làm gián đoạn hoạt động của chúng tôi, Hoa Kỳ sẽ có mặt nhanh chóng và phản ứng sẽ nhanh chóng, mạnh mẽ. Chúng tôi sẽ bảo vệ người dân của chúng tôi bằng vũ lực tàn khốc nếu cần thiết. Nhiệm vụ quân sự hiện tại của chúng tôi rất ngắn về thời gian, giới hạn về phạm vi và tập trung vào các mục tiêu: Đưa người dân và đồng minh đến nơi an toàn và nhanh chóng nhất. Và một khi chúng tôi đã hoàn thành nhiệm vụ này, chúng tôi sẽ kết thúc việc rút quân của mình. Chúng ta sẽ kết thúc cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ sau 20 năm dài đổ máu.

Những sự kiện mà chúng ta đang thấy bây giờ là bằng chứng đáng buồn rằng không có lực lượng quân sự nào có thể mang lại một Afghanistan ổn định, thống nhất và an toàn, đất nước được biết đến trong lịch sử như mồ chôn các đế chế. Những gì đang xảy ra bây giờ có thể dễ dàng xảy ra cách đây 5 năm hoặc 15 năm trong tương lai. Chúng tôi phải thành thật mà nói, sứ mệnh của chúng tôi ở Afghanistan đã có nhiều sai lầm trong hai thập niên qua.

Tôi hiện là tổng thống Mỹ thứ tư chủ trì cuộc chiến ở Afghanistan. Hai tổng thống Dân chủ và hai Cộng hòa. Tôi sẽ không chuyển trách nhiệm này cho tổng thống thứ năm. Tôi sẽ không đánh lừa người dân Mỹ khi tuyên bố rằng chỉ cần thêm một chút thời gian ở Afghanistan sẽ tạo nên sự khác biệt. Tôi cũng sẽ không lảng tránh trách nhiệm của mình cho vị trí hôm nay và cách ta phải đi tiếp từ nay. Tôi là tổng thống của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, và tôi có trách nhiệm cao nhất.

Tôi vô cùng đau buồn trước những thực tế mà chúng ta đang phải đối mặt. Nhưng tôi không hối hận về quyết định chấm dứt cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan và duy trì sự tập trung vào sứ mệnh chống khủng bố, ở đó và các khu vực khác trên thế giới. Nhiệm vụ của chúng tôi là làm giảm mối đe dọa khủng bố của Al Qaeda ở Afghanistan và tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden đã thành công. Nỗ lực kéo dài hàng thập niên để vượt qua hàng thế kỷ lịch sử, thay đổi vĩnh viễn và tái tạo Afghanistan đã không thành công, và tôi tin rằng điều đó không bao giờ có thể làm được.

Tôi không thể và sẽ không yêu cầu quân đội chiến đấu liên tục trong cuộc nội chiến của một quốc gia khác, nhận lấy thương vong, chịu những thương tích nguy hiểm đến tính mạng, khiến gia đình tan nát vì đau thương và mất mát. Đây không phải là lợi ích an ninh quốc gia. Nó không phải là những gì người dân Mỹ muốn. Đó không phải là điều mà quân đội ta đã hy sinh hai thập niên qua đáng được hưởng. Tôi đã cam kết với người dân Mỹ khi tranh cử tổng thống rằng tôi sẽ chấm dứt sự can dự quân sự của Mỹ ở Afghanistan. Mặc dù nó rất khó và lộn xộn và, còn lâu mới hoàn hảo, nhưng tôi đã làm đúng cam kết đó.

Quan trọng hơn, tôi đã cam kết với những người đàn ông và phụ nữ dũng cảm phục vụ quốc gia này rằng tôi sẽ không yêu cầu họ tiếp tục liều mạng trong một hành động quân sự lẽ ra đã kết thúc từ lâu. Lãnh đạo của chúng ta đã làm điều đó ở Việt Nam khi tôi còn là một thanh niên. Nhưng tôi sẽ không làm điều đó ở Afghanistan.

Tôi biết quyết định của mình sẽ bị chỉ trích. Nhưng tôi thà nhận tất cả những lời chỉ trích đó hơn là chuyển quyết định này cho một tổng thống khác của Hoa Kỳ, người thứ năm. Bởi vì đó là quyết định phù hợp, đó là quyết định đúng đắn cho dân tộc ta. Sự lựa chọn phù hợp cho các thành viên dũng cảm của chúng tôi, những người đã liều mạng sống để phục vụ đất nước. Và đó là lựa chọn phù hợp cho nước Mỹ.

Cảm ơn các bạn. Cầu xin Thượng đế bảo vệ quân đội của chúng ta, các nhà ngoại giao của chúng ta và tất cả những người Mỹ dũng cảm đang phục vụ nơi hiểm nguy

*****

HÌNH: Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phát biểu về Afghanistan, tại Phòng phía Đông của Nhà Trắng ở Washington, DC, Hoa Kỳ, ngày 16 tháng 8 năm 2021

NGÀN LỜI CUỐI - LÒNG TRẮC ẨN TẬN NƠI THẲM SÂU

ID: 224 POSTED_BY_ID:224

OPEN WEBPAGE

NGÀN LỜI CUỐI - LÒNG TRẮC ẨN TẬN NƠI THẲM SÂU
Đăng ngày: 15/08/2021 - 09:26
Lệ Thu

Nhắc tới bộ phim “Ngàn lời cuối” (A Thousand Words), người ta nghĩ ngay đến sự thất bại ở phòng vé khi mà nhà sản xuất phim và đạo diễn đưa ra con số 40 triệu đô la nhưng doanh thu chỉ đạt hơn 20 triệu. Tuy nhiên, tác phẩm ra đời vào năm 2012 của đạo diễn Brian Robbins này lại mang trong nó một ý nghĩa lớn lao hơn thế.

Cùng với sự diễn xuất tài tình, duyên dáng, hài hước nhưng cũng vô cùng sâu sắc của Eddie Murphy, “Ngàn lời cuối” là một cái tên đáng giá, là một bộ phim giải trí đáng xem trong hàng loạt tác phẩm lừng lẫy tại kinh đô điện ảnh Hollywood.

LỜI NÓI GIÓ BAY

Jack McCall, nhân vật chính trong phim do Eddie Murphy thủ vai, làm cái nghề được gọi là đắt giá nhất trong các nghề “buôn nước bọt”, đó là môi giới văn chương. Anh là đại diện cho các tác giả văn học, hỗ trợ việc mua bán, thỏa thuận hợp đồng để tác phẩm tới tay các nhà xuất bản hoặc các nhà sản xuất phim ảnh. Đặc thù nghề nghiệp của Jack là nói rất nhiều, thậm chí anh nói dối quanh cốt để được việc của mình. Jack quan niệm đó là những lời nói dối vô hại, chẳng ảnh hưởng đến ai. Những lời hứa lèo, hứa xong để đó, giống như lời Jack nói với Caroline vợ anh về việc họ sẽ chuyển tới một ngôi nhà khác ấm cúng và thân thiện hơn.

Jack quay cuồng với công việc, liên tục hứa và hứa, tất cả chỉ những lời nói quen miệng cứ thế tự nhiên trào ra, dần trở thành bản năng. Jack có thể nói bất cứ điều gì, lấy lòng tất cả mọi người bằng thứ mà họ muốn nghe, bằng lời sáo rỗng không xuất phát từ tấm lòng của anh rồi gần như ngay lập tức lãng quên nó. Với Jack, không gì ý nghĩa hơn là hoàn thiện được một cái hợp đồng mà theo anh, tất cả mọi người cùng có lợi.

Đó chẳng phải là mục đích sống của hầu hết chúng ta trong thế giới hiện đại ngày nay? Cái quan trọng là làm được việc của mình, đôi khi không cần quan tâm tới những hệ lụy kéo theo sau nó ? Bạn có dám chắc là bạn chưa bao giờ nói dối, chưa bao giờ nói những điều vô nghĩa hoa mỹ hay chưa bao giờ nói những lời dù vô tình làm tổn thương người khác? Và bạn nghĩ lời nói ấy sẽ dễ dàng bay theo chiều gió? Như là Jack McCall?

BÀI HỌC TỐT LÀ BÀI HỌC ĐẾN ĐÚNG LÚC

Bỗng không biết là điềm may hay rủi, là sự xuất hiện của khắc tinh hay quý nhân mà Jack lại gặp nhà tâm linh học Sinja, để rồi từ đây, mọi chuyện bắt đầu. Sinh mệnh của Jack đột nhiên gắn liền với một cái cây bồ đề bất ngờ mọc ở sân sau nhà anh. Trên cây có một nghìn chiếc lá tương ứng với một nghìn từ mà Jack được nói. Và khi chiếc lá cuối cùng rụng xuống thì cũng là lúc cuộc sống của Jack kết thúc. Thử tưởng tượng một người sống bằng nghề nói như Jack lại chỉ còn một nghìn từ cuối cùng?

Khốn khổ hơn cả là Jack phát hiện ra ngay cả khi anh viết ra giấy hoặc ra kí hiệu bằng tay thì những chiếc lá cũng rụng. Phản ứng tự nhiên của Jack là tìm mọi cách để chặt cái cây đi. Nhưng oái oăm thay, anh chỉ tự làm đau mình. Dường như cái cây đó chính là bản ngã của Jack không thể tách rời. Đến mức khi nó bị sâu bệnh thì Jack cũng cảm thấy ngứa ngáy không yên. Từ một người nói như cái máy, nói bất cứ điều gì xuất hiện trong đầu, bỗng, Jack phải chậm lại, phải nghĩ kĩ, phải lựa chọn điều gì nên nói, điều gì không. Giao tiếp với mọi người trở nên thật sự khó khăn và gây nên rất nhiều hiểu lầm không đáng có. Từ một nhà môi giới giỏi và sắc bén nhờ vào cái miệng, Jack phải học cách im lặng nhưng lại phải khiến mọi người vẫn hiểu mình. Jack bị mất hai hợp đồng sách, mất việc, thậm chí Caroline cũng dọn ra ngoài ở vì nghĩ anh đã thay đổi, không còn yêu cô nữa.

Suy nghĩ đầu tiên của Jack sau khi gần như mất mọi thứ là phải làm việc thiện. Bản thân anh cho rằng đây là một lời nguyền tồi tệ và là kết quả của một thời gian dài anh đã quá bận rộn mà quên mất sự “trao gửi và cho đi”. Jack bắt đầu làm thiện nguyện một cách cuồng nhiệt, giúp đỡ người vô gia cư, cho họ đồ ăn, quyên tiền cho các sự kiện từ thiện. Nhưng rõ ràng, người ta thấy những việc làm của anh không xuất phát từ một tấm lòng muốn “trao gửi” thật sự. Nó vẫn bắt nguồn từ một con người ích kỉ, chỉ nghĩ đến bản thân mình, làm từ thiện cho lợi ích của mình. Nếu không phải vì sợ chết, sợ sự thất bại từ cái cây bồ đề thì hẳn Jack đã không sống vì bất cứ ai, hẳn anh cũng chẳng buồn để ý tới những thân phận khốn khổ đang tồn tại quanh mình.

Tất nhiên, những cái lá vẫn rơi, lời nguyền kì dị vẫn còn đó khiến Jack phát điên. Anh trở nên chán chường tột độ, trở nên bất cần và hoàn toàn mất kiên nhẫn. Jack uống rượu, nói và hát rất nhiều trong cơn say. Để rồi sau đó, anh lại vô cùng ân hận bởi những từ ngữ vô nghĩa mà anh đã vung phí. Rõ ràng là, người ta không nhìn vào những điều bạn nói, người ta chỉ nhìn vào những việc bạn làm, nhất là với những người thân yêu của bạn, với những gì bạn thật sự coi là quan trọng trong cuộc đời.

LÒNG TRẮC ẨN TẬN NƠI THẲM SÂU

Bình tâm trở lại, Jack tìm Sinja, nhà tâm linh học, để xin lời khuyên. Ngài nói với Jack rằng anh phải tìm tới sự Bình yên trong các mối quan hệ của anh. Suy ngẫm lại, Jack nhận ra trước giờ các mối quan hệ của anh đều nhạt nhẽo, đều đơn thuần chỉ là tiền bạc và công việc. Không ai thật sự gần gũi anh, thật sự quan tâm và quan trọng với anh, ngoài Caroline, vợ anh và Annie, mẹ anh. Đó là hai người ý nghĩa nhất với Jack. Nhưng Jack đã làm gì với họ?

Cái Caroline nhận được chỉ là những ngày dài bận rộn của chồng và những lời hứa suông ngày này qua tháng khác về việc chuyển nhà. Còn mẹ Jack, người phụ nữ mắc căn bệnh Alzheimer, thì chỉ là những lần ghé thăm ngắn ngủi chóng vánh của con trai trong viện dưỡng lão. Lúc ấy, trên cây bồ đề chỉ còn một cành lá cuối cùng. Cuộc đời của Jack cũng chỉ còn chừng đó “lời nói”. Nhưng Jack quyết định phải gặp hai người quan trọng nhất trong đời anh. Cuộc sống của anh, rốt cục, cũng chỉ là phụ thuộc vào những lời nói mà thôi.

Jack tìm tới Caroline, cố gắng hàn gắn và giải thích nhưng cô không cho anh cơ hội. Mỗi chiếc lá trên cành rơi xuống là mỗi tia hi vọng của Jack lại mất đi. Anh buồn bã tới viện dưỡng lão để gặp mẹ khi mà cây bồ đề chỉ còn lại ba chiếc lá mong manh cuối cùng. Câu chuyện lúc này hé mở, tiết lộ toàn bộ những uẩn khúc trong lòng Jack. Thì ra, Jack đã có một tuổi thơ thật dữ dội khi cha anh bỏ nhà ra đi, để lại mẹ và anh cùng những lời hứa mãi mãi không bao giờ trở thành hiện thực. Có lẽ chính vì vậy mà Jack đã lớn lên thành một người như hiện tại. Quá khứ làm nên con người Jack chính là cái quá khứ mà anh phải đối mặt. Chứng mất trí nhớ của bà Annie, mẹ Jack, đã khiến bà lầm tưởng Jack là chồng bà. Những lời bà nói ra khi gặp anh là những lời bà muốn nói với ông, rằng bà mong một ngày Jack sẽ tha thứ cho ông vì đã rời bỏ họ.

Cái Bình yên mà nhà tâm linh học Sinja nhắc tới thật ra là nỗi đau đang ẩn sâu trong lòng Jack. Nỗi đau Jack đã vùi xuống tận đáy của những cảm xúc dường như đã bị lãng quên. Nỗi oán hận chưa bao giờ được giải tỏa, chưa bao giờ được giãi bày, thậm chí chưa bao giờ được nhìn nhận một cách rõ ràng. Từ khi có sự hiện diện của cây bồ đề, Jack đã hoang mang đi tìm câu trả lời trong vô vọng, và giờ đây, tất cả đã sáng rõ. Muốn giải quyết vấn đề của hiện tại, anh phải đối mặt với quá khứ. Jack tới ngôi mộ của cha anh. Những tia chớp chói lòa báo hiệu một cơn giông sắp tới. Jack thốt lên “Con tha thứ cho cha”. Anh đã dùng những từ cuối cùng trong đời mình để làm cái việc mà đáng lý đã nên làm từ lâu, đó là sự bao dung. Jack nằm xuống cạnh ngôi mộ và chờ đợi…

Tất nhiên, chẳng có ai phải chết trong một bộ phim tâm lí hài nhẹ nhàng. “Ngàn lời cuối” đem tới cho khán giả một cái kết có hậu không thể tốt đẹp hơn, đó là sự đoàn tụ của gia đình Jack trong ngôi nhà xinh xắn có sân vườn và cây bồ đề rợp lá ngay phía trước. Rõ ràng, nếu muốn tiếp tục cuộc sống hiện tại và tương lai thì việc ta phải làm là hãy đối xử tốt với quá khứ. Bởi dù ta có cố lãng quên nó thì tại nơi thẳm sâu trong tâm hồn, quá khứ vẫn ở yên đó.

***

HÌNH: Eddie Murphy, diễn viên Hollywood đóng vai nhân vật chính Jack McCall trong phim tâm lý hài “Ngàn lời cuối” (A Thousand words) của đạo diễn Brian Robbins. AFP/File

TỪ CHỐI CHÍCH NGỪA COVID-19 KHÔNG CHỈ TRÁI ĐẠO ĐỨC MÀ CÒN KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI MỸ

ID: 223 POSTED_BY_ID:223

OPEN WEBPAGE

TỪ CHỐI CHÍCH NGỪA COVID-19 KHÔNG CHỈ TRÁI ĐẠO ĐỨC MÀ CÒN KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI MỸ
13/08/2021
Thụy Âm dịch

Trong đợt lây nhiễm của biến thể delta gần đây, đa phần những người bị dính  Covid-19 phải vào bệnh viện điều trị và tử vong đều là những người không chịu chích ngừa. Christopher Beem, Giám Đốc Điều Hành của Viện Dân Chủ McCourtney cũng là đồng chủ trì Democracy Works Podcast của Tiểu Bang Pennsylvania, đã có bài phân tích về bản chất trái đạo đức và không phải người Mỹ của những người từ chối chích ngừa Covid-19 trong lúc đại dịch đang bùng phát trở lại, được đăng trên trang nhà www.theconversation.com hôm 9 tháng 8 năm 2021. Việt Báo xin đăng bản dịch Việt của Thụy Âm để độc giả suy ngẫm.
 
*******
 
Nhiều thập niên về trước tôi giúp tổ chức một hội nghị quy tụ những người nghi ngờ thuốc chích ngừa và các viên chức y tế công cộng. Cuộc tranh luận tập trung vào những gì các chính quyền có thể và không thể đòi hỏi từ các công dân, và những hành vi nào mà con người có thể mong đợi một cách đúng đắn từ những người khác.

Điều đó đã diễn ra nhiều năm trước đại dịch vi khuẩn corona hiện nay, nhưng nhiều điều đã xảy ra ở cuộc hội nghị đó nhắc nhở tôi về các tình trạng của chúng ta hiện tại. Không ít, là một lý thuyết gia chính trị là người cũng nghiên cứu về đạo đức xã hội, nó nhắc nhở tôi rằng những tranh luận dựa trên lợi ích cá nhân đó thường là đúng – nhưng vẫn còn thiếu sót rất nhiều.

TÍNH HỢP LÝ CỦA SỰ NGHI NGỜ THUỐC CHÍCH NGỪA
 
Tôi nhớ lại một người tham dự tóm tắt sự chống đối của bà đối với các thuốc chích ngừa trong cách như sau: Bà nói rằng chính quyền đã yêu cầu bà cho phép một tác nhân sinh học sống được tiêm vào cơ thể con cái của bà dù nó không thể bảo đảm an toàn của con bà. Vì những lý do này, theo bà nói, bà có mọi quyền để quyết định rằng con bà sẽ không nhận thuốc chích ngừa.

Sự chống đối của người phụ nữ này là do bà nghi ngờ rằng thuốc chích ngừa MMR, cho bệnh sởi, quai bị và ban đỏ đặc biệt, đã gây ra chứng tự kỷ. Tuyên bố này đã được cho thấy, nhiều lần và kết luận, là không có giá trị. Nhưng bà không hoàn toàn sai. Nhiều thuốc chích ngừa chứa các tác nhân sống, dù chúng ở trong tình trạng suy yếu. Và trong khi các phản ứng bất lợi và ngay cả nguy hiểm đã được biết xảy ra, nguy cơ như thế là rất nhỏ. Thực tế, ưu thế của chứng cứ cho thấy rằng nguy cơ tai hại hay chết người đối với trẻ em không chích ngừa các bệnh truyền nhiễm như MMR thì lớn hơn rất nhiều so với bất cứ nguy cơ nào liên kết với việc chích ngừa.

Nhưng quan trọng hơn, quyết định của cha/mẹ này chống lại thuốc chích ngừa đã ảnh hưởng không phải chỉ có con của bà. Bởi vì quá nhiều phụ huynh từ chối chích ngừa cho con cái của họ, những bùng phát của bệnh sởi đã xảy ra khắp Hoa Kỳ. Thực tế, trong năm 2019 Hoa Kỳ đã báo cáo con số các trường hợp bị bệnh sởi cao nhất trong vòng 25 năm.

COVID VÀ SỰ DO DỰ CHÍCH THUỐC NGỪA
 
Nhiều cá nhân đang từ chối thuốc chích ngừa Covid-19 với cùng các lý do – đó là, những lý do dựa trên sự ích kỷ. Họ nói rằng các thuốc chích ngừa Covid là thử nghiệm, các ảnh hưởng lâu dài của chúng thì không biết và việc trao thẩm quyền sử dụng khẩn cấp bởi Cơ Quan FDA là vội vã.

Thực tế, trong khi các thuốc chích ngừa được trao thẩm quyền sử dụng khẩn cấp để nhanh chóng cung cấp cho công chúng, chúng không phải là thử nghiệm mà đúng hơn là kết quả của nhiều năm của nghiên cứu đang có sẵn về các thuốc chích ngừa mRNA và vi khuẩn corona – gia đình của các vi khuẩn gồm SARS-CoV-2 mà đã gây ra Covid-19. Và chúng đã nhận thẩm quyền sử dụng chỉ sau khi chứng cứ kết luận cho thấy chúng là an toàn.

Đối với những người từ chối thuốc chích ngừa Covid cũng nói rằng nhiều người nhận thuốc chích ngừa đã có phản ứng bất lợi, gồm các triệu chứng giống như sốt dù ngắn nhưng thường không hoàn toàn dễ chịu. Các trường hợp bị dị ứng thuốc đe dọa mạng sống hay có các cục máu đông cũng đã xảy ra, nhưng chúng cực kỳ hiếm, và các biện pháp bảo vệ về cách cung cấp sự chăm sóc tức thì được áp dụng cho bất cứ trường hợp nào như thế.

Ở đây một lần nữa các nguy cơ liên hệ với thuốc chích ngừa là cực kỳ nhỏ, nhưng đối với một số người, vẫn là thực. Do đó những cá nhân này rõ ràng đã quyết định rằng họ nên nắm lấy các cơ hội với chính căn bệnh. Nhiều người còn trẻ và không nghĩ rằng bệnh sẽ ảnh hưởng họ, và nhiều người khác nữa không tin các bác sĩ, các nhà khoa học và các chính trị gia là những người đang thúc đẩy họ đi chích ngừa.

Người ta có thể dễ dàng tranh luận với những tuyên bố này, nữa. Thực tế, sự gia tăng số người chích ngừa trong vài tuần qua cho thấy rằng nhiều người đã tái đánh giá các nguy cơ của việc kiên trì không chích ngừa. Cho dù những người này đã thấy chứng cứ của sự độc hại của biến thể delta hay chính họ đã chứng kiến hàng triệu người đã chích ngừa và hoàn toàn bình an, sự đánh giá của họ về ích kỷ đã thay đổi.

Tuy nhiên, nhiều người khác vẫn cương quyết rằng các nguy cơ này là không thể chấp nhận được. Giống như cha/mẹ từ nhiều năm trước, những cá nhân này không hoàn toàn sai. Có các nguy cơ liên quan với việc chích thuốc ngừa. Và sự hiểu biết về những nguy cơ này, và hiểu biết rằng họ chịu trách nhiệm về cái giá của quyết định của họ, nhiều người Mỹ tin rằng chỉ có họ mới có quyền quyết định. Những gì chính phủ và bất cứ ai khác muốn là ngoài vấn đề.

Nhưng ở đây một lần nữa, các giá của việc từ chối thuốc chích ngừa thì không phải một mình cá nhân gánh chịu. Việc gia tăng các trường hợp bị lây nhiễm và vào bệnh viện điều trị Covid-19, các hạn chế được tái lập liên quan đến các sự kiện công cộng, ngay cả sự khẩn cấp của chính biến thể delta đang xảy ra phần lớn bởi vì nhiều triệu người Mỹ đã chọn không chích thuốc ngừa. Và đối với các cha mẹ của những người con dưới 12 tuổi là những người chưa có thể nhận thuốc chích  ngừa – một số người bị suy nhược hệ miễn dịch – suy nghĩ về việc trở lại trường học vào mùa thu này với tỉ lệ truyền nhiễm leo cao trở lại chắc chắn làm cho họ kinh sợ.

Nhiều người cho rằng việc không quan tâm đến những người khác là không có đạo đức. Quy Tắc Golden Rule – hãy làm cho người khác như bạn muốn người khác làm cho bạn – cho thấy rằng sự quan tâm đối với hạnh phúc của những người khác là cốt lõi của đạo đức. Đối với những người chọn không chích ngừa thì bỏ qua quan tâm này và do đó hành động thiếu đạo đức. Nhưng, tôi cho rằng sự giống nhau của họ đối với lợi lạc cho những người khác thì không chỉ thiếu đạo đức, mà cũng là không phải người Mỹ.

DÂN CHỦ VÀ QUAN TÂM ĐẾN NHỮNG NGƯỜI KHÁC
 
Dân tộc Mỹ là một quốc gia có chủ nghĩa cá nhân cao, và tinh thần “chủ nghỉa cá nhân mạnh mẽ,” hay ý tưởng về “tự vươn lên bằng chiến lợi phẩm của bạn,” ăn sâu vào nền văn hóa và lịch sử nước Mỹ. Thực tế, từ thuở dựng nước, người dân Mỹ đã chấp nhận khái niệm rằng con người quan tâm cho chính họ và cho những người họ yêu thương hơn là cho những người khác.

Khi sáng lập nước Mỹ, nhiều người lúc đó tin rằng nền dân chủ chỉ có thể thực hiện nếu các công dân yêu quê hương hơn chính họ. Nhưng những tổ phụ của nước Mỹ đã bác bỏ ý nghĩ này. Con người không phải là các thiên thần, theo James Madison nói. Các vị tổ phụ đã chấp nhận hiện thực về sự ích kỷ của con người và đã phát triển các thể chế -- đặc biệt thể chế tam quyền phân lập gồm lập pháp, hành pháp và tư pháp – theo đó sự ích kỷ tự nhiên của con người có thể được điều hướng tới các mục đích lợi ích xã hội.

Nhưng Madison và bất cứ những tổ phụ nào khác đều không tin rằng con người chỉ ích kỷ. Họ cũng không tin rằng nền dân chủ có thể được duy trì chỉ dựa vào sự ích kỷ. Các Văn Bản Liên Bang (Federalist Papers) được viết bởi James Madicon, Alexander Hamilton và John Jay trong việc ủng hộ Hiến Pháp Hoa Kỳ được soạn vào năm 1787. Trong Federalist 55, Madison trình bày tóm tắt về bản chất con người:

“Khi có một mức độ của sự sa đọa trong con người đòi hỏi một số mức độ của thận trọng và nghi ngờ, vì thế có các phẩm tính khác trong bản chất của con người biện minh một phần nào đó của tự trọng và tự tin. Chính quyền cộng hòa giả định sự hiện hữu của những phẩm chất này trong mức độ cao hơn bất cứ hình thức nào khác.”

Vâng, Madison đã nói, con người là vị kỷ, và người ta không thể bỏ qua hiện thực đó khi con người quyết định cách điều hành xã hội. Nhưng con người không chỉ có ích kỷ. Chúng ta cũng có khả năng hành động với sự lương thiện và đức tính tốt và suy nghĩ về điều tốt của toàn thể hơn là chỉ suy nghĩ cho chính chúng ta.

Hơn nữa, Madison cho rằng mặt khác này của bản chất con người, sự quan tâm đến những người khác, phải được hoạt động nếu nền dân chủ tồn tại. Thực tế, ông ấy nhấn mạnh rằng, hơn bất cứ hình thức nào khác của chính quyền, nền dân chủ tùy thuộc vào các công dân có đức tính tốt. Phát biểu tại hội nghị phê chuẩn Hiến Pháp Hoa Kỳ tại tiểu bang nhà Virginia của ông, Madison nói rằng:

“Trong chúng ta có đức tính tốt không? Nếu không có, thì chúng ta đang ở trong hoàn cảnh không may. Không có những kiểm soát có tính lý thuyết – không có các hình thức của chính quyền nào có thể làm cho chúng ta an toàn. Giả sử rằng một hình thức nào đó của chính phủ sẽ bảo đảm sự tự do hay hạnh phúc mà không có bất cứ đức tính tốt nào trong con người, là một ý tưởng ảo tưởng.”

CHỈ CÓ ÍCH KỶ KHÔNG THÔI THÌ ‘KHÔNG PHẢI LÀ NGƯỜI MỸ
 
Madison đã sống qua đại dịch sốt vàng của năm 1793. Ông đã cố vấn cho Tổng Thống George Washington về cách ông có thể giải quyết tình trạng khẩn cấp sức khỏe này.

Trong khi chúng ta không biết Madison đã nói gì về thuốc chích ngừa, chúng ta biết về điều mà Tổng Thống Dwight D. Eisenhower đã nói sau khi phát triển thuốc chích ngừa bại liệt. Những lời lẽ của Eisehhoweer khẳng định ý tưởng rằng nền dân chủ của chúng ta đòi hỏi rằng chúng ta phải thể hiện sự quan tâm tới người khác.

“Tất cả chúng ta hy vọng rằng chứng bệnh đáng sợ của bại liệt có thể được xóa bỏ khỏi xã hội của chúng ta. Với các nỗ lực kết hợp của tất cả, thuốc chích ngừa Salk sẽ sẵn sàng cho con em của chúng ta trong cách phù hợp các truyền thống hành động phối hợp toàn quốc gia cao nhất của chúng ta,” theo ông nói.

Nhờ Madison và những tổ phụ khác, Hoa Kỳ là một xã hội tự do và dân chủ. Trong những giới hạn rất rộng, tất cả người Mỹ có quyền thực hiện các quyết định của chính họ. Trong một số trường hợp, người Mỹ có thể ngay cả có quyền bỏ qua ảnh hưởng quyết định của họ đối với nhiều người khác.
Nhưng một xã hội tự do đòi hỏi người dân của nó điều gì đó nhiều hơn là lòng ích kỷ. Các thể chế chính trị có thể giúp điều hướng và giảm thiểu những tác động của khuynh hướng ích kỷ tự nhiên của con người.

Suốt dòng lịch sử, các nhà lãnh đạo của nước Mỹ đã nhận thức rằng không có sự quan tâm đến người khác, không có truyền thống hành động có phối hợp toàn quốc gia cao nhất, thì nền dân chủ ở trong nguy hại. Những người quyết định không chích ngừa phải hiểu rằng hành động của họ không chỉ là ích kỷ, mà là không phải người Mỹ.

230 KHOA HỌC GIA QUỐC TẾ CỦA LHQ CÔNG BỐ PHÚC TRÌNH CẢNH BÁO HẬU QUẢ CỦA TÌNH TRẠNG KHÍ HẬU CỰC KỲ THÁI QUÁ TRÊN TRÁI ĐẤT VÌ CON NGƯỜI TẠO RA HÂM NÓNG TOÀN CẦU

ID: 222 POSTED_BY_ID:222

OPEN WEBPAGE

230 KHOA HỌC GIA QUỐC TẾ CỦA LHQ CÔNG BỐ PHÚC TRÌNH CẢNH BÁO HẬU QUẢ CỦA TÌNH TRẠNG KHÍ HẬU CỰC KỲ THÁI QUÁ TRÊN TRÁI ĐẤT VÌ CON NGƯỜI TẠO RA HÂM NÓNG TOÀN CẦU
09/08/2021
Việt Báo
 
Từ lũ lụt tới cháy rừng, năm 2021 có một mùa hè cực kỳ thái quá trên khắp địa cầu – một dấu hiệu mà các tác động của biến đổi khí hậu đã lan rộng và gia tăng. Những thái quá như thế, và mối quan hệ của chúng với biến đổi khí hậu do con người gây ra, là chỉ mới có một đề tài chính trong bản phúc trình khí hậu được công bố hôm Thứ Hai, 9 tháng 8 năm 2021, bởi Nhóm Liên Chính Phủ Về Biến Đổi Khí Hậu của Liên Hiệp Quốc (IPCC), theo bản tin của CBS News tường thuật hôm Thứ Hai.

Được viết bởi hơn 230 khoa học gia hàng đầu từ nhiều quốc gia trên thế giới, bản phúc trình là một phần của Phúc Trình Đánh Giá Lần Thứ Sáu của IPCC – là phúc trình biến đổi khí hậu quan trọng nhất được công bố trong nhiều năm bởi cộng đồng khoa học quốc tế.

Phúc trình là tổng hợp các công trình từ hơn 14,000 trích dẫn nghiên cứu. Nó là một bách khoa từ điển khoa học về khí hậu – một tóm tắt của những đồng thuận khoa học mới nhất về biến đổi khí hậu và các dự báo tương lai như thế nào, qua việc sử dụng các mô hình khí hậu phức tạp và kiến thức về các điều kiện quá khứ. Nó là một cập nhật về cách khí hậu của Trái Đất và sự hiểu biết của chúng ta về nó đã thay đổi kể từ phúc trình như thế trước đây trong năm 2013.

“Nó rõ ràng rằng ảnh hưởng của con người đã hâm nóng bầu khí quyển, đại dương và mặt đất,” theo phúc trình cho biết. Nhiều thay đổi đã xảy ra trên hành tinh – đặc biệt các đại dương của chúng ta – sẽ là “không thể thay đổi qua nhiều thế kỷ tới thiên niên kỷ,” và sự hâm nóng tiếp tục sẽ dẫn tới sự tăng tốc của “những sự kiện thái quá chưa từng có trong hồ sơ quan sát,” theo phúc trình cảnh báo.

Tổng Thư Ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres gọi bản phúc trình này là một “mã số màu đỏ cho nhân loại.” Guterres nói rằng, “các tiếng chuông cảnh giác đang vang lên, và chứng cứ không thể chối cãi: thải khí nhà kính từ việc đốt nhiên liệu hóa thạch và phá rừng đang bóp nghẹt hành tinh của chúng ta và đẩy hàng tỉ người vào nguy cơ tức thì,” theo tường trình cùa Pamela Falk của CBS News cho biết.

Nhưng cũng được ghi trong phúc trình là sự nhận thức rằng vẫn còn thời gian để hành động đối với khủng hoảng khí hậu. Phúc trình làm rõ rằng mọi sự gia tăng nhiệt độ đều quan trọng, vì thế làm giảm hâm nóng sẽ giúp giảm thiểu tai họa. Điều đó sẽ đòi hỏi các bước như nhanh chóng giảm thải khí methane trong ngắn hạn và nói chung khí nhà kính.

*****
HÌNH: Hình chụp ngày 17 tháng 2 năm 2021, một tàu cầu nổi nằm trên đáy đầm Suesca tại Suesca, Colombia. Đầm vì hạn hán không có mưa nhiều năm nên khô hạn trơ đáy. (AP Photo/Fernando Vergara, File – nguồn: https://apnews.com)

HẠNH BỒ TÁT: TÁI SINH ĐỂ HOẰNG PHÁP

ID: 221 POSTED_BY_ID:221

OPEN WEBPAGE

HẠNH BỒ TÁT: TÁI SINH ĐỂ HOẰNG PHÁP
06/08/2021
Nguyên Giác
 
Tái sinh, hay là câu chuyện sinh tử luân hồi từ kiếp này sang kiếp kia, là một trong các giáo lý đặc biệt của Phật Giáo. Khi chưa giác ngộ, tái sinh là do nghiệp lực. Nhưng khi đã sống được với cái nhìn không hề có cái gì gọi là “ta” với “người” thì tái sinh là do nguyện lực. Một trong những người nổi tiếng nhất hiện nay, và được dân tộc Tây Tạng tin là hiện thân của tâm từ vô lượng, là Đức Đạt Lai Lạt Ma, một trong những hóa thân của Quan Thế Âm Bồ Tát, người giữ tâm nguyện tái sinh liên tục vì lợi ích độ sinh.

Những dòng thơ với lời nguyện Bồ Tát của Shantideva (685-763) thường được Đức Đạt Lai Lạt Ma đời 14 tụng đọc là:

Nguyện cho con là người bảo vệ cho người cần được bảo vệ
là người hướng dẫn cho người còn đi trên đường
là chiếc ghe, là chiếc bè, là chiếc cầu cho người muốn vượt qua trận lụt
Nguyện cho con là ngọn đèn trong bóng đêm
là nơi an nghỉ cho người mệt nhọc
là thuốc chữa lành cho tất cả những người bệnh
là bình chứa bảo vật, là cội cây đầy phép lạ
cho vô lượng chúng sinh
Nguyện cho con mang tới dưỡng chất và tỉnh thức
kham nhẫn y hệt như mặt đất và bầu trời
cho tới khi tất cả chúng sinh thoát được khổ đạu
và tất cả đều được giác ngộ.
 
Không phải chỉ riêng ngài Đạt Lai Lạt Ma có nguyện như thế. Trong cõi này, có rất nhiều vị mang tâm nguyện bồ tát như thế. Bản tin AP hôm 1/8/2021 kể về một vị lạt ma tái sinh, bây giờ đang còn là một học sinh trung học ở Minnesota, Hoa Kỳ. Đó là cậu bé có tên là Jalue Dorje, một em vị thành niên rất mực Hoa Kỳ, trưởng thành ở một khu ngoại ô thành phố Minneapolis. Và cũng như vô lượng thiếu niên trên đời này, cậu Dorje, bây giờ mới 14 tuổi, rất mực ưa thích môn thể thao bóng bầu dục, trò chơi Pokémon, và nhạc rap.

Vài năm nữa thôi, cậu Dorje sẽ từ biệt gia đình và quê hương Minnesota để vào một tu viện nơi chân các rặng núi Hy Mã Lạp Sơn --- từ khi còn rất bé, cậu đã được Đức Đạt Lai Lạt Ma và nhiều lãnh đạo Phật Giáo Tây Tạng khác công nhận rằng cậu Dorje là một lạt ma tái sinh. Sau khi được công nhận như thế, cậu phải để nhiều thì giờ ra để tu học, chuẩn bị sẽ trở thành một nhà sư, phải học thuộc nhiều kinh điển (thường kèm theo phần thưởng là các thẻ hình ảnh Pokémon), phải tập thư pháp, và phải học Phật pháp. Bây giờ cậu mới 14 tuổi, và vào năm đầu tiên của trung học (trong hệ giáo dục 12 năm ở Hoa Kỳ, năm đầu tiên trung học là lớp 9, còn gọi là "freshman year" và trong văn nói, đôi khi gọi tắt là "frosh.").

Dự kiến, sau khi tốt nghiệp trung học năm 2025, cậu lạt ma tái sinh này sẽ bay tới phía Bắc Ấn Độ để vào Tu Viện Mindrolling Monastery, nơi xa hơn 7,200 dặm (11,500 kilometers) cách nhà ở thị trấn Columbia Heights, Minnesota. Sau nhiều năm tu học, thiền định, vị lạt ma trẻ này sẽ về lại Hoa Kỳ để giảng dạy trong cộng đồng Phật giáo Minnesota. Bản tin AP ghi lời cậu Dorje khi được hỏi mục tiêu cậu là gì, câu trả lời của cậu là để trở thành một lãnh đạo của hòa bình, như Đức Đạt Lai Lạt Ma, hay như Gandhi hay như Nelson Mandela.

Bản tin AP kể rằng trong một ngày gần đây, cậu lạt ma tái sinh này đã tụng đọc các bài kinh xưa cổ trong nhiều giờ đồng hồ cùng với thân phụ và các vị sư khác. Họ đã tụ họp trong căn phòng dùng làm chính điện để tụng kinh trong nhà của gia đình cậu, rung chuông, đánh trống và thổi các vỏ ốc dùng làm kèn gần một bàn thờ, nơi để trái cây, hoa và bánh cúng dường trong nghi lễ. Nghi lễ này, năm ngoái bị treo lại vì đại dịch, là để tưởng nhớ đại sư Guru Rinpoche, nhà sư Ấn Độ đã mang Phật giáo Mật Tông vào Tây Tạng. Trong 2 ngày năm nay, các vị này đã cầu nguyện cho các nạn nhân của thiên tai, của chiến tranh, và của đại dịch COVID-19, và vì hòa bình và hạnh phúc cho người dân toàn cầu.

Trong lúc được nghỉ ngơi, cậu Jalue ngồi ăn trưa trong sân dưới ánh nắng mùa hè. Cậu là người nhỏ nhất trong các vị sư nơi đây. Thế rồi cậu, vẫn còn trong bộ áo cà sa vàng đỏ, bước lên gác để chơi trò chơi điện tử NBA 2K kình với cậu bé 13 tuổi khác là  Delek Topgyal, người em bà con và là bạn thân.
Tiến trình nhận ra một lạt ma tái sinh là dựa vào các dấu hiệu tâm linh và linh kiến. Cậu Jalue khi mới 4 tháng tuổi, đã được nhận ra là một lạt ma tái sinh bởi đại sư Kyabje Trulshik Rinpoche, một vị thầy nổi tiếng trong PG Tây Tạng và là lãnh đạo dòng phái Nyingma (Cổ Mật). Một thời gian sau, nhiều vị sư khác cũng xác nhận rằng cậu Jalue là đời thứ 8 Terchen Taksham Rinpoche (người đầu tiên của chuỗi tái sinh này là Taksham Nüden Dorje, sinh năm 1655).

Thế rồi, khi cậu Jalue lên 2 tuổi, Đức Đạt Lai Lạt Ma công nhận cậu là tái sinh của chuỗi tái sinh đó. Ba mẹ của cậu Jalue đưa cậu tới gặp vị lãnh đạo Phật Giáo Tây Tạng này khi ngài tới thăm Wisconsin năm 2010. Đức Đạt Lai Lạt Ma cắt một lọn tóc của bé Jalue trong một nghi lễ, rồi nói với ba mẹ cậu là hãy cứ để con trai của họ trong Hoa Kỳ để cậu hoàn thiện tiếng Anh, và hãy gửi cậu tới một tu viện khi cậu 10 tuổi. Bây giờ, cậu Jalue lưu loát cả tiếng Anh và tiếng Tây Tạng, và thường có điểm A trong lớp. Mặc dù cậu chính thức được nghi lễ tấn phong năm 2019 tại Ấn Độ, cậu vẫn đang sống ở thị trấn Columbia Heights, nơi ba mẹ quyết định là cậu sẽ ở đây cho tới khi tốt nghiệp trung học.

Tashi Lama, người chú của cậu Jalue, nhận xét: “Nhìn thấy cậu lớn lên như một trẻ vị thành niên là có nhiều phương diện để quan sát vì cậu là một bậc Thầy Phật Giáo, và cùng lúc, là một người bình thường. Chúng tôi thấy cả 2 mặt đó.”

Trong phòng của Jalue, một tấm hình chân dung của Đức Đạt Lai Lạt Ma nằm trên các bộ sưu tập DVD của các phim “The Simpsons,” “Family Guy” và “South Park,” kế bên bộ ″Buddha" – một trường thiên tiểu thuyết bằng hình ảnh vẽ bởi Osamu Tezuka, một họa sĩ Nhật Bản nổi tiếng trong nghệ thuật vẽ manga.

Trên chiếc bàn kế giường ngủ, Jalue giữ một cuốn nhật ký, nơi cậu vẽ các chiến thuật chơi bóng bầu dục mà cậu ưa thích trên sân vận động, cả về kỹ thuật chận bóng và dẫn bóng khi cậu tham dự đội bóng bầu dục trong trường. Cậu Jalue ưa thích thể thao, đặc biệt là đội bóng bầu dục Atlanta. Phóng viên Luis Andres Henao ghi rằng cậu Jalue cho biết ưa thích đội mũ có thêu huy hiệu đội bóng Atlanta  Falcons, “Tôi luôn luôn hễ ra ngoài là đội chiếc mũ lưỡi trai có huy hiệu đội bóng Falsons. Trừ phi, là lúc mặc áo nhà sư thì không đội mũ đó."

Được hỏi, rằng chuyện sẽ dễ dàng hơn nếu cậu chỉ là một cậu thiếu niên bình thường, cậu Jalue cười, nói, “Không hề có suy nghĩ như thế thoáng qua đầu tôi. Luôn luôn là tôn giáo ưu tiên.”

Trong khi lớn lên, cậu có một thương lượng với thân phụ, người sẽ cho cậu các thẻ Pokémon để bù lại, cậu sẽ học thuộc các kinh điển Phật Giáo. Cậu đã sưu tập hàng trăm thẻ đó, và đôi khi giấu vào túi cà sa trong các nghi lễ.

Mỗi buổi sáng, cậu Lajue thức dậy, tụng đọc kinh điển, vào trường học, chơi môn bóng bầu dục, và về nhà lại được kèm học về Phật Giáo và lịch sử dân tộc Tây Tạng. Tới khuya, cậu có thể tập thư pháp, hay chạy thể dục trên máy treadmill ở tầng hầm dưới nhà trong khi nghe nhạc từ các nhạc sĩ rap như Drake và Polo G.

“Cậu lạt ma này một cách tự nhiên có tâm cởi mở, và cũng rất chân thực quan tâm về thế giới… Cậu không có những thành kiến gì về nhân vật mà cậu đang là,” theo lời Kate Thomas, một trong những người dạy kèm cho cậu và đang là người điều hợp về giảng dạy ở viện Bodhicitta Sangha Heart of Enlightenment Institute tại Minneapolis.

Thomas nói, “Cậu biết cậu là người Tây Tạng. Cậu cũng biết cậu là người Mỹ. Nhưng y hệt giới trẻ hiện nay, cậu cũng là một công dân toàn cầu. Và cậu khởi sự như thế vì tuổi của cậu, vì thế hệ của cậu.”
.
Tổng hợp các thông tin từ nhiều nguồn khác, chúng ta có thể biết thêm một số chi tiết không có trong bản tin AP. Sinh ngày 20/12/2006, cậu có tên khai sanh là Jalue Dorje, ra đời tại thị trấn Columbia Heights, Minnesota. Thân phụ là Dorje Tsegyal và thân mẫu là Dechen Wangmo ghi nhận thấy nhiều điềm cát tường trước khi cậu ra đời. Vào ngày 8/4/2007, đại sư Kyabjé Trulshik Rinpoche công nhận cậu bé là Terchen Taksham Rinpoche đời thứ 8, và truyền thông tại nhiều nước khác loan tin rằng cậu là vị tái sinh đầu tiên trong các đại sư Phật Giáo Tây Tạng ra đời ở Minnesota. Cùng năm, đại sư Garje Khamtrul Rinpoche khi gặp Jalue Dorje, đã công nhận rằng thân khẩu ý của cậu là của Terchen Taksham Rinpoche đời thứ 8.

Rồi Đức Đạt Lai Lạt Ma, và Đức Karmapa cùng công nhận cậu bé là Terchen Taksham Rinpoche đời thứ 8. Đức Đạt Lai Lạt Ma trao cho cậu tái sinh Taksham Rinpoche một pháp danh là Tenzin Gyurme Trinley Dorje trong nghi lễ tấn phong và ban phép lành. Dorje Tsegyal (thân phụ cậu bé) nói: “Đức Đạt Lai Lạt Ma là lãnh đạo tinh thần của tất cả Phật tử Tây Tạng cũng như các dòng truyền thừa Tây Tạng. Tôi tin sâu sắc và tin sâu sắc rằng Đức Đạt Lai Lạt Ma là vị Phật chân thực. Đó là lý do vì sao tôi rất hạnh phúc khi ngài công nhận con tôi là Terchen Taksham Rinpoche.”

Vào lúc đó, Taksham Rinpoche (tức là cậu Jalue Dorje) đang học trường công ở Minneapolis và ba mẹ nói rằng cậu học rất khá. Thân phụ cậu dạy cho cậu về các pháp tu và nghi lễ Phật giáo, cũng như dạy về văn phạm và lịch sử Tây Tạng. Cậu bé phải học thuộc lòng 37 Pháp Hành Bồ Tát, và nhiều kinh văn truyền thống.

Hiện thời đã có một trung tâm hoằng pháp chuẩn bị sẵn cho cậu lạt ma tái sinh này là Nyingmapa Taksham Buddhist Center (NTBC) tại Minneapolis, Minnesota. Trung tâm Phật học này là một hội bất vụ lợi được thiết lập do nhu cầu tu học của các cộng đồng Phật Tử Hoa Kỳ và Tây Tạng. NTBC chính thức mở cửa ngày 24/4/2016. Và Giám Đốc Tâm Linh có pháp danh là Taksham Tulku Rinpoche, là vị tái sinh đầu tiên được công nhận ở Minnesota. Trong khi chờ cậu bé lạt ma lớn lên và học xong những gì mà cương vị Taksham Tulku cần học, viện NTBC đặt dưới quyền quản trị của thân phụ cậu và Hội Đồng Quản Trị.

Trang web của tu viện này có địa chỉ là https://takshamtulku.org/ --- nơi hình ảnh được dùng cho viết bài này.

Công nhận cậu Jalue Dorje là đời thứ 8 Taksham Rinpoche, nghĩa là công nhận cậu là tái sinh từ một chuỗi, mà đời thứ nhất Taksham Rinpoche là nhà sư có tên là Taksham Nüden Dorje, sinh năm 1655, tại tỉnh Kham ở Tây Tạng. Lịch sử ghi lại rằng khi cậu Taksham đó lên 7 tuổi, khi nghe tụng bản Kinh Prajñāpāramitā Sutra 100,000 bài kệ, cậu tức khắc nhận ra Tánh Không, tánh rỗng rang trong tâm. Khi cậu lên 9 tuổi, cậu thấy linh ảnh Đức Green Tara (một hóa thân của Quan Thế Âm Bồ Tát), và vị này ban phép lành cho cậu và tiên tri về sự nghiệp tương lai hoằng pháp của vị này.

Khi cậu lên 11 tuổi, cậu gặp Đức Liên Hoa Sanh (Padmasambhava) và được vị thầy này ban phép lành và dạy pháp trực tiếp. Sau khi nhận được các lời dạy từ Đức Liên Hoa Sanh, nhà sư trẻ Taksham Rinpoche thiền tập với ánh sáng, và không còn phân biệt được ngày và đêm. Vị sư Taksham cũng có nhiều linh ảnh về chư thiên và để lại các dấu chân trên đá khi nhảy múa. Các dấu chân này bây giờ vẫn còn được thấy ở Gawalung ở Tây Tạng. Khi tu sĩ trẻ này 18 tuổi, gặp được nhiều pháp bảo ẩn giấu trong các hang động, và Taksham Nüden Dorje đã phổ biến các kinh văn này. Trong đó, một trong các giáo lý quan trọng nhất là Vajrasattva Nyingtik (Thiền định về Báo thân Kim Cang Bồ Tát) đã được tu sĩ trẻ này phổ biến lại sau khi được chư thiên chỉ ra. Thêm nữa, nhà sư này đã xây dựng nhiều tu viện và trung tâm nhập thất ở Gawalung tại Tây Tạng. Nhiều thế kỷ sau, vào thời Cách Mạng Văn Hóa, nhà nước TQ đã đập phá một vài tu viện này, nhưng tu viện chính vẫn còn tới bây giờ.

Vị đời thứ nhất Taksham Nüden Dorje cũng truyền dạy các giáo lý để lại trong ba dòng phái Nyingma, Kagyu, và Gelug của Phật Giáo Tây Tạng. Trong số môn đệ của vị này có đời thứ 5 Đức Đạt Lai Lạt Ma (1642–1682), và Đức Karmapa. Nhiều lời dạy của Taksham vẫn còn lưu giữ trong các dòng phái này hiện nay. Ngài Taksham đời thứ nhất viên tịch năm 1708, và rồi tái sinh liên tục, tới bây giờ là đời thứ 8 Taksham Tulku (tức là, cậu bé Jalue Dorje ở Minnesota).

Năm 2009, Đức Sakya Trinzin công nhận cậu Jalue là đời thứ 8 Terchen Taksham Rinpoche và Đức Jigdal Dagchen Sakya Rinpoche viết một bài kinh trường thọ cho Taksham Rinpoche. Trong cùng năm, Đức Palyul Karma Kuchen Rinpoche tới Minneapolis và bắt đầu giảng dạy cho cậu bé Jalue các bài tập đọc tiếng Tây Tạng và giáo lý Dzogchen --- một phương pháp tương tự Thiền Tông, dạy nhìn Thấy Tánh của tâm, tức là thấy cội rễ vô ngã và không thực của tâm, như mây tan, như bọt nước, như quáng nắng.

Năm 2011, ba mẹ dẫn cậu tới Nepal và Ấn Độ để hành hương nơi các thánh địa Phật Giáo. Trong dịp này cậu được gặp nhiều nhà sư cao cấp của Phật Giáo Tây Tạng. Trong tương lai, Terchen Taksham Rinpoche sẽ về tu học ở tu viện Mindrolling Monastery tại thị trấn Dheradun ở Ấn Độ.

Trên trang web Taksham có ghi rằng cậu Jalue Dorje được đại sư Palyul Karma Kuchen Rinpoche dạy giáo lý Dzogchen khi còn rất trẻ. Đây là điều hy hữu, vì thiền pháp Dzogchen còn được gọi là Đại toàn thiện, Đại viên mãn, Đại thành tựu. Có thể suy đoán rằng cậu bé Jalue được học để nhận ra tâm, nhận ra các chuyển biến trong tâm, để thấy bản tánh của tâm chỉ là Tánh Biết, là Tánh Không, là Trống Rỗng, là Ánh Sáng, là Tịch Lặng.

Hiểu là một chuyện, nhưng để giữ cái nhìn đó thường trực phải cần thời gian, vì thiền pháp này thực ra là tu pháp không tu, vì ngay khi cái Biết hiển lộ, khi cái Tỉnh Thức chói ngời thì khoảnh khắc đó là tham sân si vắng mặt, là tận gốc của niệm hiển lộ cái trần trụi vốn không là gì. Thấy như thế, chính là Thiền Tông Trúc Lâm, là thấy trong và ngoài đều là Không, là thấy Vô Ngã, là thấy Thực Tướng vốn Vô Tướng, là thấy “ta và người” đều là không thực, đều là huyễn. Thấy như thế, khi đang thấy như thế, hễ muốn làm gì trong tâm đều sai, vì không thể nào mài giũa cái Không, hay so đo cái Biết.

Do vậy, chư tổ nói Thấy Tâm là Thấy Phật. Đó là Thấy Tánh, cũng là Thấy Phật, cũng là thấy cội nguồn Duyên Khởi của các pháp hiển lộ qua mắt tai mũi lưỡi thân ý. Làm sao để cái Biết hiển lộ hiện tiền? Đó là điều cực kỳ quan trọng, cần thường trực cảnh giác như lửa cháy nơi khăn, nơi áo. Đức Phật trong Kinh Iti 39 trong nhóm Kinh Như Thị Thuyết (Itivuttaka) dạy phải thường trực tỉnh thức nhìn tâm để xa lìa bất thiện (y hệt như Thầy Thích Thanh Từ dạy pháp Tri Vọng):

“Thế nào là hai? ‘Hãy thấy bất thiện như là bất thiện’ --- đây là lời dạy Pháp thứ nhất.

‘Thấy bất thiện như là bất thiện, thì hãy buông bỏ nó, xa lìa nó, giải thoát ra khỏi nó’ --- đây là lời dạy Pháp thứ nhì.

Các tỳ kheo, đây là hai lời dạy Pháp nối tiếp nhau của Như Lai.” (1)

Cốt tủy là ở cái Biết, cái Tỉnh Thức. Tức là cái Giác, tức là Bodhi, là Bồ Đề. Giữ được tâm tỉnh thức liên tục, tỉnh thức thường trực như thế, mới có thể tái sinh mà không sợ đắm chìm. Trường hợp cậu Jalue Dorje là bậc tái sinh, rồi cũng phải học, phải tu liên tục. Đó là tấm gương để tất cả các Phật tử cùng ra sức tinh tấn. Bởi vì Tánh Biết đó thì ai cũng có, không phải đặc quyền của ai, chỉ là mình có chịu nhận ra hay không.

Nguyên Giác – 8/2021.

GHI CHÚ:

(1)  Kinh Iti 39: “What are the two? ‘See evil as evil’— this is the first Dhamma-teaching. ‘Having seen evil as evil, be rid of it, be detached from it, be freed from it’—this is the second Dhamma-teaching. These, bhikkhus, are the two successive Dhamma-teachings of the Tathāgata…” (bản Anh dịch của John D. Ireland) https://suttacentral.net/iti39/en/ireland

*****

HÌNH: Cậu Jalue Dorje diện kiến Đức Đạt Lai Lạt Ma.

TÌNH BÁO MỸ THU GIỮ KHO DỮ LIỆU CHỨA CÁC MẪU VIRUS TỪ PHÒNG THÍ NGHIỆM VŨ HÁN

ID: 220 POSTED_BY_ID:220

OPEN WEBPAGE

TÌNH BÁO MỸ THU GIỮ KHO DỮ LIỆU CHỨA CÁC MẪU VIRUS TỪ PHÒNG THÍ NGHIỆM VŨ HÁN
06/08/2021
Đào Văn

* Sciencemag.org (1.2020): Khu chợ  hải sản Vũ Hán không phải là nguồn phát tán  virus
* ResearchGate (2.2020): Virus này có thể đã thoát ra từ hai phòng thí nghiệm

* Reuters (5.2021): Ba nhà nghiên cứu từ Viện Vi rút học Vũ Hán (WIV)  đã  phải nhập bệnh viện ...

* CNN (06.08.2021): Tình báo Mỹ thu giữ kho dữ liệu chứa virus từ phòng thí nghiệm Vũ Hán

Theo bản  tin ngày 5-8 của CNN cho biết, một  kho dữ liệu khổng lồ  chứa các thông tin về các mẫu virus từng được nghiên cứu tại Viện virus học Vũ Hán, nơi mà một số quan chức Mỹ tin rằng có thể là nguồn gốc phát sinh đại dịch COVID-19. Hiện tại chưa rõ bằng cách nào và  khi nào mà các cơ quan tình báo Mỹ có được kho dữ liệu này. Trước khi bàn chi tiết về đề tài này mời bạn  đọc lược lại biến cố "cô-vi-19" vào thời gian đầu khi đại dịch mới phát triển.

* Trường hợp đầu tiên bị nhiễm cúm Vũ Hán

Theo bản tin của  Hoa Nam Buổi Sáng -SCMP (Hồng Kông) ngày 13.03.2020, trường hợp đầu tiên là  một người ở Trung Quốc bị Covid-19  có thể bị nhiễm  từ ngày 17 tháng 11 năm 2019, theo dữ liệu chính phủ được xem bởi South China Morning Post.  Các cuộc phỏng vấn với những người lên tiếng báo động  từ cộng đồng y tế cho thấy các bác sĩ Trung Quốc  đang phải đối phó với một căn bệnh mới vào cuối tháng 12 năm 2019. Theo dữ liệu chính phủ mà chúng tôi nhìn thấy, một người 55 tuổi ở tỉnh Hồ Bắc có thể là người đầu tiên bị bệnh vì Covid-19 vào ngày 17 tháng 11 năm 2019.   Từ ngày đó trở đi, một đến năm trường hợp mới được báo cáo mỗi ngày. Đến ngày 15 tháng 12 năm 2019, tổng số ca nhiễm bệnh đứng ở mức 27 - mức tăng hàng ngày hai chữ số đầu tiên được báo cáo vào ngày 17 tháng 12 năm 2019- và đến ngày 20 tháng 12 năm 2019 tổng số trường hợp được xác nhận đã lên tới 60. [1]

* Khu chợ  hải sản Vũ Hán không phải là nguồn phát tán  virus

Theo bản văn của " Hiệp hội vì sự tiến bộ của khoa học Hoa Kỳ (Sciencemag.org) phổ biến bài viết  về các trường hợp lâm sàng đầu tiên được công bố trên The Lancet vào thứ Sáu đã thách thức giả thuyết là virus do khu chợ hải sản phát tán ra.  Bài viết, được viết bởi một nhóm các nhà nghiên cứu Trung Quốc từ một số tổ chức, cung cấp chi tiết về 41 bệnh nhân nhập viện đầu tiên đã xác nhận nhiễm trùng với cái được gọi là coronavirus chủng mới 2019 (2019-nCoV). Theo các tác giả này cho biết,  trường hợp đầu tiên, bệnh nhân bị bệnh vào ngày 1 tháng 12 năm 2019 và không có báo cáo nào viết bệnh nhân  liên hệ đến khu chợ hải sản, cũng  không có mối liên hệ dịch tễ nào được tìm thấy giữa bệnh nhân đầu tiên và các trường hợp sau đó.  Bin Cao thuộc  Đại học Y Capital, Bắc Kinh  tác giả  bài báo trên The Lancet và cũng là chuyên gia về phổi, đã viết trong một email gửi tới Science Insider rằng ông và các  bạn đồng viện  đánh giá cao về những nhận xét trên, và rằng ” Bây giờ có vẻ đã rõ ràng rằng [khu chợ] hải sản không phải là nguồn gốc duy nhất của virus./ “Now It seems clear that [the] seafood market is not the only origin of the virus.”  [2]

Nhật báo Nhân Dân của nhà nước Trung Quốc cho biết vào năm 2018 rằng nó 'có khả năng tiến hành các thí nghiệm với các vi sinh vật gây bệnh cao' như virus Ebola gây chết người.   Các nhà khoa học tại viện này  là những người đầu tiên cho rằng bộ gen của virus tương đương 96% với bộ gen thường thấy ở dơi.    Nhưng mặc dù có tiếng là bảo mật cao, đã có những báo cáo tại địa phương thời  chưa được xác minh rằng các  nhân viên tại viện đã bị nhiễm bệnh sau khi bị dính máu, và sau đó mang bệnh này đến người dân địa phương.   Một viện nghiên cứu thứ hai trong thành phố, Trung tâm Vũ Hán về Disease Control - cách chợ hải sản khoảng  ba dặm  - nơi đây cũng được cho là đã tiến hành thí nghiệm trên động vật như dơi để kiểm tra việc truyền virus corona. Theo Daily Mail-UK [3]

Một nghiên cứu khác theo  World Today News đã cho thấy CORONAVIRUS có nguồn gốc từ hai phòng thí nghiệm tiến hành nghiên cứu trên những con dơi cách tâm chấn chỉ chừng  chục  mét, một trong số đó đã trải qua hai trường hợp bùng phát SARS trước đó.

Theo các quan chức chính phủ cho biết, trong số 41 người đầu tiên được ghi nhận ở Vũ Hán, 27 người trong số họ đã đến Chợ hải sản Huanan.    Nhưng, những con dơi mang mầm bệnh ban đầu được tìm thấy ở tỉnh Vân Nam hoặc Chiết Giang, cách chợ hải sản Vũ Hán hơn 900km và  theo bài báo của Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc do Bắc Kinh tài trợ đã bác bỏ về lý giải  của chính phủ.

Bây giờ có vẻ như rõ ràng rằng khu chợ hải sản không phải là nguồn gốc duy nhất của virus, ông viết. Nhưng thành thật mà nói, chúng ta vẫn chưa biết virus đến từ đâu.  Vào ngày 15 tháng 2, Botao Xiao, giáo sư tại phòng thí nghiệm y học tổng hợp và sinh học tại Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc tại Quảng Châu, và Lei Xiao, từ một bệnh viện thuộc đại học ở Vũ Hán, đã công bố một nghiên cứu trên cổng thông tin ResearchGate, mạng lưới trao đổi kiến thức cho các nhà khoa học về nguồn gốc của coronavirus.  Virus này có thể đã thoát ra khỏi hai phòng thí nghiệm nghiên cứu về sự lây truyền virus của loài dơi, nằm gần chợ hải sản ở Vũ Hán, cũng là tâm chấn của dịch bệnh coronavirus . [4]
 
* Về việc ba nhà nghiên cứu viện Vũ Hán nhập viện điều trị

Theo bản tin của Reuters (23.05.2021) về việc ba nhà nghiên cứu từ Viện Vi rút học Vũ Hán (WIV) của Trung Quốc đã  phải điều trị tại   bệnh viện vào tháng 11 năm 2019, một tháng trước khi Trung Quốc báo cáo các trường hợp đầu tiên mắc bệnh COVID-19, trích dẫn  từ tin tức  tình báo Mỹ. Về số lượng các nhà nghiên cứu bị ảnh hưởng về dịch bệnh, thời gian họ mắc bệnh và các lần đến bệnh viện của họ - sự kiện này đã  làm gia  tăng mối quan tâm dẫn đến các  cuộc điều tra rộng rãi hơn về việc liệu virus COVID-19 có thể đã thoát ra khỏi phòng thí nghiệm Vũ Hán. Theo bài viết trên WSJ cho biết các quan chức  đương nhiệm cũng như các cựu  quan chức quen thuộc với thông tin tình báo bày tỏ  quan điểm về các  bằng chứng hỗ trợ cho  báo cáo tình báo, theo  một người giấu tên nói rằng  cần có cuộc  "điều tra và chứng thực thêm" .  Các trường hợp đầu tiên về thứ mà cuối cùng  được gọi là COVID-19 đã được báo cáo vào cuối tháng 12 năm 2019 tại thành phố Vũ Hán, miền trung Trung Quốc, nơi đặt phòng thí nghiệm tiên tiến chuyên nghiên cứu về coronavirus.[5]
 
Về vụ ba nhà nghiên cứu nhập viện, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên  cho biết hôm thứ Hai rằng  ba nhà nghiên cứu từ Viện Vi rút học Vũ Hán (WIV) của Trung Quốc bị ốm đau vào tháng 11 năm 2019 là hoàn toàn sai sự thật.  "WIV đã đưa ra một tuyên bố về vấn đề này vào ngày 23 tháng 3, làm rõ rằng họ không bị nhiễm coronavirus mới", Kiên  cho biết trong một cuộc họp báo thường kỳ vào thứ Hai, nhấn mạnh rằng phòng thí nghiệm vẫn chưa có báo cáo nào về trường hợp nhiễm COVID-19 cho đến thời điểm đó. [6]
 
Trở về nội dung bản tin nơi tiêu đề, CNN cho biết tiếp:

Việc chuyển tải cả núi dữ liệu này thành thông tin có thể sử dụng  là một phần trong nỗ lực 90 ngày của cộng đồng tình báo nhằm khám phá nguồn gốc của đại dịch - đặt ra một loạt thách thức cần máy tính  đủ sức mạnh  để khai thác tất cả tài liệu. Để làm được công việc này, các cơ quan tình báo đang dựa vào các siêu máy tính tại Phòng thí nghiệm Quốc gia của Bộ Năng lượng (Department of Energy's National Labs), một tập hợp gồm 17 cơ quan nghiên cứu hàng đầu  của chính phủ.

Ngoài ra còn một vấn đề khác là về nhân lực. Các cơ quan tình báo không chỉ cần các nhà khoa học của chính phủ đủ kỹ năng để giải thích dữ liệu trình tự gen phức tạp ,  những người này cần có đủ điều kiện về  bảo mật, họ cũng cần nói được tiếng Quan Thoại, vì thông tin được viết bằng tiếng Trung với vốn từ vựng chuyên ngành. Theo CNN, giới chức tình báo Mỹ sẽ tiến hành việc diễn giải dữ liệu  nói trên trong vòng 90 ngày, với hy vọng tìm ra câu trả lời bằng cách nào virus corona đã lây lan từ động vật sang cho con người.

Các nhà điều tra trong và ngoài Chính phủ Mỹ từ lâu đã tìm kiếm dữ liệu di truyền của 22.000 mẫu virus được nghiên cứu tại Viện virus học Vũ Hán. Dữ liệu này đã bị giới chức Trung Quốc gỡ khỏi Internet vào tháng 9 năm 2019-That data was removed from the internet by Chinese officials in September 2019.    Chính phủ Trung Quốc đã từ chối công khai dữ liệu này cũng như các dữ liệu gốc khác về các trường hợp mắc COVID-19 đầu tiên ở nước này với Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và với Mỹ-and China has since refused to turn over this and other raw data on early coronavirus cases to the World Health Organization and the US.

"Về cơ bản trong [một bài báo nghiên cứu năm 2020 được xuất bản trên tạp chí Nature], WIV đã nói về tất cả các trình tự mà họ có cho đến một thời điểm nhất định - đó là điều mà hầu hết các nhà khoa học về virus học tin rằng, đó là khá nhiều những gì họ có", Tiến sĩ Robert nói Garry, một nhà virus học tại Trường Y Đại học Tulane. Một nguồn tin quen thuộc với cuộc điều tra của Hoa Kỳ đã không xác nhận cũng không phủ nhận rằng các dữ liệu liên quan đến 22.000 mẫu đó đều nằm trong số những gì các cơ quan tình báo Hoa Kỳ hiện đang phân tích.
 
Ngoài ra, đầu tuần này, một nhóm các nhà lập pháp lưỡng đảng trong Ủy ban Tình báo và Quan hệ Đối ngoại của Thượng viện đã gửi thư kêu gọi chính quyền tiếp tục ưu tiên truy lùng vết tích  cho đến khi có thể đưa ra phán quyết về nguồn gốc của viruscorona  để ngăn chặn đại dịch trong tương lai. [7]

Đào Văn

Nguồn:
[1]- Báo SCMP-HK: Hoa Nam Buổi Sáng- SCMP-13.03.2020
[2]- Sciencemag-Org 26.01.2020: Wuhan seafood market may not be source of novel virus spreading globally
[3]- Daily Mail-UK 04.04.2020:Did coronavirus leak from a research lab in Wuhan?
[4]-  World News 20.2.2020:...how two Wuhan labs find themselves at the heart of conspiracy theories
[5]- Reuters 23.5.2021:Wuhan lab staff sought hospital care before COVID-19 outbreak disclosed 
[6]- Hoàn Cầu TB 24.5.2021:..three researchers from Wuhan lab sick in November 2019 ‘completely untrue’:
[7]- CNN 06.8.2021:Intel agencies scour reams of genetic data from Wuhan lab in Covid origins hunt

TRÊN MẠNG ĐẦY HƯỚNG DẪN SAI LẠC VỀ UNG THƯ, ĐỪNG TIN KẺO MẤT MẠNG

ID: 219 POSTED_BY_ID:219

OPEN WEBPAGE

TRÊN MẠNG ĐẦY HƯỚNG DẪN SAI LẠC VỀ UNG THƯ, ĐỪNG TIN KẺO MẤT MẠNG
July 29, 2021

WASHINGTON, DC (NV) – Kết quả một cuộc nghiên cứu mới đây đã đưa đến kết luận là chớ vội tin vào tất cả những điều bạn đọc được trên mạng về ung thư và điều trị ung thư, kẻo có ngày mất mạng.

Theo bản tin của HealthDay News hôm Thứ Năm, 29 Tháng Bảy, một cuộc nghiên cứu mới đây cho thấy có khoảng 1/3 các bài viết thường được đọc nhất trên trang mạng xã hội về cách điều trị các chứng bệnh ung thư thông thường, đều có các tin tức sai lạc, và phần lớn đều rất nguy hiểm.

Bác Sĩ Skyler Johnson, tác giả cuộc nghiên cứu, nói: “Điều nguy hiểm nhất là người đọc có thể từ chối các biện pháp điều trị từng được chứng minh là hiệu nghiệm để theo cách không hề được chứng tỏ là có giá trị.”

Bác Sĩ Skyler Johnson là giáo sư về xạ trị ung thư tại trung tâm Huntsman Cancer Institute thuộc đại học Utah University.

Bác Sĩ Johnson nói thêm: “Các mối nguy hiểm tiềm ẩn đó cản trở nỗ lực của các chuyên gia về ung thư khi tìm cách chữa trị, cải thiện mức độ sống còn, hay ít nhất là kéo dài thời gian sống sót và cải thiện đời sống trong những ngày còn lại của bệnh nhân.”

Một số điều sai lạc được nêu lên để làm thí dụ điển hình là: “Hóa trị không hiệu quả cho việc điều trị ung thư,” hay “cần sa trị được ung thư phổi,” hay “ung thư tuyến tiền liệt có thể chữa lành bằng baking soda.”

Điều đáng ngạc nhiên là các bài viết có nội dung như thế này thường được nhiều người vào xem hơn và có nhiều thảo luận hơn là những bài viết dựa trên các chứng cớ thực sự, theo cuộc nghiên cứu.

Toán nghiên cứu của Bác Sĩ Johnson xem xét 200 bài viết được nhiều người xem nhất về ung thư vú, ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt và ung thu ruột, trên Facebook, Reddit, Twitter và Pinterest, trong thời gian từ Tháng Giêng, 2018, tới Tháng Mười Hai, 2019. Các chuyên gia tại cơ quan National Comprehensive Cancer Network duyệt xét các bài viết này và cho biết về mức độ chính xác.

Trong số 200 bài viết này, có khoảng 33% bị coi chứa đựng tin tức sai lạc. Trong số này, có khoảng 77% là có tin tức gây hại cho việc điều trị. Cuộc nghiên cứu cho thấy có nhiều người xem, tỏ sự hài lòng và có lời nhắn trên Facebook hơn cả.

Phần lớn các bài viết có nội dung sai lạc, gây hại, được thấy có xuất xứ từ các trang web của giới theo phong trào “Thời Đại Mới” (New Age), chứ không là từ các nguồn cung cấp tin tức có uy tín. Tuy nhiên, Bác Sĩ Johnson nói rằng cũng khó mà xác định rằng nguồn gốc tin tức đó có đáng tin hay không.

Ông đề nghị rằng nếu có câu hỏi gì bệnh nhân nên “thảo luận với bác sĩ trị ung thư cho mình và cùng hợp tác với nhau để có một kế hoạch điều trị đáp ứng được điều mong muốn của người bệnh.”

Trong thời gian tới, Bác Sĩ Johnson muốn tìm ra được các chỉ dấu về tin tức sai lạc, nguy hiểm liên quan đến trị liệu ung thư trên các trang mạng xã hội, nhằm giúp cả bệnh nhân lẫn bác sĩ trong “mê hồn trận” này.

Kết quả cuộc nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Journal of the National Cancer Institute.

Bác Sĩ S. Vincent Rajkumar, một giáo sư y khoa tại Mayo Clinic ở Rochester, Minnesota, nói rằng bên cạnh nguy hiểm cung cấp các tin tức sai lạc, các trang mạng xã hội cũng có thể giúp cho các bệnh nhân ung thư và gia đình họ, như hỗ trợ về tinh thần hay cho các mách bảo về ảnh hưởng phụ của việc điều trị ung thư.

Bác Sĩ Rajkumar, cũng là chủ biên tạp chí về ung thư máu Blood Cancer Journal, nói: “Để có các lời khuyên về y tế, luôn luôn trông cậy vào bác sĩ của bạn, một trung tâm nghiên cứu hay một tổ chức chính phủ như National Institutes of Health (NIH) để có sự chính xác và hữu hiệu.”

(V.Giang) [qd]

NGOẠI TRƯỞNG MỸ BLINKEN ĐÃ GẶP ĐẠI DIỆN CỦA ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA TẠI ẤN ĐỘ CÓ THỂ LÀM TQ NỔI GIẬN

ID: 218 POSTED_BY_ID:218

OPEN WEBPAGE

NGOẠI TRƯỞNG MỸ BLINKEN ĐÃ GẶP ĐẠI DIỆN CỦA ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA TẠI ẤN ĐỘ CÓ THỂ LÀM TQ NỔI GIẬN
28/07/2021
Việt Báo
 
NEW DELHI – Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã gặp đại diện của Đức Đạt Lai Lạt Ma tại New Delhi, Ấn Độ, hôm Thứ Tư, 28 tháng 7 năm 2021, một hành động có thể làm Bắc Kinh giận dữ vì xem nhà lãnh đạo tinh thần Tây Tạng là nhà ly khai nguy hiểm, theo bản tin của Reuters tường thuật hôm Thứ Tư.

Blinken đã gặp ngắn ngủi với Ngodup Dongchung, người đã trao tặng cho ông một chiếc khăn quàng cổ từ Đức Đạt Lai Lạt Ma, theo một viên chức cao cấp Bộ Ngoại Giao Mỹ cho biết. Dongchung đóng vai trò như là đại diện của Chính Phủ Tây Tạng Trung Ươn (CTA), cũng được biết như là chính phủ Tây Tạng lưu vong.

“Đức Đạt Lai Lạt Ma rõ ràng là vị lãnh đạo tinh thần được tôn kinh toàn cầu và vì thế cử chỉ này được đón nhận một cách biết ơn và được đánh giá cao,” theo viên chức, là người báo cáo với các phóng viên trong điều kiện ẩn danh.
Cuộc gặp là một trong những tiếp xúc đáng chú ý nhất giữa Hoa Kỳ và các viên chức Tây Tạng kể từ Tổng Thống Barack Obama hội kiến Đức Đạt Lai Lạt Ma tại Washington vào năm 2016.

Ngoại trưởng  Trung Quốc đã không trả lời liền với yêu cầu bình luận.

***

HÌNH: Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã gặp đại diện của Đức Đạt Lai Lạt Ma tại New Delhi, Ấn Độ, hôm Thứ Tư, 28 tháng 7 năm 2021. (https://www.reuters.com)

BÍ MẬT PHƠI BÀY: PUTIN HỔ TRỢ TRUMP VỚI MỤC ĐÍCH ĐÁNH GỤC NƯỚC MỸ KHÔNG CẦN DÙNG ĐẾN BOM HẠT NHÂN

ID: 217 POSTED_BY_ID:217

OPEN WEBPAGE

BÍ MẬT PHƠI BÀY: PUTIN HỔ TRỢ TRUMP VỚI MỤC ĐÍCH ĐÁNH GỤC NƯỚC MỸ KHÔNG CẦN DÙNG ĐẾN BOM HẠT NHÂN
July 26, 2021

Qua cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2016, nhiều cáo buộc đã được đưa ra về những mối liên hệ mờ ám giữa Trump, đám nha trảo trong ban tham mưu của Trump và phía nước Nga, nhưng công chúng Mỹ vẫn chưa có được một lời giải đáp thỏa đáng bởi nỗ lực che đậy, đánh lạc hướng của Bộ Trưởng Tư Pháp dưới thời Trump, William Barr với kết quả điều tra của công tố viên đặc biệt, Robert Mueller và vụ việc có vẻ như, sẽ bị cho chìm xuồng trước những cách làm việc thiếu quyết đoán của Bộ trưởng Tư Pháp Merrick Garland, khi ông Garland đã lộ rõ ý muốn đại diện và bảo vệ Trump qua những vụ thưa kiện gần đây, và quyết định mới nhất của Merrick Garland mang tính tách biệt, thụ động với ý muốn tránh xa ảnh hưởng từ Tòa Bạch Ốc, giữ toàn vẹn tính trung lập của một Bộ Tư Pháp, để làm gì, điều này chỉ có ông Merrick Garland mới có thể giải đáp.

Đó là dư âm từ những cáo buộc đến cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2016 của Donald Trump, nhưng với cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2020, thì những cáo buộc nào mới sẽ được đưa ra? Liệu có những liên hệ nào đến từ phía nước Nga với ban tham mưu của Donald Trump hay không?

Xin thưa rằng có, với một báo cáo mới nhất vừa được công bố hôm thứ Ba từ Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia, đã đưa ra những đánh giá chi tiết nhất về hàng loạt các mối đe dọa từ nước ngoài đối với cuộc bầu cử năm 2020 cho thấy rằng, Tổng thống Nga, Vladimir Putin đã ủy quyền cho một tổ chức đặc biệt được thành lập chỉ với mục đích duy nhất là tiến hành các hoạt động nhằm tạo ảnh hưởng để giúp Donald Trump đạt được chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11.2020, những đánh giá tình báo đã được giải mật cho thấy những nỗ lực rộng khắp của Moscow và Iran để định hình kết quả của cuộc đua vào Tòa Bạch Ốc nhưng chủ yếu là qua những nguồn tin dựa vào những loại thuyết âm mưu sai trái để lũng đoạn niềm tin của công chúng vào cuộc bầu cử bằng những tin giả trên hệ thống mạng xã hội, cả Moscow và Iran cuối cùng đã không thể tấn công vào hệ thống bầu cử để thay đổi phiếu bầu hoặc làm gián đoạn quá trình bỏ phiếu.

Qua bản báo cáo mới nhất này, người dân Mỹ có thể nhận thấy chi tiết quan trọng nhất là, nỗ lực của Moscow và Iran muốn lợi dụng sự chia rẽ chính trị đảng phái tại nước Mỹ để đẩy những khác biệt, bất đồng và niềm tin của công chúng Mỹ qua việc sử dụng hệ thống mạng xã hội để làm suy yếu niềm tin vào cuộc bầu cử và làm trầm trọng thêm sự chia rẽ xã hội ở Mỹ, đem đến triển vọng tái đắc cử cho Donald Trump, nước Nga đồng thời đẩy mạnh các hoạt động gây ảnh hưởng đến những thành viên gia đình của Trump như Jared Kushner, Donald Trump Junior hay tay chân thân cận của Trump như Mike Lindell, Marjorie Taylor Green, Kevin McCarthy để tấn công ông Joe Biden, nhưng những cố gắng của cả Moscow và Iran cuối cùng đều đã không thành công, và người chiến thắng không phải là người mà nước Nga và Iran mong đợi.

Tuy nhiên, một điều quan trọng khác mà Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia đã xác định một cách rõ ràng, rằng họ nhận thấy “không có dấu hiệu nào hay bằng chứng nào cho thấy có bất kỳ tác nhân nước ngoài nào đã thành công trong việc can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2020 của Hoa Kỳ bằng cách thay đổi bất kỳ khía cạnh kỹ thuật nào của quy trình bỏ phiếu, bao gồm đăng ký cử tri, bỏ phiếu, lập bảng kiểm phiếu hoặc những báo cáo kết quả sau khi kiểm phiếu”.

Với báo cáo này, đây chính là lời khẳng định chính thức mới nhất về tính toàn vẹn của cuộc bầu cử Tổng Thống tháng 11.2020, ngay cả khi những người ủng hộ Trump vẫn tiếp tục đưa ra những tuyên bố sai trái về sự can thiệp, từ các tác nhân nước ngoài hoặc trong nước, và từ chối chấp nhận chiến thắng của ông Joe Biden. Nhiều tòa án và thậm chí Bộ Tư pháp của chính Trump đã bác bỏ các cáo buộc về gian lận phổ biến. Báo cáo mới này còn nói rõ rằng, ngay cả khi Trump kêu gào về kết quả của cuộc bầu cử, các quan chức tình báo tin rằng Nga đã tìm cách gây ảnh hưởng đến những người thân cận với Trump như một cách để giúp cuộc bầu cử có lợi cho ông ta.

Báo cáo mới nhất này còn đào sâu vào nhiệm vụ mang tính chính trị quốc tế, đó là tìm hiểu xem đối thủ nước ngoài nào ủng hộ ứng cử viên nào trong cuộc bầu cử năm 2020, một vấn đề chiếm ưu thế trên các tiêu đề năm ngoái. Donald Trump, người đã được hưởng lợi trong cuộc bầu cử năm 2016 qua các cuộc tấn công mạng bởi các sĩ quan tình báo Nga và nhiều nỗ lực bí mật trên mạng xã hội, cho thấy cả Nga và Trung Quốc đều có chung một ý thích sẽ được tiếp tục làm việc với Donald Trump, dù với tánh tình bất nhất, không có lập trường và không có thiên kiến chính trị, nhưng Trump có thể đem đến những lợi ích nào đó cho mỗi quốc gia với nhiều lãnh vực kinh tế, địa chính trị khác nhau.

Nếu đi sâu vào chi tiết của bản báo cáo, chúng ta sẽ nhận ra một sự khác nhau giữa Nga và Trung Quốc, đó là việc Trung Quốc trong hầu hết thời gian của cuộc tranh cử, họ đã không can thiệp bằng bất cứ hoạt động nào vào trọng tâm của cuộc bầu cử để gây ảnh hưởng đến kết quả. Các quan chức tình báo Mỹ tin rằng, Bắc Kinh ưu tiên một mối quan hệ ổn định với Mỹ hơn và tránh không can thiệp để không bị trừng phạt.

Nên, với kết luận của các quan chức tình báo Mỹ, các mối đe dọa chính thức với mục đích ủng hộ Trump đều đến từ Nga và Iran, mặc dù với những ý định khác nhau và thông qua các phương tiện, cách thức khác nhau.

Trong trường hợp của Nga, báo cáo cho biết, Nga đã tìm cách làm suy yếu ứng cử viên Joe Biden vì họ coi nhiệm kỳ tổng thống của ông sẽ đi ngược với lợi ích của nước Nga, nên họ đã tập trung nỗ lực để “rửa sạch các bài tường thuật có ảnh hưởng tích cực” đến 1ưng cử viên Joe Biden và sử dụng các tổ chức truyền thông, các quan chức Mỹ và những người thân cận với Trump để đưa ra những cáo buộc “sai lệch hoặc không có cơ sở” nhằm hạ uy tín ông Joe Biden.

Dù các quan chức tình báo Mỹ không đưa ra bất kỳ tên của đồng minh nào của Trump trong sự liên hệ với nước Nga, nhưng họ có một dẫn chứng về người cộng sự lâu năm của Trump, Rudy Giuliani đã gặp gỡ nhiều lần với nhà lập pháp Ukraine, Andrei Derkach, người vào năm 2020 đã phát hành các bản ghi âm được chỉnh sửa nhiều về ông Biden trong nỗ lực liên kết ứng cử viên Đảng Dân Chủ với các cáo buộc tham nhũng không có căn cứ. Các quan chức Mỹ cho biết họ coi Derkach là một “đặc vụ Nga tích cực“, và Putin biết rõ những gì tay đặc vụ Nga này hành động.

Với Iran, họ đã thực hiện chiến dịch gây ảnh hưởng của riêng mình nhằm làm tổn hại đến niềm tin của công chúng vào tính chính danh của cuộc bầu cử và chủ tâm gây xáo trộn chính trường Mỹ và xã hội Mỹ nhiều hơn là vì ủng hộ một trong hai ứng cử viên, là những nỗ lực mà các quan chức Mỹ cho rằng có thể đã được Lãnh đạo Tối cao Ayatollah Ali Khamenei chấp thuận.

Tài liệu dài 15 trang là phiên bản đã được giải mật của một báo cáo can thiệp bầu cử được cung cấp cho Trump vào ngày 7 tháng 1, một ngày sau cuộc bạo động tại Điện Capitol của Hoa Kỳ xảy ra khi Quốc hội đang tập hợp để chứng nhận kết quả bầu cử.

Một tài liệu riêng biệt được công bố từ Bộ Tư pháp và Bộ An ninh Nội địa đã đưa ra kết luận tương tự về tính toàn vẹn của cuộc bầu cử, nói rằng không có bằng chứng nào cho thấy bất kỳ quốc gia nào khác đã can thiệp hay thay đổi phiếu bầu.

Như vậy, với báo cáo mới nhất vừa được cả 3 cơ quan an ninh quan trọng nhất của Hoa Kỳ, văn phòng Tình Báo Quốc Gia, Bộ Tư Pháp và Bộ An Ninh Nội Địa, các đảng viên Cộng Hòa cực đoan sẽ nghĩ gì và nói gì, Trump liệu có còn đủ can đảm để phun ra những lời nói dối về một cuộc bầu cử với chiến thắng bị đánh cắp nữa hay không, những thành phần cuồng Trump sẽ còn vịn vào lý do nào, thuyết âm mưu nào nữa để ủng hộ một kẻ nói láo, rối loạn nhân cách như Donald Trump.

Các đảng viên Cộng Hòa và những người cuồng Trump đã cố ý tự tiêm chất độc vào cơ thể họ, chất độc của “những lời nói dối lớn” đang tan chãy trong cơ thể họ, không chỉ phá huỷ đảng Cộng Hòa từ bên trong mà còn gây nguy hiểm cho nền dân chủ Mỹ.  Biết đến bao giờ, chính trị truyền thống với lòng tôn trọng lẫn nhau sẽ lên ngôi trở lại là điều hình như vẫn còn rất xa tầm tay với của người dân Mỹ, chính trường Mỹ và một nước Mỹ mà chúng ta đã từng biết đến trước đây.

Tham khảo:

Intelligence report: Putin OK’d operation to benefit Trump
Trade groups wrestle with supporting GOP lawmakers who embrace Trump’s election lie
Republicans criticize decision to decertify voting machines

MỘT SỐ CÁCH ẨM THỰC VÀ CỰC HÌNH

ID: 216 POSTED_BY_ID:216

OPEN WEBPAGE

MỘT SỐ CÁCH ẨM THỰC VÀ CỰC HÌNH
24/07/2021
TIỂU LỤC THẦN PHONG

Tôi có ý định viết chút gì đó về đề tài này từ lâu, ngặt vì có quá nhiều những ý tưởng và đề tài khác nảy sinh lấn lướt nên cứ lần lữa trôi qua. Nay nhân mùa dịch, đề tài này lại khởi lên và tôi nhận thấy thật sự cần thiết nên viết. Sau khi quan sát một số cách chế biến thức ăn của ta, Tàu, Tây… tự nhiên tôi liên tưởng đến những cực hình tàn bạo mà con người đã từng dùng suốt trong lịch sử loài người. Có thể nhiều người không đồng ý với bài viết này, nhưng ít ra cũng có thể tham khảo chút chút trong lúc dịch vẫn còn nguy hiểm.

Ăn uống vốn là việc thường tình của con người và muôn loài, là hoạt động quan trọng thiết yếu cho sự sinh tồn. Loài người từ thượng cổ còn ăn lông ở lỗ, ăn sống nuốt tươi, dần dần tiến hóa và phát triển đến độ biết dùng lửa để nấu chín thức ăn. Văn minh con người càng phát triển thì việc ăn uống cũng phát triển theo, ngày càng trở nên nghệ thuật hơn, cầu kỳ hơn. Nghệ thuật ẩm thực tùy thuộc vào từng dân tộc, từng sắc thái văn hóa và đặc điểm của vùng miền… Nếu như người Hoa thì ăn uống lúc nào cũng chú ý đến điều hòa âm dương, mân cao cỗ đầy. Người Nhật lại vô cùng tỉ mỉ, tinh tế trong việc chế biến và chưng bày thức ăn. Người Âu-Mỹ thì rất trịnh trọng hình thức nào là quần áo, bàn ghế, dụng cụ dùng để ăn uống,,,khá rườm rà. Người Ả Rập và Ấn Độ thì còn “ sơ khai” quá vì họ vẫn ăn bốc như thời xa xưa. Người Việt chịu ảnh hưởng nặng nề văn hóa , chính trị, tư tưởng của Trung Hoa nên cái quan niệm “ Mân cao cỗ đầy”, nhất là trong những dịp lễ lạc, cưới hỏi, chiêu đãi...Dân gian thì ăn uống đơn giản, ít cầu kỳ. Đời sống của cư dân nông nghiệp lúa nước nên thức ăn cũng từ ruộng đồng, sông biển là chính: Tôm, cá, ốc, hến, gà, vịt, heo…

Những cách chế biến thông thường nhất như: cắt cổ, mổ bụng, thọc huyết, đập đầu, trấn nước, thiêu đốt… đều là những cách đem lại cái chết đau đớn cho con vật. Ngoài những cách phổ biến này, sau đây tôi sẽ nói về những cách chế biến khác, những cách chế biến có tính cách đặc trưng của mỗi vùng miền khác nhau nhưng đều có một điểm chung là quá tàn ác, quá khinh khủng đối với con vật cũng như quá dễ sợ đới với những người từ tâm.

Người Việt ta, nhất là phương nam, có một món ăn khá nổi tiếng, người ta cho là ngon và bổ dưỡng đó là món rùa rang muối. Họ bỏ con rùa còn sống vào một cái nồi có rải muối ở dưới và sau đó hấp, rang cho đến khi chín nhừ. Quý vị có thể tưởng tượng nổi cái chết thảm khốc đau đớn của con rùa? Một cái chết kinh hoàng, chết từ từ thật khó có bút mực nào tả nổi sự bi thảm mà con rùa phải chịu cho đến chết. Việc này giống hệt hình phạt tàn khốc mà người La Mã cổ đại thời áp dụng cho những tội nhân. Người ta chế ra một con bò bằng đồng, rỗng ruột và có lỗ thông hơi. Họ nhốt tội nhân vào trong và đốt lửa ở dưới bụng con bò. Tội nhân bên trong kêu gào trong sự đau đớn cùng cực, một cái chết chậm, chết kinh hoàng. Cũng từ phương nam, có một cách ăn uống thường được ca tụng là “ Đặc sản Nam Bộ”. Người ta lấy bùn bọc con cá sống lại và vùi trong lửa cho chín để ăn. Cái chết của con cá thật không sao nói hết được sự tàn khốc, nó có đủ giác quan nhận biết, vậy mà bọc kín trong bùn rồi vùi trong lửa, có khác gì hành hình trong địa ngục. Tôi có đọc qua quyển Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (sau này thi hào Nguyễn Du chuyển thể thành thơ mà ta quen gọi là truyện Kiều). Trong tác phẩm ấy có đoạn mô tả những cách hành hình man rợ, có thể nói là man rợ nhất thế gian này. Sau khi Từ Hải đưa Kiều từ lầu Xanh về làm trại chủ phu nhân. Từ Hải để cho Kiều tư ý báo ân báo oán. Kiều cho nấu một nồi nhựa thông trộn vỏ gai, Sở Khanh bị lột trần truồng, hai người lính được cử ra. Một người tưới lên Sở Khanh một gáo nhựa thông còn người kia tưới một gáo nước lạnh, sau một thời gian thì Sở Khanh như con nhộng bỏng trong cái kén nhựa thông, Sở Khanh vẫn còn sống, hoàn toàn tỉnh táo để nhận biết sự thống khổ và đau đớn đến tận cùng. Sau nữa những người lính chạy lại gỡ những miếng nhụa thông trên ngưới Sở Khanh, tức thì một mảng thịt da cũng bị bóc theo. Tôi đọc qua một lần đã hơn hai mươi năm về trước, vậy mà giờ còn ám ảnh kinh hoàng, cố xóa khỏi bộ nhớ những hình ảnh mà câu văn mô tả nhưng không xóa nổi. Giờ đây viết về cái cách ẩm thực bọc bùn để nướng cá làm cho tôi liên tưởng đến việc hành hình Sở Khanh, liệu giữa cách ẩm thực này và kiểu hành hình ấy có liên can gì chăng? Liệu cái việc tàn khốc này có thể so sánh với nhau chăng?

Người Việt mình thường ngâm rượu rắn, bìm bịp, tằm, cắc kè, hải mã, … Những con vật sống bị nhét vào những thẩu thủy tinh để ngâm rượu, cái ác dường như thấy bình thường, hầu như mọi người lại thấy thích thú và thường uống rượu ngâm này, chẳng mấy ai thương xót những con vật tội nghiệp chết thảm kia. Rồi pín cọp, xạ hưu, bao tử nhím, cật, thận… tất cả những bộ phận của các con vật bị con người giết thảm để lấy ngâm rượu. Con người tin tưởng những bộ phận ấy sẽ giúp họ khỏe mạnh cường dương. Cái niềm tin ích kỷ, si mê và thiếu căn cứ khoa học đã tàn sát không biết bao nhiêu loài thú rừng.

Ở Việt Nam. Cách đây nhiều năm, có phong trào bò tùng xẻo. Người ta thui chín một con bò con rồi treo ở trước quán, thực khách muốn ăn chỗ nào và ăn bao  nhiêu thì chủ quán xẻo mà phục vụ. Một hình thức phô diễn quái đản và phản cảm, ấy vậy mà khắp nơi đều có bò tùng xẻo. Hiện nay thì hàng triệu tấn cá bị lóc thịt (fillet) để đông lạnh đem đi bán, cái cách ăn bò tùng xẻo và cách lóc cá để xuất khẩu sao giống hình phạt lăng trì, tùng xẻo suốt lịch sử mấy nghìn năm phong kiến. Sự đau đớn của những tội nhân bị xẻo thịt đến chết khó có ai có thể cảm được, vô cùng kinh hoàng và rùng rợn, cứ thử nghĩ xem, khi mình bị một vết cắt nhỏ là đã đau biết là bao, đằng này xẻo cho đến chết. Con cá nó cũng có hệ thần kinh, cũng có những giác quan nhận biết. Sự đau đớn của người bị tùng xẻo với sự đau của con cá lẽ nào khác nhau? Rồi những con tôm, cá, ốc, sò… nướng trên vỉa than hồng. Chúng là động vật, là hữu tình chúng sanh, chúng cũng tham sống sợ chết, chúng cũng biết đau, biết nóng như người, vậy mà nướng chúng trên lửa, sao giống những hình phạt của loài người như: bào lạc ( bắt tội nhân ôm cột đồng lửa), thiêu đốt trên giàn hỏa….Quả là vô số cách chế biến thức ăn, kiểu ẩm thực sao giống với những cực hình mà con người đối xứ với đồng loại.

Người Việt rất thích ăn lẫu, khi những cái lẫu sôi lên, người ta thảy vào đó những con cá sống, tôm sống… những con vật bất hạnh giãy dụa thống khổ trong cái lẫu sao giống những hình phạt ném tội nhân vào vạc dầu sôi hay vạc nước sôi. Người Việt thích ăn tiết canh, tự nhiên liên tưởng đến ma cà rổng hút máu người, tuy nhiên ma cà rồng là huyền thoại, là phim ảnh, còn việc ăn huyết, uống máu lại là việc thật. Con vật bị cắt cổ, thọc huyết để có máu làm tiết canh, liệu chúng có cam tâm tình nguyện chịu cắt tiết chăng?  Ăn trứng lộn, nghĩa là luộc chính bào thai chim, gà, vịt để ăn, có phải vì ăn huyết, ăn bào thai mà trong chuyện cổ có những loài quỷ chuyên hút máu, ăn bào thai, huyết thai…? Có nhiều người còn khoái ăn cá sống, mực sống… Họ bỏ con vật còn sống vào miệng mà nhai, con vật giãy giụa trong miệng mà họ thích thú… xem ra chuyện quỷ trong truyện cổ nhai xương người rau ráu còn thua xa.

Những nhà quyền quý giàu có, việc ẩm thực lại càng chú trọng hơn và mức độ tàn ác dã man cũng không kém, thậm chí có khi còn ghê gớm hơn. Sử sách thường nói chuyện ăn óc khỉ, bào thai, tinh tượng, trà trảm mã… Những món này gắn với tích Từ Hy chiêu đãi sứ thần liên quân tám nước ở Bắc Kinh. Gần đây ở Việt Nam người ta rỉ tai nhau món hùng chưởng – tay gấu. Con gấu sống bị treo lên, hai chân trước nó nướng trong lửa than cho chín, những đại gia và người giàu có ăn món này, họ tin rằng toàn bộ năng lượng và sức khỏe của con gấu dồn hết vào hai chi trước, khi ăn như vậy sẽ cường dương khỏe mạnh để ăn chơi hưởng thụ. Có lẽ không cần dài dòng thêm, cái cực hình mà con gấu phải chịu kia đau đớn thảm khốc biết dường nào, sự si mê tàn độc của con người không biết nói sao cho đủ. Cái sự tàn độc này thế nào rồi cũng sẽ đem lại quả báo mai sau. Liên quan đến món ăn tay gấu, ở Việt Nam con gấu còn phải chịu một cực hình khác là bị người ta nuôi nhốt để lấy mật gấu, cứ mỗi vài tháng họ lấy một lần, có những con gấu người ta để vết thương mở mà không đóng lại. Con gấu chịu đựng sự đau đớn như tra tấn cực hình. Có ai đó đã quay được một video và phát tán trên mạng xã hội, cảnh con gấu mẹ xé xác con gấu non vừa mới sanh ra. Con gấu mẹ chịu cực hình quá thống khổ, nó không muốn con của nó tiếp tục chịu cái cực hình này nên nó giết con nó. Con gấu tuy là động vật nhưng nó có tánh linh không khác con người, nó chịu sự thống khổ quá tàn nhẫn này, nó thương con của nó, thà nó giết con chứ không nỡ nhìn con nó chịu cái cực hình mà nó đang thọ. Cũng nhờ cái video này, những tổ chức đấu tranh cho vật quyền đã làm kiến nghị ( petition) yêu cầu chấm dứt việc nuôi gấu lấy mật, rất may mắn, chính phủ đã có phản hồi tích cực! Không biết tôi có đi quá đà khi liên tưởng giữa việc lấy mật gấu hay lấy những bộ phận khác  của con vật với việc mổ cướp nội tạng của tội nhân? Những băng nhóm tội phạm, những nhà tù của những chế độ độc tài toàn trị, những bác sĩ độc ác… đã và đang mổ cướp nội tạng của những tù nhân, những nạn nhân bất hạnh lọt vào tay chúng.

Người Pháp có món pate ngan rất nổi tiếng, đằng sau miếng pate đó là cả một địa ngục trần gian của loài ngan này. Những con ngan bị nhồi vào bụng hàng ký lô thức ăn mỗi ngày, nó chỉ được đứng và nằm, thức ăn đặc biệt làm cho lá gan của nó lớn gấp đội, gấp ba gan thường, khi đủ tháng họ sẽ giết ngan lấy lá gan để làm pate. Thực khách ăn khen ngon nhưng đâu biết rằng những con ngan đau đớn từ lúc sinh ra cho đến khi bị giết. Ngay nay, những trại gia cầm, gia súc là những địa ngục trần gian: gà, vịt, heo… đứng sát nhau, thức ăn đầy chất tăng trọng, chất kích thích, khi đủ tháng sẽ giết thịt. Con vật từ khi sanh ra đến khi giết không thấy ánh mặt trời, những con không đủ phẩm chất sẽ nghiền nát để làm thức ăn cho những con khác. Vòng đời của chúng xoay vần  trong địa ngục mà con người tạo ra. Những trại gia súc, những nhà tù của những chế độ độc tài toàn trị hay những thể chế khủng bố sao mà giống nhau chi lạ. Đó là địa ngục, ngục A tỳ, ngục Vô Gián ngay ở trần gian chứ đâu phải ở trong lòng đất.

Người ta thường nói "Oan oan tương báo” hoặc “Họa phúc đáo đầu”… Những cách ăn uống, chế biến thức ăn quá độc ác và tàn bạo này liệu có liên quan gì đến những cực hình mà con người áp dụng cho nhau? Liệu những oán hận chồng chất của hàng tỉ sinh linh có liên can gì đến chiến tranh, dịch bệnh chăng? Có một thiền sư Trung Hoa từng quán xét bát canh thịt và bảo rằng chiến tranh từ bát canh này mà ra. Cơn dịch Coronavirus đang hoành hành và không ai biết chắc khi nào sẽ hết. Loài người đã từng bị những cơn dịch kinh hoàng trong lịch sử, loài người đã và đang chứng kiến vô số những loại bệnh tật thống  khổ quái lạ, liệu việc ấy có dính dáng gì đến việc ăn uống và giết hại động vật tàn bạo kia? Liệu những lời Phật dạy về nhân quả báo ứng có mấy người nghe, tin và chịu hành?

Sự tàn độc tràn lan ở thế gian này, sự thống khổ có ở khắp mọi loài, mọi giới. Ngày và đêm không một phút giây ngừng nghỉ, vậy thì ngục vô gián là đây (không gián đoạn dù chỉ một sát na). Cơn dịch Coronavirus hiện đang hoành hành, liệu có liên can gì đến sự oán hận của những loài vật bị chết thảm kia? Liệu có là cái quả từ cái nhân độc ác của con người? Cho dù con virus Corona xuất phát từ phòng thí nghiệm Wuhan hay là từ động vật tự nhiên thì cũng là hậu quả mà con người phải gánh chịu, phải cộng nghiệp. Nhân quả không sai vạy, không thể nào tránh được nghiệp khi cái quả chín muồi. Kinh sách Phật nói, dù có trốn nơi nào trên mây, dưới đáy biển, trong hang núi nơi rùng rú… cũng không thể tránh được cái nghiệp! Đã tạo nghiệp thì nhất định phải trả khi cái quả chín muồi.

TIỂU LỤC THẦN PHONG
Ất Lăng thành, 07/2021

KỶ NIỆM NGÀY KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH GENÈVE: 20 THÁNG 7 NĂM 1954 - BỐI CẢNH, DIỄN TIẾN, NỘI DUNG VÀ HẬU QUẢ

ID: 215 POSTED_BY_ID:215

OPEN WEBPAGE

KỶ NIỆM NGÀY KÝ KẾT HIỆP ĐỊNH GENÈVE: 20 THÁNG 7 NĂM 1954 - BỐI CẢNH, DIỄN TIẾN, NỘI DUNG VÀ HẬU QUẢ
20/07/2021
Đỗ Kim Thêm

BỐI CẢNH

Ngày 20 tháng 7 năm 1954 là ngày ký kết Hiệp định Genève. Trong bối cảnh xung đột quốc tế và quốc gia, Hiệp định được hình thành để chia lãnh thổ Việt Nam thành hai miền Nam và Bắc, mở đầu cho cuộc di cư của non một triệu người từ Bắc vào Nam; ngược lại, có khoảng 130.000 quân Việt Minh tại miền Nam tập kết ra Bắc và 10.000 ở lại để lo xây dựng cơ sở ban đầu cho cuộc chiến sắp tới. Các biến chuyển trọng đại này đã tạo nên khúc quanh cho lịch sử Việt Nam hiện đại.

Sử gia Hà Nội ca ngợi rằng chiến thắng Điện Biên Phủ của Việt Minh trong ngày 7 tháng 5 năm 1954 là nguyên nhân chính buộc cho Pháp phải mở ra hội nghị ngay ngày hôm sau tại Genève.

Sự thật khác hẳn. Đó là một tình cờ trùng hợp ngẩu nhiên trong lịch sử. Hội nghị đã được triệu tập từ ngày 26 tháng 4 năm 1954, nghiã là trước khi Pháp bại trận. Theo kế hoạch đàm phán, ngày 8 tháng 5 năm 1954 mở đầu cho giai đoạn thứ hai để các Ngoại trưởng Liên Xô, Pháp, Anh, Mỹ và Trung Cộng thảo luận về các hậu quả của chiến tranh Cao Ly. Ngày Pháp đầu hàng tại Điện Biên Phủ cũng là ngày các ngoại trưởng tham dự giải quyết vấn đề Đông Dương và tất cả đều có các quan điểm dị biệt.

Việt Nam tham gia hội nghị, nhưng có hai phái đoàn, một phái đoàn làm đại diện cho chính phủ Quốc Gia Việt Nam của chế độ Bảo Đại, do Đặc sứ Nguyễn Quốc Định làm Trưởng đoàn, sau thay thế bởi Nguyễn Trung Vinh rồi Trần Văn Đỗ, một phái đoàn thứ hai làm đại diện cho Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà (VNDCCH) do Thủ tướng Phạm văn Đồng, thay mặt cho Việt Minh.

Kết quả Hiệp định Genève là một cách thu xếp quyền lợi của các cường quốc có ít nhiều quan hệ với Việt Nam và không phản ảnh thực tế chính trị và quân sự của Viêt Nam. Việt Minh chiến thắng trên chiến trường Điện Biên Phủ, nhưng tại bàn hội nghị Genève không chiếm ưu thế tuyệt đối mà chỉ tham gia để cùng tranh giành quyền lực.

Anh

Thái độ của Anh trong hội nghị là tránh đối đầu với Nga và Trung Quốc, không muốn phụ thuộc vào Mỹ và Pháp. Quan tâm chính của Anh là quyền lợi kinh tế của Khối Thịnh vượng Chung (Commonwealth of Nations), tìm cách tránh những bất lợi kinh tế cho các thuộc địa Hong Kong, Mã Lai và Singapore khi chiến tranh Việt Nam có thể lan rộng.

Liên Xô

Cho đến giữa thập niên 1950, Liên Xô không quan tâm đặc biệt đến Đông Dương, mà trọng điểm chiến lược là phát huy thanh thế tại Đông Âu và giải quyết các đe dọa của Mỹ và khối NATO, trong khi những vấn đề Berlin và Đức đang là sôi bỏng hơn tại châu Á.

Khi Trung Hoa đang chiếm ưu thế chính trị tại châu Á, thì vấn đề tương lai của Việt Nam cũng như phát triển chủ nghĩa Cộng sàn tại khu vực là ngoài tầm kiểm soát của Liên Xô.

Chính vì lý do này, sau khi Stalin chết, giới lãnh đạo mới là Chrustchow, Bulganin, Malenkow và Molotov bắt đầu xem Đông Dương là một cơ hội mới để tham dự hội nghị, để nhờ đó mà Liên Xô có thể tiếp xúc với phương Tây và ngăn trở mọi chủ trương của Liên minh Quân sự châu Âu.

Hoa Kỳ

Dù bắt đầu quan tâm đến sự ngăn chặn tham vọng bành trướng của phong trào Cộng sản Quốc tế, nhưng Mỹ tỏ ra cực kỳ dè dặt trong khi tham gia Hội nghị Genève, vì hội nghị còn kéo dài và đang lâm vào cảnh bế tắc.

Mỹ cho là, nếu Hội nghị còn tiếp diễn mà Trung Cộng can thiệp chính trị và Việt Minh còn tiếp tục thắng trận, thì đối sách của Mỹ phải là lập kế hoạch đóng quân tại Việt Nam. Quốc hội Mỹ đang chuẩn bị một dự luật cho phép Tổng Thống mang quân sang Việt Nam. Đó là trong trường hợp khẩn cấp, nếu Paris không có giải pháp nào cho khủng hoảng. Nhưng Hoa Kỳ vẫn không biết rõ chủ trương của Pháp sau khi bại trận. Tổng thống Eisenhower và Ngoại trưởng John Foster Dulles thấy là việc thống nhất hành động trong ngoại giao là cần thiết. Trước mắt, điểm quan trọng nhất mà Ngoại trưởng Dulles muốn chỉ là sao cho hội nghị thất bại.

Cuối cùng, Hoa Kỳ chọn một thái độ khôn ngoan hơn là không mang một sứ mệnh nào trong hội nghị và chờ xem kết quả.

Pháp

Khi Đệ nhị Thế chiến kết thúc, Pháp là một thành viên trong khối NATO, nên cũng phải có trách nhiệm trong vai trò mới này. Trong khi đó, dân chúng Pháp chống mãnh liệt về nỗ lực tân trang của Đức trong khuôn khổ mới. Cuối cùng, tháng 8 năm 1954, Quốc hội Pháp từ chối phê chuẩn Hiệp ước thành lập Liên minh Quân sự châu Âu, kết quả này không do Liên Xô tác động.
Sau đó, việc thành lập quân đội Đức hoàn toàn do Mỹ thoả thuận. Đức đưa quân đội hội nhập trong khuôn khổ của khối NATO cũng làm cho thái độ Pháp chống Đức cũng giảm dần.

Để giải quyết vấn đề Đông Dương, vai trò chính là Pháp trong hội nghị Genève. Trước đó, Pháp đã trải qua 19 chính phủ kế tiếp, 5 Cao ủy và 6 Tổng Tư lệnh chỉ huy Đông Dương, nhưng không tạo ra một đường lối nhất quán để chống Việt Minh hữu hiệu và chấm dứt cuộc chiến.

Thua Việt Minh về quân sự có nghĩa là Pháp không thể tái chiếm Đông Dương, uy tín Pháp ở trong nước lẫn quốc tế không còn, trong khi dân chúng Pháp phản đối chính giới kịch liệt và nội bộ các chính đảng chia rẽ trầm trọng. Tình hình phân hoá làm cho Pháp muốn giải quyết trước mắt vấn đề quân sự và sau đó là chính trị. Thực tế không đơn giản vì Pháp có hai khó khăn chính.

Một mặt, Pháp phải giải quyết vấn đề với chính phủ Quốc Gia Việt Nam. Trước đó, ngày 4 tháng 6 năm 1954, Cựu Hoàng Bảo Đại và Tổng Thống Pháp Vincent Auriol đã ký Hiệp định Elysée công nhận nền độc lập và chủ quyền của Việt Nam.

Trên cơ sở Hiệp định Elysée, hai thủ tướng Joseph Laniel và Bửu Lộc ký kết Hiệp định Matignon, nội dung là liên kết giữa hai nước trong chi tiết. Điểm tương thuận quan trọng là Việt Nam gia nhập khối các quốc gia liên kết với Pháp. Về mặt công pháp quốc tế, hai thỏa ước này, dù riêng rẽ, đã bổ khuyết và kiện toàn cho nhau.

Ngày 12 tháng 7, nội các của Thủ tướng Laniel sụp đổ, nội các mới của Pierre Mandes-France thành hình. Ngay khi nhậm chức vào ngày 18 tháng 6, Tân Thủ tướng Mendès-France tuyên bố sẽ từ chức nếu trong vòng một tháng không đạt được thoả thuận ngừng bắn ở Đông Dương. Dù chưa được Quốc Hội Pháp thông qua, nhưng Mandès-France hứa tiếp tục tôn trọng hiệp định Elysée. Ngoài ra, Bidault, Ngoại trưởng Pháp, long trọng tuyên hứa với Bảo Đại là sẽ không có giải pháp chia đôi lãnh thổ.

Mặt khác, vấn đề chính trị và quyền lợi kinh tế của Pháp phải được giải quyết trong khuôn khổ ba xứ Đông Dương, nghĩa là có liên hệ đến Cambodia và Lào.

Về sau, do áp lực chính trị nặng nề, Mandes-France chủ trương khác với Laniel là muốn Pháp rút ra khỏi chiến trường Việt Nam trong danh dự, đồng thuận cho việc phân chia lãnh thổ Việt Nam, đồng thời duy trì những lợi ích kinh tế và văn hoá trong khu vực Đông Dương. Tất cả các triển vọng đều tùy thuộc vào giải pháp ngoại giao.

Trung Cộng

Đối với Trung Quốc, đây là lần đầu tiên tham gia vào một sinh hoạt quốc tế với mục tiêu phô trương thanh thế, Ngoại Trưởng Chu Ân Lai làm Trưởng đoàn gồm một lực luợng hùng hầu gần 200 nhân viên tháp tùng.

Sau khi chiếm Hoa Lục, Trung Cộng muốn chứng tỏ là không có tham vọng bành trướng đối với Ấn Độ, Nam Dương và các nước không liên kết. Sau thời gian nội chiến, Trung Cộng hy vọng là đất nuớc sẽ ổn định về ngoại giao và nội trị, nhưng cũng cảm thấy Quốc Dân Đảng, một Đồng minh của Mỹ, đang là một mối đe doạ tiềm tàng khi chủ trương Quang phục Lục địa vẫn còn được tuyên truyền mạnh mẽ tại Đài Loan. Một thực tế khác là Trung Cộng phải hỗ trợ chính trị cho Nga vì cần Nga viện trợ kinh tế.

Chu Ân Lai quan tâm nhất là ngăn trở Mỹ can thiệp làm cho Việt Nam quá mạnh và khu vực Đông Nam Á bị phân hoá trầm trọng. Dù chủ trương chia cắt Việt Nam, nhưng Chu Ân Lai chống việc ngoại quốc đóng quân. Khi Miền Bắc, dù theo Cộng Sản, không bị các nước Cộng Sản can thiệp, thì miền Nam, dù theo Mỹ, không thể để cho quân Mỹ chiếm đóng.

Dù muốn thực hiện chủ trương ôn hoà, nhưng cuối cùng, Chu Ân Lai phải chọn một quyết định quan trọng do Nga đề xuất là đồng ý tách rời vấn đề Đông Dương thành hai đề tài thảo luận riêng biệt: quân sự và chánh trị.

Sau khi Pháp công nhận Quốc gia Việt Nam là một nước độc lập và có chủ quyền, Chu Ân Lai tuyên bố thừa nhận có hai chính phủ tại Việt Nam và giải pháp chính trị sẽ do hai chính phủ trực tiếp thương thảo. Nhưng thành công lớn nhất của Chu Ân Lai là áp lực trực tiếp với Hồ Chí Minh tại Liễu Châu, tỉnh Quảng Tây, phải chấp nhận những thoả thuận về chính trị tại Genève.

Việt Minh

Chiến thắng Điện Biên Phủ giúp cho Việt Minh tự tin hơn và tìm cách nâng đỡ nhóm Cộng sản Pathet Lào và Khmer Issarak để được quốc tế công nhận. Thanh thế lên cao khi áp dụng chiến thuật cố hữu vừa đánh vừa đàm, nay Việt Minh bắt đầu lo chuyển sang vận động quần chúng cho tổng tuyển cử sắp tới.

Thái độ của phái đoàn Việt Minh trong hội nghị là bất nhất. Lúc đầu, chối bỏ việc xâm nhập Lào và Cambodia, do Chu Ân Lai tạo áp lực nặng nề, Việt Minh phải công nhận sự hiện diện của lực lượng này trong thực tế và hứa là sẽ rút.

Trong suối thời gian hội nghị, Việt Minh chứng tỏ là trung thành theo những chỉ thị của Mạc Tư Khoa và Bắc Kinh vì không có phương sách ngoại giao độc lập nào nổi bật.

Quốc Gia Việt Nam

Bên cạnh các phái đoàn của Lào và Cambodia, Quốc Gia Việt Nam tham gia với tư cách một chính phủ quốc gia độc lập trong Liên hiệp Pháp và không ở vào một vị thế thuận lợi để bảo vệ lập trường theo hai thỏa ước Elysée và Matignon.

Lúc đầu, Bảo Đại đòi hỏi Pháp phải tôn trọng sự thống nhất lãnh thổ của Việt Nam. Do Bảo Đại tin vào lời hứa của Pháp là Việt Nam sẽ không bao giờ chia cắt, đó là điều kiện mà Bảo Đại chấp nhận để cử phái đoàn của Quốc Gia Việt Nam tham dự hội nghị. Pháp đã nhượng bộ.

Ngay từ buổi đầu, Trưởng đoàn Nguyễn Quốc Định đòi hỏi là không công nhận sự hiện diện của phái đoàn Việt Minh. Khi Pháp gặp nhiều khó khăn để thuyết phục Bảo Đại, phải nhờ phái đoàn Mỹ làm trung gian để lo tách rời giải pháp chánh trị ra khỏi quân sự được kết quả. Với giải pháp quân sự thuần túy, Pháp có thể thỏa hiệp được.

Hai thỏa ước mà Pháp ký kết với Quốc Gia Việt Nam không gây được tiếng vang trên chính giới quốc tế, vì lý do là Pháp thay đổi thái độ và Mỹ không quan tâm ủng hộ. Về sau, không còn quốc gia nào đặt ra vấn đề hiệu lực pháp lý của hai thỏa ước này để thảo luận.

DIỄN TIẾN

Tất cả diễn biến trong suốt thời gian hội nghị không theo một nguyên tắc hay trình tự rõ rệt nào, vì Liên Xô và Trung Quốc chủ động toàn bộ trong những khóa họp chính thức hay mật đàm.

Dù không có kinh nghiệm về các vấn đề quốc tế, nhưng khi tham gia tìm kiếm hòa bình cho Đông Dương, mục tiêu của Trung Quốc là phô trương thanh thế, nên không nhất thiết hậu thuẫn toàn diện cho Việt Minh. Khi Việt Minh kiên quyết đòi kiểm soát Cambodia và Lào, chủ trương này là trái với quan điểm của Trung Quốc.

Trong các cuộc mật đàm với Mendès-France ở Tòa đại sứ Pháp ở Bern, Thụy Sĩ, Chu Ân Lai tỏ ra là một chính khách quốc tế tuân thủ sinh hoạt ngoại giao, không cổ vũ cho đường lối đấu tranh cách mạng sắt máu, áp lực mạnh cho Việt Minh phải chấm dứt can thiệp vào nội tình ở Cambodia và Lào, phải chấp nhận giải pháp tiên quyết là đình chiến và chính trị sẽ hậu xét.
Sau đó, vào cuối tháng Sáu, Chu Ân Lai thăm Ấn Độ và Miến Điện để trình bày về kết qủa sơ khởi của hội nghị đồng thời quan điểm sống chung hòa bình. Hai nước này đang không công nhận chính phủ VNDCCH.

Nhằm thuyết phục Việt Minh chấp nhận lập trường của các nước đang thương nghị, từ ngày 3 đến 5 tháng Bảy, Chu Ân Lai trở lại Liễu Châu, tỉnh Quảng Tây, gặp Hồ Chí Minh và Võ Nguyên Giáp. Khi Võ Nguyên Giáp thuyết trình về thắng lợi quân sự và nêu ra kế hoạch chôn giấu võ khí, lưu 10.000 cán bộ ở miền Nam sau khi đình chiến, Chu Ân Lai tỏ ra không quan tâm khiá cạnh quân sự, mà chỉ đề cập các tương thuận chính trị đạt được tại Genève.

Theo hồi ký của Võ Nguyên Giáp, Hồ Chí Minh bị áp lực của Chu Ân Lai quá nặng nề, nên đành phải nhượng bộ. Thái độ này làm cho Võ Nguyên Giáp phải ngỡ ngàng về tình hữu hảo hai nước.

Các tư liệu của nhiều tác giả xác nhận một sự thật khác: vĩ tuyến 17 được lựa chọn chỉ xảy ra về sau, đúng vào ngày 20  tháng 7 ở biệt thự tạm trú của Trưởng phái đoàn Nga Vyacheslav Molotov, trong sự hiện diện của Mendès-France, Anthony Eden, Chu Ân Lai và Phạm Văn Đồng.

Khi Phạm Văn Đồng không thể tự quyền quyết định mà phải nhượng bộ, cuộc mặc cả trở nên gay go hơn. Nội dung tranh cãi là từ vĩ tuyến 13 chuyển lên vĩ tuyến 16, trong khi Mendès-France vẫn kiên quyết giữ vĩ tuyến 18. Cuối cùng, Molotov đề xuất vĩ tuyến 17 và đã được tất cả đồng thuận.

Giải pháp chính trị cũng không phải là tài năng sáng tạo của Việt Minh, mà là được tất cả phái đoàn tham gia ngả giá sau đó. Mendès-France đề nghị là không cần ấn định thời hạn cho cuộc tổng tuyển cử. Phạm Văn Đồng lúc đầu đề nghị sáu tháng, sau sửa lại thành một năm và có thể là mười tám tháng. Cuối cùng, Molotov đề nghị hai năm và được đa số hiện diện chấp thuận.

Nội dung

Hiệp định Genève là một ký kết giữa Henri Delteil, Thiếu tướng, thay mặt Tổng Tư lệnh Quân đội Liên Hiệp Pháp ở Đông Dương và Tạ Quang Bửu, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Đại diện các nước khác tham gia đàm phán không ký vào bản hiệp định. Bản văn gồm 47 điều, nội dung chính là đình chỉ chiến sự, nhưng đất nước bị chia đôi, vĩ tuyến 17 trở thành ranh giới giữa hai miền Nam Bắc, dân chúng được tùy nghi lựa chọn miền cư ngụ.

Về chi tiết, Hiệp ước đình chiến tiên liệu việc trao đổi các lực lương vũ trang. Việt Minh rút các đơn vị về miền Bắc trên vĩ tuyến 17, trong khi các lực lượng của Pháp ra khỏi miền Bắc. Cho đến khi nào có cuộc tổng tuyển cử cho Việt Nam, hai bên được quyền cai trị trong lãnh thổ của mình và vĩ tuyến 17 là một vùng phi quân sự được hai bên tôn trọng. Cả hai bên bị cấm mở rộng các tiềm năng quân sự hay tham gia các liên minh quân sự. Một Uỷ ban Quốc tế về Kiểm soát Đình chiến được thành lập để theo dõi việc thi hành gồm có đại diện các nước Ba Lan, Canada và Ấn Độ

Trong cuộc họp ngày 21 tháng 7 năm 1954, các phái đoàn “thông qua” bản văn “Tuyên bố cuối cùng của Hội nghị Genève 1954 về vấn đề lập lại hòa bình ở Đông Dương“.

Theo nội dung, đây là lời tuyên bố dự kiến một giải pháp chính trị cho tương lai của Việt Nam. Điểm đặc biệt là không phái đoàn nào có cam kết và ký tên trong lời tuyên bố, nên không có hiệu lực ràng buộc về công pháp quốc tế.

Bản văn gồm 13 điều, mà điều 7 là quan trọng nhất mang nội dung chính là  „Cuộc tổng tuyển cử sẽ tổ chức vào tháng 7 năm 1956 dưới sự kiểm soát của một Ủy Ban Quốc tế … Kể từ ngày 20  tháng 7 năm 1955, những giới chức có thẩm quyền trong hai vùng sẽ gặp gỡ để thương lượng vấn đề tổng tuyển cử.“  Ủy hội Quốc tế Kiểm soát Đình chiến được thành lập với đại diện của Ấn Độ làm chủ tịch, Gia Nã Đại và Ba Lan làm hội viên để giám sát.

Lập trường của Quốc Gia Việt Nam là không chấp nhận tham gia bản tuyên ngôn này và đã ra một bản tuyên ngôn riêng xác nhận sự tôn trọng hòa bình của mình, nhưng đòi hỏi tổng tuyển cử phải do Liên Hiệp Quốc giám sát.
Hoa Kỳ cũng bầy tỏ thái độ trung lập và tuyên hứa là sẽ cứu xét cẩn trọng nếu có sự vi phạm thỏa hiệp đình chiến.

Hậu quả

Ai thắng ai thua là một vấn đề gây nhiều tranh cải sau khi ký kết Hiệp định và là nguyên nhân chính cho việc xung đột vũ trang của hai miền.
Nhìn chung, Việt Minh cho rằng Pháp không thể đạt được trên bàn hội nghị Genève những gì mà Pháp không giành được trên chiến trường Điện Biên Phủ.

Sử sách Hà Nội ca ngợi thành quả đấu tranh của Việt Minh là “nêu cao được tinh thần độc lập, tự chủ trong đàm phán, kiên trì mục tiêu chiến lược; đánh giá chính xác tình hình, tìm ra đối sách phù hợp. Nhờ phát huy tối đa nội lực, mà Việt Minh kết hợp chặt chẽ đấu tranh quân sự, chính trị và ngoại giao.“ 
Đâu là sự thật?

Nhìn trong toàn cảnh mà các sử liệu và hồi ký về sau nêu rõ một sự thật khác: Võ Nguyên Giáp và Mao Trạch Đông thắng Pháp ở Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh thua Trung Quốc ở Liễu Châu và Phạm Văn Đồng thua các Cường quốc ở Genève.

Tiếp theo chiến thắng huy hoàng Điện Biên Phủ, câu hỏi tự nhiên là tại sao Việt Minh không tiến lên giành thắng lợi hoàn toàn trên tinh thần tiến công cách mạng mà phải đàm phán?

Các cán bộ Tuyên giáo của Việt Minh về sau lập luận: “Đó là một nhận định sáng suốt và thực tế. Những thắng lợi tạo ra chưa có tính chất chiến lược, không thể đàm phán song phương khi vấn đề đã quốc tế hóa và phải tìm điểm dừng cần thiết trong phạm vi quân sự.“

Trong bóng hậu trường đàm phán có các sự thật khác mà hồi ký của Khrushchev hé lộ một phần trong chi tiết. Khrushchev kể lại nội dung trao đổi giữa Chu Ân Lai với Hồ Chí Minh. Về diễn tiến trận Điện Biên Phủ, Hồ Chí Minh cho biết tình hình chiến sự là tuyệt vọng, nếu không ngừng bắn sớm, Việt Minh không thể chống Pháp trong lâu dài. Trước nguy cơ này, Viêt Minh, khi cùng đường, có thể tháo chạy qua biên giới tìm nơi trú ẩn và xin Trung Quốc tiến quân sang Việt Nam, như đã làm ở Triều Tiên.

Ý kiến của Nga cũng quan trọng không kém Trung Quốc. Khi khả năng tác chiến của Việt Minh kiệt quệ, Hồ Chí Minh lo sợ nếu Mỹ sẽ can thiệp, tình hình sẽ trầm trọng hơn; chủ trương ôn hòa của Nga Xô khiến cho Việt Minh lo ngại. Nếu không tuân thủ, viện trợ cả hai sẽ không còn như trước, triển vọng chung là bi quan hơn.

Chu Ân Lai không chấp nhận yêu cầu này vì không muốn đánh Pháp thay cho Việt Mnh, tổn thất nặng nề ở Triều Tiên là kinh nghiệm thương đau mà Trung Quốc phải tránh trong lúc cần phô trương thanh thế hiếu hoà để xây dựng đất nước. Nhưng thực tế, Chu Ân Lai không trả lời dứt khoát. Thái độ lập lờ đồng loã là khích lệ cho Việt Minh hăng hái hơn.

Ngược lại, theo một tài liệu gần đây  của các sử gia Trung Quốc, Quân đội Trung Quốc có mặt tại Bắc Việt ngay từ đầu cuộc  chiến chống Pháp. Sau tháng 4 năm 1950, Vi Quốc Thanh cùng Trần Canh chỉ huy Nhóm Cố vấn quân sự đã có khoảng 281 sĩ quan tham gia. Hỗ trợ quân sự cho Bắc Việt thay đổi từ 3 sư đoàn năm 1950 lên đến 7 sư đoàn năm 1952. Số người Trung Quốc làm việc tại Bắc Việt là khoảng 15.000 người.

Từ 1950-1956, Trung Cộng đã trang bị cho Hà Nội 5 sư đoàn bộ binh, 1 sư đoàn pháo binh, 1 sư đoàn phòng không và 1 trung đoàn bảo an.

Khi tổng kết  cuộc chiến Việt Nam, Trung Quóc cho là đã cung cấp 155 ngàn khẩu súng, 58 triệu viên đạn, 4630 khẩu pháo, 108 triệu đạn pháo, 840 ngàn quả lựu đạn, 1200 xe tải, 1 triệu 4 quân phục, 14 ngàn tấn lương thực và 26 ngàn tấn nhiên liệu. Tổng số hàng hóa, nguyên liệu, thuốc men và nhiên liệu trị giá 43,2 tỷ Mỹ Kim.

Dù các số liệu  và nguồn tin khác nhau khó kiểm chứng, nhưng Bằc Kinh cho biết một sự thật: nếu không có Trung Quốc trực tiếp chiến đấu và viện trợ súng đạn, chiến thắng Điện Biện Phủ không thể xảy ra, cũng có nghĩa là, Điện Biên Phủ là một phần chiến thắng của Trung Cộng.

Sau này, theo một tự sự của Lê Duẩn, không phải Chu Ân Lai điều động mà chính Mao Trạch Đông trực tiếp áp lực cho Hồ Chí Minh phải ký kết Hiệp định Genève, vì không còn có thể tiếp tục quân viện cho Việt Minh trong lâu dài.

Tóm lại, do áp lực nặng nề của cường quốc tham gia, Việt Minh đồng thuận các yêu sách và ký kết hiệp định Genève.

Trong khi nguyện vọng chính của Việt Minh là độc lập dân tộc cho Việt Nam, Lào và Cambodia. Việt Minh không đạt được toàn vẹn nguyện vọng này, nhưng kiểm soát được miền Bắc. Với sự hợp tác của Pathet Lào, Việt Minh cũng chiếm một phần lãnh thổ của Lào. Nếu so với yêu sách nguyên thủy, trong mọi trường hợp, Việt Minh đã đạt được thắng lợi.

Trong khi Pháp đã hứa trao trả độc lập cho chính phủ Bảo Đại trong vòng hai năm, và sau đó lại quyết định phân chia lãnh thổ tạo nên hai chính phủ riêng biệt: VNDCCH tại miền Bắc và VNCH tại miền Nam. Việt Minh đồng ý là việc tranh giành quyền lực bằng đấu tranh chính trị, sẽ không còn bằng quân sự và lạc quan là sẽ thắng trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới.

Khi Thủ tướng Phạm văn Đồng thua tại Hội nghị Genève, đó là lý do giải thích tại sao Hà Nội đã không phổ biến những diễn biến chi tiết cho dân chúng biết và chỉ nêu lên hai điểm quan trọng nhất: Với chiến thắng Điện Biên Phủ, Việt Nam là một dân tộc anh hùng thắng chủ nghĩa thực dân Pháp; thành quả của hội nghị là kiểm soát được một nửa lãnh thổ, đó là một thắng lợi lớn trong lịch sử.

Thành công về mặt tuyên truyền cho thế giới, vị thế VNDCCH được nâng cao. Sau Hiệp định Genève, Bắc Việt mở rộng phạm vi bang giao trong các nước XHCN và nhiều nước Á, Phi, Mỹ La tinh, có tiếng nói trong nhiều tổ chức quốc tế.

Riêng đối với Pháp, Pháp đã đạt mục tiêu trong việc tách rời giải pháp ngưng bắn ra khỏi chánh trị. Pháp rút quân, loại Việt Minh và phe Cộng Sản Cambodia, Lào ra khỏi những quốc gia này. Giải pháp này Pháp được Nga và Trung Cộng ủng hộ.

Theo dõi hội nghị trong suốt thời gian, Mỹ chỉ đóng vai trò Quan sát viên. Ngoại trưởng Dulles rời bỏ hội nghị sớm nhất cũng đồng nghĩa là không chịu trực tiếp thương thuyết với Trung Hoa, tuyên bố trước báo chí là chỉ gặp Chu Ân Lai trong trường hợp duy nhất là trong tai nạn giao thông.

Sau khi ký kết Hiệp định, tình hình thay đổi buộc Tổng thống Eisenhower và Ngoại trưởng Dulles phải chuyển huớng triệt để trong chính sách. Kết hợp với chính phủ Anh, Ngoại trưởng Dulles đề ra một chương trình là phải giới hạn các thiệt hại có thể sẽ xảy ra.

Hai mục tiêu chung trước mắt là Phong trào giải thể chế độ thực dân phải tiếp tục tiến hành, Pháp phải vĩnh viễn rút quân ra khỏi Đông Dương và trao trả độc lập cho Lào, Cambodia và Việt nam; thực tế có nghĩa là, cô lập Việt Minh tại miền Bắc, trong khi Lào, Cambodia và Nam Việt Nam được hoàn toàn độc lập.

Khi theo đuổi chính sách này, Mỹ đóng vai trò thay thế cho Pháp và bảo vệ an ninh cho Đông Dương, sẽ gắn bó với định mệnh của Việt Nam và là tiền đề làm cho Mỹ trực tiếp can thiệp vào cuộc chiến Việt Nam về sau.

***

HÌNH: Lễ ký kết Hiệp định Genève, nguồn ảnh @ Internet

PHÁP CẤM NGHIỀN ‘SỐNG’ VÀ HƠI NGẠT GIẾT GÀ TRỐNG CON

ID: 214 POSTED_BY_ID:214

OPEN WEBPAGE

PHÁP CẤM NGHIỀN ‘SỐNG’ VÀ HƠI NGẠT GIẾT GÀ TRỐNG CON
July 19, 2021

PARIS, Pháp (NV) – Trong kỹ nghệ sản xuất trứng, gà trống là vô dụng, còn nuôi ngày ngày nào là tốn kém thêm ngày đó. Do đó, phải giết hết các gà trống con và phương pháp huỷ diệt là bỏ vào máy nghiền “sống” các chú gà hoặc bỏ vào lò hơi ngạt.

Mỗi năm, tại Pháp có khoảng 50 triệu gà con bị giết bằng những phương pháp hủy diệt kể trên, theo lời ông Julien Denormandie, bộ trưởng Nông Nghiệp Pháp, hôm Chủ Nhật, 18 Tháng Bảy, khi trả lời báo chí, Reuters loan tin.

Toàn thế giới, ước tính mỗi năm có khoảng 7 tỷ gà trống con bị hủy diệt trong kỹ nghệ sản xuất trứng.

Cũng theo vị bộ trưởng, vào năm 2022 tới, nước Pháp sẽ cấm việc thực hành các phương pháp hủy diệt gà trống con như trên, hành động mà giới bảo vệ súc vật lên án dã man vô nhân đạo, và đồng thời, thúc giục các quốc gia trong khối Liên Âu cùng thi hành.

“Pháp là quốc gia đầu tiên, cùng với Đức, trên thế giới chấm dứt hành động dã man ‘nghiền sống’ và dùng ‘hơi ngạt’ giết gà trống con,” ông Denormandie tuyên bố.

Hai quốc gia nêu trên sẽ tìm cách thuyết phục thành viên trong khối Liên Âu ra luật cấm việc sử dụng các biện pháp dã man này.

Kể từ năm 2022, các trại gà Pháp sẽ dùng máy móc để lựa ra giới tính của trứng trước khi đưa vào lồng ấp.

“Mọi tiến trình chuyển đổi cách hoạt động trong kỹ nghệ sản xuất trứng đang theo trình tự, trong tam cá nguyệt đầu tiên năm 2022, ba phần tư trang trại ấp trứng sẽ được trang bị các máy móc lựa chọn giới tính trứng,” lời vị bộ trưởng Nông Nghiệp Pháp.

Luật cấm giết gà trống con này làm tăng chi phí 1 xu/1 Euro cho một hộp sáu trứng.

Pháp lập ngân khoản 10 triệu Euro để tài trợ cho các chủ trại ấp trứng. (MPL) [kn]

KHI TÔI NÓI TÔI LÀ MỘT PHẬT TỬ

ID: 213 POSTED_BY_ID:213

OPEN WEBPAGE

KHI TÔI NÓI TÔI LÀ MỘT PHẬT TỬ
17/07/2021
Giáo sư Richard Gombrich- Tiểu Lục Thần Phong soạn dịch

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, đấy không có nghĩa là tôi thanh khiết hay tử tế hơn những người khác, mà đấy có nghĩa là tôi có quá nhiều sự mê muội vô minh và sự ô nhiễm (tinh thần) cần phải tẩy bỏ đi. Tôi cần trí huệ của Phật đà.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, nó không có nghĩa là tôi khôn ngoan hơn những người khác mà có nghĩa là tôi bị sai xử quá nhiều của sự kiêu ngạo. Tôi cần phải học sự khiêm tốn và làm tăng trưởng cái quan điểm rộng mở hơn.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, cũng không có nghĩa là tôi tốt hơn hay tệ hơn người khác, nhưng tôi hiểu rằng tất cả chúng sanh bình đẳng với nhau.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, tôi biết rằng tôi chỉ yêu thích những ai vừa ý mình, trong khi đức Phật yêu thương cả những người không thích mình, chỉ dẫn họ đầy đủ khôn ngoan và từ bi. Đấy là lý do tại sao tôi chọn con đường đi theo những lời dạy của đức Phật.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, nó không phải là mục đích nhận những cái mà tôi thích quan tâm, mà đấy là buông bỏ sự bám víu dính mắc vào những thèm khát của thế gian.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, không có nghĩa là tôi theo đuổi đời sống suôn sẻ, mà là chấp nhận sự vô thường và điềm tĩnh, tự tin như một ông vua đối mặt với những sự đối nghịch bất lợi.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, tôi không có ý định tác động đến kẻ khác để tự tư tự lợi cho bản thân, mà là sử dụng trí huệ khôn ngoan để làm lợi ích cho mình cũng như cho người, đồng thời cảm thông với tất cả hữu tình chúng sanh.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, không có nghĩa là tôi lánh đời ly khỏi thế gian theo đuổi sự hư vô, mà là tôi biết sống mỗi ngày với giáo pháp, sống với hiện tại và thực hành giáo pháp.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, điều ấy không có nghĩa là cuộc đời tôi sẽ không còn những thất bại nữa, với giáo pháp thì những thất bại sẽ chuyển hóa thành nguyên nhân cho sự trưởng thành của tôi.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, trái tim tôi được chứa đầy lòng biết ơn vô hạn. Tôi nghĩ tôi vốn được sinh ra với tư cách một con người, có đầy đủ cơ hội để thực hành giáo pháp trong đời này, có nhiều cơ hội gặp được những vị thầy thông thái và nghe những lời dạy của đức Phật. Tôi xúc động sâu xa với nghiệp ái lực khó tin này.

Khi tôi nói tôi là một Phật tử, không có nghĩa là thượng đế ở bên ngoài tôi, mà là tôi tìm thấy Phật tánh trong trái tim tôi.

PHỤ LỤC:

Giáo sư Richard Gombrich sinh ngày 17/7/1937 tại London, nước Anh. Ông là giáo sư dạy tiếng Sankrit ở đại học Oxford từ 1976-2004. Ông cũng là người sáng lập và là chủ tịch của trung tâm nghiên cứu Phật học ở đại học Oxford “ Oxford centre of Buddhist studies”, là cựu chủ tịch hội văn bản kinh điển Pali ( 1994-2002). Ông là tổng biên tập của “ Clay Sankrit Libary”. Giáo sư Richard Gombrich là một người uyên bác, thông tuệ Phật pháp, là một nhà ngôn ngữ chuyên môn về tiếng Pali và Sankrit. Ông viết rất nhiều sách về Phật giáo nguyên thủy và Phật giáo Theravada. Ông lấy bằng B.A. tại đại học Oxford năm 1961, và năm 1970 lấy tiếp bằng Dphil. Năm 1963 thì nah65n bằng M.A, tại đại học Harvard. Một vài tác phẩm tiêu biểu của ông:

1. How Buddhism Began – 1996
2.What The Buddha taught – 1959
3.Buddhism Transformed – 1988
4.Theravada Buddhism: A Social History From Ancient Benares To Modern Colombo - 1988
5.Buddhist Precept and Practice – 1995
6. What The Buddha Thought – 2009
7. Complete SanKrit A Teach Yourself Guide – 2011
…

Giáo sư Richard Gombrich là một nhà Phật học, một nhà nghiên cứu ngôn ngữ Pali, Sankrit tài ba. Ông đã dành hơn bốn mươi năm để nghiên cứu, giảng dạy và thực hành Phật giáo. Có thể nói ông là một Phật tử lớn, một học giả nghiên cứu Phật học lớn của thời đại hôm nay, đặc biệt là nghiên cứu ngôn ngữ cổ: Pali và Sankrit, đây cũng là hai ngôn ngữ chính của kinh điển Phật giáo. Ngày 17.7/2021 này, giáo sư sẽ tròn tám mươi tư tuổi. Tôi xin dịch bài viết này của ông để tặng quý bạn đọc hữu duyên, mong tất cả an lạc và cũng thầm kính chúc giáo sư khỏe mạnh, an lạc và minh mẫn.

TIỂU LỤC THẦN PHONG
Biên soạn và dịch
Ất Lăng thành, 07/2021

TÂY TẠNG : DƯỚI GỌNG KỀM NGÀY CÀNG CHẶT CỦA BẮC KINH

ID: 212 POSTED_BY_ID:212

TÂY TẠNG : DƯỚI GỌNG KỀM NGÀY CÀNG CHẶT CỦA BẮC KINH
Đăng ngày: 16/07/2021 - 10:02
Minh Anh

Trong một báo cáo được công bố gần đây, tổ chức Human Rights Watch (HRW) cho biết « quan chức Trung Quốc xem các tu sĩ Tây Tạng như là những nhà ly khai tiềm tàng ». Tổ chức phi chính phủ tố cáo Bắc Kinh tuyên những án tù nặng nhắm vào bốn tu sĩ và có những chính sách trấn áp mỗi lúc nặng nề tại Tây Tạng.

Trả lời phỏng vấn ban tiếng Pháp, nhà dân tộc học Katia Buffetrille, chuyên nghiên cứu về Tây Tạng Viện Nghiên Cứu Ứng Dụng Cấp Cao (EPHE) nhận định rằng « ở Tây Tạng, ngày càng có nhiều hạn chế và trên mọi lĩnh vực ». RFI Tiếng Việt xin giới thiệu.
**********

RFI : Trong bản báo cáo, Human Rights Watch tố cáo những án tù nhắm vào bốn tu sĩ của tu viện Tengdro, chỉ vì một lỗi duy nhất là đã gởi tin nhắn hay gởi quà tặng ra nước ngoài. Bà nghĩ rằng đây là những bản án ngoại lệ và chưa từng thấy ?

Katia Buffetrille : Tu viện Tengdro nằm ở vùng tự trị Tây Tạng, không xa mấy với biên giới Nepal. Một tu sĩ của tu viện này đã bỏ quên chiếc điện thoại tại một nhà hàng ở Lhassa trong một chuyến đi đến đấy, cảnh sát đã kiểm tra nội dung sau khi chủ nhà hàng giao nộp lại chiếc điện thoại này.

Khi biết vị tu sĩ đó đã gởi tiền sang Nepal nhằm giúp đỡ các đồng hương tị nạn sau trận động đất năm 2015, cảnh sát vùng Lhassa đã tiến hành khám xét tu viện và tất cả các ngôi nhà trong làng mà một thành viên của làng này từng ở trong tu viện. Nhiều tu sĩ đã bị bắt và một người trong số họ đã tự tử. Bốn tu sĩ lần lượt lãnh các án 20, 19, 17 và 5 năm tù vì đã trao đổi thư nhắn với người Tây Tạng tị nạn, hay gởi tiền để hỗ trợ xây chùa, hoặc để có được bài viết về đức Đạt Lai Lạt Ma.

Những bản án này cực kỳ nghiêm khắc, nhưng rủi thay trước đây cũng đã có vài chuyện như vậy. Vào năm 2008, Wangdu, một thanh niên Tây Tạng từng làm việc cho một tổ chức phi chính phủ, đã bị kết án tù chung thân vì đã gởi ra nước ngoài những thông tin về tình hình Tây Tạng. Trong một vụ việc khác, Dorje Tashi, một doanh nhân giầu có ở Lhassa, cũng lãnh một đòn trừng phạt tương tự năm 2010 vì đã gởi tiền cho đức Đạt Lai Lạt Ma.

Theo một tờ báo Tây Tạng tị nạn, chính quyền địa phương cấm cư dân ở Lhassa liên lạc với người thân của họ sống ở nước ngoài. Những biện pháp hạn chế này ngày càng nhiều và trong mọi lĩnh vực. Giới chức địa phương lo sợ bị quy tội là không « giữ gìn sự ổn định » đến mức họ ban hành nhiều luật lệ mới ngày càng trấn áp.

PHẲI CHĂNG CHÍNH PHỦ TRUNG QUỐC MẶC NHIÊN XEM NHỮNG NGƯỜI TU HÀNH TÂY TẠNG NHƯ LÀ NHỮNG PHẦN TỬ ÂM MƯU LẬT ĐỔ TIỀM TÀNG ?

Quả thật là như vậy. Nên nhớ rằng đến tận năm 2008, năm mà cả cao nguyên Tây Tạng sôi sục trong một cuộc nổi dậy, tất cả các cuộc biểu tình chống kẻ chiếm đóng Trung Quốc đều do các tu sĩ dẫn đầu. Chính các nam và nữ tu sĩ phóng hỏa tự thiêu đầu tiên. Lý do của hành động đó là vì những người tu hành không có gia đình để lo và nếu như họ có bị chết, họ cũng không để ai lại một mình.

Các tu viện thực sự đã bị chính quyền Trung Quốc xem như là những tụ điểm lật đổ. Vai trò trường học mà những tu viện này đảm trách từ lâu nay đã bị hủy. Từ năm 2018, những người tu hành được đào tạo ở Ấn Độ và đã trở về Tây Tạng không còn quyền được giảng dậy, và từ năm 2019, tiếng Tây Tạng cũng không còn được phép giảng dậy vào lúc mà chương trình giảng dậy này dần dần bị cấm trên toàn vùng Tây Tạng (Vùng tự trị Tây Tạng, cũng như là Kham và Amdo, thuộc những vùng Tứ Xuyên, Vân Nam, Cam Túc và Thanh Hải).

CÁCH THỨC GIÁM SÁT CÁC MẠNG XÃ HỘI VÀ CẤM ĐOÁN LIÊN LẠC VỚI NƯỚC NGOÀI GỢI NHẮC NHỮNG GÌ THẤY ĐƯỢC Ở TÂN CƯƠNG. CUỘC SỐNG THƯỜNG NHẬT CỦA NGƯỜI TÂY TẠNG HIỆN NAY CÓ GIỐNG VỚI CUỘC SỐNG CỦA NGƯỜI DUY NGÔ NHĨ Ở TÂN CƯƠNG ?

Tình hình ở Tây Tạng rất đáng lo ngại, nhưng vẫn chưa đến mức bị trấn áp tột độ như người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương phải trải qua. Chúng tôi chưa thấy có ví dụ nào về những trại giam cầm như tại Tân Cương, cũng không có bằng chứng cụ thể về lao động cưỡng bức. Nhưng người ta biết là có tồn tại những trung tâm đào tạo kiểu nhà binh dành cho dân du mục và dân làng Tây Tạng để « giáo huấn » họ nhằm giúp họ thực hiện những công việc đòi hỏi kỹ năng thấp trong lĩnh vực sản xuất hay dịch vụ và buộc họ gia nhập vào nền kinh tế thế giới của những người lao động nhà xưởng. Tất nhiên, chỉ có tiếng Quan Thoại mới được phép sử dụng tại những trung tâm này.

Một khi đã được « giáo huấn », những người Tây Tạng đó được « khuyến khích » tìm kiếm việc làm ngoài vùng tự trị Tây Tạng. Khi rời bỏ đất đai, đồng cỏ của mình, những người Tây Tạng này từ bỏ cả những nơi khắc sâu ghi dấu lối sống và tín ngưỡng truyền thống của họ.

NHỮNG BIỆN PHÁP GIÁM SÁT NÀO ĐƯỢC ÁP ĐẶT CHO NGƯỜI TÂY TẠNG ?

Một hệ thống giám sát rất tinh vi đã được ông Trần Toàn Quốc (Chen Quanguo) – bí thư đảng ủy vùng tự trị Tây Tạng – thiết lập kể từ năm 2011 cho đến tận năm 2016, năm ông ấy được bổ nhiệm về Tân Cương. Ngoài ra, mọi sự biểu lộ quan tâm đến văn hóa, tôn giáo và tiếng Tây Tạng hay như đức Đạt Lai Lạt Ma đều bị hình sự hóa và bị cáo buộc có « tư tưởng ly khai ».

Lịch sử về mối quan hệ giữa Trung Quốc và Tây Tạng cũng đã bị đảng Cộng Sản Trung Quốc viết lại nhằm hợp pháp hóa việc sáp nhập Tây Tạng vào Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, và bất kỳ ai tỏ một thái độ nghi ngờ nào về phiên bản lịch sử này đều bị cáo buộc có « tư tưởng hư vô lịch sử », một lỗi rất nghiêm trọng.

Ngoài ra, người Tây Tạng coi cảnh quan là nơi sinh sống của các vị thần và giờ đang nhìn thấy môi trường của họ bị tàn phá do hoạt động khai thác quặng mỏ, xây đập, đường xá và nhiều công trình hạ tầng khác. Bị buộc phải rời bỏ đất đai, những bãi chăn thả, họ tiếp tục đấu tranh, để rồi phải rơi vào cảnh tù ngục.

Nhưng có nhiều người trẻ tuổi chuyển sang tập trung nghiên cứu về sinh thái học nhằm sử dụng kiến thức có được trong nỗ lực cứu vãn những gì có thể. Còn các nhà trí thức, giới nghệ sĩ thường bày tỏ nỗi buồn của họ trước các hành động tấn công nhắm vào văn hóa và môi trường qua những tác phẩm, bài hát, tranh vẽ hay phim ảnh.

PHẢI CHĂNG NGƯỜI TÂY TẠNG NGÀY NAY SINH SỐNG TẠI MẢNH ĐẤT CỦA MÌNH NHƯ LÀ TRONG MộT NHÀ TÙ « LỘ THIÊN » VÀ TRONG NỖI SỢ LÀ NỀN VĂN HÓA CỦA HỌ SẼ BỊ BIẾN MẤT ?

Đúng vậy. Từ năm 2014, một chính sách đồng hóa đã được đưa ra và thậm chí còn được lý thuyết hóa bởi ba nhà nghiên cứu là Mã Dung (Ma Rong), Hồ An Cường (Hu Angang) và Hồ Liên Hòa (Hu Lianhe). Cả ba người này cùng quan niệm rằng tương lai của Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào việc hiện thực hóa, làm trên thực tế chứ không phải chỉ tuyên bố, hùng biện, ý tưởng một « dân tộc Trung Hoa », nghĩa là một quốc gia Trung Hoa mà ở đó các bản sắc sắc tộc sẽ bị loại bỏ.

BIỂN ĐÔNG: MỸ ỦNG HỘ CÁC NƯỚC ASEAN CÓ TRANH CHẤP CHỦ QUYỀN VỚI BẮC KINH

ID: 211 POSTED_BY_ID:211

OPEN WEBPAGE

BIỂN ĐÔNG: MỸ ỦNG HỘ CÁC NƯỚC ASEAN CÓ TRANH CHẤP CHỦ QUYỀN VỚI BẮC KINH
Đăng ngày: 15/07/2021 - 16:56
Trọng Thành

Hôm qua, 14/07/2021, Hoa Kỳ và khối ASEAN có cuộc họp trực tuyến cấp ngoại trưởng đầu tiên thời Biden. Lãnh đạo ngoại giao Hoa Kỳ Antony Blinken một lần nữa bác bỏ các đòi hỏi chủ quyền « phi pháp » của Bắc Kinh tại Biển Đông và khẳng định rõ Washington đứng về phía các nước Đông Nam Á chống lại các « đe dọa » của Trung Quốc.

Thông báo của người phát ngôn bộ Ngoại Giao Mỹ Ned Price, đưa ra sau hội nghị, cho biết : « Ngoại trưởng (Blinken) nhấn mạnh là Hoa Kỳ bác bỏ các yêu sách trên biển phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông và tái khẳng định Hoa Kỳ đứng về phía các quốc gia Đông Nam Á có yêu sách chủ quyền tại vùng biển này, chống lại các đe dọa từ phía Cộng Hòa Nhân Dân Trung Hoa ».

Việc đe dọa của Trung Quốc tại Biển Đông được nêu ra trong hội nghị Hoa Kỳ - ASEAN khiến Bắc Kinh bực tức. Theo Reuters, trong cuộc họp báo hôm qua, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Triệu Lập Quân (Zhao Lijian), tuyên bố : « Hoa Kỳ đã hết sức vô trách nhiệm khi cố tình kích động các bất đồng về chủ quyền lãnh thổ và các quyền trên biển ở Biển Đông, gieo rắc bất hòa giữa Trung Quốc và các nước ASEAN ».

Tại hội nghị ASEAN - Mỹ đầu tiên thời Biden, ngoại trưởng Blinken cũng « tái khẳng định cam kết của Hoa Kỳ ủng hộ vai trò trung tâm của khối ASEAN và nhấn mạnh đến vai trò quan trọng của khối trong cấu trúc khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương ». Ngoại trưởng Mỹ và các đồng nhiệm Đông Nam Á cam kết « tiếp tục xây dựng đối tác chiến lược ASEAN - Hoa Kỳ dựa trên nhân quyền và các quyền tự do căn bản, thịnh vượng kinh tế, và tăng cường quan hệ giữa nhân dân hai bên ».

HỐI THÚC ASEAN KHẨN CẤP KHÔI PHỤC TIẾN TRÌNH DÂN CHỦ Ở MIẾN ĐIỆN

Miến Điện là hồ sơ lớn thứ hai trong hội nghị ASEAN - Hoa Kỳ. Washington « bày tỏ quan ngại sâu sắc về cuộc đảo chính quân sự tại Miến Điện ». Ông Blinken kêu gọi khối các nước Đông Nam Á « hành động khẩn cấp để chấm dứt bạo lực, khôi phục tiến trình chuyển tiếp dân chủ của Miến Điện, trả tự do cho tất cả những ai bị giam giữ bất công ».

Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh « Đồng thuận 5 điểm » của ASEAN về khủng hoảng Miến Điện là « một bước tiến quan trọng », đồng thời hối thúc ASEAN « hành động ngay lập tức » để buộc chính quyền quân sự Miến Điện « có trách nhiệm trong việc thực thi đồng thuận này », đặc biệt là việc cử đặc phái viên ASEAN tới Miến Điện.

***

HÌNH: Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken trong một sự kiện tại Washington, DC, Hoa Kỳ ngày 13/07/2021. REUTERS - POOL

NGA – MỸ : ĐÍCH THÂN VLADIMIR PUTIN CAN THIỆP GIÚP DONALD TRUMP ĐẮC CỬ ?

ID: 210 POSTED_BY_ID:210

OPEN WEBPAGE

NGA – MỸ : ĐÍCH THÂN VLADIMIR PUTIN CAN THIỆP GIÚP DONALD TRUMP ĐẮC CỬ ?
Đăng ngày: 16/07/2021 - 14:41
Thanh Hà

Báo The Guardian của Anh hôm 15/07/2021 khẳng định, qua tham khảo một số tài liệu, nguyên thủ Nga đã trực tiếp can thiệp vào bầu cử tổng thống Mỹ hồi 2016, giúp ứng viên Donald Trump đắc cử. Giới chuyên gia kêu gọi thận trọng trước thông tin này.

Trong ấn bản ngày 15/07/2021, nhật báo The Guardian cho biết, một số tài liệu mật của điện Kremlin đã bị thất thoát. Theo những tài liệu nói trên dường như tổng thống Putin đã ra lệnh cho nhân viên tình báo « tận dụng tất cả những phương tiện » có trong tay để giúp đỡ « hết mình » ứng cử viên Cộng Hòa đắc cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Một trong những tài liệu được nhật báo Anh công bố là một đoạn fax bằng tiếng Nga, trong đó Donald Trump được miêu tả như một người có tính khí « thất thường, tâm thần không ổn định và mặc cảm tự ti ».

Vẫn theo tờ báo Anh, với Donald Trump ở Nhà Trắng sẽ giúp Matxcơva có thể can thiệp vào chính sách của Mỹ đối với nước Nga trong bối cảnh Washington ban hành lệnh trừng phạt Nga chiếm đoạt bán đảo Crimée của Ukraina từ năm 2014. Phía Nga cho rằng chính sách của tổng thống Trump sẽ « làm khuynh đảo hệ thống xã hội và chính trị của Hoa Kỳ ».

Ba đồng tác giả bài báo nói trên của tờ The Guardian là Luke Harding, Julian Borger và Dan Sabbagh. Harding là một nhà báo điều tra, từng là thông tín viên tại Matxcơva. Còn Borger là tổng biên tập phần trang quốc tế của tờ báo Anh này. Riêng Dan Sabbagh phụ trách phần tin về an ninh và quốc phòng.

Theo các nhà báo này, vụ rò rỉ thông tin liên quan đến sự can thiệp trực tiếp của tổng thống Vladimir Putin vào bầu cử Mỹ hồi 2016 đã được các cơ quan tình báo phương Tây biết được « từ nhiều tháng nay ». The Guardian nhấn mạnh « nhiều chuyên gia độc lập » chứng nhận các tài liệu mật của điện Kremlin bị lộ là « xác thực » cho dù chính tờ báo Anh này cũng đã thận trọng trong bài viết.

Bản thân các chuyên gian cũng rất thận trọng. Nhà nghiên cứu Thomas Rid, một trong những tiếng nói đầu tiên báo động về khả năng can thiệp của Nga vào bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 cho rằng, « cần có thêm chi tiết » để khẳng định là đích thân tổng thống Putin đã có ra lệnh cho tình báo Nga giúp ông Trump chinh phục Nhà Trắng hay không. Cựu giám đốc Mỹ về an ninh mạng Chris Krembs cũng đưa ra lời cảnh báo tương tự.

Về phía Nga, điện Kremlin xem tiết lộ của báo The Guardian là một cuốn « tiểu thuyết tồi ». Cựu tổng thống Donald Trump qua trung gian phát ngôn viên Liz Harrington xem tin nói trên là một « Fake News ! » và nói thêm là « không một ai cứng rắn với Nga hơn ông ».

***

Ảnh minh họa: Báo The Guardian cho rằng tổng thống Nga can dự trực tiếp giúp Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ năm 2016. AFP - SERGEI SAVOSTYANOV

TƯỚNG MILLEY ĐỐI PHÓ KHẢ NĂNG TRUMP DÙNG QUÂN ĐỘI LẬT ĐỔ CHÍNH PHỦ, TIẾP TỤC NẮM QUYỀN

ID: 209 POSTED_BY_ID:209

OPEN WEBPAGE

TƯỚNG MILLEY ĐỐI PHÓ KHẢ NĂNG TRUMP DÙNG QUÂN ĐỘI LẬT ĐỔ CHÍNH PHỦ, TIẾP TỤC NẮM QUYỀN 
July 14, 2021

(Washington Post) – Trong những tuần cuối cùng nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump, viên tướng lãnh hàng đầu của quốc gia lo lắng về những gì Tổng thống có thể làm để duy trì quyền lực sau khi thất cử, so sánh giọng điệu của ông ta với Adolf Hitler trong suốt thời kỳ Đức Quốc xã trỗi dậy, thậm chí hỏi những người thân tín liệu đảo chánh có xảy ra hay không, theo cuốn sách sắp xuất bản của hai ký giả Washington Post.

Khi ông Trump không ngừng thúc đẩy những tuyên bố sai trái về bầu cử 2020, Tướng Mark A. Milley – Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ – ngày càng căng thẳng. Ông chia sẻ với các cố vấn việc lo ngại Tổng thống và những người thân tín có thể tìm cách sử dụng quân đội để tiếp tục ở lại Toà Bạch Ốc, Carol Leonnig và  Philip Rucker tường trình trong cuốn “Tôi một mình có thể sửa được: Năm cuối cùng đầy thảm hoạ của Donald Trump – “I Alone Can Fix It: Donald J. Trump’s Catastrophic Final Year.”

Milley miêu tả cảm giác “nôn nao, bồn chồn” khi nghe những than phiền của ông Trump về gian lận bầu cử không có thật, so sánh vụ tấn công vào toà nhà Quốc hội Đức vào năm 1933 mà Hitler đã sử dụng làm tiền đề để thành lập chế độ độc tài Đức Quốc xã.

“Đây là khoảnh khắc Reichstag,” Milley nói với các cố vấn, theo cuốn sách. “Phúc âm của Führer.”

Những trích đoạn trong cuốn sách liên quan đến Milley, được CNN loan tin đầu tiên vào tối thứ Tư trước khi được xuất bản vào ngày 20 tháng 7, cho thấy cách viên tướng lãnh hàng đầu của Mỹ tư duy như thế nào. Ông nhận ra bản thân là một trong những người cuối cùng được trao quyền bảo vệ nền dân chủ trong những ngày đen tối nhất trong lịch sử gần đây của quốc gia.

Cuốn sách dựa trên các cuộc phỏng vấn với hơn 140 người, trong đó có các viên chức cao cấp trong chính phủ Trump, thân hữu và các cố vấn của cựu Tổng thống, Leonnig và Rucker viết trong phần ghi chú của tác giả.Đa số nói chuyện tử tế với điều kiện ẩn  danh, và những câu chuyện được tái dựng lại dựa vào những nhân chứng trực tiếp và nhiều nguồn tin khác bất cứ khi nào có thể.

Bị chỉ trích dữ dội vào năm ngoái khi mặc quân phục đi cùng đoàn tuỳ tùng với ông  Trump sang Quảng trường Lafayette sau khi người biểu tình ôn hoà bị lực lượng thực thi công lực dùng vũ lực giải tán, ông Milley cam kết quân đội sẽ không tham gia để bảo đảm một cuộc bầu cử tự do và công bằng. Nhưng ông trở nên càng lo lắng trong những ngày sau ngày bầu cử, liên  tưởng đến sự khởi đầu của chủ nghĩa phát xít thế kỷ 20.

Sau khi tham dự cuộc họp báo cáo an ninh ngày 10 tháng 11 về  tuần hành “Million MAGA” của những người ủng hộ ông Trump phản đối kết quả bầu cử, Tướng Milley cho biết, ông lo sợ một lực lượng người Mỹ tương đương  “những chiếc áo nâu trên đường phố” – lực lượng bán quân sự đã bảo vệ những cuộc tập hợp Đức Quốc xã và hỗ trợ sự trỗi dậy của Hitler.

Khuya tối hôm đó, theo cuốn sách, một người bạn cũ gọi cho Milley bày tỏ quan ngại rằng những người thân cận của ông Trump đang nỗ lực tìm cách “lật đổ chính phủ.”

“Anh là một trong vài người đang đứng giữa chúng tôi và một số thứ thực sự xấu,” người này nói, theo một nguồn tin kể lại cho phụ tá của viên Tướng. Milley run rẩy, và ông gọi cho cựu cố vấn an ninh quốc gia H.R.McMaster để hỏi xem liệu đảo chánh quả thật có sắp xảy ra hay không.

“Tôi đang đối phó với chuyện quái gì vậy,” Milley hỏi McMaster.

Những trao đổi này làm cho Milley căng thẳng, và ông bắt đầu lên kế hoạch cùng với những lãnh đạo quân đội khác, lập chiến lược ngăn chặn mệnh lệnh sử dụng quân đội của ông Trump theo cách mà họ cho rằng nguy hiểm và bất hợp pháp.

Theo Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, nếu ai đó muốn nắm quyền kiểm soát thì họ sẽ cần phải nắm FBI, CIA và Bộ Quốc phòng, nơi Trump đã cài đồng minh thân cận. “Họ có thể tìm cách, nhưng họ không thể nào thành công được,” Milley nói với một số cấp phó thân cận.

Trong những tuần sau đó, Milley đóng vai xoa dịu lo ngại từ một số nhà lập pháp Quốc hội và nhân viên chính phủ, những người chia sẻ những lo lắng của ông về việc Trump tìm cách sử dụng quân đội để tiếp tục nắm quyền.

“Mọi thứ sẽ ổn,” ông trấn an. “Chúng ta sẽ có một cuộc chuyển giao quyền lực ôn hoà. Chúng ta sẽ đáp chiếc phi cơ này xuống an toàn. Đây là Mỹ, quốc gia mạnh mẽ. Các thể chế đang bị bẻ cong, nhưng sẽ không bị phá vỡ.”

Vào tháng 12, khi tin đồn lan truyền rằng, Tổng thống đang chuẩn bị sa thải Giám đốc CIA lúc đó là Gina Haspel, và thay thế bà bằng người trung thành Kash Patel, Milley liền tìm cách can thiệp. Ông chất vấn Đổng lý Toà Bạch Ốc Mark Meadows tại sự kiện thể thao thường niên của Lục quân và Hải quan, nơi ông  Trump và các vị khách cao cấp tham gia.

“Chuyện quái quỷ già đang diễn ra ở đây?” Milley hỏi Meadows, theo cuốn sách. “Bọn anh đang làm gì vậy?”

“Đừng lo,” Meadows đáp. Milley thẳng thừng cảnh báo, “Cẩn thận đó!”

Sau cuộc bạo động ngày 6 tháng 1, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi (Dân chủ – California) gọi cho Milley, yêu cầu Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ bảo đảm Trump không thể phát động tấn công hạt hay và  bắt đầu một cuộc chiến. “Người này bị điên,” Pelosi nói về Trump  trong cuộc điện đàm một chiều. “Ông ta nguy hiểm, ông ta là một gã khùng.”

Một lần nữa, Milley tìm cách trấn an: “Thưa bà,  tôi bảo đảm với bà rằng, chúng ta sẽ có kiểm tra và cân bằng trong hệ thống,” Milley nói với Pelosi.

Chưa đầy một tuần sau, khi giới lãnh đạo quân đội và thực thi công lực lên kế hoạch lễ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden, Milley cho biết, ông quyết tâm tránh lặp lại một cuộc bạo động ở Điện Capitol.

“Tất cả mọi người trong căn phòng này, cho dù quý vị là cảnh sát, là quân nhân, chúng ta sẽ ngăn chặn những kẻ này, để bảo đảm một cuộc chuyển giao quyền lực ôn hoà, êm thấm,” Milley nói. “Chúng ta sẽ đặt hàng rào kẽm chung quanh thành phố này, và bọn phát xít không thể vào được.”

Trong buổi tuyên thệ nhậm chức của Tổng thống Joe Biden vào ngày 20 tháng 1, Milley ngồi phía sau vợ chồng cựu Tổng thống Barack Obama, và cựu Đệ nhất Phu nhân Michelle Obama đã hỏi vị  tướng cảm thấy thế nào.

“Không ai có nụ cười rạng rỡ hơn tôi vào hôm nay,” Milley đáp. “Ông bà không  thể  nhìn thấy được dưới khẩu trang của tôi, nhưng tôi thực sự như vậy.”

Hương Giang (Theo Washington Post)

TÒA BẠCH ỐC KHẲNG ĐỊNH TUYÊN BỐ CHỦ QUYỀN CỦA BẮC KINH ĐỐI VỚI BIỂN ĐÔNG LÀ TRÁI PHÁP LUẬT

ID: 208 POSTED_BY_ID:208

OPEN WEBPAGE

TÒA BẠCH ỐC KHẲNG ĐỊNH TUYÊN BỐ CHỦ QUYỀN CỦA BẮC KINH ĐỐI VỚI BIỂN ĐÔNG LÀ TRÁI PHÁP LUẬT
July 12, 2021
  
Tòa Bạch Ốc hôm Chủ nhật đã ủng hộ việc từ chối thời Trump về yêu sách của Trung Quốc đối với Biển Đông.

Ngoại trưởng Anthony Blinken khẳng định cam kết của chính quyền đối với chính sách tháng 7 năm 2020 gọi các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh đối với các nguồn tài nguyên ngoài khơi ở hầu hết Biển Đông là “hoàn toàn trái pháp luật, cũng như chiến dịch bắt nạt nhằm kiểm soát chúng.”

“Hoa Kỳ tái khẳng định chính sách ngày 13 tháng 7 năm 2020 liên quan đến các tuyên bố chủ quyền hàng hải ở Biển Đông. Chúng tôi cũng tái khẳng định rằng một cuộc tấn công vũ trang vào các lực lượng vũ trang, tàu công hoặc máy bay của Philippines ở Biển Đông sẽ viện dẫn các cam kết phòng thủ chung của Hoa Kỳ theo Điều khoản IV của Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ Hoa Kỳ-Philippines năm 1951, “ông nói

Cam kết của Mỹ được đưa ra trước lễ kỷ niệm 5 năm ngày ra phán quyết của Tòa Trọng tài về Biển Đông, theo đó quyết định có lợi cho Philippines và chống lại các yêu sách hàng hải của Trung Quốc gần quần đảo Trường Sa và các bãi đá ngầm và bãi cạn khác, theo The Associated Press .

Tuy nhiên, Trung Quốc bác bỏ phán quyết, AP lưu ý.

Chính quyền Trump năm ngoái, trước lễ kỷ niệm 4 năm ngày cầm quyền, cho biết họ ủng hộ quyết định này nhưng cũng lưu ý rằng họ cho rằng hầu như tất cả các yêu sách hàng hải của Trung Quốc ở Biển Đông bên ngoài vùng biển được quốc tế công nhận của nước này là bất hợp pháp.

Tuyên bố của Blinken hôm Chủ nhật được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc, khi hai nước đối mặt với đại dịch COVID-19, nhân quyền, chính sách của Trung Quốc ở Hồng Kông và Tây Tạng và thương mại, theo AP.

Trung Quốc đã tuyên bố chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông và thường xuyên phản đối hành động của quân đội Mỹ trong khu vực

BIDEN CHỈ ĐẠO ICE TRÁNH GIAM GIỮ NHỮNG NGƯỜI NHẬP CƯ MANG THAI VÀ SAU SINH

ID: 207 POSTED_BY_ID:207

OPEN WEBPAGE

BIDEN CHỈ ĐẠO ICE TRÁNH GIAM GIỮ NHỮNG NGƯỜI NHẬP CƯ MANG THAI VÀ SAU SINH
July 9, 2021

WASHINGTON – Chính quyền Biden sẽ tránh bắt giữ những người nhập cư không có giấy tờ đang mang thai, cho con bú hoặc sau sinh, hành động mới nhất của tổng thống nhằm nới lỏng các chính sách nhập cư cứng rắn của người tiền nhiệm.

Chính sách mới, được nêu trong một bản ghi nhớ ngày 1 tháng 7 do Quyền Giám đốc Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ Tae Johnson ký, tuyên bố rằng cơ quan nói chung sẽ không giam giữ hoặc bắt giữ “những cá nhân được biết là đang mang thai, sau sinh hoặc cho con bú ngoại trừ một số trường hợp pháp luật cấm ”

Trong một số trường hợp hạn chế, những người nhập cư đang mang thai bị giam giữ – nếu “có nguy cơ tử vong, bị bạo lực hoặc tổn hại thể chất sắp xảy ra” – các viên chức nhập cư nên giám sát và đảm bảo họ nhận được sự chăm sóc y tế, các dịch vụ sức khỏe tâm thần và chăm sóc trước hoặc sau khi sinh.

Chỉ thị đảo ngược chính sách năm 2017 của cựu Tổng thống Donald Trump, người đã chấm dứt thông lệ thời Obama là chỉ giam giữ những người nhập cư đang mang thai trong những trường hợp bất thường.

Số vụ bắt giữ những người nhập cư mang thai tăng vọt 80% trong năm 2018, tăng mạnh so với số phụ nữ mang thai bị bắt giữ trong năm cuối cùng của chính quyền Obama, theo Báo cáo Trách nhiệm Giải trình của Chính phủ được công bố vào năm ngoái. Báo cáo cho thấy ICE đã giam giữ phụ nữ mang thai hơn 4.600 lần từ năm 2016 đến 2018.

Chỉ thị Biden mở rộng đối với chính sách của chính quyền Obama, trong đó tập trung vào phụ nữ mang thai. Bản ghi nhớ mới mở rộng quyền miễn trừ cho những cá nhân sinh con trong vòng một năm và phụ nữ đang cho con bú, có thể lâu hơn một năm.

“ICE cam kết bảo vệ tính toàn vẹn của hệ thống nhập cư  và bảo vệ sức khỏe và sự an toàn của những người mang thai, sau sinh và cho con bú,” Johnson cho biết trong một tuyên bố. “Do nhu cầu đặc biệt của dân số này, chúng tôi sẽ không giam giữ những cá nhân được biết là đang mang thai, sau sinh hoặc cho con bú trừ khi pháp luật cấm phóng thích hoặc có những trường hợp ngoại lệ.”

Các nhân viên xuất nhập cảnh cũng phải xin phép cấp trên trước khi ra lệnh giam giữ hoặc bắt giữ một cá nhân được biết là đang mang thai, sau sinh hoặc cho con bú, theo bản ghi nhớ.

Nhiều tiểu bang đã cấm sử dụng các biện pháp hạn chế đối với phụ nữ mang thai bị giam giữ hoặc bị giam giữ trong quá trình chuyển dạ, nhưng ít hạn chế việc này hơn trong suốt thời kỳ mang thai, theo Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ.

Những người ủng hộ vấn đề nhập cư và các nhóm khác đã gây áp lực buộc chính quyền phải chấm dứt hoạt động hạn chế phụ nữ mang thai trong các trại tạm giam cũng như trong nhà tù.

Eunice Cho, luật sư cấp cao của Nhà tù Quốc gia của Liên minh Tự do Dân sự Hoa Kỳ, hoan nghênh lệnh này là một “bước đi đúng hướng.”

“Hành động  này đưa chúng ta đến gần hơn với sự đối xử nhân đạo hơn của ICE đối với những người đang mang thai, sau sinh hoặc cho con bú”, cô nói trong một tuyên bố.

BIDEN NÓI VỚI PUTIN: NGA PHẢI TRUY QUÉT TỘI PHẠM MẠNG

ID: 206 POSTED_BY_ID:206

OPEN WEBPAGE

BIDEN NÓI VỚI PUTIN: NGA PHẢI TRUY QUÉT TỘI PHẠM MẠNG
July 9, 2021

WASHINGTON (AP) – Tổng thống Joe Biden nói với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong một cuộc điện đàm hôm thứ Sáu rằng ông ấy phải “hành động” chống lại tội phạm mạng đang hoạt động ở đất nước của ông ấy và rằng Hoa Kỳ có quyền “bảo vệ người dân và cơ sở hạ tầng quan trọng của mình,” Tòa Bạch Ốc cho biết.

Cuộc điện đàm diễn ra chưa đầy một tháng sau khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Geneva, khi ông Biden cảnh báo không tiếp tục các cuộc tấn công mạng nhằm vào các doanh nghiệp Mỹ và cơ sở hạ tầng xuất phát từ tin tặc Nga. Một cuộc tấn công ransomware mới có liên quan đến nhóm hack REvil có trụ sở tại Nga đã gây ra sự gián đoạn trên diện rộng vào cuối tuần trước, ảnh hưởng đến 1.500 doanh nghiệp.

Tòa Bạch Ốc cho biết “Tổng thống Biden nhấn mạnh sự cần thiết của Nga để có hành động phá vỡ các nhóm ransomware đang hoạt động ở Nga và nhấn mạnh rằng Putin nên thực hiện cam kết  can dự vào mối đe dọa rộng lớn hơn do ransomware gây ra.

“Tổng thống Biden nhắc lại rằng Hoa Kỳ sẽ thực hiện bất kỳ hành động cần thiết nào để bảo vệ người dân và cơ sở hạ tầng quan trọng của mình trước thách thức liên tục này,” Tòa bạch Ốc nói thêm.

Tùy viên báo chí Tòa Bạch Ốc Jen Psaki nói rõ trong cuộc họp báo hôm thứ Sáu rằng Biden “nhắc lại kỳ vọng của ông rằng Putin sẽ hành động, ngay cả khi việc đó không do chính phủ Nga chỉ đạo, nếu đó là do các kẻ tội phạm ở chính đất nước của ông ấy. Cuộc gọi kéo dài khoảng một giờ”

Hai nhà lãnh đạo cũng thảo luận về việc gia hạn hỗ trợ nhân đạo xuyên biên giới gần đây cho Syria tại Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc

Cuộc hội đàm mới nhất giữa hai nhà lãnh đạo thế giới diễn ra sau một loạt vụ tấn công bằng mã độc tống tiền vào cơ sở hạ tầng quan trọng và các tập đoàn lớn đã nâng cao mối đe dọa thành vấn đề an ninh quốc gia cấp bách đối với chính quyền Biden.

Một cuộc tấn công hồi tháng 5 nhằm vào một đường ống cung cấp khoảng một nửa lượng nhiên liệu tiêu thụ ở Bờ Đông đã khiến công ty phải tạm ngừng hoạt động. Colonial Pipeline đã trả khoảng 4,4 triệu đô la tiền chuộc và các nhà chức trách Hoa Kỳ đã có thể thu hồi một phần lớn số tiền đó trong một hoạt động thực thi pháp luật vào tháng trước.

Tin tặc cũng tống tiền 11 triệu đô la tiền chuộc từ JBS SA, công ty chế biến thịt lớn nhất thế giới.

THỦ TƯỚNG ẤN ĐỘ MODI CÔNG KHAI CHÚC MỪNG SINH NHẬT 86 CỦA ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA BẤT CHẤP SẼ LÀM BẮC KINH NỔI GIẬN

ID: 205 POSTED_BY_ID:205

OPEN WEBPAGE

THỦ TƯỚNG ẤN ĐỘ MODI CÔNG KHAI CHÚC MỪNG SINH NHẬT 86 CỦA ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA BẤT CHẤP SẼ LÀM BẮC KINH NỔI GIẬN
06/07/2021
Việt Báo
 
NEW DELHI – Thủ Tướng Ấn Độ Narendra Modi cho thế giới biết hôm Thứ Ba, 6 tháng 7 năm 2021 ông đã đích thân chúc mừng qua điện đàm với vị lãnh đạo tinh thần Tây Tạng Đức Đạt Lai Lạt Ma nhân ngày sinh nhật thứ 86 của ngài, bất kể khả năng không đồng tình từ Trung Quốc, theo bản tin của Reuters cho biết hôm Thứ Ba.

Bắc Kinh xem Đức Đạt Lai Lạt Ma, người đang sống lưu vong tại miền bắc Ấn Độ hơn 6 thập niên qua, như là “người chia rẽ” hay nhà ly khai nguy hiểm, và cau mày đối với bất cứ sự dính dáng nào với ngài.

Các nhà lãnh đạo Ấn Độ thường thận trọng về việc tiếp xúc công khai để tranh làm Bắc Kinh giận dữ. Nhưng với mối quan hệ của Ấn Độ với TQ đang ở mức thấp, Modi viết trong tweet rằng ông đã gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất của mình.

“Nói chuyện qua điện thoại với Đức Đạt Lai Lạt Ma để chuyển những lời chào mừng ngày sinh nhật 86 của ngài. Chúng tôi chúc ngài trường thọ và khỏe mạnh,” theo Modi cho biết.

Tòa đại sứ TQ và các đại diện của Đức Đạt Lai Lạt Ma đã không trả lời yêu cầu bình luận về việc này.

Modi đã từng công bố thông điệp chúc mừng tới Đức Đạt Lai Lạt Ma trong quá khứ, nhưng đã không làm như vậy qua nhiều năm, các nhân vật cao cấp khác trong đảng lãnh đạo BJP của ông cũng đã không làm vậy. Sau tweet của Modi, nhiều vị lãnh đạo tiểu bang Ấn Độ đã công khai chúc mừng Đức Đạt Lai Lạt Ma, mô tả các giá trị, lời dạy và cách sống của ngài như là một nguồn cảm hứng.

SÁCH MỚI: TRUMP YÊU CẦU VIÊN CHỨC QUỐC PHÒNG BẮN NGƯỜI BIỂU TÌNH, LÀM NỨT SỌ

ID: 204 POSTED_BY_ID:204

OPEN WEBPAGE

SÁCH MỚI: TRUMP YÊU CẦU VIÊN CHỨC QUỐC PHÒNG BẮN NGƯỜI BIỂU TÌNH, LÀM NỨT SỌ
June 24, 2021
James Devaney/GC Images

(Business Insider) – Khi các cuộc biểu tình công lý chủng tộc bùng phát khắp nước Mỹ vào năm ngoái, viên tướng hàng đầu của quốc gia nhiều lần cự tuyệt mong muốn của Tổng thống Donald Trump dùng can thiệp quân sự để đối phó với tình trạng bất ổn, nhất là khi cách cư xử của cựu Tổng thống ngày càng thay đổi trong những tháng cuối cùng nhiệm kỳ, theo một cuốn sách sắp được xuất bản.

Trong cuốn “Frankly, We Did Win This Election: The Inside Story of How Trump Lost” hay “Câu chuyện trong cuộc về việc Trump thất cử như thế nào,” – ký giả Wall Street Journal Michael Bender kể chi tiết Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Mark Milley thường xuyên rơi vào tình huống phải lên tiếng phản đối trong những lần bàn luận gay gắt diễn ra tại Phòng Bầu dục khi giọng điệu của ông Trump ngày càng leo thang trước tình hình bất ổn dân sự.

Sách của ký giả Bender cáo buộc, Trump nói với các cố vấn rằng ông muốn nhìn thấy thực thi công lực “va chạm” với người biểu tình, thậm chí ngay cả khi được xem những đoạn băng cho thấy phản ứng đối phó của cảnh sát rất gắt gao. “Đó là biện pháp phải đối phó với những kẻ này,” Trump nói với các viên chức hàng đầu, theo Bender. “Làm nứt hộp sọ chúng!”

Nhiều lần trong Toà Bạch Ốc, Trump đề nghị bắn người biểu tình.  Cựu Tổng thống cũng bảo thành viên nội các là ông muốn quân đội “đánh cái đám chết tiệt biểu tình,” CNN trích đoạn cuốn sách sắp xuất bản.

Milley và Tổng trưởng Tư pháp lúc đó là William Barr gạt phăng những phát ngôn ngày càng thù nghịch  của Tổng thống, và ông ta chấp nhận một phần nào đó. “Nếu vậy thì bắn vào chân bọn chúng, hay có thể vào bàn chân,” Trump nói. “Nhưng hãy cứng rắn với bọn họ.”

Sách của Bender cho rằng, Milley cũng phải đối đầu với những viên chức hàng đầu khác, những người cổ võ chủ nghĩa cực đoan của Trump, như cố vấn cao cấp Stephen Miller. Cố vấn này được cho đã so sánh những bản tin truyền hình cáp về biểu tình với quốc gia thế giới thứ ba, đề nghị một số nơi ở Mỹ nên được biến thành vùng chiến.

Ý kiến này khiến Milley phẫn nộ. “Im ngay đi, Stephen,” Viên tướng quát Miller, theo một trích đoạn được CNN đăng.

Theo CNN, cuốn sách của Bender cũng cho rằng, mặc dù “có quan hệ thân thiết với Trump, nhưng Tướng Milley tìm cách có mặt ở Washington thường xuyên trong những tháng cuối cùng nhiệm kỳ của ông Trump, một phần là do ông lo ngại Trump có thể quyết định sự dụng Đạo luật chống Nổi loạn để đối phó với các cuộc biểu tình. Mặc dù cựu Tổng thống chưa bao giờ làm như vậy, Milley được cho đã lo lắng về việc cố vấn ông chủ Toà Bạch Ốc như thế nào nếu Trump sử dụng Đạo luật chống Bạo động để triển khai lực lượng quân sự ra đường phố dẹp biểu tình.

Cả Tướng Milley và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mark Esper đều chống lại ý tưởng này.

Hương Giang (Theo Business Insider)

BIDEN CÔNG BỐ KẾ HOẠCH BỐ RÁP CÁC NHÀ BÁN SÚNG BẤT HỢP PHÁP MÀ ÔNG GỌI LÀ ‘NHỮNG CON BUÔN XÁC CHẾT’

ID: 203 POSTED_BY_ID:203

OPEN WEBPAGE

BIDEN CÔNG BỐ KẾ HOẠCH BỐ RÁP CÁC NHÀ BÁN SÚNG BẤT HỢP PHÁP MÀ ÔNG GỌI LÀ ‘NHỮNG CON BUÔN XÁC CHẾT’
23/06/2021
Việt Báo
 
Khi Tổng Thống Joe Biden công bố kế hoạch cải tổ súng của ông vào Thứ Tư, 23 tháng 6 năm 2021, ông đã có một thông điệp cho những tay bán súng đểu giả, những người mà ông gọi là “những con buôn xác chết,” theo báo Politico tường thuật hôm Thứ Tư.

“Chúng tôi sẽ tìm ra bạn và chúng tôi sẽ truy tìm giấy pháp bán súng của bạn,” theo Biden phát biểu trong Phòng Ăn Quốc Gia của Bạch Ốc.

Tuyên bố của Biden đến trong sự phản ứng đối với sự gia tăng trong tội phạm bạo động trên khắp đất nước, với các vụ thảm sát tập thể gần đây tại hầu hết các thành phố lớn của nước Mỹ. Trong lời phát biểu của ông vào xế chiều Thứ Tư, tổng thống đã nói đến đặc tính thời vụ của tội phạm, mà thường gia tăng trong mùa hè. Ông cũng nói đế ngọn gió đã giảm của đại dịch vi khuẩn corona có thể làm tăng thêm sự gia tăng tội phạm, mà là tồi tệ hơn năm ngoái.

Bộ Trưởng Tư Pháp Merrick Garland đã tiếp lời tổng thống hôm Thứ Tư, phác họa các chi tiết của kế hoạch. Garland nói rằng hầu hết các nhà bán vũ khí có giấy phép của liên bang bán cho những người đã vượt qua các kiểm tra lý lịch.

“Nhưng đối với những nhà bán súng mà cố tình vi phạm luật làm tăng nguy cơ rằng súng sẽ rơi vào tay kẻ xấu,” theo ông nói, mô tả một phần trong kế hoạch của chính phủ như là “nỗ lực phối hợp để bố ráp những tay buôn súng.”

Trước khi phát biểu, Biden đã gặp một nhóm gồm các thị trưởng Baltimore và Miami-Dade, cũng như bộ trưởng tư pháp New Jersey. Biden nói rằng nhóm lưỡng đãng đã thảo luận cách chống lại làn sóng bạo động súng gần đây.

Kế hoạch của chính phủ để ngăn chận bạo động súng gồm việc tăng cường tài trợ cho Phòng Rượu, Thuốc, Súng và Thuốc Nổ (BATFE), và có ATF đăng công khai về các kết quả điều tra.

TÌNH TRẠNG 'ĐAU LÒNG' TRONG TRẠI DI CƯ TRẺ EM Ở Mỹ

ID: 202 POSTED_BY_ID:202

OPEN WEBPAGE

TÌNH TRẠNG 'ĐAU LÒNG' TRONG TRẠI DI CƯ TRẺ EM Ở Mỹ
Hilary Andersson
BBC News, El Paso, Texas
	
Tại một trung tâm giam giữ ở biên giới Hoa Kỳ trên sa mạc của tiểu bang Texas, trẻ em nhập cư đã phải sống trong tình trạng đáng báo động - nơi dịch bệnh tràn lan, thực phẩm không an toàn và có nhiều báo cáo về lạm dụng tình dục - một cuộc điều tra của BBC đã phát hiện được qua các cuộc phỏng vấn với nhân viên và trẻ em .

Trong những tháng gần đây, số người di cư và xin tị nạn từ Trung Mỹ tại Hoa Kỳ tăng mạnh. Giới chuyên gia nói rằng bạo lực, thiên tai và xung đột kinh tế liên quan đến đại dịch là một số lý do đằng sau làn sóng di cư.

Một số người cũng cho rằng việc ý thức dược sự khoan dung hơn của chính quyền Joe Biden đã góp phần vào cuộc khủng hoảng, mặc dù Nhà Trắng đã kêu gọi những người di cư không nên di chuyển đến biên giới Hoa Kỳ.

Trại di cư dựng lên từ những căn lều ở căn cứ quân sự Fort Bliss ở El Paso, Texas, là nơi ở tạm thời của hơn 2.000 trẻ em vị thành niên đã một mình vượt qua biên giới Mỹ-Mexico và hiện đang chờ đoàn tụ với gia đình ở Mỹ.

Phát hiện từ cuộc điều tra của BBC gồm cáo buộc lạm dụng tình dục, dịch bệnh Covid và chấy rận, trẻ em phải chờ đợi hàng giờ để được chăm sóc y tế, thiếu quần áo sạch và trẻ em đói được cho ăn thịt nấu chưa chín.

BBC đã nói chuyện với nhân viên trại về những điều kiện này và nhìn thấy những bức ảnh và video được nhân viên tuồn ra ngoài.

TÌNH TRẠNG Ở TRẠI RA SAO?

Trại Fort Bliss gồm ít nhất 12 lều, một số lều chứa hàng trăm trẻ em. Những em này hàng ngày ở trong lều phần lớn thời gian, chỉ ra ngoài một hai giờ để giải trí, hoặc xếp hàng với hàng trăm người khác để lấy thức ăn.

Nhân viên trại nói với BBC rằng thực phẩm hầu hết đều có thể ăn được, nhưng một thanh niên 15 tuổi hiện đã được trả tự do cho biết cậu đã được cho ăn thịt chưa nấu chín. "Đôi khi thịt gà vẫn còn chảy máu, thịt trông rất đỏ. Chúng tôi không thể chịu đựng được cơn đói và đã phải ăn, nhưng ăn xong thì phát bệnh."

Một số lều cũng được dựng lên chỉ để chứa số lượng lớn trẻ em bị bệnh - những em này đặt biệt danh cho trại là 'thành phố Covid'.

"Hàng trăm trẻ em có kết quả xét nghiệm dương tính với Covid", một nhân viên yêu cầu giấu tên cho biết vì nhân viên làm việc ở đây bị cấm nói về trại.

Ngoài Covid, các đợt bùng phát bệnh cúm và viêm họng cũng đã được báo cáo kể từ khi trại mở cửa vào cuối tháng Ba.

Và một số em cần được chăm sóc y tế khẩn cấp đã bị bỏ quên.

Trong một đoạn ghi âm bí mật về cuộc họp nhân viên hồi tháng 5 được đưa cho BBC, một nhân viên kể về một đứa trẻ bị ho ra máu và cần được chăm sóc y tế khẩn cấp.

"Họ nói 'chúng tôi sẽ đưa cháu đi ăn trưa'", nhân viên này kể một nhân viên khác đã nói như vậy. "Nhưng phải chờ ba tiếng rưỡi đồng hồ mới gặp được nhân viên y tế''.

Cậu bé 15 tuổi nói chuyện với BBC đã được thả vào tháng trước sau 38 ngày bị giam giữ. Em nói bị nhiễm Covid-19 ngay sau khi đến trại, và bị ốm nặng. Sau khi khỏi bệnh, em được đưa trở lại sống trong một căn lều đông đúc và lại bị bệnh.

"Khi chúng tôi đến xin thuốc, họ nhìn chúng tôi bằng cặp mặt thiếu cảm tình, và luôn cười với nhau", cậu bé, người muốn giấu tên, nói về một số nhân viên trong trại.

Một nhân viên nói với BBC: "Chấy rận tràn lan. "Và một trong những thứ thiếu hụt chính là dụng cụ trị chấy rận." Nhân viên khác nói một căn lều có khoảng 800 em gái đã bị phong tỏa tháng trước vì chấy.

Hình ảnh và video được nhân viên chuyển lậu từ trại ra ngoài và đưa cho BBC, cho thấy những dãy giường mỏng manh, đặt cách nhau vài cm, kéo dài thành hàng dài qua những căn lều rộng mênh mông.

Một nhân viên nói: "Tôi nghĩ sự quá đông đúc là nguyên nhân số một khiến bệnh tật lây lan.''

Một trận bão cát hoang dã quét qua sa mạc Chihuahuan, nơi trại được dựng lên.

"Những căn lều bắt đầu rung lên bần bật, một số lều bật mở ra và cát tràn vào. Bạn phải che hết thân thể để khỏi bị dính cát", một nữ nhân viên giấu tên nói.

"Vào cuối ngày, tất cả chúng tôi bị bao phủ bởi cát bụi từ đầu đến chân", nhân viên này nói thêm. Cô nói với BBC rằng vòi hoa sen được cung cấp, nhưng nhiều trẻ em không muốn tắm vì không có quần áo sạch để thay.''

Theo các nhân viên trong trại, quần áo lót, các mặt hàng quần áo khác và giày dép cũng thiếu.

"Thật đau lòng khi nghe chuyện của họ và thấy họ rất đau khổ, và nghe những lời than phiền như vậy lặp đi lặp lại về những điều có thể sửa được dễ dàng". Một nhân viên nói.

"Sau khi một đứa trẻ ở đây được vài ngày, chúng nói, 'xin cô chú đưa cháu ra khỏi đây càng sớm càng tốt, cháu không thể chịu đựng thêm được nữa'," anh nói thêm. "Chúng cảm thấy như đang ở trong một nhà tù."

NHÀ CHỨC TRÁCH NÓI GÌ?

Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS), nơi thuê các nhà thầu tư nhân để giúp điều hành trại, nói họ cam kết minh bạch, nhưng BBC đã bị từ chối không được vào thăm trại.
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
HHS không trả lời các cáo buộc cụ thể về những bê bối ở Fort Bliss bị BBC phanh phui, nhưng cho biết trong một tuyên bố công khai rằng họ đang "chăm sóc trẻ em đúng các tiêu chuẩn cần thiết như cung cấp chỗ ngủ sạch sẽ và thoải mái, bữa ăn, đồ vệ sinh cá nhân, giặt giũ, giáo dục, các hoạt động giải trí, và các dịch vụ y tế ".

NHỮNG BÁO CÁO VỀ LẠM DỤNG TÌNH DỤC

Có báo cáo về việc nhân viên lạm dụng tình dục trẻ em tại trại Fort Bliss. Tại một buổi huấn luyện trong trại, được một nhân viên bí mật ghi lại và chia sẻ với BBC, bày tỏ sự lo lắng.

"Chúng tôi đã bắt gặp nhân viên quan hệ với trẻ vị thành niên một cách không phù hợp", cô nói.

Một nhân viên khác nói với BBC rằng Bộ An ninh Nội địa (DHS) đã nói chuyện với nhân viên về một vụ cưỡng hiếp.

"DHS nói rằng có một vụ cưỡng hiếp - họ đang cho các bé gái thử thai", cô nói. "Và một đêm khác tôi nghe nói một chủ thầu bị bắt trong một lều của một bé trai, bạn biết đấy, đang 'làm việc với cậu bé."

TÌNH TRẠNG CỦA NHỮNG ĐỨA TRẺ?

Theo các nhân viên, nhiều trẻ em ở Fort Bliss bị trầm cảm nghiêm trọng.

"Cháu nghĩ rằng cháu sẽ không thoát khỏi nơi đó, rằng cháu sẽ không gặp lại gia đình mình", cậu bé 15 tuổi nói với BBC, rưng rưng xúc động.

"Đôi khi, và vào ban đêm, chúng cháu đã khóc. Trong khoảng thời gian tồi tệ nhất, cháu đã suýt tự tử," cậu bé nói.

Nhân viên đã chấp nhận rủi ro để nói và tiết lộ các điều kiện của trẻ em đang bị giam giữ tại Fort Bliss.

Tình trạng của khoảng 12.000 trẻ em khác trong các cơ sở cấp cứu của HHS rải rác trên khắp đất nước vẫn chưa được biết đến.

TẠI SAO NHIỀU TRẺ EM VƯỢT BIÊN MỘT MÌNH?

Theo Cơ quan Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ, hơn một triệu người di cư đã tìm cách vượt biên trong năm nay - gần gấp đôi so với năm ngoái.

Nhiều người lớn bị trục xuất do một quy tắc y tế công cộng được áp dụng vào thời Tổng thống Donald Trump. Nhưng hầu hết trẻ em dưới thời Tổng thống Joe Biden được phép ở lại. Những đứa trẻ này chủ yếu đến từ Guatemala, Honduras hoặc El Salvador.

Khoảng 80% trẻ em di cư đến Mỹ một mình có người thân tại đây, nhưng hệ thống này thất bại trong việc giúp họ đoàn tụ nhanh chóng.

Đầu năm nay, HHS đã thiết lập một hệ thống trại khẩn cấp - Fort Bliss là một - để giảm bớt tình trạng quá tải trong các cơ sở do Hải quan và Tuần tra Biên giới Hoa Kỳ điều hành.

Hiện tại, trẻ em ở trung bình 31 ngày trong các trại HHS, giảm so với 40 ngày vào đầu thời kỳ chính quyền Biden vào tháng Giêng.

B3W, NGÕ THOÁT HIỂM CHO CÁC NƯỚC NGHÈO KHỎI BẪY NỢ TRUNG QUỐC ?

ID: 201 POSTED_BY_ID:201

OPEN WEBPAGE

B3W, NGÕ THOÁT HIỂM CHO CÁC NƯỚC NGHÈO KHỎI BẪY NỢ TRUNG QUỐC ?
Đăng ngày: 22/06/2021 - 15:31
Thanh Hà

Bắt kịp Con Đường Tơ Lụa mới của Bắc Kinh-BRI, lôi kéo các nền kinh tế đang phát triển ra khỏi vòng kềm tỏa kinh tế và ảnh hưởng chính trị của Trung Quốc, giành lại vị trí đầu tàu thế giới của các nền dân chủ : đó là động lực thúc đẩy 7 nước công nghiệp phát triển nhất thế giới đề xuất sáng kiến Xây Dựng Lại Một Thế Giới Tốt Đẹp Hơn –B3W.

Không phải tình cờ mà « phát triển cơ sở hạ tầng » cho các nước nghèo là mục tiêu mà cả Trung Quốc lẫn phương Tây cùng nhắm tới. Sáu năm sau Sáng Kiến Một vành đai một con đường –BRI (Belt and Road Initiative) của Trung Quốc, G7 đề xuất kế hoạch « Xây Dựng Lại Một Thế Giới Tốt Đẹp Hơn- B3W ».

B3W bao gồm những gì ? Đâu là tính khả thi của một dự án còn khá mơ hồ và trước mắt các nước kém phát triển đánh giá thế nào về thông báo của khối G7 đưa ra hôm 13/06/2021 nhân thượng đỉnh tổ chức tại Cornwall Anh Quốc ?

NỘI DUNG CHƯA NHIỀU

Trả lời RFI Việt ngữ chuyên gia về khu vực Đông Bắc Á, Antoine Bondaz Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược (FRS) của Pháp nhấn mạnh đến một cuộc đua tranh giành ảnh hưởng của các nền dân chủ :  
Antoine Bondaz :« Đây là một sáng kiến được Mỹ yểm trợ và đã được thông báo trong khuôn khổ thượng đỉnh G7, tức là có sự đồng thuận đa phương. Mục tiêu đề ra là tạo điều kiện cho các nền kinh tế đang trỗi dậy và các nước kém phát triển có phương tiện xây dựng cở hạ tầng. Trong đó bao gồm từ các chương trình xây dựng hệ thống đường xá đến bệnh, viện trường học … Hiện tại, nhu cầu của các nước nghèo ước tính lên tới 40 ngàn tỷ đô la. Từ nhiều năm nay Trung Quốc dùng lá bài BRI- Sáng kiến Một vành đai một con đường, hay còn gọi là dự án Con Đường Tơ Lụa mới của thế kỷ 21, để đáp ứng nhu cầu to lớn đó ».

Thuần túy về kinh tế, B3W được đưa trong bối cảnh cả thế giới phải khắc phục hậu quả tai hại dịch Covid-19 gây ra. Nếu như cụm từ « phát triển cơ sở hạ tầng » được coi là cột sống của dự án thì cụ thể hơn sáng kiến vừa được bảy nước công nghiệp phát triển nhất thế giới đề xuất dành ưu tiên giúp các nước nghèo trong ba lĩnh vực :  khí hậu, y tế, phát triển công nghệ kỹ thuật số. Chuyên gia Antoine Bondaz giải thích thêm :

Antoine Bondaz: « Hiện tại chưa có nhiều thông tin cụ thể về B3W. Chỉ biết rằng đây là một kế hoạch đa chiều, một sáng kiến của các nước dân chủ với nguyên tắc là các dự án đầu tư phải được minh bạch. Đó cũng phải là những chương trình hợp lý về mặt tài chính, tránh đẩy các nước nghèo vào cảnh nợ nần quá đáng. Các dự án đầu tư thực hiện trong khuôn khổ B3W sẽ tôn trọng các thỏa thuận về khí hậu, môi trường. Chẳng hạn như các dự án năng lượng sạch sẽ được ưu tiên. Nhược điểm của B3W trước mắt là các bên chưa đưa ra những con số cụ thể về cách tài trợ cho chương trình này. Riêng về phía Hoa Kỳ, Washington đã có hẳn một ngân sách viện trợ phát triển cơ sở hạ tầng cho các nước nghèo và chính quyền Biden đang vận động Quốc Hội để tăng thêm ngân sách cho khâu này ».

Để so sánh, báo cáo gần đây nhất của Refinitiv, một tổ hợp Anh Mỹ chuyên cung cấp các thông tin cho các thị trường tài chính cho biết tính đến giữa năm ngoái, đã có hơn 100 quốc gia hưởng ứng sáng kiến Con Đường Tơ Lụa mới của Trung Quốc, để mở rộng các « kênh kết nối » từ đường sắt đến hàng hải, từ các hệ thống giao thông đường bộ đến tất cả những « công trình xây dựng cơ sở hạ tầng khác ». Tổng cộng BRI của Trung Quốc quy tụ được hơn 2.600 dự án đầu tư với tổng trị giá 3.700 tỷ đô la.

ĐỊA CHÍNH TRỊ MỚI LÀ SÂN CHƠI CHÍNH

Vậy thì vào lúc sáng kiến B3W của Nhật Bản và phương Tây mới chỉ là một đề xuất, chắc chắn mục đích G7 vừa qua nhắm tới là vế địa chính trị. Chuyên gia Pháp, Antoine Bondaz nhấn mạnh đến một sự đối đầu giữa hai mô hình « Xây Dựng Một Thế Giới Tốt Đẹp Hơn » và « Con Đường Tơ Lụa » mới :

Antoine Bondaz : « Mục đích địa chính trị quá rõ ràng. Thông cáo của Nhà Trắng kết thúc thượng đỉnh G7 vừa qua, ngay ở khổ đầu tiên đã nêu đích danh Trung Quốc và Con Đường Tơ Lụa mới của Bắc Kinh. Sáng kiến của Trung Quốc đã được công bố vào năm 2013 và đã chính thức đi vào hoạt động hai năm sau đó. Dự án của nhóm G7 nhắm trực tiếp vào chương trình Một vành đai một con đường của Trung Quốc và mở ra một cánh cổng thứ nhì cho các nước đang phát triển, để số này không lệ thuộc vào các dự án đầu tư của Trung Quốc.

Tuy nhiên điều hết sức quan trọng cần nói ở đây là ở thời điểm hiện tại, G7 là nguồn tài trợ quan trọng nhất giúp các nước nghèo mở rộng cơ sở hạ tầng. Trong lĩnh vực này, Nhật Bản từ lâu nay là quốc gia năng động nhất. Trong vùng Đông Nam Á, Nhật Bản dẫn đầu bảng, đặc biệt là trong trường hợp ở Việt Nam. Đừng quên rằng những đóng góp của khối 7 nước công nghiệp phát triển cao hơn rất nhiều so với của Trung Quốc. Do vậy sáng kiến B3W nhằm nhắc nhở lại điều cơ bản đó đồng thời chứng minh rằng các nước dân chủ và phát triển không để cho Trung Quốc độc quyền giúp đỡ các nước chậm tiến ».

KHÔNG DỄ THUYẾT PHỤC

Từ 2014 khi Sáng kiến Một vành đai một con đường của Trung Quốc bắt đầu hình thành, chính quyền Mỹ dưới thời tổng thống Barack Obama đã ghi nhận « đây là bước đầu tiên để trọng tâm của thế giới chuyển từ Mỹ sang Trung Quốc » : trong số 100 quốc gia hưởng ứng sáng kiến Con Đường Tơ Lụa của thế kỷ 21, có nhiều nước phương Tây, đứng đầu trong số này là Anh, Pháp hay Đức. Đi kèm với dự án này Trung Quốc đã lập ra Ngân Hàng Đầu Tư Cơ Sở Hạ Tầng Châu Á AIIB trong đó 1/3 vốn là của Trung Quốc. Về thực chất đây là công cụ tài chính của Bắc Kinh để thực hiện các dự án trong khuôn khổ chương trình Một vành đai một con đường, kết nối Trung Quốc với các nước, từ Indonesia ở châu Á đến Ethiopia ở châu Phi, từ Kazakhstan ở Trung Á đến tận cảng Hamburg của Đức.

« CƠ SỞ HẠ TẦNG », MỘT  TỪ KHÓA

Bắc Kinh sở dĩ quan tâm đến các dự án « cơ sở hạ tầng » trước hết là để phục vụ cỗ máy kinh tế của Trung Quốc. 
Các mục tiêu của Trung Quốc gồm tìm kiếm những thị trường mới cho các tập đoàn từ sản xuất hàng thủ công đến các đại tập đoàn công nghiệp, hay ngành xây dựng của Trung Quốc, bảo đảm các nguồn cung cấp nguyên liệu cần thiết cho « công xưởng lớn nhất thế giới » . 
Nhưng mục tiêu thứ ba và có lẽ đây mới là một vế quan trọng đó là mở rộng ảnh hưởng của Bắc Kinh về mặt địa chính trị : AIIB từng bước lấp vào chỗ trống mà các định chế tài chính đa quốc gia như Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế hay Ngân hàng Thế Giới thậm chí cả Ngân Hàng Phát Triển Châu Á để lại. Các dự án từ khai thác cảng Pirée Hy Lạp hay xây dựng đường xa lộ cho Montenegro … là những cánh cổng vào châu Âu « danh chính ngôn thuận » cho Trung Quốc. Không ít thành viên trong Liên Hiệp Châu Âu đã hưởng ứng dự án Con Đường Tơ Lụa của Trung Quốc. Còn Ý thì đã là thành viên đầu tiên trong khối G7 đặt bút ký vào thỏa thuận Một vành đai một con đường, giúp chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ghi được một bàn thắng trong cuộc đọ sức với tổng thống Mỹ thời đó là Donald Trump. Do vậy không chắc là dự án B3W lần này sớm trở thành hiện thực.

THẬN TRỌNG ĐÓN NHẬN B3W

Thế còn về phía các nước đang phát triển thì sao ? Trước mắt số này thận trọng hoan nghênh sáng kiến của các nước dân chủ. Antoine Bondaz, Quỹ Nghiên Cứu Chiến Lược Pháp cho biết :

Antoine Bondaz: « Về phía các quốc gia có thể nhận được viện trợ của G7, đương nhiên họ đã phản ứng một cách tích cực. Số này trông thấy một giải pháp khác cho phép giảm bớt lệ thuộc vào Trung Quốc. Tuy nhiên các nền kinh tế này chờ xem dự án B3W cụ thể bao gồm những gì và đóng góp tài chính của phương Tây sẽ là bao nhiêu. Riêng Bắc Kinh đã mau mắn phản ứng : Trung Quốc mỉa mai tuyên bố « hài lòng » về sáng kiến của phương Tây quan tâm đến các nước nghèo và G7 đã đi chậm hơn Trung Quốc vài năm. Trước các nền công nghiệp phát triển, Trung Quốc đã giúp đỡ các nước chậm tiến. Chữ giúp đỡ ở đây cần phải được giải thích thêm và đặt lại trong bối cảnh chung ».

Antoine Bondaz giải thích rõ hơn về hai chữ « giúp đỡ » mà Bắc Kinh thường xuyên rao giảng

Antoine Bondaz : « BRI – Dự án Một vành đai một con đường được đưa ra theo hai giai đoạn. Đầu tiên hết là được thông báo vào năm 2013 tại Indonesia rồi tại Kazakhstan. Đến 2015 Trung Quốc bắt đầu thực hiện. Đây không là một cử chỉ cho không. Bắc Kinh cấp tín dụng cho các nước đang phát triển để giúp họ xây dựng cơ sở hạ tầng. Về phía các nước tham gia dự án Con Đường Tơ Lụa mới thế kỷ 21 kết nối Trung Quốc với phần còn lại của thế giới, thì số này trở thành con nợ của Bắc Kinh. Để xây dựng các công trình đồ sộ trị giá hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đô la, các quốc gia này phải đi vay tín dụng của Trung Quốc, phải huy động thêm cả vốn được Ngân Hàng Thế Giới, Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế cấp cho trong khuôn khổ các chương trình viện trợ phát triển. Họ cũng phải huy động luôn cả tín dụng vay của Mỹ hay châu Âu trong các chương trình cộng tác song phương.

Nói tóm lại Bắc Kinh quảng bá rầm rộ cho dự án Một vành đai một con đường BRI và đã thành công vì tới nay đây là một trong những chính sách đối ngoại hiếm hoi được cả thế giới biết đến. Nhưng về thực chất của viện trợ phát triển, G7 mới là nguồn tài trợ quan trọng nhất. Điểm thứ nhì là rất, rất nhiều những dự án đầu tư của Bắc Kinh diễn ra một cách mờ ám để cuối cùng, các nước đi vay, rơi vào bẫy nợ Trung Quốc. Điển hình là trường hợp của Montenegro đang phải cầu cứu châu Âu giúp đỡ để trả nợ cho Trung Quốc và đang xin khất nợ với Bắc Kinh ».

BÀI HỌC TPP CÒN ĐÓ

B3W hay Xây Dựng Lại Một Thế Giới Tốt Đẹp Hơn tới nay mới chỉ là một sáng kiến được nhóm G7, gồm Mỹ, Canada, Nhật, và bốn nước châu Âu là Anh, Pháp, Đức và Ý đề xuất. Bản thân nước Ý đã tham gia dự án Một vành đai một con đường của Trung Quốc và Roma không dễ thay đổi lập trường. Bản thân châu Âu thì luôn trong cảnh « 9 người, 10 ý ». Còn nước Mỹ là một nền dân chủ với lá phiếu có thể thay đổi cục diện chính trị của đất nước. Chỉ cần thay đổi chính quyền, ngay cả những hiệp định mà Washington từng đặt bút ký vẫn có thể bị hủy bỏ. Điều đã được chứng minh với thỏa thuận hạt nhân Iran và nhất là hiệp định tự do mậu dịch xuyên Thái Bình Dương TPP khi Hoa Kỳ từng đóng vai trò đầu tầu để rồi cũng nước Mỹ đã rút lui khỏi những hiệp định « lịch sử » và « đầy tham vọng » đó.

***

HÌNH: Tổng thống Mỹ Joe Biden trong cuộc họp báo vào ngày cuối cùng của thượng đỉnh G7 ở sân bay Carnwall, gần Newquay, Anh Quốc, ngày 13/06/2021. AFP - BRENDAN SMIALOWSKI

SÁCH SẮP RA CỦA 2 KÝ GIẢ BÁO WASHINGTON POST TIẾT LỘ ĐỘNG TRỜI: TRUMP TỪNG MUỐN TỐNG NGƯỜI MỸ BỊ DÍNH COVID-19 RA ĐẢO GUANTANAMO

ID: 200 POSTED_BY_ID:200

OPEN WEBPAGE

SÁCH SẮP RA CỦA 2 KÝ GIẢ BÁO WASHINGTON POST TIẾT LỘ ĐỘNG TRỜI: TRUMP TỪNG MUỐN TỐNG NGƯỜI MỸ BỊ DÍNH COVID-19 RA ĐẢO GUANTANAMO.
21/06/2021
Việt Báo

Cựu Tổng Thống Donald Trump cân nhắc liệu những người Mỹ thử nghiệm dương tính Covid lan rộng có thể được gửi tới Vịnh Guantanamo vào những ngày đầu của đại dịch, theo cuốn sách sắp trình làng bởi 2 ký giả của báo Washington Post cho biết qua tường thuật của báo Business Insider hôm Thứ Hai, 21 tháng 6 năm 2021.

“Chẳng phải chúng ta có một đảo mà chúng ta làm chủ hay sao?” theo Trump tra vấn các viên chức tụ tập trong Phòng Situation Room trong tháng 2 năm 2020 khi Covid-19 đã xé tung Châu Á và Châu Âu. “Còn Guantanamo là gì?”
Khi Trump giải thích điều đó với viên chức của ông, theo cuốn sách: “Chúng ta nhập cảng điều tốt… Chúng ta sẽ không nhập cảng vi khuẩn.”

Hoa Kỳ đã điều hành Căn Cứ Hải Quân ở Vịnh Guantanamo và trại giam nổi tiếng Guantanamo, nơi các nghi can khủng bố bị giam giữ trong các điều kiện khắc khổ, tại quốc gia vùng Caribbean là Cuba.

Các viên chức trong phòng họp đã bị sốc vì đề nghị cách ly người Mỹ tại Guatanamo, theo cuốn sách, và đã loại bỏ ý tưởng này.

Tình tiết này được nêu chi tiết trong một tường trình về cuốn sách hôm Thứ Hai, “Nightmare Scenario: Inside the Trump Administration's Response to the Pandemic That Changed History” [Tình Huống Ác Mộng: Bên Trong Ứng Phó Của Chính Phủ Trump Đối Với Đại Dịch Làm Thay Đổi Lịch Sử], được viết bởi hai ký giả Yasmeen Abultaeb và Damian Paletta và sẽ công bố vào ngày 29 tháng 6 này.

Cuốn sách, thêm tài liệu về các hỗn loạn và rối loạn trong việc giải quyết đại dịch Covid-19 của chính phủ Trump, cũng mô tả sự chống đối của Trump đối với việc thử nghiệm Covid-19, căng thẳng giữa các cơ quan liên bang, và cách đại dịch tạo thêm căng thẳng trong mối quan hệ cứng nhắc của Trump với người con rể Jared Kushner, sau đó là một cố vấn Bạch Ốc.

Suốt đại dịch, Trump nhiều lần coi thường sự quan trọng của việc thử nghiệm và đã đổ lỗi một cách sai lầm các trường lây nhiễm cao tại Hoa Kỳ cho các thử nghiệm.

“Thử nghiệm đang giết tôi!” theo Trump đã la lên với cựu Bộ Trưởng Y Tế Alex Azar hôm 18 tháng 3, theo cuốn sách cho hay. “Tôi sẽ thua cuộc bầu cử bởi vì thử nghiệm! Chính phủ liên bang ngu ngốc gì mà làm thử nghiệm?”
Azar thông báo với Trump rằng Kushner thực tế đã đóng vai trò lãnh đạo trong các hợp tác của chính phủ Trump với lãnh vực tư để gia tăng khả năng thử nghiệm tại Hoa Kỳ.

Trong một tình tiết khác của tháng 3 được trình bày chi tiết trong cuốn sách, Kushner đã bùng nổ với Robert Kadlec, quan chức của Bộ Y Tế, gọi ông ấy là "đm.------ đồ ngu" và than thở rằng “tất cả chúng ta sẽ chết vào tháng 6,” hoàn toàn trái ngược với các bình luận vào tháng 4 năm 2020 của Kushner rằng mọi thứ sẽ "thực sự biến động trở lại" vào tháng 7.

***

HÌNH: Trại giam khủng bố Guantanamo của Mỹ tại một đảo ở Vịnh Guantanamo của Cuba. (nguồn: https://www.britannica.com)

THƯỢNG ĐỈNH BIDEN-PUTIN NHƯNG TRUNG QUỐC GAY GẮT BÀI XÍCH MỸ VÀ G.7

ID: 199 POSTED_BY_ID:199

OPEN WEBPAGE

THƯỢNG ĐỈNH BIDEN-PUTIN NHƯNG TRUNG QUỐC GAY GẮT BÀI XÍCH MỸ VÀ G.7
17/06/2021
Đào Văn

Cuộc họp thượng đỉnh giữa  hai tổng thống  Biden và Putin được báo chí quốc tế quan tâm và tin tức về cuộc họp này được  loan tải rộng rãi. Phần tóm lược sau dựa vào các bản tin và bình luận của các cơ quan truyên thông Anh, Pháp, Nga và Trung Quốc về cuộc họp này.

*  BBC News (Anh quốc)
"Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng các bất đồng đã được nêu ra, nhưng không phải theo cách cường điệu  và ông nói rằng Nga không muốn một cuộc Chiến tranh Lạnh mới. Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết ông Biden là một chính khách giàu kinh nghiệm và hai người "nói cùng một ngôn ngữ"- Mr Biden was an experienced statesman and the two "spoke the same language".. Cuộc đàm phán kéo dài bốn giờ, ngắn hơn thời gian dự kiến. Ông Biden cho hay  không cần phải dành thêm thời gian để nói chuyện và hiện tại có  triển vọng thực sự nhằm cải thiện mối quan hệ với Nga-there was now a genuine prospect to improve relations with Russia. Hai bên đồng ý  bắt đầu đối thoại về vấn đề kiểm soát vũ khí hạt nhân. Họ cũng cho biết sẽ gửi các đại sứ trở lại thủ đô của nhau - vào tháng 3 các đại sứ  cùng trở về nước  để tham vấn, sau khi Mỹ cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống năm 2020.
 
Tuy nhiên, các vấn đề khác có rất ít dấu hiệu về sự đồng thuận, bao gồm an ninh mạng, Ukraine và số phận của thủ lĩnh phe đối lập Nga Alexei Navalny, người hiện đang thụ án hai năm rưỡi  can tội hình sự.
 
Các nhà lãnh đạo đã thảo luận những gì? Trước hội nghị thượng đỉnh, cả hai bên đều cho rằng quan hệ đang ở dưới đáy vực. Ông Putin gợi ý về một thỏa thuận  nhằm  trao đổi tù nhân, ông ta  tin rằng vấn đề này có thể thỏa hiệp. Về các vụ tấn công mạng, ông Putin phủ nhận các cáo buộc  phát xuất từ phía  Nga, ông ta tuyên bố rằng hầu hết các vụ tấn công mạng ở Nga đều bắt nguồn từ Mỹ. Ông Biden cho biết ông đã nói với ông Putin rằng cơ sở hạ tầng quan trọng, chẳng hạn như nước hoặc năng lượng, các cuộc truy cập hay tấn công khác cần phải có "giới hạn". Hai bên có sự khác biệt rõ rệt về quyền con người, bao gồm cả quyền biểu tình. Ông Putin bác bỏ sự lo ngại của Mỹ về Alexei Navalny, người gần đây đã tuyệt thực 24 ngày. Ông ta nói Navalny coi thường luật pháp khi  biết rằng anh ta sẽ phải đối mặt với án tù một khi trở về Nga sau thời gian  điều trị tại Đức. Navalny nói rằng ông đã bị đầu độc bằng chất độc thần kinh theo lệnh của ông Putin - một cáo buộc mà ông Putin phủ nhận. Ông ta cho biết Nga không muốn có những xáo trộn trên lãnh thổ của mình cũng giống như cuộc  bạo loạn ở Điện Capitol hay phong trào đòi quyền  sống của người da đen. Ông Biden bác bỏ những bình luận của ông Putin về Black Lives Matter là "lố bịch", và nói rằng nhân quyền sẽ "luôn được quan tâm".
 
Khi được hỏi lý do tại sao Nga muốn hợp tác với Mỹ, ông Biden nói rằng họ đang ở "một tình thế rất, rất khó khăn ngay bây giờ- in a very, very difficult spot right now.". "Họ đang bị Trung Quốc chèn ép-They are being squeezed by China.. Họ muốn vẫn là một cường quốc", ông nói với các phóng viên, ngay trước khi rời Geneva. Phóng viên BBC Moscow, Sarah Rainsford, cho biết ông Putin đã nhiều lần muốn nhấn mạnh rằng Nga là một cường quốc hạt nhân - một quốc gia quan trọng, tuy nền kinh tế nhỏ hơn Mỹ, nhưng điều đó vẫn quan trọng và đó là lý do tại sao ông Biden đến nói chuyện với ông ta."[1]

*  RUSIA TODAY (NƯỚC NGA)

"Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tổ chức một cuộc họp báo cá nhân sau hội nghị thượng đỉnh với người đồng cấp Nga Vladimir Putin tại Geneva, hôm thứ Tư, ca ngợi giá trị của sự tương tác cá nhân nhưng đưa ra một số chi tiết về những gì đã đạt được. Như đã thành thông lệ, Biden nhận các câu hỏi từ một danh sách các phóng viên được sắp xếp trước, chỉ đưa ra kịch bản ở phần cuối. Ông mô tả cuộc gặp là "khá đơn giản" và nhiều lần đề cập đến giá trị của mối quan hệ cá nhân trực diện trong chính sách đối ngoại. "Tôi đã làm những gì tôi phải làm", Biden nói với các phóng viên, giải thích rằng ông đã xác định các lĩnh vực mà hai nước có thể cùng nhau làm "công việc thiết thực"- the two countries might do “practical work” together,nói với Putin rằng Mỹ sẽ "đáp trả" các hành động đe dọa đến lợi ích của mình hoặc của các đồng minh-US will “respond” to actions that threaten its interests or those of its allies, và đặt ra rõ ràng “các ưu tiên và giá trị của Hoa Kỳ-clearly laid out US “priorities and values.”.
 
Ban đầu, theo dự tính cuộc họp kéo dài bốn giờ, nhưng sau đó cho biết họ đã hết việc để thảo luận chỉ sau hai giờ, khiến báo chí hoang mang. Tóm lại  hội nghị thượng đỉnh kết thúc trong chưa đầy ba giờ; sau cuộc họp đầu tiên kéo dài 90 phút chỉ có các nhà ngoại giao và phiên dịch hàng đầu tham dự.

Biden cho biết không có lời đe dọa hay tối hậu thư nào được đưa ra trong cuộc họp. Tổng thống Mỹ đã từ chối tham gia một cuộc họp báo chung với đồng nghiệp Nga, nhưng cho biết ông đã theo dõi Putin trả lời các câu hỏi của các phóng viên trước đó trong ngày".[2]
 
* RADIO FRANCE INTERNATIONAL (PHÁP QUỐC)

" Theo hãng tin AFP, khác với thái độ nhập nhằng của người tiền nhiệm Donald Trump, tổng thống Biden hôm qua đã đưa ra những lời cảnh cáo rõ ràng đối với tổng thống Putin, đặc biệt là về các vụ tấn công tin học. Ông Biden còn tuyên bố sẽ không dung thứ « những mưu toan gây mất ổn định các cuộc bầu cử dân chủ » ở Hoa Kỳ, ám chỉ đến sự can thiệp của Nga vào bầu cử tổng thống Mỹ 2016.

Về phần mình, tổng thống Putin bác bỏ các cáo buộc của Mỹ về các vụ tấn công tin học và về trường hợp của nhà đối lập Alexeï Navalny.

Từ Genève, thông tín viên RFI Vincent Souriau tường trình :

« Đây chỉ là cuôc gặp đầu tiên, để thăm dò nhau. Không ai chờ đợi là sẽ có những bước tiến ngoạn mục. Và đúng là đã không có bước tiến nào. Tổng thống Joe Biden nói tóm tắt : « Tôi đã làm những gì mà tôi đã đề ra khi đến đây. Tôi đã kêu gọi tôn trọng nhân quyền, ủng hộ việc đề ra những quy tắc căn bản mà chúng ta phải đồng ý với nhau ».

Nhà Trắng đã nêu lên hai vấn đề gây khó chịu cho Matxcơva : Trường hợp của nhà đối lập Alexeï Navalny có nguy cơ bị chết trong tù và các vụ tấn công tin học mà tình báo Mỹ nghi thủ phạm là các nhóm tin tặc tại Nga. Trong cả hai vấn đề, Vladimir Putin đều phản bác ông Biden. Tổng thống Nga khẳng định: Navalny và tổ chức của ông ta xúi giục nổi loạn và chúng tôi hành động trong khuôn khổ luật pháp. Còn về an ninh tin học, chính người Mỹ tiến hành nhiều vụ tấn công tin tặc nhất thế giới. Hãy ngưng ngay việc cáo buộc chúng tôi một cách vô căn cứ.

Tóm lại, sau cuộc gặp, không có kẻ thua lẫn người thắng. Chỉ có một tiến bộ cụ thể : từ 3 tháng nay, không còn đại sứ Mỹ ở Matxcơva cũng như không còn đại sứ Nga ở Washington. Các nhà ngoại giao sẽ trở lại nhiệm sở trong thời gian sớm nhất » [3]

*  GLOBAL TIMES (TRUNG QUỐC)

"Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Joe Biden đã tổ chức hội nghị thượng đỉnh đầu tiên tại Geneva, Thụy Sĩ hôm thứ Tư. Sau cuộc gặp, Putin nói trong cuộc họp báo riêng rằng cuộc gặp gỡ giữa ông với Biden là "mang tính xây dựng"-his encounter with Biden was "constructive," và cả hai nước đã đồng ý việc đại sứ của họ sẽ quay trở lại nhiệm sở của họ ở Moscow và Washington. Cuộc gặp này cho thấy rõ ràng rằng cả hai bên đều có ý chí muốn ngăn chặn mối quan hệ Mỹ-Nga đang ngày càng xấu đi, vốn đang "ở mức thấp từ thời hậu Chiến tranh Lạnh". So với thái độ thù địch lẫn nhau của hai nước, đây đã là một sự điều chỉnh. Theo nghĩa này, bản thân cuộc họp được tổ chức suông sẻ có thể được coi là một thành tựu-the smooth holding of the meeting itself can be regarded as an achievement.
 
Ông Putin cũng cho biết, hai nước đã thảo luận về một số chủ đề bao gồm ổn định chiến lược, quan hệ thương mại, an ninh khu vực và an ninh mạng. Tuy nhiên, Mỹ và Nga có những khác biệt cơ bản về các vấn đề như Ukraine, Syria, Belarus và nhân quyền, khó có thể giải quyết chỉ trong một cuộc họp. Khi các cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump và Barack Obama bước vào Nhà Trắng, cả hai đều thể hiện sự sẵn sàng công khai để tái khởi động quan hệ Nga-Mỹ. Nhưng khi họ rời Phòng Bầu dục, quan hệ hai nước trở nên xấu đi. Khi Biden lên nắm quyền, ngôn ngữ mà ông sử dụng đối với Nga thậm chí còn khắc nghiệt hơn so với ngôn ngữ của hai người tiền nhiệm. Biden rõ ràng là tổng thống mới "chống Nga" hơn-Biden is obviously the new president who is more "anti-Russia." . Nhưng ông ta có thêm động lực để xoa dịu căng thẳng Nga-Mỹ - Trong hiện tại, ông ta  muốn tập trung vào đối phó với Trung Quốc- he wants to concentrate on dealing with China now.

Nhưng vì Nga quá lớn và quá mạnh, mối quan hệ Mỹ-Nga không phải là một trò chơi đơn giản mà Washington có thể thực hiện bất kỳ sự điều chỉnh nào theo ý muốn. Về những khác biệt quan trọng giữa Nga và Mỹ, dù bên nào nhượng bộ thì cũng sẽ dẫn đến tác động lớn.

Quan trọng nhất, là thái độ của Mỹ đối với sự khác biệt của họ với Nga. Vốn thiếu sự tôn trọng cơ bản, Mỹ đã hình thành một thái độ áp bức đối với Nga, Sau khi Liên Xô tan rã, Mỹ đã thể hiện sự ngạo mạn và lập trường cứng rắn của mình như một quốc gia chiến thắng- the US has shown its arrogance and tough stance as a victorious nation.. Washington thực hiện việc mở rộng về phía đông của NATO đã bóp nghẹt không gian chiến lược của Moscow và thường xuyên lèo lái  các đồng minh cùng áp đặt các biện pháp trừng phạt đã làm bẽ mặt Moscow. Hội nghị thượng đỉnh rõ ràng không phải là dấu chấm hết cho thái độ tồi tệ của Washington, như ông Putin đã nói, "Tôi không có bất kỳ ảo tưởng nào để bắt đầu. Chúng không và không thể tồn tại.- "I did not have any illusions to begin with. They do not and cannot exist."
 
Mỹ đã nói về sự “hiếu chiến” của Nga, nhưng phần lớn gặp phải sự phản kháng của Nga  trong khi bị Mỹ và các nước phương Tây khác siết chặt. Trên thực tế, Nga không có nơi nào để rút lui- In fact, Russia has nowhere to retreat . Để xoa dịu quan hệ Nga-Mỹ, biện pháp duy nhất là Washington lùi một bước hoặc thậm chí vài bước. Trong khi đó, Mỹ cần cảnh báo các đồng minh của mình, đặc biệt là những người mới được tuyển dụng, hãy kiềm chế thái độ chống Nga và khắc phục môi trường quốc tế của Nga.
 
Tuy nhiên, rõ ràng là Washington không muốn thực hiện  sự điều chỉnh chiến lược thực chất như vậy. Nó đang cố gắng đạt được hai điều cùng một lúc. Một là để duy trì tâm lý chống Nga của các nước châu Âu cũng như lòng trung thành của họ đối với Mỹ, và hai là để trấn an Nga chấp nhận hiện trạng và cấm vận Nga trong khi củng cố  việc mở rộng về phía đông của NATO. Khoảng cách giữa kỳ vọng của Mỹ và Nga về trật tự ở Âu-Á là quá rộng để có thể dung hòa-The gap between the US and Russia's expectations of the order in Eurasia is too wide to be reconciled..
 
Việc Biden mời Putin tham dự hội nghị thượng đỉnh ngay sau khi ông ta mô tả Putin là "kẻ giết người" cho thấy rằng ông ta cảm thấy Mỹ không thể cùng lúc làm xấu đi mối quan hệ với cả Trung Quốc và Nga-US cannot afford to deteriorate relations with both China and Russia at the same time. . Mỹ muốn ổn định Nga ở một mức độ nhất định, nhưng chỉ bằng những lời nói suông và không có hành động gì. Đó là một nỗ lực để giải quyết một vấn đề lớn mà không tốn nhiều công sức. Việc Biden biến cuộc gặp của ông với Putin thành hiện thực đã là một thành tựu tự thân nhưng hội nghị thượng đỉnh Nga-Mỹ có thể chỉ làm được đến thế mà thôi. Có thể sẽ có một khoảng thời gian ngắn ổn định, nhưng nếu Mỹ không điều chỉnh thái độ cơ bản đối với Nga và chỉ yêu cầu Nga tuân thủ các quy tắc thời hậu Chiến tranh Lạnh do Mỹ và phương Tây đặt ra, thì mối quan hệ chắc chắn sẽ gặp phản ứng

Là thành viên của "tam giác chiến lược", Trung Quốc, Mỹ và Nga đã thể hiện một số kiểu quan hệ kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc. Một là sự hợp tác toàn diện giữa Trung Quốc và Nga, thứ hai là sự hợp tác cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ trong một thời gian dài, và thứ ba là mối quan hệ đối kháng nghiêm trọng giữa một bên là Mỹ và một bên là Trung Quốc và Nga. Mối quan hệ giữa các cường quốc ít nhất nên đạt đến mức tương tự như mối quan hệ giữa Trung Quốc và Mỹ trước khi mối quan hệ của họ xấu đi trong những năm gần đây. Mối quan hệ tồi tệ hiện nay giữa Mỹ và Trung Quốc cộng với Nga hoàn toàn là kết quả của hành động bá quyền của Washington. Chừng nào Mỹ vẫn còn duy trì quyền bá chủ của mình, thì sẽ không có hòa bình và ổn định toàn cầu thực sự-As long as the US still upholds its hegemony, there will not be true global peace and stability."[4]
 
Ngoài ra, trong bài viết khác trên tờ Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times) liên quan đến  hội nghị 7 nước tiên tiến, cùng với sự quá khích cố hữu, đã bài xích...
" Kế hoạch đế quốc của G7 không thể đánh bại BRI - Hội nghị thượng đỉnh G7 thông báo sẽ bắt đầu kế hoạch cơ sở hạ tầng toàn cầu "Xây dựng lại thế giới tốt đẹp hơn", nhằm giúp các nước đang phát triển và chống lại Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) do Trung Quốc đề xuất."
   "Sự cạnh tranh giữa các thành viên G7 và Trung Quốc sẽ tạo điều kiện cho một số nước đang phát triển có nhiều lựa chọn và hỗ trợ phát triển hơn. Nhưng nếu người Mỹ cố chấp mang động cơ chính trị của mình và buộc các nước này đứng về phía nào thì chắc chắn sẽ khiến họ rơi vào tình trạng xấu hổ.
    Nếu Washington làm điều này không phải là thúc đẩy sự phát triển hòa bình của thế giới mà ngược lại đang tạo ra những trở ngại cho tiến trình này.
  Rốt cuộc, các nước phương Tây không có đủ sức mạnh kinh tế để duy trì "hỗ trợ chính trị" của họ. Họ cũng không thể buộc các nước đang phát triển mua hàng hóa của họ và yêu cầu họ ngừng sử dụng công nghệ của Trung Quốc."[5]

Đào Văn

Nguồn:
[1]- BBC News: Biden and Putin praise Geneva summit talks but discord remains
[2]- Rusia Today: biden-presser-geneva-summit
[3]- Radio France Int.:Trao đổi « mang tính xây dựng » giữa Biden và Putinn
[4]- Global Times -TQ:Biden-Putin summit may be limited to a meeting
[5]- Global Times-TQ: G7’s imperialist plan can’t defeat BRI

MỘT TUẦN LỄ TỒI TỆ NHẤT CHO TRUNG QUỐC KHI CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO G7 CÙNG ĐƯA RA CÁC KẾ HOẠCH CHỐNG LẠI SỰ BÀNH TRƯỚNG VÀ TOÀN TRỊ CỦA NƯỚC NÀY

ID: 198 POSTED_BY_ID:198

OPEN WEBPAGE

MỘT TUẦN LỄ TỒI TỆ NHẤT CHO TRUNG QUỐC KHI CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO G7 CÙNG ĐƯA RA CÁC KẾ HOẠCH CHỐNG LẠI SỰ BÀNH TRƯỚNG VÀ TOÀN TRỊ CỦA NƯỚC NÀY
13/06/2021
Việt Báo
 
Tuần này các nhà lãnh đạo của thế giới Tây Phương đã để mắt tới Trung Quốc, và kết quả đó là một trong những tuần lễ tồi tệ nhất cho Bắc Kinh trên sân khấu thế giới trong một thời gian, theo báo Business Insider tường thuật hôm Chủ Nhật, 13 tháng 6 năm 2021.

Tại Washington, Dân Chủ và Cộng Hòa tại Thượng Viện đã gác bỏ dị biệt của họ sang một bên để thông qua dự luật chính sách kỹ nghệ 250 tỉ đô la nhằm vào việc sửa soạn cho thương mại và chính phủ Hoa Kỳ cạnh tranh với Bắc Kinh. Và trong khi đó trong chuyến công du ngoại giao tại Châu Âu, Tổng Thống Joe Biden đang củng cố lại mối quan hệ đối với các đồng minh tại Châu Âu, nhóm các quốc gia G7, và NATO. Trên đỉnh cao của chương trình nghị sự tại những cuộc họp này là câu hỏi làm sao để chống lại một Trung Quốc bành trướng, toàn trị đang trỗi dậy.

Điều này đến khi mọi dấu hiệu đều cho thấy TQ đang đi xa hơn và tách khỏi xa hơn là một xã hội dân chủ cởi mở.

Trong đầu tuần này Tổ Chức Ân Xá Quốc Tế đã công bố cái nhìn sâu hơn vào cuộc sống của người Hồi Giáo tại Khu Vực Tự Trị Duy Ngô Nhĩ  Tân Cương, gọi đó là “cảnh địa ngục tồi tệ” nơi mà người Hồi Giáo đã bị khủng bố và ép buộc vào các trại lao động như một phần của “phần của chiến dịch lớn hơn nhằm khúc phục và đồng hóa cưỡng bức.” Báo Times cũng tường trình việc chính quyền TQ đang truy bắt những người Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ bỏ trốn ra ngoại quốc.

Trên mặt trận kinh tế, lập pháp TQ thúc giục thông qua một dự luật mở rộng các phương tiện và phương pháp của chính quyền để trả đũa chống lại các trừng phạt của ngoại quốc gồm khả năng chiếm cứ tài sản TQ của các công ty ngoại quốc, từ chối visa, và phong tỏa khả năng thương lượng tại TQ.

Trung tâm của hành vi hung hang của TQ là niềm tin, nằm trong số nhiều tầng lớp của Đảng CSTQ, rằng Hoa Kỳ và các đối tác của nó tại Tây Phương đang ở trạng thái suy thoái. Ý tưởng này bắt rễ trong thời gian khủng hoảng tài chánh năm 2008, và rồi đã được tái khẳng định bởi cuộc khủng hoảng nợ nần của Châu Âu, sự đắc cử của Donald Trump và sự hung hang của ông ấy đối với các đồng minh Châu Âu, và sự giải quyết của Mỹ đối với đại dịch vi khuẩn corona.

Những cách quan trọng nhất mà Mỹ có thể chống lại Trung Quốc là tăng cường sức mạnh trong nước và chuẩn bị cho điều tồi tệ nhất với các đồng minh của mình. Nếu con quái vật khổng lồ thời tiền sử vẫn chưa thức tỉnh, tuần này cho thấy rằng nó hiện ít nhất đã mở một mắt.

Thông cáo chung của G-7 vào Chủ Nhật kêu gọi nghiên cứu “kịp thời, minh bạch, do chuyên gia lãnh đạo và dựa trên khoa học do WHO triệu tập” về nguồn gốc của COVID-19 ở Trung Quốc.

Thông cáo chung cũng kêu gọi Bắc Kinh tôn trọng nhân quyền, đặc biệt là liên quan đến các cáo buộc về các trại lao động cưỡng bức của họ ở Tân Cương, và ở Hồng Kông, nơi Bắc Kinh đã đàn áp quyền tự trị của lãnh thổ này.

Ngoài ra, hôm Thứ Bảy, các nhà lãnh đạo của Nhóm G7 đã tiết lộ một kế hoạch nhằm chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc đối với các quốc gia đang phát triển thông qua một sáng kiến có tên là Xây Dựng Lại Thế Giới Tốt Đẹp Hơn, hay còn gọi là B3W.

***

HÌNH: Quang cảnh cuộc họp bàn tròn của các nhà lãnh đạo G7 tại Anh Quốc. (nguồn:  https://www.cnn.com)

G7 ĐỀ RA KẾ HOẠCH CƠ SỞ HẠ TẦNG CẠNH TRANH VỚI TRUNG QUỐC

ID: 197 POSTED_BY_ID:197

OPEN WEBPAGE

G7 ĐỀ RA KẾ HOẠCH CƠ SỞ HẠ TẦNG CẠNH TRANH VỚI TRUNG QUỐC
13/06/2021

Nhóm Bảy nền dân chủ cường thịnh nhất thế giới ngày thứ Bảy tìm cách đối kháng ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc bằng cách đưa ra cho các quốc gia đang phát triển một kế hoạch cơ sở hạ tầng có thể cạnh tranh với sáng kiến Vành đai và Con đường trị giá hàng ngàn tỉ đôla của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Các nhà lãnh đạo G7 nhóm họp ở tây nam nước Anh vẫn đang tìm kiếm một phản ứng chặt chẽ trước sự quyết đoán ngày càng tăng của ông Tập sau sự trỗi dậy mạnh mẽ về kinh tế và quân sự của Trung Quốc trong 40 năm qua.

Tổng thống Mỹ Joe Biden và các nhà lãnh đạo G7 khác hi vọng kế hoạch của họ, được gọi là sáng kiến Xây dựng lại Thế giới Tốt đẹp hơn (B3W), sẽ tạo dựng một mối quan hệ đối tác cơ sở hạ tầng minh bạch để giúp thu hẹp nhu cầu 40 ngàn tỉ đôla mà các nước đang phát triển cần cho đến năm 2035, Nhà Trắng nói.

Mỹ sau đó cho biết G7 đã đạt được đồng thuận rằng cần phải có một đối sách chung đối với Trung Quốc về thương mại và nhân quyền.

G7 và các đồng minh của họ sẽ sử dụng sáng kiến B3W để huy động vốn của khu vực tư nhân trong các lĩnh vực như khí hậu, y tế và an ninh y tế, công nghệ kĩ thuật số cũng như sự quân bình và bình đẳng giới tính, Nhà Trắng nói thêm.

Không rõ ngay lập tức kế hoạch sẽ hoạt động như thế nào hoặc rốt cục nó sẽ phân bổ bao nhiêu vốn.

Kế hoạch Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc, được ông Tập đưa ra vào năm 2013, bao gồm các dự án phát triển và đầu tư sẽ trải dài từ Châu Á sang Châu Âu và xa hơn nữa.

Hơn 100 nước đã kí thỏa thuận với Trung Quốc để hợp tác trong các dự án BRI như đường sắt, cảng, đường cao tốc và các cơ sở hạ tầng khác.

Những người chỉ trích nói rằng kế hoạch của ông Tập nhằm tạo ra một phiên bản hiện đại của Con đường Tơ lụa, tuyến đường thương mại cổ xưa kết nối Trung Quốc với Châu Á, Châu Âu và xa hơn nữa, là phương tiện cho sự bành trướng của nước Trung Quốc Cộng sản. Bắc Kinh nói những nghi ngờ như vậy phơi bày “tư tưởng đế quốc còn sót lại” của nhiều cường quốc phương Tây đã làm nhục Trung Quốc trong nhiều thế kỉ.

Các nhà lãnh đạo G7 - gồm Mỹ, Canada, Anh, Đức, Ý, Pháp và Nhật Bản - muốn sử dụng cuộc họp của họ tại thành phố nghỉ dưỡng Carbis Bay bên bờ biển để cho thế giới thấy rằng các nền dân chủ giàu có nhất có thể đưa ra một giải pháp thay thế đối kháng ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc.

Sự trỗi dậy của Trung Quốc như một cường quốc toàn cầu hàng đầu được coi là một trong những sự kiện địa chính trị quan trọng nhất trong thời hiện đại, cùng với sự sụp đổ của Liên bang Soviet năm 1991 kết thúc Chiến tranh Lạnh.

Năm 1979, Trung Quốc có nền kinh tế nhỏ hơn Ý, nhưng sau khi mở cửa cho đầu tư nước ngoài và thực thi những cải cách thị trường, nước này đã trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và dẫn đầu toàn cầu về một loạt công nghệ mới.

***

HÌNH: Các nhà lãnh đạo G7 chuẩn bị chụp hình tập thể tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Carbis Bay, Cornwall, Vương quốc Anh, ngày 11 tháng 6, 2021.

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU: KHỐI G7 CỨNG RẮN VỚI VIỆC SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH

ID: 196 POSTED_BY_ID:196

OPEN WEBPAGE

BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU: KHỐI G7 CỨNG RẮN VỚI VIỆC SỬ DỤNG NHIÊN LIỆU HÓA THẠCH
Dulcie Lee & Joseph Lee
BBC News

Lãnh đạo các nước công nghiệp phát triển đang nhóm họp tại Cornwall, Anh Quốc sẽ ra những biện pháp nghiêm ngặt đối với hoạt động của các nhà máy nhiệt điện, như một phần trong cuộc chiến chống lại tình trạng biến đổi khí hậu.

Nhóm G7 cam kết sẽ từ bỏ các nhà máy nhiệt điện, trừ phi loại hình này có được công nghệ mới nhằm loại trừ khí thải carbon.

Quyết định được đưa ra vào lúc Huân tước David Attenborough, gương mặt truyền thông và là nhà nghiên cứu lịch sử tự nhiên nổi tiếng người Anh, cảnh báo rằng con người đang đứng mấp mé ở ranh giới gây bất ổn cho cả hành tinh.

'Quyết định quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại'

Ông nói các lãnh đạo G7 đang đối diện với những quyết định quan trọng nhất trong lịch sử nhân loại.

Tuyên bố đối phó với việc sử dụng than được đưa ra từ Tòa Bạch Ốc, theo đó nói rằng đây là lần đầu tiên lãnh đạo các nước giàu trên thế giới cam kết duy trì mức nhiệt độ toàn cầu tăng không quá 1,5 độ C.

Để đạt được điều này, cần phải có một loạt các chính sách khẩn cấp, mà đứng đầu trong đó là việc giảm dần, tiến tới loại bỏ việc sử dụng than, trừ khi hoạt động này được cải thiện nhờ công nghệ hấp thụ, tiêu trừ khí thải carbon.

Than là nguồn nhiên liệu chủ yếu gây ô nhiễm nhất thế giới, và việc chấm dứt sử dụng than được các nhà hoạt động vì môi trường coi là một bước đi to lớn.

Tuy nhiên, họ cũng muốn các nước giàu đảm bảo sẽ thực hiện những cam kết trước đây trong việc giúp đỡ các nước nghèo thích ứng với tình trạng thay đổi khí hậu.

Khối G7 sẽ chấm dứt tài trợ cho nhà máy nhiệt điện mới ở các nước đang phát triển, và sẽ ra đề nghị tài trợ tới 2,8 tỷ đô la để chấm dứt việc sử dụng loại nhiên liệu này.

Biến đổi khí hậu là một trong những chủ đề then chốt trong kỳ họp thượng đỉnh kéo dài ba ngày tại Vịnh Carbis, Cornwall.

Lãnh đạo bảy nền công nghiệp lớn trên thế giới, gồm Anh, Hoa Kỳ, Canada, Nhật Bản, Pháp, Đức và Italy, được trông đợi sẽ đưa ra những kế hoạch nhằm làm giảm mức khí thải từ hoạt động nông nghiệp, giao thông vận tải, và từ việc sản xuất sắt thép, xi măng.

Các nhà lãnh đạo sẽ cam kết bảo vệ 30% diện tích đất và biển toàn cầu cho mục đích tự nhiên, tính đến năm 2030.

Họ cũng được trông đợi sẽ cam kết cắt giảm tới một nửa lượng khí thải ở nước mình tính đến năm 2030 so với mức xả thải ở năm 2010. Anh Quốc cho đến nay đã vượt mức trong việc thực hiện cam kết này.

Thủ tướng Anh Boris Johnson tổ chức họp báo trong chiều Chủ Nhật, ngày cuối cùng của kỳ họp thượng đỉnh, nơi ông đã có va chạm với các lãnh đạo EU quanh các đòi hỏi về thỏa thuận Brexit đối với việc kiểm tra hàng hóa từ Anh vào Bắc Ireland.
NGUỒN HÌNH ẢNH,REUTERS
Bên cạnh việc áp dụng các biện pháp đối với than và chấm dứt hầu như toàn bộ sự hỗ trợ trực tiếp của chính phủ đối với các ngành sử dụng loại nhiên liệu hóa thạch này ở nước ngoài, khối G7 được trông đợi sẽ dần xóa bỏ việc dùng xe hơi chạy bằng xăng và diesel.

Trung Quốc - nước mà theo một báo cáo là nơi chịu trách nhiệm cho 27% lượng khí thải toàn cầu trong năm 2019, là mức cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác - không phải là thành viên khối G7.

Các lãnh đạo khối G7 cũng được trông đợi sẽ hậu thuẫn cho một kế hoạch nhằm đảo ngược tình trạng tổn thất mức đa dạng sinh thái - một biện pháp đo lường xem có bao nhiêu loài khác nhau sống trong những hệ sinh thái - tính đến cuối thập niên này.

Ông Johnson cũng sẽ công bố một quỹ trị giá 500 triệu bảng nhằm bảo vệ các đại dương và đời sống sinh vật biển trên toàn thế giới.

"Quỹ hành tinh xanh" sẽ giúp các nước, trong đó có Ghana, Indonesia và các quốc đảo Thái Bình dương, đối phó với tình trạng đánh bắt cá không bền vững, bảo vệ và phục hồi các hệ sinh thái vùng duyên hải, như rừng đước, các rặng san hô, và giảm tình trạng ô nhiễm đại dương.

Một phúc trình lớn của Liên hiệp quốc năm 2019 nói rằng mức khí thải carbon dioxide toàn cầu phải không được vượt quá mức đỉnh điểm hồi 2020 thì mới có thể giữ cho hành tinh không bị tăng nhiệt độ lên quá 1,5 độ C.

****

HÌNH:
1- Lãnh Đạo G7
2- Kỳ họp thượng đỉnh G7 đang diễn ra tại khu nghỉ dưỡng ở Vịnh Carbis, Cornwall, tây nam xứ Anh

KHÔNG CÓ TRUMP, CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO G7 THOẢI MÁI VÀ THÂN THIỆN, ĐÃ ĐỒNG Ý CÁC KẾ HOẠCH RỘNG LỚN CHỐNG LẠI TQ

ID: 195 POSTED_BY_ID:195

OPEN WEBPAGE

KHÔNG CÓ TRUMP, CÁC NHÀ LÃNH ĐẠO G7 THOẢI MÁI VÀ THÂN THIỆN, ĐÃ ĐỒNG Ý CÁC KẾ HOẠCH RỘNG LỚN CHỐNG LẠI TQ
12/06/2021
Việt Báo
 
Falmouth, England – Khi Tổng Thống Donald Trump dùng khủy tay tại các thượng đỉnh quốc tế, là để ném họ -- về thương mại, về Nga và, một lần nọ để giúp không cho thủ tướng Montenegrin chụp hình chung, theo CNN tường thuật hôm Thứ Bảy, 12 tháng 6 năm 2021.

Người kế nhiệm ông là Joe Biden đã dùng khủy tay một cách khác trong tuần này. Đến dự thượng đỉnh toàn cầu lần đầu, ông dùng khủy tay để chào theo kỷ nguyên đại dịch với nhóm các nhà lãnh đạo không còn phải rón rén quanh một tổng thống Mỹ khó tánh và thường nổi giận.

Các viên chức tham dự thưởng đỉnh G7 tuần này tại bờ biển Cornish tại Anh đang ngạc nhiên sau 4 năm đối phó với một tổng thống Mỹ thường có ý đưa sự thù địch vào trong các cuộc họp của họ. Trước ống kính và nơi hậu trường trong cuối tuần này, các viên chức nói rằng những can thiệp thô bạo và những đoạn kéo dài mà Trump mang đến các thượng đỉnh thế giới đã vắng mặt, được thay vào bởi chương trình nghị sự biết cách làm việc và dễ đoán hơn, gồm các lãnh vực bất đồng nghiêm trọng về Trung Quốc.

Được hỏi cùng với Biden hôm Thứ Bảy rằng có phải Hoa Kỳ đã trở lại không, Tổng Thống Pháp Emmanuel Macron đã trả lời là đúng.

Ngay cả vị khách đặc biệt trong bữa tiệc chiêu đãi tối Thứ Sáu – là Nữ Hoàng AnhElizabeth --  cũng nói đến sự rung cảm mới. Bà sau đó đã chụp hình chung và trò chuyện thân tình với Biden và đệ nhất phu nhân bên ngoài phòng tiệc, Hoàng Tử Charles và công nương Camila cũng có mặt.

Cuộc họp thứ nhất vào chiều Thứ Sáu thảo luận về đại dịch với sự đồng thuận rất cao, theo các viên chức thông thạo về chuyện này cho hay.
Cuộc họp thứ hai hôm Thứ Bảy có nhiều khác biệt nghiêm trọng giữa các lãnh đạo thế giới về cách nào tốt nhất để đối phó với TQ.

Sự bất đồng và căng thẳng có lúc đã phải cắt đường internet và đóng cửa phòng họp, trong lúc Hoa Kỳ, Anh và Canada đòi hành động mạnh hơn chống lại TQ vì các hành vi độc tài, gồm cưỡng bức lao động tại Tân Cương. Có lúc Biden đã mạnh mẽ kêu gọi các nhà lãnh đạo phải lên án và hành động chống lại TQ vì phản dân chủ.

Dù những lúc căng thẳng vì những bất đồng như thế các nhà lãnh đạo vẫn tôn trọng và cùng nhau làm việc.

Trên đường trở vào phòng họp, Biden đi bộ và tay trong tay với Macron. Hai nhà lãnh đạo có cuộc họp riêng vào sáng Thứ Bảy.

Trong khi đó bản tin mới nhất của báo The Guardian vào Thứ Bảy cho biết rằng Nhóm G7 đã đồng ý các kế hoạch tạo ra để đối trọng với sáng kiến ‘một đai một đường’ [Nhất đới nhất lộ] của TQ như một phần của kế hoạch rộng lớn chống lại Bắc Kinh trong vấn đề nhân quyền, các hệ thống cung cấp, ủng hộ Đài Loan và yêu cầu công khai nhiều hơn về các nguồn gốc của đại dịch Covid-19.

***

HÌNH: Quang cảnh cuộc họp bàn tròn của các nhà lãnh đạo G7 tại Anh Quốc. (nguồn:  https://www.cnn.com

NĂM MÔN THỂ DỤC ĐƯỢC HARVARD CÔNG NHẬN TỐT CHO SỨC KHỎE

ID: 194 POSTED_BY_ID:194

OPEN WEBPAGE

NĂM MÔN THỂ DỤC ĐƯỢC HARVARD CÔNG NHẬN TỐT CHO SỨC KHỎE
SGN NEWSKHỎE!ĐỜI SỐNG
Last updated Jun 11, 2021

(Hình: John Arano/Unsplash)
NEW YORK CITY, New York (SGN) – Vận động, tập luyện thể dục luôn được các bác sĩ và các nhà khoa học khuyến khích thực hiện hằng ngày, giúp sức khỏe dẻo dai, tinh thần minh mẫn.

Trường đại học Harvard đưa ra bảng xếp hạng năm bài tập thể dục giúp bạn khỏe mạnh và đồng thời thấy hạnh phúc, theo trang mạng Well and Good.

1. Tập tạ
Theo bác sĩ, giáo sư I Min Lee ở viện Harvard Medical School, nếu bạn bỏ qua không bao giờ để ý đến các cơ, theo thời gian, nó sẽ yếu đi và không còn bền bỉ nữa. Vì vậy, khi cơ khỏe mạnh, dẻo dai, bạn sẽ đốt được nhiều calories hơn, và điều này giúp cho bạn duy trì vóc dáng cân nặng của mình tốt hơn. Các bài tập tạ là hoàn toàn phù hợp để giúp cơ phát triển và khỏe.

2. Đi bộ
Theo các giáo sư ở Harvard, một buổi đi dạo khoảng 30 phút sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch trong cơ thể, thư giãn đầu óc mà không cần phải vận động quá nhiều. Bạn có thể bắt đầu thói quen đi bộ khoảng từ 10 đến 15 phút mỗi lần, sau đó bạn dần dần tập đi nhanh hơn và lâu hơn.
Bơi giúp tinh thần bạn phấn chấn hơn, giảm đau đốt sống lưng và thậm chí là giúp phổi khỏe mạnh hơn.

3. Bơi lội
Bơi lội là hoạt động khiến toàn bộ cơ thể phải vận động, là phương pháp cực kỳ tuyệt vời cho những lúc bạn muốn tập trung vào cardio nhưng không hề làm ảnh hưởng đến khớp gối như chạy bộ. Đây còn là hoạt động giúp tinh thần bạn phấn chấn hơn, giảm đau đốt sống lưng và thậm chí là giúp phổi khỏe mạnh hơn.

4. Bài tập Kegel
Rất nhiều người bất ngờ khi tập Kegel được xếp trong các danh sách các bài tập hiệu quả. Các giáo sư ở trường Harvard cho biết, việc tập Kegel sẽ giúp cả nam giới lẫn nữ giới có phần xương chậu khỏe mạnh cho dù tuổi tác tăng lên.

5. Tai Chi
Môn Tai Chi của Trung Quốc đem lại rất nhiều lợi ích, trong đó bao gồm cả việc thiền định theo các bước di chuyển nhẹ nhàng. Tai Chi còn cải thiện sức mạnh phần trên và phần dưới cơ thể, cũng như duy trì độ bền bỉ, dẻo dai và thăng bằng. (NA)

NGƯỜI SỐNG SÓT TẠI NGÔI TRƯỜNG NƠI HÀI CỐT CỦA 215 TRẺ CON BẢN ĐỊA* VỪA ĐƯỢC KHÁM PHÁ KỂ LẠI CHUYỆN BỊ LẠM DỤNG: “HỌ ĐÃ PHÁN RẰNG CHÚNG TÔI XẤU X

ID: 193 POSTED_BY_ID:193

OPEN WEBPAGE

NGƯỜI SỐNG SÓT TẠI NGÔI TRƯỜNG NƠI HÀI CỐT CỦA 215 TRẺ CON BẢN ĐỊA* VỪA ĐƯỢC KHÁM PHÁ KỂ LẠI CHUYỆN BỊ LẠM DỤNG: “HỌ ĐÃ PHÁN RẰNG CHÚNG TÔI XẤU XA.”

[* Indigenous: Có nghĩa giống như chữ “native” trong “native Americans,” là cư dân bản địa, mà họ và/hoặc tổ tiên của họ đã được sinh ra và sinh sống trong một vùng đất hoặc lãnh thổ mà nguyên thủy và ban sơ đã thuộc quyền sở hữu của họ một cách tự nhiên.]

CBS NEWS, JUNE 4, 2021

Lien Nguyen tạm dịch

Thủ tướng Canada Justin Trudeau vừa xin lỗi người dân Canada bản địa sau khi hài cốt của hơn 200 trẻ con bản địa được khám phá vào tuần trước.

Trudeau nói, “Nói lời xin lỗi cho những thảm kịch trong quá khứ bao nhiêu cũng không đủ, không đủ đối với những đứa trẻ đã chết, đối với gia đình của những đứa trẻ đã chết, hoặc đối với những người sống sót, và đối với những cộng đồng [người bản địa].”

Những hài cốt được phát hiện ở Kamloops, tỉnh bang British Columbia, nơi đã từng là trường học lớn nhất ở Canada dành cho trẻ con bản địa. Một số nạn nhân lúc đó chỉ mới lên ba.

Trường Cư Dân Bản Địa Kamloops từng có ít nhất 51 trường hợp tử vong đã được xác nhận trong hồ sơ chính thức của nhà trường. Garry Gottfriedson, một học sinh sống sót của trường, nói với Jericka Duncan của CBS News rằng ông đã không ngạc nhiên khi vừa biết được là có thêm ít nhất 215 học sinh đã được tìm thấy bị chôn ở đó.

“Đôi khi những đứa trẻ sẽ không xuất hiện trong lớp học, chúng nó sẽ biến mất vào ngày hôm sau và chúng tôi biết rằng chúng nó đã không còn hiện hữu (were gone) nữa, nhưng chúng tôi không biết là chúng nó đã bị biến mất ở chỗ nào,” Gottfriedson nói.

Gottfriedson nằm trong số hàng ngàn cư dân Canada bản địa được/bị bắt buộc theo luật pháp bởi chính phủ Canada phải theo học ở cái gọi là "những trường học dành cho cư dân bản địa.”

Những trường này được thành lập vào cuối thế kỷ 19 và thường được điều hành bởi giáo hội Công Giáo. Ngôi trường cuối cùng được/bị đóng cửa vào năm 1997.

Crystal Gayle Fraser, giáo sư Đại Học Alberta, nói rằng sự lạm dụng thì đã xảy ra tràn lan tại những trường này.

Fraser nói, "Mục đích chính của những trường này là xóa sổ những bản sắc của người bản địa (Indigenous identities) [ở quốc gia Canada]. Những ngôi trường cư dân bản địa này đã thường được so sánh với những nhà tù."

Gottfriedson kể lại một số vụ lạm dụng, bao gồm cả những lần ông nói rằng ông và những đứa trẻ khác đã bị buộc không được nói tiếng mẹ đẻ của họ.

Gottfriedson nói, "Chúng tôi đã không bao giờ được phép nói ngôn ngữ của mình ở đó. Vì sợ bị trừng phạt, nên những người trong chúng tôi đã cực kỳ sợ hãi."

Một Ủy Ban về Sự Thật và Hòa Giải đã được thành lập để điều tra việc lạm dụng tại những trường học. Vào năm 2015, ủy ban đã đưa ra một báo cáo nói rằng chính phủ đã phạm tội "diệt chủng văn hóa." Ít nhất 4 ngàn học sinh đã chết tại những ngôi trường này vì bệnh tật, vì bị bỏ bê, vì tai nạn, hoặc vì bị lạm dụng.

Chính phủ Canada đã trả hơn 1,6 tỷ đô la cho những người sống sót trong những ngôi trường này. Ủy ban đã đề nghị một danh sách gồm "94 lời kêu gọi hành động" để giúp đất nước giải quyết việc đối xử [tàn tệ] với trẻ con bản địa trong quá khứ.

Việc khám phá kinh hoàng này xảy ra sau khi một nhóm những dân tộc người bản địa đã dùng công nghệ radar trên mặt đất ở gần trường học. Nhưng Fraser cho biết việc lạm dụng đã được biết đến từ lâu.

Fraser nói, "Những cộng đồng và những gia đình người bản địa đã nói về việc lạm dụng này trong nhiều thập kỷ, họ thường không được thông báo về những cái chết. Con cái của họ đã không bao giờ trở về nhà, và họ đã không thể nhận được bất kỳ loại trả lời nào."

Những cộng đồng người bản địa đang kêu gọi hãy truy lùng thêm ở những địa điểm trường học khác để tìm kiếm hài cốt của những học sinh.

Trong một tuyên bố, người đứng đầu nhóm bản địa đã viết rằng "lời giải thích chân chính về những học sinh bị mất tích hy vọng sẽ mang lại chút bình yên và sự đóng lại một trang sử của những sinh mạng đã bị mất."

Nhưng đối với Gottfriedson, quãng thời gian học tại Trường Cư Dân Bản Địa Kamloops vẫn ám ảnh ông.

"Chúng tôi đã bị khiến cho phải cảm thấy mình xấu xa bởi vì chúng tôi đã bị phán rằng chúng tôi xấu xa. Chúng tôi đã bị khiến cho phải cảm thấy như chúng tôi chẳng là gì cả ngoài sự bẩn thỉu, và điều đó đã tồn tại trong tâm tưởng tôi cho đến ngày hôm nay, chính ngày hôm nay. Quý vị biết đấy, tôi đã không bao giờ cảm thấy rằng tôi đủ tốt cho bất cứ chuyện gì," Gottfriedson nói.

============
https://www.cbsnews.com/news/kamloops-residential-school-survivor-abuse/?fbclid=IwAR3eUkjqLuSllb94H5Xy9kayRWDsCKMFBvBcv-2rPSdxF_fRe4oaUBARSI8
============

“TẤT CẢ CHÚNG TÔI ĐỀU ĐAU ĐỚN VÀ BUỒN BÃ” -- NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO NGƯỜI BẢN ĐỊA* Ở CANADA BÁC BỎ LỜI PHÁT BIỂU CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG

ID: 192 POSTED_BY_ID:192

OPEN WEBPAGE

“TẤT CẢ CHÚNG TÔI ĐỀU ĐAU ĐỚN VÀ BUỒN BÃ” -- NHỮNG NHÀ LÃNH ĐẠO NGƯỜI BẢN ĐỊA* Ở CANADA BÁC BỎ LỜI PHÁT BIỂU CỦA ĐỨC GIÁO HOÀNG

Reuters
Anna Mehler Paperny, June 7, 2021

Lien Nguyen tạm dịch

Những nhà lãnh đạo người bản địa và những người sống sót từ trường học hôm Chủ Nhật đã bác bỏ những lời diễn tả sự đau đớn của Đức Giáo Hoàng Francis về sự khám phá ra hài cốt của 215 trẻ em tại một trường nội trú Công Giáo trước đây ở Canada, và nói rằng giáo hội cần phải làm nhiều hơn nữa.

Trong lời chúc phúc hàng tuần tại Quảng Trường Thánh Peter hôm Chủ Nhật, Đức Francis nói Ngài đã rất đau lòng khi nghe tin tức về ngôi trường trước đây dành cho học sinh bản địa và đã kêu gọi cho sự tôn trọng những quyền và những nền văn hóa của người bản địa. Nhưng Ngài đã không nói lời xin lỗi trực tiếp với người bản địa mà một số người Canada trước đó đã yêu cầu Ngài.

"Tất cả chúng tôi đều đau đớn và buồn bã. Có ai mà không đau đớn và buồn bã? Đây là một sự bóp méo sự thật trên toàn thế giới," Bobby Cameron, giám đốc Liên Đoàn Chủ Quyền Những Quốc Gia Người Bản Xứ ở Saskatchewan, đã nói với Reuters.

"Khó khăn cỡ nào mà Đức Giáo Hoàng đã không chịu nói, 'Tôi rất xin lỗi về cách mà tổ chức [giáo hội] của chúng tôi đã đối xử với dân tộc của Những Quốc Gia Đầu Tiên, với học sinh của Những Quốc Gia Đầu Tiên suốt trong những thời kỳ đó. Chúng tôi xin lỗi, chúng tôi cầu nguyện.’"

Sự khám phá ra hài cốt của 215 trẻ em vào tháng trước tại Trường Nội Trú Người Bản Địa Kamloops ở British Columbia, đã đóng cửa vào năm 1978, khơi lại những vết thương cũ ở Canada về việc thiếu thông tin và thiếu trách nhiệm chung quanh hệ thống trường học nội trú, là nơi đã tách rời một cách cưỡng ép những đứa trẻ bản địa ra khỏi gia đình của chúng.

============
Reuters Pictures @reuterspictures gởi hình và kèm theo dòng tweet:

"Một người đàn ông đang đứng trên bức tượng của Egerton Ryerson, người được coi là một kiến trúc sư của hệ thống trường học nội trú dành cho người bản địa của Canada, sau khi bức tượng bị hạ bệ ở Toronto. Thêm nhiều tấm hình đau thương sau sự phát hiện hài cốt của 215 đứa trẻ đã được tìm thấy tại ngôi trường cũ này: https://reut.rs/2Sh4Xtl @c_helgren

8:27 AM • Jun 7, 2021
============

Vào hôm Chủ Nhật, những người biểu tình đã hạ bệ một bức tượng của Egerton Ryerson, một trong những kiến trúc sư của hệ thống trường học nội trú dành cho học sinh bản địa, tại một trường đại học ở Toronto được đặt theo tên của ông. (Xin bấm vào bản tin tiếng Anh để xem hình).

Saa Hiil Thut, 72 tuổi, người sống sót ở Kamloops, nói mọi người đã không bị buộc phải chịu trách nhiệm về sự đau khổ mà ông đã phải chịu đựng suốt những năm học tại trường.

Thut nói, “Những thủ phạm đều đã không bị hình phạt nào.”

"Đức Giáo Hoàng sẽ không nói, 'Quý vị biết không? Tôi nghe nói đã có hàng ngàn trường hợp lạm dụng thể chất và lạm dụng tình dục trong những trường nội trú đó, là những trường được điều hành bởi giáo hội của chúng tôi.’ Ngài sẽ không nói điều đó. Ngài sẽ không nói ‘Có 215 đứa trẻ trong một ngôi mộ không được ghi tên ở Kamloops và có thể là mỗi trường nội trú ở Canada đều có.’"

Hệ thống trường nội trú dành cho học sinh người bản địa, hoạt động từ năm 1831 đến năm 1996, đã tách rời một cách cưỡng ép khoảng 150 ngàn trẻ em bản địa ra khỏi nhà của chúng, trong đó nhiều em đã bị lạm dụng, bị hãm hiếp, và bị suy dinh dưỡng. Phần lớn những trường này đã được điều hành bởi Giáo Hội Công Giáo thay mặt cho chính phủ.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm thứ Sáu đã nói Giáo Hội Công Giáo phải chịu trách nhiệm về vai trò của họ đối với hệ thống trường học nội trú dành cho người bản địa. Một phát ngôn viên của Trudeau đã từ chối lời bình luận vào Chủ Nhật.

Lời phát biểu của Đức Giáo Hoàng "không được đầy đủ (does not go far enough)," một phát ngôn viên của Carolyn Bennett, bộ trưởng về những vấn đề người bản địa, đã nói vào hôm Chủ Nhật. “Chính phủ một lần nữa kêu gọi Đức Giáo Hoàng và Giáo Hội Công Giáo hãy xin lỗi vì vai trò của họ trong vụ này.”

============
https://www.reuters.com/world/americas/were-all-pained-canada-indigenous-leaders-dismiss-pope-remarks-2021-06-06/?fbclid=IwAR20_YEhXRkOus-ZhXJDeSAAhpLDSxEfippg8EaryWz1sOb6t2FjkOGnTL0
============

3,900 TRẺ NHỎ BỊ TÁCH KHỎI CHA MẸ TẠI BIÊN GIỚI DƯỚI THỜI TRUMP

ID: 191 POSTED_BY_ID:191

OPEN WEBPAGE

3,900 TRẺ NHỎ BỊ TÁCH KHỎI CHA MẸ TẠI BIÊN GIỚI DƯỚI THỜI TRUMP
June 8, 2021

SAN DIEGO, California (AP) – Chính phủ Biden hôm Thứ Ba, 8 Tháng Sáu, nói rằng đã xác định được là có hơn 3,900 trẻ bị tách khỏi cha mẹ chúng tại biên giới Mỹ và Mexico dưới thời cựu Tổng Thống Donald Trump, theo chính sách “không khoan nhượng” liên quan tới việc vượt biên giới vào Mỹ bất hợp pháp, vốn đã bị lên án nặng nề.

Toán Đặc Nhiệm Đoàn Tụ Gia Đình của chính phủ Biden nói có 3,913 trẻ nhỏ bị tách khỏi cha mẹ trong thời gian từ ngày 1 Tháng Bảy năm 2017, tới ngày cuối nhiệm kỳ của ông Trump. Trước đó, tổ chức bảo vệ dân quyền ACLU khi đưa đơn kiện chính quyền liên bang Mỹ để đòi đoàn tụ các gia đình bị phân ly, nói rằng có hơn 5,500 trẻ nhỏ bị tách ra.

Toán đặc nhiệm này nói rằng đã nhận diện “hầu như tất cả” các trẻ nhỏ bị chia lìa với gia đình theo chính sách không khoan nhượng, tuy nhiên cũng cho hay sẽ duyệt xét thêm 1,723 trường hợp khác, đưa tất cả các trường hợp được xem xét lên thành 5,636, gần hơn với con số do ACLU đưa ra.

Sự khác biệt về con số này có vẻ là do có 1,723 trẻ bị tách ra, không vì chính sách của chính phủ Trump, mà vì các lý do khác như an toàn của trẻ nhỏ hay có nghi ngờ về liên hệ gia đình.

Toán đặc nhiệm cũng tìm cách xác định là có trẻ nào bị tách khỏi gia đình trong sáu tháng đầu của chính phủ Trump, khởi sự từ Tháng Giêng 2017, vốn không nằm trong đòi hỏi của đơn kiện do ACLU đệ nạp. Điều này có thể khiến con số sau cùng về số trẻ bị phân ly lên cao hơn.

Trong số 3,913 trẻ liên hệ, có 1,786 đã được đoàn tụ, phần lớn trong thời cựu Tổng Thống Trump. Cha mẹ của nhiều trẻ khác đã được liên lạc và tình trạng của 391 trẻ khác hiện chưa được xác định.

Bản báo cáo của toán đặc nhiệm cho thấy có gần 60% trẻ bị tách khỏi gia đình là người gốc Guatemala (khoảng 2,270), tiếp theo đó là Honduras (1,150), Salvador (281), Mexico (75), Brazil (74) và Romania (23). (V.Giang)

***

HÌNH:
1/ Bé gái gốc Honduras, 2 tuổi, khóc trong khi mẹ bị nhân viên Biên Phòng khám xét ở Mc Allen, Texas, Tháng Sáu 2018. (Hình minh họa: John Moore/Getty Images)
2/ Một gia đình di dân bất hợp pháp bị chặn bắt ở Del Rio, Texas, hôm 16 Tháng Năm, 2021. (Hình minh họa: Sergio Flores/AFP via Getty Images)

CHÍNH PHỦ CANADA YÊU CẦU ĐỨC GIÁO HOÀNG XIN LỖI SAU KHI 215 HÀI CỐT TRẺ EM DÂN BẢN XỨ ĐƯỢC TÌM THẤY TẠI TRƯỜNG DO GIÁO HỘI ĐIỀU HÀNH TRƯỚC ĐÂY

ID: 190 POSTED_BY_ID:190

OPEN WEBPAGE

CHÍNH PHỦ CANADA YÊU CẦU ĐỨC GIÁO HOÀNG XIN LỖI SAU KHI 215 HÀI CỐT TRẺ EM DÂN BẢN XỨ ĐƯỢC TÌM THẤY TẠI TRƯỜNG DO GIÁO HỘI ĐIỀU HÀNH TRƯỚC ĐÂY
02/06/2021
Việt Báo
 
Chính Phủ Canada Yêu Cầu Đức Giáo Hoàng Xin Lỗi Sau Khi 215 Hài Cốt Trẻ Em Dân Bản Xứ Được Tìm Thấy Tại Trường Do Giáo Hội Điều Hành Trước Đây - Thế Giới - Việt Báo Văn Học Nghệ Thuật (vietbao.com)

Chính phủ Canada đã kêu gọi Đức Giáo Hoàng Francis đưa ra lời xin lỗi chính thức đối với vai trò mà Giáo Hội Công Giáo đã đóng trong hệ thống trường học dân cư của Canada, nhiều ngày sau khi hài cốt của 215 trẻ em đã được khám phá tại nơi đã từng là trường học lớn nhất loại này trên toàn quốc, theo bản tin của báo The Guardian tường thuật hôm Thứ Tư, 2 tháng 6 năm 2021.

Chính phủ của Justin Trudeau cũng đã cam kết ủng hộ các nỗ lực để tìm ra thêm các ngôi mộ không có dấu vết tại các trường học dân cư cũ mà đã bắt giữ trẻ em người dân Bản Xứ (Da Đỏ) từ nhiều gia đình trên khắp nước.
Lãnh Tụ Rosanne Casimir của Tk’emlups te Secwepemc First Nation tại British Columbia đã cho biết rằng hài cốt của 215 trẻ em được xác nhận vào tháng trước tại trường ở Kamloops, British Columbia, với sự giúp đỡ của ăng ten rà sâu trong đất.

Trường Kamloops Indian Residential là ngôi trường lớn nhất thuộc loại này của Canada và đã được điều hành bởi Giáo Hội Công Giáo La Mã từ năm 1890 tới 1969 trước khi chính phủ lấy lại cho đến năm 1978, khi trường này đóng cửa. Gần ¾ của 130 trường được điều hành bởi các hội truyền giáo Công Giáo.

Lời xin lỗi của Giáo Hoàng là một trong 94 khuyến nghị của Ủy Ban Sự Thật và Hòa Giải, mà đã được thiết lập như một phần của việc xin lỗi và giải quyết của chính phủ đối với các trường học, và thủ tướng đã yêu cầu Giáo Hoàng xem xét cử chỉ như thế trong chuyến thăm Vatican vào năm 2017.
Hội Đồng Giám Mục Công Giáo Canada đã tuyên bố vào năm 2018 rằng Đức Giáo Hoàng không xin lỗi với tư cách cá nhân đối với các trường dân cư, dù ngài không tránh né việc thừa nhận các bất công mà những người dân Bản Địa đã đối diện trên khắp thế giới.

***

HÌNH: Những cặp giày và đồ chơi của trẻ em tại một buổi lễ tưởng niệm ngay trước trường dân cư Kamloops cũ, là trường thuộc loại này lớn nhất tại Canada. (Photo Dennis Owen/Reuters – nguồn: https://www.theguardian.com)

PHÁT HIỆN KINH HOÀNG: 215 HÀI CỐT TRẺ EM TẠI MỘT TRƯỜNG DÂN CƯ BẢN XỨ Ở CANADA BỊ ĐÁNH ĐẬP, BẠO HÀNH TÌNH DỤC, BỎ RƠI TỚI CHẾT

ID: 189 POSTED_BY_ID:189

OPEN WEBPAGE

PHÁT HIỆN KINH HOÀNG: 215 HÀI CỐT TRẺ EM TẠI MỘT TRƯỜNG DÂN CƯ BẢN XỨ Ở CANADA BỊ ĐÁNH ĐẬP, BẠO HÀNH TÌNH DỤC, BỎ RƠI TỚI CHẾT
29/05/2021
Việt Báo

KAMLOOPS, British Columbia – Hài cốt của 215 trẻ em, một số em chỉ mới 3 tuổi, đã được phát hiện bị chôn tại một nơi mà đã từng là trường học cư dân Bản Địa lớn nhất của Canada – một cơ chế giữ các trẻ em bị bắt từ nhiều gia đình trên toàn quốc, theo Hãng Thông Tấn Mỹ AP tường thuật được đăng trên trang mạng www.eastidahonews.com hôm Thứ Bảy, 29 tháng 5 năm 2021.

Cảnh Sát Trưởng Rosanne Casimir của Tk’emlups te Secwépemc First Nation cho biết trong một thông cáo báo chí rằng các hài cốt đã được xác nhận vào tuần trước với sự giúp đỡ của máy rà xuyên mặt đất.

Còn nhiều thi thể nữa có thể được tìm thấy bởi vì có nhiều khu vực hơn để truy tìm trên khu đất của ngôi trường này, theo Casimir cho biết hôm Thứ Sáu.

Trong một thông cáo báo chí trước đó, bà gọi vụ phát hiện là một “sự mất mát không thể tưởng tượng được đã được nói tới nhưng không bao giờ có hồ sơ tại Trường Kamloops Indian Residential School.

Từ thế kỷ thứ 19 cho đến thập niên 1970s, hơn 150,000 trẻ em của First Nations đã phải theo học tại nhiều trường Thiên Chúa Giáo do chính phủ tài trợ như một phần của chương trình hòa nhập chúng vào xã hội Canada. Các trẻ em bị buộc phải cải đạo theo Thiên Chúa Giáo và không được phép nói tiếng mẹ đẻ của họ. Nhiều trẻ em bị đánh và bị bạo hành bằng lời nói, và được biết có tới 6,000 em đã chết.

Chính phủ Canada đã xin lỗi tại Quốc Hội vào năm 2008 và thừa nhận việc bạo hành thể xác và tình dục trong các trường học là lan tràn. Nhiều học sinh nhớ lại đã bị đánh vì nói tiếng mẹ đẻ. Họ cũng mất liên lạc với cha mẹ và phong tục của họ.

Nhiều lãnh đạo người Bản Xứ đã nói rằng di sản bạo hành và cô lập là nguồn gốc gây ra nạn nghiện rượu và ma túy tại các vùng dành riêng cho người Bản Xứ.

Một phúc trình cách nay 5 năm bởi Ủy Ban Sự Thật và Hòa Giải (TRC) nói rằng ít nhất 3,200 trẻ em đã chết vì bị bạo hành và bỏ rơi, và rằng họ có các phúc trình về ít nhất 51 người chết chỉ riêng tại Trường Kamloops từ năm 1915 tới 1963.

“Điều này thực sự dấy lên vấn đề các trường học cư dân và những vết thương từ di sản diệt chủng này đối với người dân Bản Xứ,” theo Terry Teegee, trưởng khu vực của Hội Đồng của First Nations của British Columbia, phát biểu hôm Thứ Sáu.

Thủ Hiến British Columbia là John Horgan nói rằng ông “kinh hoàng và nát lòng” khi biết về vụ khám phá này, gọi đó là một bi kịch của “tầm vóc không thể tưởng tượng được” nêu bật sự bạo hành và các hậu quả của hệ thống trường học cư dân.

Trường Kamloops hoạt động từ năm 1890 tới 1969, khi chính quyền liên bang lấy lại các hoạt động từ Giáo Hội Công Giáo và điều hành nói như là trường ban ngày cho đến khi trường đóng cửa vào năm 1978.

***

HÌNH: Cảnh Sát Trưởng Rosanne Casimir của Tk’emlúps te Secwépemc Kukpi7 nói rằng các thành viên cộng đồng vẫn còn bị sốc về tin tức này trong khi giới lãnh đạo nghĩ tới những bước gì để thực hiện kế tiếp. (Photo Andrew Snucins, The Canadian Press – nguồn: https://www.eastidahonews.com)

COVID 19 ĐƯỢC TRUNG CỘNG TẠO RA TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM Ở VŨ HÁN

ID: 188 POSTED_BY_ID:188

OPEN WEBPAGE

COVID 19 ĐƯỢC TRUNG CỘNG TẠO RA TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM Ở VŨ HÁN
theo Giáo sư người Anh Angus Dalgleish và nhà khoa học Na Uy, Tiến sĩ Birger Sørensen.
 
Genie Nguyễn tóm lựợc theo JOSH BOSWELL FOR DAILYMAIL.COM
PUBLISHED: 17:50 EDT, 28 May 2021 | UPDATED: 22:00 EDT, 28 May 2021
 
5/28/2021 - Dailymail.co.uk loan tin COVID-19 'KHÔNG có tổ tiên tự nhiên đáng tin cậy' và ĐƯỢC tạo ra bởi các nhà khoa học Trung Quốc, những người sau đó đã cố gắng che dấu vết của họ bằng 'kỹ thuật cổ điển' để làm cho nó có vẻ giống như tự nhiên sinh ra từ loài dơi, nghiên cứu mới được xác nhận .
 
Một nghiên cứu mới bùng nổ cho biết các nhà nghiên cứu đã tìm thấy 'dấu vân tay độc đáo' trong các mẫu COVID-19 mà họ nói rằng chỉ có thể phát sinh từ thao tác trong phòng thí nghiệm.
 
DailyMail.com có được độc quyền bài báo mới dài 22 trang do Giáo sư người Anh Angus Dalgleish và nhà khoa học Na Uy, Tiến sĩ Birger Sørensen, sẽ xuất bản trong Tạp chí Hàng quý về Khám phá Vật lý Sinh học.
 
Nghiên cứu cho biết có bằng chứng cho thấy các nhà khoa học Trung Quốc đã tạo ra loại virus này khi đang làm việc trong một dự án Gain of Function tại một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán.
 
Nghiên cứu Gain of Function, tạm thời bị cấm ở Hoa Kỳ, liên quan đến việc thay đổi các loại vi rút có nguồn gốc tự nhiên để làm cho chúng dễ lây nhiễm hơn nhằm nghiên cứu các tác động tiềm ẩn của chúng đối với con người.
 
Đầu tuần này, Tiến sĩ Anthony Fauci bảo vệ sự tài trợ của Hoa Kỳ cho Viện Virology Vũ Hán, nói rằng khoản tài trợ 600.000 đô la không được chấp thuận cho nghiên cứu Gain of Function.
 
Theo tờ báo, các nhà khoa học Trung Quốc đã lấy một 'xương sống' coronavirus tự nhiên được tìm thấy trong loài dơi hang động Trung Quốc và ghép vào nó một 'mũi nhọn' mới, biến nó thành COVID-19 gây chết người và có khả năng lây truyền cao.
 
Một dấu hiệu đáng kể về sự thao túng bị cáo buộc mà hai người đàn ông nêu bật là một dãy bốn acid amin mà họ tìm thấy trên đợt tăng đột biến SARS-Cov-2.
 
Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền với DailyMail.com, Sørensen cho biết các acid amin đều mang điện tích dương, khiến virus bám chặt vào các phần mang điện tích âm của tế bào người như một nam châm, và do đó, khả năng lây nhiễm nhanh hơn.
 
Nhưng bởi vì, giống như nam châm, các acid amin tích điện dương đẩy nhau, rất hiếm khi tìm thấy thậm chí ba acid amin liên tiếp trong các sinh vật tự nhiên, trong khi bốn acid liên tiếp là 'cực kỳ khó xảy ra', nhà khoa học cho biết.
 
'Các định luật vật lý có nghĩa là bạn không thể có bốn acid amin tích điện dương liên tiếp. Cách duy nhất bạn có thể có được điều này là nếu bạn sản xuất nó một cách nhân tạo ', Dalgleish nói với DailyMail.com.
 
Bài báo mới của họ cho biết những đặc điểm này của SARS-Cov-2 là 'dấu vân tay độc đáo', 'dấu hiệu của thao tác có chủ đích' và 'khả năng nó là kết quả của các quá trình tự nhiên là rất nhỏ.'
 
Các nhà nghiên cứu, những người kết luận rằng COVID-19 'không có tổ tiên tự nhiên đáng tin cậy', cũng tin rằng các nhà khoa học đã thiết kế ngược các phiên bản của virus để che đậy dấu vết của họ.
 
Dalgleish nói với DailyMail.com: “Chúng tôi nghĩ rằng đã có những loại virus được thiết kế theo phong cách retro được tạo ra. 'Họ đã thay đổi virus, sau đó cố gắng tìm ra nó theo một trình tự cách đây nhiều năm.'
 
Nghiên cứu cũng chỉ ra 'cố ý phá hủy, che giấu hoặc làm ô nhiễm dữ liệu' trong các phòng thí nghiệm của Trung Quốc và lưu ý rằng 'các nhà khoa học muốn chia sẻ phát hiện của họ đã không thể làm như vậy hoặc đã biến mất'.
 
Cho đến gần đây, hầu hết các chuyên gia đã kiên quyết phủ nhận nguồn gốc của virus là bất cứ thứ gì khác ngoài một bệnh lây nhiễm tự nhiên từ động vật sang người.
 
Các cáo buộc gây chấn động trong nghiên cứu bao gồm cáo buộc 'cố ý phá hủy, che giấu hoặc làm ô nhiễm dữ liệu' tại các phòng thí nghiệm của Trung Quốc, và nó ghi nhận sự im lặng và biến mất của các nhà khoa học ở nước cộng sản đã lên tiếng.
 
-----------
Dalgleish là giáo sư về ung thư tại Đại học St George, London, và được biết đến với công trình đột phá tạo ra 'vắc-xin HIV' đầu tiên, để điều trị cho những bệnh nhân được chẩn đoán và cho phép họ ngừng dùng thuốc trong nhiều tháng.
 
Sørensen, một nhà virus học, là chủ tịch của công ty dược phẩm, Immunor, đã phát triển một ứng cử viên vắc-xin coronavirus được gọi là Biovacc-19. Dalgleish cũng có quyền chọn cổ phần trong công ty.
 
-------------
Tuần này, Tổng thống Joe Biden đã ra lệnh cho cộng đồng tình báo kiểm tra lại nguồn gốc của virus, bao gồm cả lý thuyết tai nạn trong phòng thí nghiệm.
 
Ông thông báo theo sau tiết lộ rằng một báo cáo tình báo chưa được tiết lộ trước đó đã được gửi cho Toà Bạch Ốc, tuyên bố rằng một số nhà nghiên cứu tại Viện Vũ Hán đã phải nhập viện vì bệnh vào tháng 11 năm 2019. Tài liệu đã được Wall Street Journal phanh phui trong tuần này.
 
Các quan chức y tế Hoa Kỳ cũng đã bị chỉ trích vì bị cáo buộc tài trợ cho các thí nghiệm gây tranh cãi và rủi ro của các nhà nghiên cứu tại phòng thí nghiệm Vũ Hán.
 
Đầu tuần này, Tiến sĩ Anthony Fauci khẳng định trong một buổi điều trần tại Quốc Hội Hoa Kỳ là khoản tài trợ 600.000 đô la không được chấp thuận cho nghiên cứu Gain of Function, và Hoa Kỳ đã không chuyển số tiền này cho Viện Virology of Wuhan.
 
Nguồn: https://www.dailymail.co.uk/news/article-9629563/Chinese-scientists-created-COVID-19-lab-tried-cover-tracks-new-study-claims.html

XUNG ĐỘT GIỮA ISRAEL VÀ PALESTINE: DIỄN TIẾN, BỐI CẢNH VÀ TRIỂN VỌNG

ID: 187 POSTED_BY_ID:187

OPEN WEBPAGE

XUNG ĐỘT GIỮA ISRAEL VÀ PALESTINE: DIỄN TIẾN, BỐI CẢNH VÀ TRIỂN VỌNG
16/05/2021
Đỗ Kim Thêm

DIỄN TIẾN

Gần một tuần nay, cuộc chiến tại Trung Đông bộc phát dữ dội đã khiến thế giới hồi hộp lo âu. Vào đầu tuần, từ Dải Gaza, Hamas, một tổ chức cực đoan của Palestine và tổ chức Hồi giáo Jihah đã liên tục pháo kích vào lãnh thổ Israel.

Thành phố sa mạc Beerzheva miền nam Israel, các thị trấn ven biển Ashkelon và Ashdod bị tấn công. Tất cả bị thiệt hại nặng nề. Tính cho đến thứ Bảy, thành phố Tel Aviv luôn sống trong tình trạng báo động thường trực khi bị pháo kích ba lần liên tiếp.

Theo tin của quân đội Israel, đã có tổng cộng có hơn 3.000 lượt pháo kích trong 90 mục tiêu khác nhau. Các nhân viên y tế cho biết, có ít nhất là tám người đã thiệt mạng và nhiều người bị thương.

Để đáp trả, Quân đội Israel đã phản công mãnh liệt và cho tăng cường bộ binh đến vùng biên giới. Cả hai bên tiếp tục tấn công nhau.

Về phía Palestine, theo tin mới nhất, có 181 người Palestine chết, bao gồm 52 trẻ em và 22 phụ nữ; và 1200 người bị thương ở Dải Gaza; ở Beit Lahia, phía bắc dải theo ven biển và các nơi khác cũng có thường dân chết.

BỐI CẢNH

Trước đây, các cuộc đụng độ giữa Israel và Palestine đã thường diễn ra tại Jerusalem và Dải Gaza. Các yếu tố tác động khẩn thiết cho mối xung đột là tình trạng đe dọa cưỡng chế trục xuất các gia đình Palestine hoặc các buổi lễ kỷ niệm của Do Thái giáo tại Tempelberg.

Thực ra, chiến cuộc còn bắt nguồn từ các sự kiện lịch sử khác mà các xung đột về thành phố Jerusalem và điện thờ Tempelberg đóng một vai trò chính cho sự leo thang.

JERUSALEM KHÔNG THỂ CHIA CẮT

Lịch sử của Jerusalem và quy chế của thủ đô  là nguyên nhân chính.

Đối với người Hồi giáo, Jerusalem có Nhà thờ Al-Aqsa, một cơ sở đứng hàng thứ ba trong thế giới Hồi giáo sau Nhà thờ al-Hara và Medina. Ngoài ra, còn có Felsendom, một địa danh nổi tiêng trong lịch sử tôn giáo, được truyền tụng là nơi mà Đấng Mohamed thăng thiên.

Đối với người Do Thái, với ngôi đền Jerusalem đầu tiên của Vua Solomon, Jerusalem là vô cùng linh thiêng, cho dù đã bị người Babylon phá hủy vào đầu thế kỷ thứ VI trước Công nguyên. Sau khi người Do Thái trở về từ cuộc lưu vong Babylon, họ xây dựng ngôi đền thứ hai và bị người La Mã phá hủy vào năm 70. Do Thái giáo đã không có đền thờ, nhưng Bức tường than khóc tạo thành do bức tường phía tây của ngôi đền thứ hai này.

Israel coi Jerusalem là "Thánh địa" và muôn đời không thể chia cắt. Năm 1980, Quốc hội Israel thông qua Đạo luật Jerusalem và có quy định là: "Jerusalem toàn vẹn và thống nhất là thủ đô của Israel."

Ngược lại, Palestine kiên quyết cho là phía Đông của Jerusalem là quan trọng cho trong tương lai vì cũng sẽ là thủ đô trong trường hợp nhà nước Palestine thành hình.

TEMPELBERG: LỄ KỶ NIỆM VIỆC SÁT NHÁP PHÍA ĐÔNG JERUSALEM

Tempelberg là một nơi có ý nghĩa lịch sử quan trọng bậc nhất đối với người Do Thái và Hồi giáo. Hàng năm cứ vào ngày 10 tháng 5, Israel cử hành lễ kỷ niệm Chiến tranh năm 1967 và việc chiếm đóng phía Đông của Jerusalem.

Để ngăn chặn các cuộc đụng độ đã được tiên đoán trước, cảnh sát Israel đã cấm các tổ chức diễu hành ở Tempelberg. Tuy nhiên, nhiều tín đồ Do Thái đã tập trung ở đó dẫn đến sự gây chiến của người Palestine.

CƯỠNG CHẾ TRỤC XUẤT CÁC GIA ĐÌNH Ả RẬP

Một lý do khác là các sự kiện ở Sheikh Jarrah, một khu phố của người Ả Rập ở Jerusalem. Nguồn gốc của vấn đề là trước khi có chiến tranh giành độc lập Israel vào năm 1948, đây là một phần khu vực thuộc về người Do Thái.

Theo lịch sử của Israel, người Do Thái có thể dựa trên luật pháp để xin thu hồi đất đai ở Jerusalem mà họ hoặc tổ tiên đã mất trong cuộc chiến năm 1948. Điều luật này không áp dụng cho người Palestine. Một tổ chức Do Thái cực đoan đã đệ đơn xin lại đất, do đó, có một số gia đình Ả Rập hiện đang cư ngụ phải đối mặt với việc trục xuất.

Để ngăn chận tình hình leo thang ở Sheikh Jarrah, dự kiến sẽ có một phiên điều trần về các vụ trục xuất tại Tòa án Tối cao Israel, nhưng cuối cùng đã bị hủy bỏ. Do quyết định này mà các cuộc đụng độ với cảnh sát của Israel xảy ra.

HUỶ BỎ CUỘC BẦU CỬ QUỐC HỘI PALESTINE

Trong quá khứ, Hamas chủ trương đấu tranh bạo động, đã từng có các cuộc tấn công bằng tên lửa. Để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại, Hamas đã cố gắng loại bỏ những hình ảnh khủng bố cực đoan khi thay đổi quan điểm từ cực đoan đến trung dung, thậm chí còn muốn có cuộc thương thảo về một ký kết với Israel. Theo kết qủa các cuộc thăm dò ý kiến, công luận cho biết là hiện nay Hamas không mất nhiều thiện cảm.

Nhưng vì nhiều lý do tranh chấp khác nhau trong nội bộ, Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas đã hủy bỏ cuộc bầu cử Quốc hội. Trước mắt, không có gì chắc chắn là việc ấn định lịch trình bầu cử  sẽ được sớm xúc tiến.

Trong khi chính quyền Mahmoud Abbas  luôn bị cáo buộc là tham nhũng và không được lòng dân, Hamas tự cho mình là một lực lượng trung kiên tranh đấu cho sự nghiệp giành độc lập dân tộc, cho dù gây thương tổn nặng nề cho cả hai bên. Vì vậy, đó cũng là một lý do mà tổ chức Hamas đang huy động toàn lực để chứng tỏ có thực lực mạnh nhất trên đấu trường chính trị Palestine.

Tranh chấp về vấn đề Jerusalem rất đa dạng và phức tạp, nội dung xung đột  một phần bắt nguồn từ hai cuộc chiến trong thế kỷ XX.

CUỘC CHIẾN NĂM 1948

Tháng 11 năm 1947, Nghị Quyết 181 của Liên Hiệp Quốc quy định về việc phân chia lại các khu vực trước đây thuộc Palestine ủy quyền cho Anh cai trị, nay chia thành nhà nước Do Thái và Ả Rập. Thành phố Jerusalem phải là thuộc về quốc tế. Mặc dù các quốc gia Ả Rập bác bỏ kế hoạch này, Do Thái đã thành lập nhà nước Israel vào ngày 14 tháng 5 năm 1948.

Sau một cuộc tấn công đẩy lùi các quốc gia Ả Rập vào ngày hôm sau, Israel đã chiếm luôn được các vùng lãnh thổ bên ngoài không được cấp cho Israel, kể cả khu phía tây của Jesuralem thuộc vùng Jordan, nhưng lại nối liền với phía đông của Jerusalem, kéo dài cho đến Jordan.

CUỘC CHIẾN NĂM 1967

Trong 19 năm, vùng phía Đông Jerusalem nằm dưới sự cai trị của Jordan. Tháng 6 năm 1967, do hậu quả của Chiến tranh Sáu ngày, Israel đã chinh phục cả hai phía Tây và Đông Jerusalem, và sau đó sát nhập, đây là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế.

Cho đến nay, thế giới Ả Rập đã luôn cáo buộc Israel là đã tiến hành một cuộc chiến tranh xâm lược trong khi Israel gọi đó là một cuộc tấn công phòng ngự trước một mối đe dọa từ các nước Ả Rập, không chỉ riêng Ai Cập.

TRIỂN VỌNG

Các cuộc pháo kích của Hamas đang leo thang đáng ngại vì công luận quốc tế xem là tấn công Israel. Thủ tướng Benjamin Netanyahu cảm thấy như là cá nhân mình đang bị thách thức nghiêm trọng và cảnh báo là Hamas đã vượt qua lằn ranh đỏ và sẽ phải đón nhận các cuộc phản công  thích đáng.

Trước các nguy cơ này, chính giới và công luận quốc tế quan tâm đặc biệt và phản ứng khá nhanh chóng; điển hình là tại New York, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã họp ba lần trong tuần để giải quyết, nhưng không có kết qùa.

Sau vụ tấn công, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã điện đàm với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để bày tỏ quan ngại. và nhắc lại sự ủng hộ đối với quyền tự vệ của Israel trước các cuộc tấn công của Hamas và các nhóm khủng bố khác ở Dải Gaza. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng điện đàm với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas. Đây là cuộc điện đàm đầu tiên kể từ khi Biden nhậm chức. Biden đã báo cho Abbas biết về sự can thiệp ngoại giao của Hoa Kỳ trong cuộc xung đột và ỵêu cầu Hamas phải ngừng pháo kích Israel. Biden lo ngại về cái chết của những thường dân vô tội và cam kết về một giải pháp hai nhà nước đang được thương thảo.

Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc António Guterres phản ứng đặc biệt trước cuộc tấn công của Israel, nhất là về việc phá hủy một tòa nhà cao tầng ở thành phố Gaza, nơi có các cơ quan truyền thông quốc tế đặt trụ sở,  trong đó có hãng thông tấn của Mỹ Associated Press (AP) và chi nhánh của Đài Truyền hình Quatar Al Jazeera.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô cầu nguyện cho các nạn nhân và lên tiếng kêu gọi hai bên tiết chế việc sử dụng bạo lực Liên Âu, Đức, Pháp và Liên Xô cũng lên tiếng quan tâm vấn đề leo thang

Nhìn chung, cho đến nay, không có một hy vọng nào về một lệnh ngừng bắn có hiệu lực đình chỉ tức thời sẽ được thoả thuận cho dù có nhiều quốc gia lên tiếng muốn làm trung gian hoà giải.

AI CẬP

Ai Cập hiện đang nỗ lực vận động để đạt được một lệnh ngừng bắn cho toàn khu vực. Tuy nhiên, Israel đã bác bỏ đề xuất của Ai Cập về một lệnh ngừng bắn trong vòng một năm mà giới lãnh đạo Hamas đã chấp nhận. Chính phủ Jordan và các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất cũng đã kêu gọi đàm phán.

HOA KỲ

Trước cuộc họp của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, Hady Amr, Thứ trưởng Ngoại giao về các vấn đề Israel và Palestine, Đặc phái viên của Biden, tham gia thảo luận và sau đó đã đến Israel vào thứ Sáu để tham khảo tại chổ. Các nhà quan sát quốc tế hy vọng rằng, Hoa Kỳ sẽ có nỗ lực hòa giải lâu dài hơn giữa hai bên, nhưng Palestine có thể ủng hộ một lệnh ngừng bắn cấp thời.

ISRAEL

Quân đội Israel tuyên bố là với các cuộc phản công mãnh liệt, họ đã làm cho khả năng tác chiến của Hamas suy yếu trầm trọng, đáng kể nhất là hàng chục vị chỉ huy cấp cao đã thiệt mạng và một mạng lưới đường hầm bị hư hại, một cơ sở tình báo quân sự và một số bệ phóng tên lửa  ở phía bắc Dải Gaza  thiệt hại nặng nề.

Một phát ngôn viên của Hamas cho biết sẽ xem xét lời đề nghị đàm phán để làm xoa dịu cuộc chiến nếu Israel tuân thủ một số yêu cầu nhất định.

Các quan chức an ninh của Israel xin được ẩn danh cũng hé lộ là Israel có thể sẽ cởi mở hơn với cuộc đàm phán về một lệnh ngừng bắn.

***

Bài viết sẽ còn được cập nhật tại trang nhà của tác giả: 
https://kimthemdo.com/

***

HÌNH: Bản đồ địa hình của Israel và Palestine. (nguồn: www.bbc.com

BIDEN MOVING TO IMPROVE LEGAL SERVICES FOR POOR, MINORITIES

ID: 186 POSTED_BY_ID:186

OPEN WEBPAGE

BIDEN MOVING TO IMPROVE LEGAL SERVICES FOR POOR, MINORITIES

DETROIT (AP) — President Joe Biden plans to take executive action Tuesday to ensure minorities, low-income Americans and others have better access to quality legal representation after services dwindled during the Trump administration.

Biden will sign a memorandum directing the Department of Justice to restore key functions of the shuttered Access to Justice Office and to reestablish the White House Legal Aid Interagency Roundtable.

The plans are laid out in a presidential memo first shared with The Associated Press. The White House said that Biden was directing the roundtable to examine the impact that the coronavirus pandemic has had on access to justice in both civil and criminal matters.

The pandemic “has further exposed and exacerbated inequities in our justice system” as legal services were curtailed, Biden wrote. He added that the problems "have touched the lives of many persons in this country, particularly low-income people and people of color.”

Tuesday’s memo is Biden’s latest step to work toward reforming the criminal justice system and advancing racial equity. It comes almost a year after the death of George Floyd sparked global protests and demands for action to address structural racism.

It builds on an executive order Biden signed on his first day in office establishing an initiative to prioritize equity in government operations. His proposed budget seeks $1.5 billion to strengthen state and local criminal justice systems, including public defenders. White House officials said the latest step will build on those efforts.

Civil rights organizations and leaders have been pressing the Biden administration to reestablish the Access to Justice Office and its work. The memo doesn’t explicitly reopen the office but requires Attorney General Merrick Garland to submit a plan within 120 days to expand work on access to justice.

The Access to Justice office was begun in 2010 by then-Attorney General Eric Holder and was formally established in 2016 under President Barack Obama. It worked on matters including criminal indigent defense, enforcement of fines, language barriers in the courts and civil legal aid.

The office was shut by then-Attorney General Jeff Sessions in 2018, with senior Justice Department officials saying that its mission was similar to the role of public defenders. Even before the office was closed, its resources dwindled.

The Legal Aid Interagency Roundtable was first formed in 2012 and was launched as a White House initiative in 2015 to find ways to improve access and help people representing themselves, among other things.

The announcement comes as the Biden Justice Department has been refocusing the agency around civil rights, prioritizing policing reform measures and combating racial discrimination.

In just the past few weeks, the department has opened investigations of police in Louisville, Kentucky, and Minneapolis. Federal prosecutors have charged four former Minneapolis police officers with civil rights violations in Floyd’s death and accused three men of hate crimes in the death of Ahmaud Arbery in Georgia.

And many Trump-era policies have been reversed, including the Trump administration’s so-called “zero tolerance” immigration policy and a memo that curtailed the use of sweeping investigations into police departments.

——
Stafford is a national investigative writer with The Associated Press’ Race and Ethnicity team. Follow her on Twitter at https://twitter.com/Kat__Stafford. Associated Press writer Michael Balsamo contributed to this report from Washington
Kat Stafford, The Associated Press

LIÊN MINH QUỐC TẾ LÀM ĐƯỢC GÌ ĐỂ NGĂN CHẶN TRUNG QUỐC TẠI BIỂN ĐÔNG?

ID: 185 POSTED_BY_ID:185

OPEN WEBPAGE

LIÊN MINH QUỐC TẾ LÀM ĐƯỢC GÌ ĐỂ NGĂN CHẶN TRUNG QUỐC TẠI BIỂN ĐÔNG?
May 15, 2021 cập nhật lần cuối May 15, 2021
Vann Phan/Người Việt

SANTA ANA, California (NV) – Từ cả tháng nay, và đặc biệt là trong tuần qua, báo chí truyền thông quốc tế liên tiếp đưa tin về một liên minh mới được hình thành giữa các nước Tây phương và Ấn Độ nhắm chống lại sức bành trướng lãnh thổ không ngừng của Trung Quốc trên Biển Đông.

Nhưng vấn đề được đặt ra ở đây là liệu liên minh quốc tế đó có làm được việc gì để chận đứng quyết tâm bành trướng lãnh thổ của Bắc Kinh trên hải lộ huyết mạch này đi từ Tây Thái Bình Dương sang Đông Ấn Độ Dương hay là cuối cùng chẳng ai làm được cái gì cả vì tình trạng “cha chung không ai khóc” trên vùng biển nói trên.

TIẾN TRÌNH BỒI ĐẮP, CẢI TẠO CÁC ĐẢO VÀ BÃI ĐÁ TẠI TRƯỜNG SA CỦA TRUNG QUỐC

Phải biết rằng hình dạng hiện thời của vùng biển đảo do Trung Quốc kiểm soát trên Biển Đông chính là kết quả cụ thể của gần nửa thế kỷ xâm chiếm, bồi đắp và cải tạo những hòn đảo và bãi đá hoang của Bắc Kinh sau khi Hải Quân của họ đánh chiếm được quần đảo Hoàng Sa từ tay của Việt Nam Cộng Hòa hồi năm 1974, khi đất nước này đang phải vất vả đối phó với nguy cơ bị Cộng Sản Quốc Tế thôn tính.

Tốc độ và quy mô của hoạt động bồi đắp và cải tạo các hòn đảo và bãi đá trên Biển Đông của Trung Quốc đã làm cho quốc tế phải giật mình. Theo tờ The New York Times, hồi Tháng Sáu, 2015, Bắc Kinh công bố rằng tiến trỉnh hút bùn và trầm tích từ đáy biển lên để bồi đắp cho các bãi đá nửa nổi nửa chìm đã được ráo riết xúc tiến và sắp sửa hoàn tất.

Kể từ dạo ấy, Trung Quốc đã xây dựng các cảng biển, doanh trại quân sự và các phi đạo dành cho chiến đấu cơ trên những vùng đảo và bãi đá đó. Các tiện nghi này rõ ràng là đã gia tăng sức bám trụ vững chắc của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa (Spratley Islands) nơi các nước Đông Nam Á như Việt Nam, Philippines, Malaysia, Indonesia, Brunei, và cả Đài Loan nữa đều tuyên bố họ có chủ quyền.

Không còn nghi ngờ gì nữa, Trung Quốc quyết chí độc chiếm Biển Đông vì, ngoài lý do bành trướng lãnh thổ và gia tăng sức mạnh quân sự ra, còn có cả lý do phát triển kinh tế để thống trị thế giới, bởi vì ngoài nguồn lợi về hải sản và dầu khí ra, tận cùng dưới đáy Biển Đông còn chất chứa nhiều khoáng sản vô giá chưa ai biết được, bao gồm luôn cả loại đất hiếm (rare earth) vốn chứa những hóa chất cực kỳ quý giá như lanthanide, scandium, indium, và yttrium để dùng trong các kỹ nghệ điện, điện tử, âm thanh, điện toán, lọc dầu…

LIÊN MINH QUỐC TẾ CÓ THỂ LÀM ĐƯỢC GÌ ĐỂ NGĂN CHẶN TRUNG QUỐC TẠI BIỂN ĐÔNG?

Trong cuộc tranh chấp biển đảo hiện nay giữa một bên là Trung Quốc và bên kia là các quốc gia Đông Nam Á cùng Đài Loan cộng với liên minh các quốc gia gồm Hoa Kỳ, Nhật, Úc, Ấn Độ, Anh, Pháp, Canada, và Đức, có thể nói rằng liên minh quốc tế sẽ không làm gì được nhiều để ngăn chặn sức bành trướng lãnh thổ của Bắc Kinh trên Biển Đông.

Có nghĩa là, cuối cùng, Bắc Kinh sẽ chiếm đoạt hết vùng Biển Đông để làm thành cái ao nhà của họ – y như Địa Trung Hải từng là cái ao nhà của hai Đế Quốc Anh và Pháp trong hai thế kỷ 19 và 20 vậy – đáp ứng đúng tham vọng của họ và ngược lại với ý muốn của cộng đồng thế giới.

Các lý do sau đây chứng minh rằng nhận định tuy có vẻ bi quan nhưng rất khách quan nói trên là có giá trị và sẽ xác định kết quả sau cùng của một trong những cuộc tranh chấp quốc tế về lãnh thổ phức tạp nhất của thế kỷ 21:

Thứ nhất, trừ khi được xác nhận trên giấy tờ, như Tổ Chức Minh Ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Khối Liên Minh Warsaw (Warsaw Pact) trong thời Chiến Tranh Lạnh hay như các hiệp ước phòng thủ song phương Mỹ-Nhật, Mỹ-Hàn và Mỹ-Philippinees, các liên minh mới được thành lập dựa trên lời hứa của các nhà lãnh đạo các quốc gia tự do, dân chủ liên hệ (như Bộ Tứ gồm Hoa Kỳ, Nhật Bản, Úc, và Ấn Độ và sau này có thể còn bao gồm thêm Anh, Pháp, Canada, và Đức nữa) nhằm chống lại tham vọng của Trung Quốc muốn chiếm đoạt hết quần đảo Hoàng Sa (Paracel Islands) và Trường Sa (Spratley Islands) trên Biển Đông sẽ không được nước thành viên nào tích cực thi hành vì các lý do địa chính trị và kinh tế hiện nay.

Ngược lại, một mình Trung Quốc, với đảng Cộng Sản độc quyền cai trị chặt chẽ tại Hoa Lục từ năm 1949 đến nay – hoặc nói cho cụ thể là từ thời Đặng Tiểu Bình trong thế kỷ trước tới thời Tập Cận Bình ngày nay – sẽ một mực thi hành đường lối cương quyết chiếm đoạt cho bằng được các vùng biển đảo mà họ nhắm tới chứ không hề lui bước.

Lịch sử cho thấy Âu Châu đã phải cần tới tất cả năm liên minh trong khoảng thời gian một thập niên, từ 1805 đến 1815, chinh chiến máu đổ, thịt rơi mới đánh bại được Hoàng Đế Napoleon Bonaparte của Pháp cách nay hai thế kỷ. Đó là các liên minh khá chặt chẽ chứ không phải còn sơ khai và lỏng lẻo như các liên minh chống Bắc Kinh bây giờ, mà rồi không chừng sẽ chợt đến, chợt đi khi các nhà lãnh đạo của các quốc gia dân chủ có ý định thành lập liên minh chống Trung Hoa không giữ vững được ngôi vị của mình sau các cuộc bầu cử định kỳ.

Thứ nhì, đứng trước tình hình cụ thể của cuộc tranh chấp biển đảo hết sức phức tạp như hiện nay giữa một bên là Cộng Sản Trung Quốc thuộc hạng siêu cường hùng mạnh so với đối thủ của họ, kẻ thì yếu ớt, kẻ thì kết hợp lỏng lẻo, các quan sát viên quốc tế cho rằng chỉ có một cuộc chiến tranh thật sự xảy ra giữa các bên liên hệ mới có thể giải quyết được cuộc tranh chấp tại Biển Đông ngày nay.

Nhưng Bắc Kinh luôn vững tin rằng cuộc chiến tranh đó sẽ không thể nào xảy ra vì siêu cường Mỹ hùng mạnh nhất thế giới không bao giờ đủ to gan để đánh nhau với Trung Quốc chỉ vì những hòn đảo và bãi đá nhỏ bé chưa hề được quốc tế nhìn nhận là thuộc lãnh thổ của bất cứ nước nào trong cuộc.

Hơn nữa, với tiến trình toàn cầu hóa đang được xúc tiến mạnh mẽ khắp nơi ngày nay và không thể nào đảo ngược được nữa, quyền lợi kinh tế chằng chịt giữa các cường quốc thế giới chính là chiếc “vòng kim cô” bền vững giữ cho các bên liên hệ, đặc biệt là những quốc gia nhỏ yếu trong vùng, không dám dùng tới vũ lực để đánh lại Trung Quốc một khi chính các cường quốc ủng hộ họ bất quá cũng chỉ hứa suông mà thôi.

Mà cho dù có hứa thật đi nữa, như trường hợp của Việt Nam Cộng Hòa ngày xưa và Afghanistan bây giờ, thì thực tế cho thấy cũng không ai buồn giữ lời hứa để giúp ai đâu: quân tử nhất ngôn là quân tử dại!

Tiềm ẩn bên dưới thái độ rụt rè, không dám dấn thân này của các nước đang đối đầu với Trung Hoa tại Biển Đông chính là tình trạng “cha chung không ai khóc” của vùng này. Bởi vì thật ra, trừ khi có một phán quyết quốc tế minh bạch và thực thi được cho biết ai thật sự có chủ quyền trên hòn đảo và bãi đá nào tại Biển Đông, vùng này cũng chẳng phải là của riêng ai hết mà chỉ là một nơi mạnh ai nấy tranh giành cho thỏa lòng tham của mà thôi.

Cho đến nay, mới chỉ có một phán quyết duy nhất của Tòa Trọng Tài Thường Trực (Permanent Court of Arbitration, PCA) tại The Hague hồi Tháng Bảy, 2016, truyền rằng Trung Quốc không có chủ quyền nào hết trên các đảo và bãi đá hoang tại Biển Đông cả. Nhưng cường quốc này vẫn khăng khăng bác bỏ phán quyết đó chỉ vì, cho tới nay, quốc tế chẳng hề có cơ quan thực thi pháp luật nào đủ quyền lực để bắt họ phải tuân thủ lệnh tòa.

Thứ ba, thời gian luôn đứng về phía Bắc Kinh trong cuộc tranh chấp phức tạp hiện nay tại Biển Đông. Từ năm 1974, là lúc Trung Quốc khởi sự kế hoạch độc chiếm Biển Đông qua trận hải chiến Hoàng Sa với Việt Nam Cộng Hòa, Bắc Kinh chỉ có tiến chứ không hề lui. Số lượng các đảo và bãi đá bị họ dần dà thâu tóm trên Biển Đông, từ nhóm đảo Gạc Ma của Việt Nam cho tới Bãi Cạn Scarborough và hiện nay là đá Ba Đầu của Philippines, ngày càng gia tăng chứ không hề giảm sút.

Đó là chưa kể các công trính gia cố, bồi đắp và quân sự hóa các nhóm đảo và bãi đá đó ngày càng được xúc tiến mạnh mẽ hơn, để các thực thể đó dần dà trở thành một vành đai thép có chiều dài từ Hải Nam xuống tới Malaysia, Indonesia và Brunei và chiều ngang từ Việt Nam qua tới Philippines.

Việc các quốc gia Tây phương thỉnh thoảng tổ chức tập trận Hải Quân quy mô hoặc đưa các hải đội hoặc hạm đội đồ sộ chạy ngang qua Biển Đông cũng không làm sờn lòng Bắc Kinh, bởi vì họ đã khôn khéo tránh né những hành động khiêu khích quá lố lúc những con tàu dữ dằn đó tiến tới, và lúc sóng êm, biển lặng thì mọi sự đâu cũng lại vào đấy sau khi các tàu chiến đó đã bỏ đi rồi.

Công trình gia cố và quân sự hóa các đảo và bãi đá mới chiếm được từ tay các nước nhỏ yếu hơn tại Đông Nam Á của Bắc Kinh lại vẫn tiếp tục như trước đó để chờ cái ngày vẫn thường được đảng Cộng Sản Trung Quốc ngợi ca: “Đông phương hồng, nước Trung Hoa có ông Mao Trạch Đông.”

Lợi thế về thời gian của Bắc Kinh nằm trong sách lược “mưa dầm thấm lâu” hoặc “tằm ăn dâu” hoặc “tích thiểu thành đa” mà người Đại Hán đang áp dụng khi lần lượt thâu tóm các nhóm đảo kém phòng thủ từ tay các nước nhỏ bé hơn họ quanh vùng Biển Đông.

Thứ tư, cũng giống y như lúc chủ nghĩa Cộng Sản bành trướng tại Trung Hoa và Việt Nam xưa kia, người Cộng Sản luôn dùng sách lược khủng bố và đe dọa con người để đạt được mục tiêu của họ.

Nhiều người dân tại Việt Nam ngày nay vẫn còn tưởng ngành tuyên truyền, tức chiến tranh tâm lý, của Cộng Sản là hay lắm nên mới có nhiều người theo, trong khi thật ra đa số những người theo Cộng Sản là do sợ mình bị trả thù và hãm hại chứ không phải vì các cán bộ tuyên vận của Cộng Sản có tài ăn nói.

Trung Quốc đang khai thác triệt để sách lược khủng bố này để ngư dân Việt Nam và Philippines không dám đánh cá gần khu vực có lực lượng hải giám hoặc dân quân biển của họ hoạt động, đặc biệt mới đây nhất là lệnh của Bắc Kinh cho phép các tàu tuần của họ bắn vào tàu thuyền của các ngư dân Việt Nam, Philippines, Malyasia, và Indonesia nếu những tàu thuyền này dám bén mảng tới gần vùng biển do các lực lượng Trung Quốc kiểm soát, dù là để đánh cá hay để thăm dò dầu khí, như trường hợp của Việt Nam từ bấy lâu nay.

Liên minh quốc tế có lần nào phản đối hoặc can thiệp vào cái lệnh cực kỳ vô lý và ngang ngược này trên vùng biển quốc tế của Bắc Kinh chưa? Câu trả lời là không, không hề, chỉ vì tàu chiến của các cường quốc đó lâu lâu mới chạy qua để diệu võ dương oai chơi mà thôi chứ đâu có ở lại lâu mà biết.

Sợ riết rồi trở thành thói quen, từ rày về sau ai cũng tìm cách tránh xa vùng biển đảo có quân Trung Quốc trấn giữ cho yên thân, và thế là Đường Chín Đoạn (tức Đường Lưỡi Bò) do Bắc Kinh vẽ ra đã trở thành hiện thực, “bất chiến tự nhiên thành.” (Vann Phan) [qd]

***

HÌNH: Trụ sở hành chính mà Trung Quốc đặt tên là “thành phố Tam Sa” ở quần đảo Hoàng Sa. (Hình: STR/AFP via Getty Images)

BỘ TRƯỞNG TƯ PHÁP MỸ GARLAND: THƯỢNG ĐẲNG DA TRẮNG LÀ MỐI ĐE DỌA NGUY HIỂM NHẤT ĐỐI VỚI NỀN DÂN CHỦ CỦA HOA KỲ

ID: 184 POSTED_BY_ID:184

OPEN WEBPAGE

BỘ TRƯỞNG TƯ PHÁP MỸ GARLAND: THƯỢNG ĐẲNG DA TRẮNG LÀ MỐI ĐE DỌA NGUY HIỂM NHẤT ĐỐI VỚI NỀN DÂN CHỦ CỦA HOA KỲ
12/05/2021
Việt Báo
)
 
WASHINGTON – Bộ Trưởng Tư Pháp Hoa Kỳ Merrick Garland nói với Quốc Hội hôm Thứ Tư, 12 tháng 5 năm 2021, rằng bạo động bị xúi giục bởi những người thượng đẳng da trắng tạo ra “mối đe dọa nguy hiểm nhất đối với nền dân chủ của chúng ta,” theo bản tin của Yahoo News tường thuật hôm Thứ Tư. Khẳng định đó phản ảnh sự đồng thuật gần như phổ quát trong các chuyên gia an ninh quốc gia, gồm những người đã làm việc cho chính phủ Trump.

Cảnh báo của Garland đến trong cuộc điều trần của Ủy Ban Appropriations Committee của Thượng Viện về cuộc bạo loạn ngày 6 tháng 1 năm nay tại Tòa Nhà Quốc Hội Hoa Kỳ, mà đã được thực hiện bởi những người ủng hộ Tổng Thống Donald Trump và bị xúi giục bởi các nhóm thượng đẳng da trắng như Oath Keepers và Proud Boys. 5 người đã chết trong cuộc tấn công này.

“Trong nghề nghiệp của tôi như là một chánh án và trong ngành chấp pháp, tôi đã chưa từng thấy mối đe dọa nguy hiểm nào đối với nền dân chủ hơn cuộc xâm chiếm Tòa Nhà Quốc Hội,” theo Garland nói, gọi cuộc tấn công là một “nỗ lực can thiệp vào yếu tố nền tảng của nền dân chủ của chúng ta, sự chuyển quyền ôn hòa.” Bộ trưởng tư pháp nói tiếp rằng “phải có thứ bậc các việc mà chúng ta ưu tiên. Đây sẽ là điều mà chúng ta nên ưu tiên.”

***
HÌNH: Bộ Trưởng Tư Pháp Hoa Kỳ Merrick Garland điều trần về chủ nghĩa cực đoan nội địa trước Ủy Ban Appropriations Committee của Thượng Viện hôm Thứ Tư. (Bill O'Leary/The Washington Post/Pool via AP – nguồn: www.yahoo.com

XUNG ĐỘT GIỮA MỸ VÀ TRUNG QUỐC THEO VIỆN NGHIÊN CỨU CHÍNH TRỊ SWP ĐỨC QUỐC

ID: 183 POSTED_BY_ID:183

OPEN WEBPAGE

XUNG ĐỘT GIỮA MỸ VÀ TRUNG QUỐC THEO VIỆN NGHIÊN CỨU CHÍNH TRỊ SWP ĐỨC QUỐC
11/05/2021
Đào Văn

Cuộc đối đầu giữ Mỹ và Trung quốc hiện nay  có phải là vấn đề của riêng nước Mỹ hay của cả khối G7, trong khi cách nay gần 3 năm (23.10.2018)  đã có  bài viết đưa ra nhận định rằng "  Ngay cả khi tổng thống Trump rời ghế tổng thống thì cuộc chiến ấy vẫn không có gì thay đổi. Vì đó là cuộc chiến giữa nước Mỹ và Trung quốc chứ không phải là cuộc chiến giữa tổng thống Donald Trump với Trung quốc."  [1] - Điều này đúng hay sai, bản tóm lược sau dựa vào bản  nghiên cứu chính trị an ninh quốc tế  tại nước Đức (SWP) và một số bản văn liên quan đến tiêu đề của Anh, Pháp và Trung quốc, hy vọng bạn đọc có  cái nhìn khái quát hơn.

* SWP: XUNG ĐỘT  TRUNG-MỸ

Theo viện nghiên cứu chính trị an ninh quốc tế Stiftung Wissenschaft und Politik German Institute for International and Security Affairs (SWP): " Sự cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc có nguy cơ trở thành một cuộc xung đột thế giới, có thể gây ra những mối nguy hiểm về kinh tế và quân sự.  Sự cạnh tranh giữa hai cường quốc đang bắt đầu hình thành về quan hệ quốc tế và có khả năng tạo ra một “"Trật tự địa kinh tế thế giới"- potential to bring forth a new “geo-economic world order””. So với những thập kỷ trước,  ai thu được nhiều lợi hơn từ trao đổi kinh tế và  những tác động về an ninh phụ thuộc lẫn nhau, đóng một vai trò quan trọng. Nếu các lợi ích kinh tế và an ninh được đặt trên một nền tảng  lâu dài dưới khía cạnh này, mức độ hội nhập có thể được coi là một loại phi quân sự hóa.   Sự trỗi dậy của Trung Quốc là mối đe dọa đối với nền tài chính tiền tệ của Mỹ-China’s Rise as Threat to American Predominance."

"Tại Hoa Kỳ, sự trỗi dậy của Trung Quốc được nhiều người coi là mối nguy hiểm đối với vị trí thống trị của chính Hoa Kỳ trong hệ thống quốc tế. Mặc dù ý tưởng về sự bành trướng kinh tế và quân sự không thể ngăn cản của Trung Quốc và sự mất quyền lực tương đối  về phía  Hoa Kỳ là dựa trên các giả định và dự đoán, nhưng Trung Quốc thực sự là quốc gia duy nhất có khả năng đe dọa đến địa vị của Hoa Kỳ. Người ta lập luận rằng sự thay đổi quyền lực có thể gây nguy hiểm cho sự ổn định của hệ thống quốc tế, nếu cường quốc chiếm ưu thế và cường quốc đang lên không có khả năng đạt được sự hiểu biết về quản trị và lãnh đạo trong hệ thống quốc tế. Đây là hàm ý của lý thuyết chuyển đổi quyền lực đã được thảo luận sôi nổi ở cả hai quốc gia và trong những năm gần đây đã tô màu vào cuộc tranh luận công khai dưới chiêu bài “Cái bẫy Thucydides”. Bản thân lý thuyết đó đã có vấn đề, sự giải thích về lý thuyết này gây  nhiều tranh cãi. Nhưng trong một khuôn khổ diễn giải, nó ảnh hưởng đến nhận thức của cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Một mặt, khuôn khổ này nêu bật những rủi ro của quá trình chuyển đổi, mặt khác, khuôn khổ này cho thấy những xung đột riêng lẻ có tính chất khu vực hoặc địa phương hơn là kết hợp lại thành một cuộc xung đột bá quyền toàn cầu- On the one hand this framework highlights the risks of a transition, on the other it sees individual conflicts of a more regional or local nature coalescing to a global hegemonic conflict."

* SWP: QUAN ĐIỂM CỦA QUỐC HỘI Mỹ

"Quốc hội Hoa Kỳ có xu hướng ủng hộ và tăng cường quan điểm cứng rắn của Hành pháp  đối với Trung Quốc, thay vì hạn chế nó. Điều này đúng cho cả hai đảng. Đảng viên Dân chủ hàng đầu trong Quốc hội và hầu như tất cả các ứng cử viên Đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử sơ bộ cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã tuyên truyền các chính sách tương tự như Trump về Trung Quốc, ngay cả khi họ chỉ trích phong cách chính trị của ông ta bằng các tweet và cáo buộc ông ta bỏ bê đồng minh Châu Á và Châu Âu. Chuck Schumer, Lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện khối Dân chủ, cho biết vào tháng 5 năm 2019: “Chúng ta phải có các chính sách cứng rắn và mạnh mẽ chống lại Trung Quốc nếu không họ sẽ tiếp tục đánh cắp hàng triệu việc làm của người Mỹ và hàng nghìn tỷ đô la Mỹ- “We have to have tough, strong policies against China or they’ll continue to steal millions of American jobs and tril¬lions of American dollars.”
   "Các sáng kiến và đề xuất của Quốc hội phản ánh tâm trạng đang thay đổi trong cộng đồng doanh nghiệp và xã hội. Nhưng những tuyên bố chỉ trích Trung Quốc của các chính trị gia của cả hai đảng đã có ảnh hưởng lớn đến tâm trạng công chúng trước khi Trump đắc cử-But China-critical statements by politicians from both parties already had a great in¬flu¬ence on the public mood before Trump was elected..

* SWP: PHONG CÁCH LÃNH ĐẠO CủA DONALD TRUMP

"Tổng thống Hoa Kỳ Trump tự thể hiện mình là một "người tạo ra thỏa thuận", một "nhà đàm phán cứng rắn", ông ta  tin tưởng vào kỹ năng đàm phán của chính mình hơn là vào những kỹ năng của bộ ngoại giao."

"Liên quan đến  các thỏa thuận giữa cá nhân với các nguyên thủ quốc gia khác và các nghi thức công nhận lẫn nhau trong riêng tư,  thay thế cho các hiệp ước và thỏa thuận giữa các nước  và các bộ.   Do đó, phong cách lãnh đạo của Trump phản ánh tất cả những mâu thuẫn của những kỳ vọng không đồng nhất đều tùy thuộc vào sự thể hiện quyền tự hành động của cá nhân-demonstrate personal autonomy of action. Bộ máy ngoại giao ít có cơ hội tiết chế việc này, việc sửa sai còn ít hơn - The diplomatic apparatus has little chance of moderating this, still less correcting."

"Chính sách đối ngoại của Trump trông có vẻ tầm thường một cách đáng sợ thay vì hoàn toàn điên rồ, nó đang khiến Hoa Kỳ mắc phải một tình trạng không khác gì huyết áp cao không được điều trị. Những thất bại to lớn trong chính sách đối ngoại giống như những cơn đau tim: sự gián đoạn bất ngờ và nguy hiểm sau nhiều năm bị bỏ bê và những căn bệnh tiềm ẩn- Enormous foreign-policy failures are like heart attacks: unexpected and dangerous discontinuities following years of neglect and hidden malady. Nhịp đập chóng mặt và đau nhói mà người ta cảm thấy hôm nay có thể báo trước điều gì đó tồi tệ hơn nhiều vào ngày mai - The vertigo and throbbing pulse one feels today augur something much worse tomorrow." [2]
 
Phần trên theo viện nghiên cứu chính trị SWP tại  nước Đức:" Quốc hội Hoa Kỳ có xu hướng ủng hộ và tăng cường quan điểm cứng rắn của Hành pháp... "  Điều này đúng hay sai  có thể kiểm chứng qua các  dự  luật về chính sách ngoại giao và quốc phòng được lưỡng viện quốc hội thông qua trong quá khứ cũng như hiện tại  không phân biệt Cộng Hòa hay Dân Chủ. Thí dụ:
 
- Năm 1964 - Gulf of Tonkin Resolution - "Việt Nam bị cuốn vào một cuộc nội chiến kéo dài nhiều thập kỷ, và Nghị quyết Vịnh Bắc Việt là khởi đầu cho sự tham gia chính thức của Hoa Kỳ vào Chiến tranh Việt Nam, với mục tiêu đã nêu là ngăn chặn sự lan rộng của chủ nghĩa cộng sản trong khu vực. Nghị quyết  được đồng loạt thông qua tại Hạ viện Hoa Kỳ và chỉ với hai phiếu phản đối tại Thượng viện Hoa Kỳ-It passed unanimously in the U.S. House of Representatives, and with only two opposing votes in the U.S. Senate.." [3]

- Năm 2018 - Asia Reassurance Initiative Act of 2018 - " ARIA hậu thuẫn rõ ràng cho việc Mỹ can dự vào các vấn đề đa phương như tài nguyên thiên nhiên, năng lượng, thương mại và đặc biệt ủng hộ Sáng Kiến Hạ Nguồn Sông Mê Kông, ủng hộ việc Mỹ tham gia vào các "hiệp định thương mại đa phương, song phương hay khu vực có khả năng giúp tăng công ăn việc làm và phát triển kinh tế ở Mỹ…Việc Mỹ nỗ lực tìm kiếm hậu thuẫn từ đồng minh trong khu vực thông qua đạo luật Sáng Kiến Trấn An Châu Á ARIA có thể là vấn đề nhức đầu cho Trung Quốc", làm gay gắt thêm sự cạnh tranh Mỹ-Trung ở châu Á, đặc biệt trên Biển Đông".  Dự luật được lưỡng viện thông qua mà số phiếu chống đối chỉ đếm trên đầu   ngón tay, và TT Trump ký ban hành ngày 31.12.2018.[4]

- Năm 2020- National Defense Authorization Act & Pacific Deterrence Initiative - "Dự  thảo  ngân sách quốc phòng năm 2021 mang tên "Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng" (2021 FY NDAA) do Thượng viện Mỹ soạn thảo  đã đưa thêm nội dung “Pacific Deterrence Initiative” (Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương) vào dự thảo ngân sách. Dự luật đã đề cập đến phương hướng chung nhằm kiềm chế Trung Quốc thông qua "Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương" PDI. Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ đã đề cập đến bản "Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương" nhằm mục đích gửi một tín hiệu mạnh mẽ tới Trung Quốc, rằng: Mỹ sẽ kiên quyết bảo vệ lợi ích của mình trong khu vực. Ngoài ra, Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng năm 2021 cũng bao gồm một số điều khoản nhằm ngăn chặn các hành vi ác ý của Trung Quốc; ngăn cản Trung Quốc sở hữu tài sản trí tuệ, công nghệ và dữ liệu quốc phòng nhạy cảm. Bản văn cũng tái khẳng định Mỹ  cam kết và ủng hộ đối với các đồng minh và đối tác như Đài Loan, Ấn Độ, Việt Nam và Nhật Bản.[5]
 
"Các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa và Dân chủ nói rằng dự luật chính sách quốc phòng trên phạm vi rộng, mà Thượng viện đã gửi cho tổng thống hôm thứ Sáu, sẽ gây khó khăn cho Trung Quốc và phải trở thành luật càng sớm càng tốt - Republican and Democratic lawmakers say the wide-ranging defense policy bill,  would be tough on China and must become law as soon as possible.".[6]

Tuy nhiên TT Trump đã phủ quyết dự luật này, đồng nghĩa với việc TT Trump bác bỏ việc kiềm chế Trung Quốc qua dự luật "Sáng kiến răn đe Thái Bình Dương-Pacific Deterrence Initiative"(PDI).

Nhưng phía Quốc hội dù tại Thượng Viện khối Cộng Hòa chiếm đa số vẫn duy trì quan điểm  nhằm bảo vệ dự luật trên, nên "Thượng viện đã bỏ phiếu 81-13 để thông qua Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng trị giá 741 tỷ USD, đạt được đa số 2/3 cần thiết để đánh bại quyền phủ quyết. Hạ viện đã vượt qua quyền phủ quyết vào thứ Hai bằng số phiếu 322-87. Kết quả là dự  luật sẽ trở thành luật." [7] mà không cần chữ ký của  tổng thống.

Do đó phần trên  có đoạn văn :" Vì đó là cuộc chiến giữa nước Mỹ và Trung quốc chứ không phải là cuộc chiến giữa tổng thống Donald Trump  với Trung quốc." Đúng hay sai  xin tùy vào sự nhận định của bạn đọc.

* NHẬN XÉT THEO BÁO CHÍ ANH, PHÁP  VÀ PHẢN ỨNG CỦA TRUNG QUốC

"Trước khi nhậm chức, Biden đã bị tấn công bởi những người Cộng hòa lo ngại chính quyền của ông sẽ quá mềm mỏng với Trung Quốc. Nhưng trong những tuần gần đây, các đảng viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa đã gật đầu nhẹ nhàng với tổng thống về việc khôi phục quan hệ với các đồng minh của Mỹ để đối đầu với Trung Quốc, một sự thay đổi từ chiến lược đơn độc của Trump- top Republicans have given the president a gentle nod for revitalising relations with US allies in order to confront China, a shift from Trump’s go-it-alone strategy.' (The Guardian, Anh quốc)[8]

"G7 cho biết họ sẽ thúc đẩy các nỗ lực tập thể nhằm ngăn chặn "các chính sách kinh tế mang tính cưỡng ép" của Trung Quốc The G7 said it would bolster collective efforts to stop China's "coercive economic policies" và chống lại những thông tin sai lệch của Nga - một phần trong động thái thể hiện phương Tây là một liên minh rộng lớn hơn nhiều so với chỉ có các nước G7 cốt lõi"
(Reuters, Anh quốc).[9]

" Báo chí Bắc Kinh nhấn mạnh đến thái độ cứng rắn của phái đoàn Trung Quốc và xoáy vào sự đối đầu với Washington. Bắc Kinh chưa bao giờ chịu lép vế và chịu để bị sỉ nhục, mà luôn chọn giải pháp đương đầu khi những lợi ích của Trung Quốc bị đe dọa.  Tuy nhiên thái độ hung hăng đó phản ánh một điểm: Trước mắt Trung Quốc trong thế bất lợi bởi vì thực ra Mỹ đã không một thân một mình đến Alaska vì chính quyền Biden đã nỗ lực phối hợp với các đối tác trong vùng Ấn Độ Thái Bình Dương và châu Âu. Trọng lượng của Washington qua đó đã tăng lên đáng kể. Ở bên kia võ đài, Trung Quốc đang cô độc cho dù Bắc Kinh tuyên bố phối hợp với Nga sau hội nghị Alaska".(Radio French International-RFI, Pháp) [10]
 
"Giới quan sát cho rằng, tuyên bố chung G7 cho thấy Mỹ và các đồng minh đã sử dụng luận điệu vu khống kiểu cũ chống lại Trung Quốc-the G7 joint statement shows the US and its allies used the old-fashion slanderous rhetoric against China,, điều này cho thấy họ ngày càng ít tin tưởng vào chính sách của Trung Quốc-which shows less and less confidence in their China policy . Trong hoàn cảnh như vậy, việc Trung Quốc đăng cai tổ chức cuộc họp Hội đồng Bảo an sẽ càng phơi bày chủ nghĩa đa phương giả tạo của Mỹ và sự cạnh tranh dưới chiêu bài hợp tác"(Global Times,Trg Quốc).[11]
 
* CUỘC ĐỐI ĐẦU MỸ-TRUNG THEO CIA, RFI VÀ HY VỌNG TỪ CANADA

"Le Point số ra tuần này dành trang quốc tế cho những dự báo tương lai thế giới đến năm 2040 của CIA. Cơ quan tình báo Mỹ phác họa một bức tranh tối màu về một thế giới với trật tự quốc tế hỗn loạn và quyết tâm của Trung Quốc muốn thống trị thế giới.
   Báo cáo về hiện trạng thế giới từ nay đến 2040 được tình báo Mỹ làm 4 năm một lần vào đầu nhiệm kỳ tổng thống để lãnh đạo nước Mỹ nắm bắt tình hình. Trong báo cáo ra năm 2021 lần này, Cục tình báo quốc gia Hoa Kỳ bao gồm CIA và các sở tình báo khác của Mỹ, mô tả một thế giới trong tương lai mất cân bằng, chia rẽ, tranh chấp nhau ở mọi cấp độ. Tài liệu của tình báo Mỹ vừa được xuất bản bằng tiếng Pháp có tiêu đề: Thế giới 2040 nhìn từ CIA, vẽ ra 5 kịch bản có thể cho tương lai thế giới.

Một trong những kịch bản đó cho rằng các nền dân chủ 
phương Tây sẽ « không hồi phục hoàn toàn vì trận đại dịch Covid-19, nền tảng các xã hội ngày càng rạn nứt và thế giới lún dần vào tình trạng vô chính phủ ». Trật tự quốc tế được mô tả như là « không có lãnh đạo, hỗn loạn, bất ổn ».

Theo Le Point, trong kịch bản này Trung Quốc lợi dụng những khó khăn của phương Tây để mở rộng ảnh hưởng quốc tế. Thái độ hung hăng của nước này gia tăng ở châu Á « làm tăng nguy cơ xung đột quân sự với các cường quốc khác trong vùng, đặc biệt là vì nguồn tài nguyên thiết yếu, các tác giả của báo cáo ghi nhận. Trái lại các nước đang phát triển có dân số trẻ nhưng lại không có nhiều việc làm cảm thấy buộc phải đấu dịu trước các đòi hỏi của Trung Quốc với hy vọng có được đầu tư và viện trợ mà họ đang cần. » (RFI) [12]

Ngoài  ra theo Radio French International (RFI) " Trung Quốc đã mua một phần hoặc toàn bộ vài chục hải cảng, căn cứ ở vùng duyên hải trên thế giới từ cuối thập niên 90. Ưu tiên là Đông Nam Á với các hải cảng Gwadar ở Pakistan, Hambantota ở Sri Lanka, Kyaukpyu của Miến Điện, Tanjung Priok ở Indonesia. Các đảo Thái Bình Dương nằm trong tầm nhìn dài hạn của Bắc Kinh, nhưng những bước dấn tới của Trung Quốc đã gây lo lắng, nhất là các cơ sở này đều lưỡng dụng – cả thương mại lẫn quân sự, dù Trung Quốc vẫn không nhìn nhận."

"Sự bành trướng của Trung Quốc mang lại những hệ quả địa chính trị. Trên toàn bộ chu vi châu Phi, Bắc Kinh đã đầu tư vào khoảng 15 cảng biển từ 10 năm qua. Tại Địa Trung Hải, nay dự án cảng nước sâu El Hamdania ở Algérie khiến các chiến lược gia phương Tây quan ngại. Ở Đại Tây Dương, cảng Sines ở Bồ Đào Nha đang tìm kiếm nhà đầu tư khác ngoài Trung Quốc vì áp lực từ Mỹ." (RFI, Pháp)[13].

Theo Viện nghiên cứu chiến lược Global Research, Gia Nã Đại" Đại dịch năm xưa đã khiến chúng ta tuyệt vọng và dễ bị tổn thương. Giờ đây, chúng ta đang phải đối mặt với một mối đe dọa toàn cầu mới, đó là cuộc chiến tranh nóng bỏng Trung-Mỹ có thể đồng nghĩa với sự kết thúc của nền văn minh nhân loại-the Sino-American hot war which may mean the end the human civilization."

"Khả năng Washington tiến hành cuộc chiến ý thức hệ và cuộc chiến kinh tế có vẻ không chắc chắn. Nếu đúng như vậy, Washington có thể kết luận rằng cách duy nhất để khuất phục Trung Quốc là nổ súng-Washington might conclude that the only way of subduing China would be the shooting war."

"Nhưng, giải quyết tranh chấp bằng súng đạn rất tốn kém. Người ta chân thành hy vọng rằng Biden sẽ hình dung ra chính sách Mỹ-Trung -It is sincerely hoped that Biden will envisage the U.S.-China policy không phải vì lợi ích ngắn hạn của Washington mà là về lợi ích chung của Hoa Kỳ và thế giới- but in terms of log-run interests of the U.S. and the world".(Global Research, Canada)[14]
 
Về  3 sự kiện dẫn chứng nêu trên cho thấy quốc hội Mỹ khi  thảo luận biểu quyết  các dự luật liên quan đến  chính sách ngoại giao, chính sách quốc phòng thời không phân biệt Cộng Hòa, hay Dân chủ, cho thấy họ có lập trường chung (các dự luật về chính sách đối nội thì theo quan điểm riêng từng đảng).  Nếu Hành pháp không có cùng quan điểm, quốc hội sẵn sàng bác bỏ quan điểm của  Hành Pháp  cho dù tổng thống thuộc người cùng đảng Cộng Hòa như dự luật NDAA và PDI  2021 nêu trên.  Để làm được công việc này liệu có ai, hay tổ  chức nào đứng đằng sau phối hợp, điều khiển để các vị dân cử Cộng Hòa và Dân Chủ  cùng  có chung lập trường?

Đào Văn

Nguồn
[1] -CTVN.net,13.10.2018:Lưỡng Đảng Dân Chủ-Cộng Hòa thống nhất ...chống TQ
[2]- Viện Nghiên Cứu SWP,4.4.2020:Strategic Rivalry between United States and China
[3]- History.com,1964: Gulf of Tonkin Resolution
[4]- RFI,10.01.2019:Mỹ biến chính sách “đối kháng” Trung Quốc thành luật ARIA
[5]- WaPo,06.12.2020:Defense bill offers Biden’s team a new framework to counter China

[6]- Military,12.14.2020: Trump Raises China Concerns as Reason to Veto Defense Billl
[7]- NBC,01.01.2021: Congress overrides Trump's veto for the first time on  military bill

[8]-The Guardian,18.03.2021:US and China publicly rebuke each other ... Biden era

[9]- Reuters,05.05.2021:G7 scolds China and Russia over threats, bullying, rights

[10]- RFI,18.03.2021:Trung Quốc đã bị dồn vào chân tường tại hội nghị Alaska Mỹ
[11]- Global Times,06.05.2021:G7 statement shows US ambition ...in dominating China

[12]- RFI,08.05.2021:CIA dự báo:Cạnh tranh Mỹ-Trung sẽ còn bao trùm hai thập kỷ tới
[13]- RFI,10.05.2021:Trung Quốc vươn vòi bạch tuộc khắp Thái Bình Dương

[14]- Global Research,03.04.2021: "Sino-American Hot War”: Joe Biden’s China Policy. Can He Stop the Shooting War Against China?

MỘT LOÀI VẬT TUYỆT CHỦNG CÓ THể ĐE DỌA CẢ THẾ GIỚI

ID: 182 POSTED_BY_ID:182

OPEN WEBPAGE

MỘT LOÀI VẬT TUYỆT CHỦNG CÓ THể ĐE DỌA CẢ THẾ GIỚI
Dale Shaw
BBC Earth
NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Việc bị mất đi môi trường sống và tình trạng biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến nhiều giống loài khắp thế giới.

RÙA BIỂN

Rùa biển mất dần nơi chúng về đẻ trứng vì tình trạng lở bãi biển, trong khi đó voi châu Phi bị đe dọa vì bọn săn trộm và tranh chấp khu vực sinh sống với nông dân.

Cả hai loài đều đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái mà chúng tồn tại.

Hoạt động của chúng giúp các loài khác sống gần đó có thể cùng sinh tồn. Việc mất những sinh vật đó và những sinh vật tiếp theo được để cập dưới đây có thể sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường thế giới nói chung.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
CÁ VOI

Trong suốt 200 năm, ngành công nghiệp đánh bắt cá voi đã tàn phá số lượng cá voi toàn cầu. Nhưng nỗ lực bảo tồn trong thời gian gần đây đã giúp ổn định số lượng loài vốn đã cạn kiệt này.

Điều này cực kỳ quan trọng vì cá voi giúp hành tinh lành mạnh theo nhiều cách. Một trong số cách không thể không kể đến là, đó là phân cá voi. Khi cá voi trồi lên mặt nước hít thở, chúng đồng thời phun ra chất thải giúp đại dương thêm màu mỡ và giúp chuỗi thức ăn phát triển.

Khi chết đi, cá voi cũng giúp ích cho môi trường.

Là sinh vật khổng lồ và sống lâu, cá voi tích trữ lượng khí carbon lớn, hấp thu từ bầu khí quyển và lưu trữ trong cơ thể.

Khi cá voi chết, lượng carbon này chìm dưới đáy đại dương. Xác cá voi khổng lồ sau đó trở thành thức ăn cho khoảng 400 loài sinh vật biển.
Những hành động nhỏ nhoi của chúng ta cũng có thể giúp ích cho cá voi và các sinh vật khác trong đại dương.

Cá và động vật có vú sống ở đại dương có thể thiệt mạng vì ăn phải hoặc dính vào những mảnh vụn trôi nổi trong nước, hầu hết những loại rác thải này do chúng ta vứt ra ngoài và bị trôi ra biển.
Hãy tái chế nhiều nhất có thể hoặc tổ chức thu thập rác bãi biển, hành động này có thể cắt giảm đáng kể các loại rác thải trôi vào đại dương.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
Chim

Nếu chim chóc chỉ đơn thuần là dùng để làm đẹp cho thế giới, thì sự tồn tại của chúng cũng có lý.

Nhưng ngoài tác dụng trên, chúng còn đem lại rất nhiều ích lợi khác cho môi trường của chúng ta.

Từ vùng địa cực đến rừng mưa, sa mạc và mọi loại môi trường, bạn có thể để ý chim chóc đóng vai trò quan trọng.

Chim chóc rất quan trọng cho quá trình thụ phấn. Ta có thể nghĩ côn trùng như ong hay bướm thực hiện phần lớn việc thụ phấn, nhưng chim giúp thụ phấn cho 5% các loại thực vật mà con người dùng làm thực phẩm hoặc thuốc men.

Chim cũng giúp phát tán hạt giống. Hạt giống chúng ăn sẽ thải ra ngoài qua đường tiêu hóa (với lượng phân bón tốt cho cây) và khi chim di cư qua hành trình cực kỳ xa xôi, chúng giúp hạt giống phát tán khắp toàn cầu.

Phân chim biển là nguồn dinh dưỡng quan trọng cho các rặng san hô khắp thế giới, giúp chúng có thể tồn tại.

Chim cũng giúp làm giảm các loài sâu bọ khó chịu. Chúng tiêu thụ khoảng 500 triệu tấn côn trùng mỗi năm, giúp rất nhiều cho nông nghiệp.

Mất môi trường sống đồng nghĩa với việc một số loài chim sẽ giảm số lượng nhanh chóng. Những chương trình bảo tồn và đưa giống trở lại môi trường như Red Kites ở miền nam nước Anh, đã giúp tăng số lượng chim.

Số lượng chim có thể tăng dần trở lại nhờ vào những hành động nhỏ nhưng quan trọng như ta để thức ăn và nước sạch bên ngoài cho những con chim trong vườn, đặc biệt là trong mùa đông.

DƠI

Dơi đem lại vô số ích lợi về sinh thái cho thế giới. Chúng cũng là động vật thụ phấn, và vì dơi chủ yếu ăn đêm, chúng thụ phấn cho những cây mà chim chóc và côn trùng thường bỏ qua, ví dụ những loài cây hiếm như xương rồng.

Hơn 500 loài cây, trong đó có xoài, chuối và bơ phụ thuộc vào quá trình dơi giúp thụ phấn.

Và cũng như chim, dơi là nhân tố phát tán hạt giống mạnh mẽ. Vai trò của chúng đặc biệt quan trọng trong rừng mưa, nơi đang cây cối đang bị đốn hạ nặng nề và sinh cảnh sống dần bị quét sạch.

Phân dơi giàu dưỡng chất hơn phân bò và cung cấp phần lớn dưỡng chất cho hệ thống hang động mà các loài khác có thể tận dụng.

Và tài nguyên tự nhiên của loài sinh vật tuyệt vời này rất có ích cho xã hội loài người. Con người đã bắt chước khả năng định vị siêu âm của dơi vào những phát kiến công nghệ như sóng siêu âm.

Hãy đặt một chiếc hộp dành cho dơi, hơi giống tổ chim nhưng có khe hở ở đáy hộp, và đặt vào vị trí phù hợp trong vườn nhà. Đó là cách tuyệt vời để giúp dơi phát triển.

ỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES
BÁO TUYẾT

Sống ở vùng rừng núi khắc nghiệt và hiểm trở ở miền trung và nam Á, loài báo tuyết đặc hữu này là một trong những loài mèo lớn bí ẩn nhất thế giới.

Con người biết rất ít về chúng, nhưng ta biết số lượng loài đang giảm dần. Trong tự nhiên có thể chỉ còn 4.000 cá thể báo tuyết.

Chúng gặp nguy hiểm vì nhiều yếu tố. Bộ lông chống lạnh, rất dày và tuyệt đẹp khiến báo tuyết trở thành mục tiêu của bọn săn trộm, trong khi đó cũng xảy ra tình trạng người chăn gia súc giết báo tuyết trả thù vì chúng tấn công đàn gia súc.

Biến đổi khí hậu cũng là nguyên nhân lớn. Loài mèo này tìm đến sống ở những vùng có khí hậu giá lạnh và ảm đạm, thường ở độ cao trên 3.000m, nơi chúng có thể dễ dàng ngụy trang trong môi trường tuyết.

Nhưng hành tinh ấm lên cũng đồng nghĩa với môi trường sống lý tưởng cho chúng đang dần bị thu hẹp.

Báo tuyết cũng đóng vai trò then chốt về sinh thái ở khu vực chúng sinh sống và săn mồi.

Khi săn bắt động vật ăn cỏ như cừu và dê, báo tuyết đảm bảo những loài này không tiêu thụ quá mức cây cỏ trên mặt đất và gây ra tình trạng thiếu thức ăn cho các loài nằm ở tầng dưới trong chuỗi thức ăn.

Các nhóm bảo tồn đang làm việc với người dân sinh sống gần báo tuyết và nỗ lực thay đổi thái độ của chủ sở hữu bầy gia súc với sinh vật tuyệt vời này bằng cách nhờ người dân tham gia vào nghiên cứu cũng như bảo tồn.

Cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu cũng sẽ đem lại lợi ích to lớn cho các loài như báo tuyết.

Đây không phải chỉ là nghĩa vụ của chính phủ và các tập đoàn - mà từng hành động đơn lẻ nhỏ như giảm sử dụng xe hơi khi có thể, sử dụng năng lượng tái tạo, ăn ít thịt hoặc cố gắng mua sắm bền vững cũng đóng góp rất nhiều.

TÌM THẤY XÁC CHẾT TRÔI TRÊN SÔNG HẰNG Ở ẤN ĐỘ

ID: 181 POSTED_BY_ID:181

OPEN WEBPAGE

TÌM THẤY XÁC CHẾT TRÔI TRÊN SÔNG HẰNG Ở ẤN ĐỘ
May 11, 2021

NEW DELHI (AP) – Nhiều xác chết được tìm thấy trôi xuống sông Hằng ở miền đông Ấn Độ khi đất nước này phải đối mặt với sự gia tăng dữ dội của bệnh nhiễm trùng coronavirus. Các nhà chức trách cho biết hôm thứ Ba họ vẫn chưa xác định được nguyên nhân cái chết.

Các viên chức y tế làm việc suốt đêm thứ Hai đã vớt được 71 thi thể, các viên chức ở bang Bihar cho biết.

Hình ảnh trên mạng xã hội về các thi thể trôi trên sông đã gây ra sự phẫn nộ và suy đoán rằng họ chết vì COVID-19. Các nhà chức trách đã thực hiện các cuộc khám nghiệm hôm thứ Ba nhưng cho biết họ không thể xác nhận nguyên nhân cái chết là do sự phân hủy của các thi thể.

“Chúng tôi đang cố gắng tìm xem những xác chết này đến từ đâu? Làm thế nào mà họ bị trôi vào ở đây?” Mangla Prasad Singh, một viên chức địa phương cho biết.

Surinder, một cư dân của Ghazipur, cho biết dân làng không có đủ gỗ để hỏa táng người chết trên đất liền.

Ông nói: “Do thiếu gỗ nên những người chết đang bị chôn vùi trong nước. Thi thể từ khoảng 12-13 ngôi làng đã bị chôn vùi trong nước.”

Bihar và Uttar Pradesh đang trải qua các ca nhiễm COVID-19 gia tăng do nhiễm trùng ở Ấn Độ phát triển nhanh hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới.

Hôm thứ Ba, quốc gia này xác nhận gần 390.000 trường hợp mắc mới, trong đó có thêm 3.876 trường hợp tử vong. Nhìn chung, Ấn Độ có số trường hợp được xác nhận cao thứ hai sau Mỹ với gần 23 triệu và hơn 240.000 trường hợp tử vong. Các chuyên gia nói rằng tất cả các con số gần như chắc chắn là một con số quá thấp.

NEW WHITE HOUSE PANEL AIMS TO SEPARATE SCIENCE, POLITICS

ID: 180 POSTED_BY_ID:180

OPEN WEBPAGE

NEW WHITE HOUSE PANEL AIMS TO SEPARATE SCIENCE, POLITICS
Seth Borenstein
Published Monday, May 10, 2021 8:04AM EDTLast Updated Monday, May 10, 2021 8:48AM EDT

WASHINGTON -- Eager to the turn the page on the Trump years, the Biden White House is launching an effort to unearth past problems with the politicization of science within government and to tighten scientific integrity rules for the future.

A new 46-person federal scientific integrity task force with members from more than two dozen government agencies will meet for the first time on Friday. Its mission is to look back through 2009 for areas where partisanship interfered with what were supposed to be decisions based on evidence and research and to come up with ways to keep politics out of government science in the future.

The effort was spurred by concerns that the Trump administration had politicized science in ways that put lives at risk, eroded public trust and worsened climate change.

"We want people to be able to trust what the federal government is telling you, whether it's a weather forecast or information about vaccine safety or whatever," said Jane Lubchenco, the deputy director for climate and environment at the White House Office of Science and Technology Policy.

People need to know "it's not by fiat, somebody's sort of knee-jerk opinion about something," added Alondra Nelson, the science office's deputy director for science and society. Nelson and Lubchenco spoke to The Associated Press ahead of a Monday announcement about the task force's first meeting and part of its composition. It stems from a Jan. 27 presidential memo requiring "evidence-based policy-making."

Scientists and others have accused the Trump administration of setting aside scientific evidence and injecting politics into issues including the coronavirus, climate change and even whether Hurricane Dorian threatened Alabama in 2019.

Naomi Oreskes, a Harvard University historian who has written about attacks on science in the book "Merchants of Doubt," said politicization of science undermines the nation's ability to address serious problems that affect Americans' health, their well-being and the economy.

"There's little doubt that the American death toll from covid-19 was far higher than it needed to be and that the administration's early unwillingness to take the issue seriously to listen to and act on the advice of experts and to communicate clearly contributed substantively to that death toll," Oreskes said in an email.

Lubchenco, who led the National Oceanic and Atmospheric Administration in the Obama administration, pointed to an incident during the Trump years that became known as "Sharpiegate" as a clear example of "political interference with scientific information that was potentially extraordinarily dangerous."

During Sharpiegate, the NOAA reprimanded some meteorologists for tweeting that Alabama was not threatened by the hurricane, contradicting President Donald Trump, who said Alabama was in danger. The matter became known as Sharpiegate after someone in the White House used a black Sharpie -- a favourite pen of Trump's -- to alter the official National Hurricane Center warning map to indicate Alabama could be in the path of the storm. A 2020 inspector general report found the administration had violated scientific integrity rules.

The Sharpiegate case revealed flaws in the scientific integrity system set up in 2009 by President Barack Obama, Lubchenco said. There were no consequences when the agency violated the rules, Lubchenco said. Nor were there consequences for NOAA's parent Cabinet agency, the Commerce Department. That's why President Joe Biden's administration is calling for scientific integrity rules throughout government and not just in science-oriented agencies, she said.

Lubchenco said a reluctance to fight climate change in the last four years has delayed progress in cutting emissions of heat-trapping gases. "That will inevitably result in the problem being worse than it needed to be," she said.

"What we have seen in the last administration is that the suppression of science, the reassignment of scientists, the distortion of scientific information around climate change was not only destructive but counterproductive and really problematic," Lubchenco said.

Kelvin Droegemeier, who served as Trump's science adviser, in an email repeated what he told Congress in his confirmation hearing: "Integrity in science is everything," and science should be allowed to be done "in an honest way, full of integrity without being incumbered by political influence."

Droegemeier said the White House science office, where Nelson and Lubchenco now work and where he used to be, is more about policy and does not have the authority to investigate or enforce rules.

Last week, Republican legislators accused the Biden White House of playing politics with science when it removed climate scientist Betsy Wetherhead, who had been praised by atmospheric scientists, from heading the national climate assessment. Lubchenco said it was normal for a new administration to bring in new people.

Rice University historian Douglas Brinkley said the Biden administration is trying hard but isn't approaching the task of restoring science quite right.

"It's impossible to keep politics out of science," Brinkley said. "But you can do your best to mitigate it."

He said that only looking as far back as the Obama and Trump administrations will doom the task force's efforts not to be politicized itself and looked at in a partisan way.

What's really needed, Brinkley said, is to "get to the root of things" and look back as far as 1945. Both Presidents Dwight Eisenhower, a Republican, and John F. Kennedy, a Democrat, elevated science efforts and tried to keep out the politics. But Brinkley said that with the onset of the environmental movement, the distraction of the Vietnam War and corporations seeing science as leading to too much regulation during the Reagan era, a unified public admiration for science fell apart.

Harvard's Oreskes said her research indicated Ronald Reagan was "the first president in the modern era to exhibit disregard and at times even contempt for scientific evidence."

The new task force will focus more on the future than the past, Nelson said.
"Every agency is being asked to really demonstrate that they are making decisions that are informed by the best available research evidence," Nelson said.

One of the four task force co-chairs is Francesca Grifo, scientific integrity officer for the Environmental Protection Agency since 2013. She clashed with the Trump EPA, which would not allow her to testify at a 2019 congressional hearing about scientific integrity.

The others are Anne Ricciuti, deputy director for science at the Education Department's Institute of Education Sciences; Craig Robinson, director of the Office of Science Quality and Integrity at the U.S. Geological Survey; and Jerry Sheehan, deputy director of the National Library of Medicine.

***

PIC; U.S. President Joe Biden speaks in the State Dining Room of the White House, on May 4, 2021. (Evan Vucci / AP)

BIDEN CHO PHÉP TOÀN BỘ GIA ĐÌNH TRẺ EM DI DÂN BỊ TÁCH BỐ MẸ ĐOÀN TỤ Ở MỸ

ID: 179 POSTED_BY_ID:179

OPEN WEBPAGE

BIDEN CHO PHÉP TOÀN BỘ GIA ĐÌNH TRẺ EM DI DÂN BỊ TÁCH BỐ MẸ ĐOÀN TỤ Ở MỸ 
May 6, 2021
  
WASHINGTON (NBC News) — Bộ trưởng Nội an Alejandro Mayorkas và Giám đốc lực lượng đặc nhiệm đoàn tụ gia đình di dân vào thứ 5 cho hay, chính phủ Tổng thống Joe Biden đang trong tiến trình đoàn tụ toàn bộ các gia đình bị tách rời dưới thời chính phủ ông Donald Trump, không chỉ bố mẹ mà cả anh chị em của những trẻ em bị chia cắt có thể được cấp thẻ xanh ở Mỹ.

“Chúng tôi tập trung rất nhiều trong việc tạo ra sự ổn định cho các gia đình được đoàn tụ, và không chỉ cho bà ấy mà cho tất cả gia đình.” Bộ trưởng nói về người mẹ vừa mới được đoàn tụ với con trai trong cuộc phỏng vấn độc quyền với NBC News.

Giám đốc lực lượng đoàn tụ các gia đình chia cắt của chính phủ Biden, Michelle Brand3 cho NBC News hay, toán của bà đang thực hiện thủ tục, trong đó “các thân nhân ruột thịt cũng có thể nộp đơn, bao gồm anh chị em, những người khác như vợ chồng, bố mẹ kế nếu họ có trong hình. Chúng tôi đang sắp xếp. Một khi những lá đơn đó được chấp thuận, chúng tôi sẽ tạo điều kiện thu xếp đi lại.”

Mayorkas cho biết, ông không thể bảo đảm các gia đình sẽ có được thẻ xanh, nhưng “chúng tôi đang làm mọi thứ có thể để thực hiện được.”

Trong tuần này, chính phủ Biden đang đoàn tụ 4 gia đình bị chia cắt vào năm 2017 và 2018, nhưng Toà Bạch Ốc ước tính có hơn 1000 gia đình bị tách rời.

Mayorkas cũng bênh vực mạnh mẽ quyết định không mở cuộc điều tra các viên chức chính phủ Trump, ít nhất vào lúc này, về vai trò của họ trong chính sách chia cắt gia đình di dân.

Theo Brané, lực lượng của bà xác định bố mẹ và trẻ em bị tách, nhưng  nhiều trường hợp chính phủ không biết được vì hồ sơ lưu trữ kém.

Bộ trưởng Nội an Mayorkas bênh vực việc chính phủ Biden sử dụng Title 42 – điều khoản được Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa Dịch Bệnh Hoa Kỳ sử dụng để không cho các gia đình và cá nhân vào Mỹ nhằm ngăn chặn lây lan COVID 19.

Mặc dù số ca COVID 19 đã giảm ở Mỹ khi càng ngày càng có nhiều người Mỹ được chủng ngừa, Mayorkas bảo, Title 42 vẫn là “lệnh y tế công cộng.” Bộ trưởng cho hay, quyết định của chính phủ Biden cho phép trẻ em không có người lớn đi cùng được vào Mỹ, vì vậy buộc một số bố mẹ phải chia cách con trẻ để gởi chúng qua biên giới, hoàn toàn khác với chính sách tách rời gia đình của chính phủ ông Trump. Bộ Nội an biết một số bố mẹ đang ở đâu và “tập trung vào đó, và những gì chúng tôi có thể làm là giải quyết vấn đề này.”

Khi được hỏi có cân nhắc đưa nạn nhân của biến đổi khí hậu, như những người đang hứng chịu hạn hán kinh khủng ở Trung Mỹ, đủ điều kiện xin tị nạn hay không, Mayorkas cho hay, ông chưa nghĩ đến điều đó.

Hương Giang (Theo NBC News)

NHÂN LOẠI RỒI SẼ TỰ HỦY DIỆT?

ID: 178 POSTED_BY_ID:178

OPEN WEBPAGE

NHÂN LOẠI RỒI SẼ TỰ HỦY DIỆT?
03/05/2021
Đào Văn Bình

Theo Business Insider ngày 2/5/2021,  trong lúc bộ tham mưu của Ô. Joe Biden theo đuổi một chính sách cứng rắn với Hoa Lục, cựu Ngoại Trưởng Henry Kissinger đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc là thế giới sẽ phải đối đầu với một thảm họa kinh khiếp nếu cuộc xung đột bùng nổ giữa hai siêu cường Hoa-Mỹ vì họ (hai bên) thủ đắc những vũ khí kinh khủng. Và đây là lần đầu tiên trong lịch sử, loài người có thể sẽ tự hủy diệt.

Trong cuộc hội thảo về những vấn đề toàn cầu của McCain Institute's Sedona Forum vào ngày 30/4/2021, cựu Ngoại Trưởng Henry Kissinger, năm nay 98 tuổi, đã đưa ra lời cảnh báo rằng “Sự căng thẳng về ngoại giao với Hoa Lục là vấn nạn lớn cho Hoa Kỳ và cho thế giới. (strained relations with China are "the biggest problem for America, the biggest problem for the world," reported the AFP. Henry Kissinger nói thêm, “Vũ khí nguyên tử thời Chiến Tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Liên-sô có khả năng tàn phá lớn lao và khả năng tàn phá đó đã vượt quá mức do kỹ thuật và trí thông minh nhân tạo mà Hoa Kỳ và Trung Hoa nay đã có trong tay. Lần đầu tiên trong lịch sử loài người, nhân loại có thể sẽ tự hủy diệt trong khoảng thời gian ngắn.” (He told the forum that while nuclear weapons during the Cold War between the US and the Soviet Union had had the capacity to inflict vast damage, that capacity for destruction was exceeded by nuclear technology and artificial intelligence capabilities the US and China now have at their disposal…For the first time in human history, humanity has the capacity to extinguish itself in a finite period of time," Kissinger said.) Kissinger đã so sánh sức mạnh giữa Nga và Trung Hoa như sau, “Nga không có sức mạnh kinh tế nhưng họ có khả năng về kỹ thuật. Họ không phát triển được khả năng kỹ thuật như Trung Hoa. Trung Hoa có sức mạnh kinh tế khổng lồ cộng thêm với sức mạnh quân sự đáng kể.” (China is a huge economic power in addition to being a significant military power.)

Tôi thật tình không ưa “ông nội” Kissinger này, nhưng trên trường đời, đôi khi chúng ta cũng phải lắng nghe kẻ thù hay kẻ mà chúng ta không ưa nói gì để chúng ta tính. Bịt kín lỗ tai lại hay nhắm mắt bước đi, không thèm biết kẻ địch ra sao, nói gì, chắc chắn sẽ thất bại.

Theo tôi nghĩ, một cuộc chiến nổ ra giữa hai siêu cường Hoa-Mỹ chắc chắn sẽ phải là cuộc chiến nguyên tử. Nếu Mỹ tấn công Hoa Lục thì cũng phải tấn công Nga cùng lúc bởi vì Mỹ không thể để mình và Hoa Lục hủy diệt mà Nga vẫn sống khơi khơi. Với 8000 đầu đạn hạt nhân của Nga, khoảng 270 đầu đạn nguyên tử của Trung Quốc, với 7000 đầu đạn nguyên tử và vũ khí tối tân của Mỹ thì có thể Trung Quốc sẽ chết 700 triệu dân, Nga với hệ thống phòng không tối tân, có thể sẽ chết khoảng 100 triệu dân và Mỹ có thể sẽ chết khoảng 200 triệu dân. Tàu chết 700 triệu dân nhưng vẫn còn 600 triệu, Mỹ chết 200 triệu dân còn lại 100 triệu và không biết tương lai ra sao. Chắc chắn Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn, Nữu Ước, Texas, California và những nơi tàng trữ vũ khí nguyên tử và hỏa tiễn liên lục địa của Mỹ sẽ lãnh bom nguyên tử. Mới đây Nga trình làng một loại thủy lôi nguyên tử phóng ra từ tàu ngầm ngoài hải phận quốc tế có thể hủy diệt thành phố Nữu Ước.

Không biết trong cuộc chiến này, Nga có hủy diệt luôn Âu Châu không? Nếu không, các nước như Anh, Pháp, Đức, Ý sẽ trở thành các đế quốc như thế kỷ 18 và 19. Theo tôi, Nga cũng sẽ hủy diệt luôn Âu Châu vì Hoa Kỳ bố trí nhiều kho vũ khí nguyên tử tại đây. Có thể Hoa Lục cũng sẽ hủy diệt luôn Tân Tây Lan, Úc Châu và Nhật Bản, Nam Hàn vì các quốc gia này là đồng minh chí cốt của Mỹ. Nhân loại may ra còn một số vùng sống sót đó là Phi Châu, Nam Mỹ và một số hải đảo tại Nam Thái Bình Dương. Khi Mỹ hủy diệt Đảo Hải Nam thì Miền Bắc sẽ phải chịu ảnh hưởng cúa phóng xạ, không biết bao nhiêu người chết và di họa cả trăm năm sau.

Năm xưa Ban AVT có bài hát khôi hài dí dỏm, “ Như hai cô ca sĩ có thương nhau bao giờ” sau đổi thành “Như Nga với Mỹ có thương nhau bao giờ” sao mà đúng thế? Thực ra không phải chỉ có Nga-Hoa-Mỹ mới ghét nhau mà bất cứ một đại cường nào cũng chẳng bao giờ “thương” một đại cường khác. Con sư tử không thể “thương” con hổ, con gấu hay con báo. Nguyên do đại cường nào cũng muốn mình bá chủ. Mỹ đang là bá chủ thế giới và lúc nào cũng muốn duy trì ngôi vị ấy muôn đời. Nga thì muốn phục hồi uy thế và sức mạnh của thời Liên Bang Xô-viết. Còn Hoa Lục thì đang muốn vươn lên để giành ngôi bá chủ với Mỹ.

Từ thời khai thiên lập địa tới giờ đã có bao nhiêu cuộc chiến tàn khốc? Hết chiến tranh rồi lại chiến tranh. Tôi nghĩ rồi đây một cuộc chiến nguyên tử giữa ba siêu cường sẽ nổ ra. Tìm một giải pháp ổn thỏa cho nước Mỹ thật khó. Với bầu không khí căm thù và tẩy chay Hoa Lục gia tăng ở Mỹ như thế nảy, không một ông tổng thống nào dám có chính sách hòa dịu với Trung Quốc. Nếu làm thế sẽ bị kết tội phản quốc (traitor) và thất cử. Nếu cứ tạo căng thẳng và chèn ép nhau mãi thì có lúc sẽ phải giải quyết bằng vũ lực mà thôi. Còn nếu “hòa” thì phải “hòa” như thế nào? Tam phân thiên hạ chăng? Hoa Lục và Nga có thể nép mình chịu vị thế “thứ hai” nhưng Mỹ thì không bao giờ cho bất cứ ai ngang hàng với mình. Giả dụ, nếu mai đây Tây Âu và Nhật Bản có sức mạnh quân sự tương đương với Hoa Kỳ thì lập tức Tây Âu và Nhật Bản sẽ trở thành kẻ thù của Hoa Kỳ. Học thuyết sinh tồn của Hoa Kỳ là “ mình phải là võ lâm chí tôn”. Khi Nhậm Ngã Hành tái xuất giang hồ thì giữa Đông Phương Bất Bại và Nhậm Ngã Hành phải có một người chết hoặc cả hai cùng chết. Nghĩ tới cuộc chiến sắp tới đây mà rùng mình.

Nhân loại ngày nay đang đối đầu với nạn nhân mãn, tài nguyên khô cạn, phải chăng cũng cần có chiến tranh chết cả tỷ người để con người có đất mà ở, thực phẩm mà ăn và nhất là bớt tàn phá môi trường? Quy luật thiên nhiên quá lạnh lùng và khốc liệt. Con người dùng hết, trí tuệ, sự thông minh của mình để phát triển khoa học, kỹ thuật và trao giải thưởng cao quý cho những người phát minh…tưởng là để sống hạnh phúc nhưng cuối cùng lại đưa đến hủy diệt. Ôi thân phận trớ trêu của kiếp người giống như câu nói ở cửa miệng của người Việt Nam, “Đời là bể khổ bến mê”. Phân tích cho kỹ, sở dĩ có “bể khổ” là do mê lầm - Phật Giáo gọi là vô minh - mà vô minh do cái Tôi đắm mình vào Tham-Sân-Si. Cuối cùng Tham-Sân-Si là cội nguồn của sự hủy diệt con người.

Đào Văn Bình

SỰ THUẦN LÝ TRONG CẠNH TRANH GIỮA TRUNG QUỐC VÀ HOA KỲ

ID: 177 POSTED_BY_ID:177

OPEN WEBPAGE

SỰ THUẦN LÝ TRONG CẠNH TRANH GIỮA TRUNG QUỐC VÀ HOA KỲ
07/05/2021
Joseph S. Nye Jr.-Đỗ Kim Thêm dịch

Lời người dịch: Trong bài này, Joseph S. Nye không đưa ra một kịch bản tồi tệ nhất khi Hoa Kỳ và Trung Quốc không còn kiềm chế lý trí trong việc giải quyết các tranh chấp hiện nay: chiến tranh nguyên tử có thể xảy ra cho nhân loại. Với 8000 đầu đạn hạt nhân của Nga, khoảng 270 của Trung Quốc, với 7000 của Mỹ, việc xung đột hai nước, nếu không có giải pháp, sẽ là  nghiêm trọng hơn thời Chiến tranh Lạnh.

Theo bản tin của AFP, trong cuộc hội thảo về những vấn đề toàn cầu của McCain Institute's Sedona Forum vào ngày 30/4/2021, cựu Ngoại Trưởng Henry Kissinger đã đưa ra lời cảnh báo nghiêm trọng: “Sự căng thẳng về ngoại giao với Trung Quốc là vấn nạn lớn cho Hoa Kỳ và cho thế giới. “Vũ khí nguyên tử thời Chiến Tranh Lạnh giữa Hoa Kỳ và Liên-Xô có khả năng tàn phá lớn lao và khả năng tàn phá đó đã vượt quá mức do kỹ thuật và trí thông minh nhân tạo mà Hoa Kỳ và Trung Quốc nay đã có trong tay. Lần đầu tiên trong lịch sử loài người, nhân loại có thể sẽ tự hủy diệt trong khoảng thời gian ngắn.” Kissinger đã so sánh sức mạnh giữa Nga và Trung Quốc là: “Nga không có sức mạnh kinh tế nhưng có khả năng về kỹ thuật. Nga không phát triển được khả năng kỹ thuật như Trung Quốc. Trung Quốc có sức mạnh kinh tế khổng lồ cộng thêm với sức mạnh quân sự đáng kể.”
 
***
Thành công của Tổng thống Mỹ Joe Biden trong chính sách về Trung Quốc sẽ phụ thuộc vào việc liệu hai cường quốc có thể hợp tác trong sản xuất hàng hóa tiện ích công cộng cho toàn cầu hay không khi đang cạnh tranh trong các lĩnh vực khác. Mối quan hệ Mỹ-Trung là một "cuộc cạnh tranh hợp tác", mà trong đó các điều khoản cạnh tranh sẽ đòi hỏi sự chú ý bình đẳng cho cả hai bên. Điều đó sẽ không dễ dàng.

Trong bài diễn văn gần đây trước Quốc hội Mỹ, Tổng thống Joe Biden cảnh báo, Trung Quốc đang cực kỳ nghiêm túc trong nỗ lực trở thành cường quốc bậc nhất thế giới. Nhưng Biden cũng tuyên bố, những kẻ chuyên quyền sẽ không giành chiến thắng tương lai; Mỹ sẽ giành được. Nếu xử lý sai, cuộc cạnh tranh hai đại cường Mỹ-Trung có thể là nguy hiểm. Nhưng nếu Hoa Kỳ hành sử đúng đắn, sự cạnh tranh với Trung Quốc có thể sẽ là lành mạnh.

Sự thành công của Biden trong chính sách về Trung Quốc phụ thuộc một phần vào Trung Quốc, mà còn phụ thuộc vào cách mà Mỹ thay đổi như thế nào. Duy trì sự dẫn đầu về công nghệ của Mỹ sẽ rất quan trọng, và sẽ đòi hỏi đầu tư vào nguồn nhân lực cũng như công trình nghiên cứu và phát triển. Biden đã đề xuất cả hai. Đồng thời, Hoa Kỳ phải đối phó với các mối đe dọa xuyên quốc gia mới như biến đổi khí hậu và đại dịch đã giết chết nhiều người Mỹ hơn tất cả các cuộc chiến tranh của đất nước cộng lại kể từ năm 1945. Giải quyết những thách thức này sẽ đòi hỏi sự hợp tác với Trung Quốc và những nước khác.
 
Do đó, Biden phải đối mặt với một chương trình nghị sự khó khăn, và đang coi cuộc cạnh tranh với Trung Quốc là một "Khoảnh khắc Sputnik". Mặc dù trong bài phát biểu của mình, Biden đã đề cập tới Tổng thống Franklin D. Roosevelt và cuộc Đại suy thoái, và tránh những lời lẽ hùng biện như trong thời chiến tranh lạnh dể gây hiểu lầm, một so sánh phù hợp là với những năm 1950, khi Tổng thống Dwight Eisenhower sử dụng cú sốc phóng vệ tinh của Liên Xô để thúc đẩy đầu tư của Hoa Kỳ trong các lĩnh vực giáo dục, cơ sở hạ tầng và công nghệ mới. Hiện nay, Mỹ có thể làm điều tương tự được không?

Trung Quốc đang phát triển về sức mạnh, nhưng cũng có những điểm yếu đáng kể, trong khi Mỹ có nhiều lợi thế về quyền lực quan trọng trong dài hạn. Bắt đầu là với khía cạnh địa lý. Trong khi Mỹ được bao che bởi các đại dương và các nước láng giềng thân thiện, Trung Quốc có tranh chấp lãnh thổ với Ấn Độ, Nhật Bản và Việt Nam. Lợi thế của Mỹ cũng tương tự như vậy. Mỹ hiện là nước xuất khẩu năng lượng ròng, trong khi Trung Quốc phụ thuộc vào nhập khẩu dầu được vận chuyển qua Ấn Độ Dương, nơi mà Hải quân Mỹ duy trì sự hiện diện đáng kể.

Hơn nữa, Hoa Kỳ nắm giữ sức mạnh tài chính từ các tổ chức toàn cầu và quyền bá chủ quốc tế của đồng đô la. Trong khi Trung Quốc mong muốn đóng một vai trò to lớn hơn về tài chính toàn cầu, một loại tiền tệ dự trữ đáng tin cậy phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi tiền tệ, thị trường vốn tư bản bền vũng, chính phủ trung tín và hệ thống pháp quyền - tất cả những điểm mà Trung Quốc đều thiếu. Mỹ cũng có lợi thế về mặt dân số: lực lượng lao động của Mỹ đang tăng lên, trong khi của Trung Quốc đã bắt đầu suy giảm.

Mỹ cũng đi đầu trong các công nghệ chủ yếu và các trường đại học nghiên cứu của Mỹ đứng đầu trong các bảng xếp hạng về giáo dục đại học trong toàn cầu. Đồng thời, Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào lĩnh vực nghiên cứu và phát triển, hiện nay đang cạnh tranh có hiệu quả trong một số lĩnh vực và đặt mục tiêu trở thành quốc gia dẫn đầu toàn cầu về trí tuệ nhân tạo vào năm 2030. Với tầm quan trọng của việc học tập bằng máy như một công nghệ đa năng, những tiến bộ của Trung Quốc trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo là đặc biệt quan trọng.
 
Hơn nữa, tiến bộ công nghệ của Trung Quốc không còn chỉ dựa trên sự bắt chước. Trong khi chính quyền Trump trừng phạt Trung Quốc chính xác về các hành vi trộm cắp, chuyển giao cưỡng chế các tài sản trí tuệ và các hoạt động thương mại không công bằng, một phản ứng thành công của Mỹ đối với thách thức công nghệ của Trung Quốc sẽ phụ thuộc nhiều vào những cải tiến trong nước hơn là các biện pháp trừng phạt ra bên ngoài.
 
Khi Trung Quốc, Ấn Độ và các nền kinh tế mới nổi khác tiếp tục tăng trưởng, tỷ trọng của Mỹ trong nền kinh tế thế giới sẽ vẫn ở dưới mức khoảng 25% vào đầu thế kỷ này. Ngoài ra, sự trỗi dậy của các cường quốc khác sẽ khiến việc tổ chức hành động tập thể để thúc đẩy hàng hóa tiện ích công cộng cho toàn cầu trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, không có quốc gia nào, kể cả Trung Quốc, sắp thay thế cho Mỹ về nguồn lực năng lượng tổng thể trong vài thập kỷ tới.
 
Tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của châu Á đã khuyến khích sự thay đổi về quyền lực theo chiều ngang sang thành trong khu vực, nhưng châu Á có cán cân quyền lực nội tại riêng biệt. Sức mạnh của Trung Quốc được cân bằng bởi Nhật Bản, Ấn Độ và Úc, trong số những nước khác, với Mỹ đóng một vai trò quan trọng. Nếu Mỹ duy trì với các liên minh của mình, Trung Quốc sẽ có triển vọng mỏng manh về việc đẩy liên minh của mình từ khu vực Tây Thái Bình Dương, nên ít thống trị thế giới hơn .
 
Nhưng việc cạnh tranh với Trung Quốc chỉ là một nửa vấn đề mà Biden phải đối phó. Như Richard Danzig, một chuyên gia Mỹ về công nghệ, lập luận, "các công nghệ trong thế kỷ 21 không chỉ là trong lĩnh vực phân phối trong toàn cầu, mà còn trong hậu quả của chúng. Mầm bệnh, hệ thống trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, vi khuẩn trong máy tính và bức xạ mà những yếu tố khác vô tình có thể trở thành vấn đề của chúng ta nhiều như của công nghệ." Vì lý do đó, Danzig lập luận: "Khi đồng thuận về các hệ thống báo cáo, các việc kiểm soát chung, các kế hoạch dự phòng chung, các luật lệ và hiệp ước phải được theo đuổi như là một phương tiện làm giảm bớt các rủi ro lẫn nhau của chúng ta."
 
Trong một số lĩnh vực, tinh thần lãnh đạo  đơn phương của Mỹ có thể mang lại một phần lớn của câu trả lời cho vấn đề cung cấp hàng hóa tiện ích công cộng. Ví dụ, Hải quân Hoa Kỳ rất quan trọng trong việc kiểm soát luật biển và bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông. Nhưng khi nói đến các vấn đề xuyên quốc gia mới như biến đổi khí hậu và đại dịch, thành công sẽ đòi hỏi sự hợp tác của những nước khác. Trong khi sự lãnh đạo của Mỹ sẽ rất quan trọng, Mỹ không thể giải quyết những vấn đề này bằng cách hành động đơn phương, bởi vì hiệu ứng khí thải trong nhà kính và vi khuẩn không tôn trọng biên giới hoặc phản ứng với sức mạnh quân sự.
 
Trong lĩnh vực tương thuộc về sinh thái, quyền lực trở thành một trò chơi tích cực cho tất cả. Do đó, Mỹ không thể chỉ đơn giản nghĩ về sức mạnh của mình đứng trên các nước khác, mà còn phải xem xét sức mạnh của mình khi cùng hợp tác với các nước khác. Về nhiều vấn đề xuyên quốc gia, trao quyền cho nước khác có thể giúp cho Mỹ đạt được mục tiêu của riêng mình; Mỹ được hưởng lợi nếu Trung Quốc cải thiện hiệu quả về năng lượng và khí thải carbon dioxide ít hơn. Do đó, Mỹ phải hợp tác với Trung Quốc trong khi cũng cạnh tranh với Trung Quốc.
 
Một số người lo ngại, Trung Quốc sẽ liên kết hợp tác trong việc giải quyết biến đổi khí hậu với các nhượng bộ của Mỹ trong các lĩnh vực cạnh tranh truyền thống, nhưng điều này bỏ qua việc Trung Quốc phải mất bao nhiêu nếu việc đóng băng ở núi Hy Mã Lạp Sơn tan chảy hoặc thành phố Thượng Hải bị ngập lụt. Đáng chú ý là gần đây khi tham gia hội nghị khí hậu toàn cầu của Biden, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bất chấp căng thẳng song phương về những lời chỉ trích nhân quyền của Mỹ đối với Trung Quốc.
 
Một  vấn đề quan trọng khi đánh giá sự thành công của Biden trong chính sách về Trung Quốc sẽ là liệu hai cường quốc có thể hợp tác sản xuất các hàng hóa tiện ích công cộng cho toàn cầu hay không, đồng thời cạnh tranh mạnh mẽ trong các lĩnh vực khác. Mối quan hệ Mỹ-Trung là một "cuộc cạnh tranh hợp tác", mà trong đó các điều khoản cạnh tranh sẽ đòi hỏi sự chú ý bình đẳng cho cả hai bên. Điều đó sẽ không dễ dàng.
 
***
 
Joseph S. Nye Jr. là Giáo sư Đại học Harvard University, tác giả sách Do Morals Matter? Presidents and Foreign Policy from FDR to Trump.

***

HÌNH: Giáo Sư Joseph S. Nye, Jr. (hình YouTube)

NGHIÊN CỨU: GIẢM THUẾ NGƯỜI GIÀU KHÔNG LÀM KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG ĐÁNG KỂ

ID: 176 POSTED_BY_ID:176

OPEN WEBPAGE

NGHIÊN CỨU: GIẢM THUẾ NGƯỜI GIÀU KHÔNG LÀM KINH TẾ TĂNG TRƯỞNG ĐÁNG KỂ
May 5, 2021 cập nhật lần cuối May 5, 2021

LONDON, Anh (NV) – “Những chính sách giảm thuế cho người giàu chỉ dẫn đến sự gia tăng bất bình đẳng xã hội nhưng lại không có bất kỳ ảnh hưởng đáng kể nào đến tăng trưởng kinh tế hoặc tỉ lệ thất nghiệp,” đó là kết luận một cuộc nghiên cứu của trường đại học London School of Economics and Political Science (LSE), trường kinh tế danh tiếng của Anh, và King’s College London (link:https://www.lse.ac.uk/News/Latest-news-from-LSE/2020/L-December/Tax-cuts-for-the-rich).

Giới nghiên cứu chỉ ra rằng các chính phủ đang tìm tòi việc phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19 không nên e ngại cho nền kinh tế nếu tăng thuế đối với giới giàu.

Tài liệu nghiên cứu được viện LSE’s International Inequalities Institute công bố căn cứ vào dữ liệu của 18 quốc gia phát triển hàng đầu thế giới, bao gồm Hoa Kỳ và Anh, trong năm thập niên vừa qua.

Báo cáo của cuộc nghiên cứu có tên “Hậu Quả Cho Nền Kinh Tế Khi Giảm Thuế Cho Người Giàu” của hai tiến sĩ David Hope, giáo sư tại LSE, và Julian Limberg, giáo sư tại King’s College London, minh chứng các kế hoạch giảm thuế cho người giàu để làm gia tăng kinh tế là một sự thất bại hoàn toàn (xem tại link: http://eprints.lse.ac.uk/107919/1/Hope_economic_consequences_of_major_tax_cuts_published.pdf ).

Các kế hoạch giảm thuế cho người giàu có được thực hiện trong nhiều giai đoạn khác nhau ở nhiều quốc gia, nhưng đặc biệt tập trung vào cuối thập niên 1980.

Hai vị giáo sư nhận xét: “Kết quả khảo sát cho thấy cứ mỗi lần giảm thuế cho giới giàu, chiếm 1% dân số, thì thu nhập của giới này gia tăng trong những năm sau đó.”

“Nhưng cùng lúc, kết quả các dữ liệu lại cho thấy tổng sản lượng quốc gia (GDP) và tỉ lệ thất nghiệp không có tác động đáng kể sau mỗi lần giảm thuế cho giới giàu,” bản báo cáo nhấn mạnh.

Ngoài ra, việc giảm thuế cho người giàu không khuyến khích giới này làm việc nhiều hơn, hay nỗ lực hơn, mà các dữ liệu cho thấy chuyện giảm thuế “không dẫn đến việc thành phần này có thay đổi rõ ràng ảnh hưởng đến khối lượng việc làm của họ.”

Bản báo cáo kết luận: “Hậu quả kinh tế của việc giảm thuế cho người giàu chỉ làm tăng thêm thu nhập cho nhóm người này, nhưng hiệu ứng kinh tế lại rất nhỏ nhoi.”

Giáo Sư Hope nhận định: “Cuộc nghiên cứu cho thấy lập luận giảm thuế người giàu để làm gia tăng phát triển kinh tế rất là yếu kém. Tất cả những lần giảm thuế cho người giàu từ thập niên 1980 cho đến nay chỉ làm gia tăng sự bất bình đẳng giàu nghèo, đi kèm với những hậu quả xã hội, hoàn toàn không giúp ích cho việc phát triển kinh tế.”

Còn Giáo Sư Limberg, liên tưởng đến tình trạng kinh tế toàn cầu sau đại dịch COVID-19, nói rằng: “Kết quả nghiên cứu này là một tin tốt cho tất cả các chính phủ đang tìm nguồn tiền để chấn chỉnh lại nền kinh tế khủng hoảng vì đại dịch. Họ (các chính phủ) sẽ không còn bị ám ảnh với câu chuyện nếu tăng thuế người giàu thì hậu quả kinh tế sẽ ra sao.”

Các quốc gia được khảo sát là Úc, Áo, Bỉ, Canada, Đức, Đan Mạch, Phần Lan, Pháp, Ireland, Ý, Nhật, Hoà Lan, Na Uy, New Zealand, Thuỵ Điển, Thuỵ Sĩ, Anh, và Hoa Kỳ.

Tại Hoa Kỳ, cuộc thăm dò mới đây nhất, do Reuters và Isop thực hiện, cho thấy chỉ có 26% người Mỹ tin vào “trickle down economic” (thuật ngữ nói về chính sách giảm thuế người giàu giúp cho nền kinh tế tăng trưởng), trong khi đó, 51% cho rằng chính sách này là hoàn toàn không hiệu quả cho đất nước.

Trong số thành phần cử tri Cộng Hoà, 40% tin rằng “trickle down economic” là một lý thuyết thất bại, ngược lại có 30% ủng hộ.

Về phía cử tri Dân Chủ, 70% hoàn toàn không tin chính sách cho người giàu thêm tiền thì kinh tế mới tăng trưởng, trong khi đó chỉ có 20% có quan điểm trái ngược. (MPL) [đ.d.]

***

HÌNH: Hình chụp hồi Tháng Sáu, 2019, cho thấy nợ nước Mỹ là $26 ngàn tỷ. Tháng Năm, 2021, nợ quốc gia Mỹ đã hơn $28 ngàn tỷ. (Hình minh họa: OLIVIER DOULIERY/AFP via Getty Images)

G7 TÌM MỘT MẶT TRẬN CHUNG ĐỐI PHÓ VỚI TRUNG QUỐC

ID: 175 POSTED_BY_ID:175

OPEN WEBPAGE

G7 TÌM MỘT MẶT TRẬN CHUNG ĐỐI PHÓ VỚI TRUNG QUỐC
Đăng ngày: 05/05/2021 - 13:14
Thu Hằng

Trung Quốc là hồ sơ lớn tiếp theo, sau chương trình hạt nhân của Iran và Bắc Triều Tiên, được ngoại trưởng các nước nhóm G7 họp bàn ngày 04/05/2021 tại Luân Đôn. Trước một Trung Quốc ngày càng mở rộng ảnh hưởng trên trường quốc tế, nhóm G7 đã thảo luận về khả năng hình thành một mặt trận chung để đối phó.

Trước đó, trả lời báo giới ngày 03/05, ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nhắc lại nhóm G7 “không cố cản trở Trung Quốc”, nhưng muốn Bắc Kinh “tôn trọng trật tự quốc tế dựa trên luật lệ mà các nước (thuộc nhóm G7) đã đầu tư rất nhiều trong những thập niên gần đây, không chỉ vì lợi ích cho công dân nước họ, mà cho mọi dân tộc trên khắp thế giới, kể cả ở Trung Quốc”.

Theo AFP, Hoa Kỳ cam kết “hợp tác chặt chẽ” với Anh Quốc, nước đang giữ chức chủ tịch luân phiên của G7, để gây sức ép với Trung Quốc về những hồ sơ trấn áp phong trào ủng hộ dân chủ ở Hồng Kông và đàn áp người thiểu số Hồi Giáo Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương. Chính sách này đã bị Washington xếp vào tội “diệt chủng”.

Trung Quốc hiện là một tác nhân kinh tế không thể thiếu, nhưng mong muốn khẳng định là một cường quốc quân sự và gây ảnh hưởng khắp thế giới khiến nhiều nước phương Tây lo ngại. Ngoại trưởng Anh khẳng định trong buổi họp báo ngày 03/05 rằng “cánh cửa luôn rộng mở” cho việc cải thiện quan hệ với Trung Quốc, để làm việc một cách “xây dựng” với nước này, trong đó có vấn đề biến đổi khí hậu. “Tuy nhiên, điều đó còn tùy thuộc vào thái độ và hành động” của Trung Quốc.

Cho đến thứ Tư 05/05, ngoại trưởng các nước thuộc nhóm G7 (Đức, Canada, Hoa Kỳ, Pháp, Ý, Nhật Bản và Anh) tiếp tục họp để tìm ra những câu trả lời chung trước những mối đe dọa toàn cầu.

***

HÌNH: Ngoại trưởng Anh, Dominic Raab (P) tiếp đồng nhiệm Ý Luigi Di Maio trong ngày chót cuộc họp cấp ngoại trưởng G7- Luân Đôn, Anh Quốc, ngày 05/05/2021. REUTERS - POOL

FACEBOOK GIỮ LỆNH ‘CẤM CỬA’ TRUMP, NHƯNG SẼ TÁI DUYỆT XÉT TRONG THỜI GIAN TỚI

ID: 174 POSTED_BY_ID:174

OPEN WEBPAGE

FACEBOOK GIỮ LỆNH ‘CẤM CỬA’ TRUMP, NHƯNG SẼ TÁI DUYỆT XÉT TRONG THỜI GIAN TỚI
May 5, 2021

SAN FRANCISCO, California (NV) – Hội đồng thanh tra độc lập Oversight Board của Facebook hôm Thứ Ba, 5 Tháng Năm, loan báo việc duy trì quyết định do công ty này đưa ra hồi Tháng Giêng, theo đó tạm không cho cựu Tổng Thống Donald Trump sử dụng các trương mục Facebook và Instagram của ông.

Tuy nhiên, hội đồng này cũng nói rằng quyết định ‘cấm cửa’ vô hạn định của Facebook là không hợp lý, theo bản tin của CNBC.

Hội đồng thanh tra này đề nghị công ty Facebook duyệt xét lại vấn đề trong thời gian tới, để xác định sự “rõ ràng, cần thiết và vừa phải” của biện pháp trừng phạt, theo đúng như quy luật cũng áp dụng cho những người khác đang mạng xã hội.

Tuy nhiên, hội đồng cũng nói là nếu cho ông Trump dùng dịch vụ của công ty trở lại, thì phải nhanh chóng có biện pháp đối phó nếu ông tái vi phạm các quy định.

Quyết định của hội đồng thanh tra cho thấy ông Trump tiếp tục bị ngăn không cho hiện diện trên các dịch vụ mạng xã hội của Facebook trong lúc này.

Công ty Facebook có quyết định tạm đóng trương mục của ông Trump tiếp theo cuộc bạo loạn, tấn công vào tòa nhà Quốc Hội hôm 6 Tháng Giêng. Đây là biện pháp mạnh mẽ nhất mà công ty Facebook đưa ra nhắm vào ông Trump trong bốn năm cầm quyền của ông.

Vào lúc đó, Tổng Giám Đốc Facebook Mark Zuckerberg đưa ra bản post nói rằng “Chúng tôi tin là các rủi ro của việc cho phép Tổng Thống tiếp tục dùng dịch vụ của chúng tôi trong thời điểm này là quá lớn.”

Vài tuần sau đó, Facebook yêu cầu hội đồng Oversight Board có sự xem xét về quyết định của họ, do tầm vóc quan trọng của vấn đề.

Công ty Facebook nói rằng: “Chúng tôi nghĩ cần phải để cho hội đồng duyệt xét quyết định này và có sự phán xét độc lập là có nên duy trì hay không.”

Quyết định duy trì lệnh tạm đóng trương mục của ông Trump là hành động quan trọng nhất của hội đồng Oversight Board, vốn được thành lập hồi Tháng Mười năm 2020 để hành xử như “Tối Cao Pháp Viện” của công ty về những quyết định liên quan đến nội dung. Hội đồng này có thành viên là các giới chức chuyên về xã hội, kỹ thuật, tự do ngôn luận, báo chí và nhân quyền trên khắp thế giới.

Trước khi quyết định này được loan báo, Facebook đã đồng ý sẽ tuân hành, dù rằng Tổng Giám Đốc Mark Zuckerberg vẫn là người có toàn quyền quyết định, vì có số phiếu kiểm soát cao nhất. (V.Giang)

***

HÌNH: Facebook logo. (Hình: AP Photo/Richard Drew, File)

MỸ BẮT ĐẦU ĐOÀN TỤ MỘT SỐ GIA ĐÌNH TỪNG BỊ PHÂN LY Ở BIÊN GIỚI MEXICO

ID: 173 POSTED_BY_ID:173

OPEN WEBPAGE

MỸ BẮT ĐẦU ĐOÀN TỤ MỘT SỐ GIA ĐÌNH TỪNG BỊ PHÂN LY Ở BIÊN GIỚI MEXICO
May 3, 2021 cập nhật lần cuối May 3, 2021

SAN DIEGO, California (AP) – Chính phủ Biden hôm Thứ Hai, 3 Tháng Năm, cho biết bốn gia đình từng bị phân ly ở biên giới Mỹ và Mexico thời ông Donald Trump làm tổng thống, sẽ được đoàn tụ tại Mỹ tuần này. Bộ Trưởng Nội An Alejandro Mayorkas cho biết đây “chỉ là sự bắt đầu” của một nỗ lực rộng lớn hơn.

Cha mẹ của các đứa trẻ bị tách rời được tạm thời trở lại Mỹ vì lý do nhân đạo, trong khi giới hữu trách xem xét các giải pháp di trú lâu dài hơn, theo lời bà Michelle Brane, giám đốc điều hành toán đặc nhiệm Đoàn Tụ Gia Đình. Các đứa trẻ của bốn gia đình này hiện đang ở Mỹ.

Việc có bao nhiêu gia đình sẽ được đoàn tụ ở Mỹ và khi nào hiện đang được thương thảo với tổ chức bảo vệ dân quyền American Civil Liberties Union (ACLU) để dàn xếp một vụ kiện trước tòa liên bang tại San Diego. Tuy nhiên, Bộ Trưởng Mayorkas nói sẽ có thêm các gia đình khác được đoàn tụ.

Ông Mayorkas nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục có các cố gắng để đoàn tụ thêm nhiều đứa trẻ với cha mẹ của chúng trong những tuần và tháng sắp tới. Chúng tôi vẫn còn nhiều việc phải làm nhưng tôi hãnh diện với những tiến triển đã đạt được.”

Hơn 5,000 đứa trẻ bị tách rời khỏi cha mẹ trong thời của chính phủ Trump, bắt đầu từ ngày 1 Tháng Bảy, 2017. Bà Brane nói rằng hiện vẫn còn khoảng hơn 1,000 gia đình bị chia lìa.

Các cuộc đoàn tụ hiện nay đang diễn ra trong lúc chính phủ Biden phải đối phó với đợt gia tăng trong số trẻ vượt biên giới vào Mỹ một mình, lần thứ ba trong bảy năm qua.

Bộ Y Tế và Xã Hội đã mở ra 14 trung tâm khẩn cấp để tiếp nhận các đứa trẻ này, tăng số giường trong các trung tâm từ 952 lên tới gần 20,000. Tính tới ngày Thứ Năm tuần qua, có khoảng 22,557 trẻ được đặt dưới sự trông nom của cơ quan xã hội, sau khi được chuyển giao từ Biên Phòng.

Vào cuối Tháng Ba, các đứa trẻ này phải ở trong các nơi tạm giữ của Biên Phòng trung bình khoảng 133 giờ, gần gấp đôi thời hạn luật pháp cho phép là 72 giờ. Hiện nay, thời gian trung bình này chỉ còn khoảng 20 giờ. Cơ quan Biên Phòng hôm Thứ Năm chỉ còn giữ 677 trẻ, so với con số hơn 5,700 hồi cuối Tháng Ba. (V.Giang) [qd]

***

HÌNH: Các gia đình di dân bất hợp pháp tiến vào lãnh thổ Mỹ tại thị trấn Roma ở Texas. (Hình: AP Photo/Dario Lopez-Mills)

NƯỚC MỸ VÀO CHẶNG ĐƯỜNG MỚI

ID: 172 POSTED_BY_ID:172

OPEN WEBPAGE

NƯỚC MỸ VÀO CHẶNG ĐƯỜNG MỚI
May 3, 2021 cập nhật lần cuối May 3, 2021
Hiếu Chân/Người Việt

Bài diễn văn trước lưỡng viện Quốc Hội của Tổng Thống Joe Biden hôm 28 Tháng Tư không chỉ trình bày những chính sách mới của chính phủ mà còn báo hiệu một chuyển biến mới của nước Mỹ cả về kinh tế, chính trị và ngoại giao.

Các “Kế Hoạch Việc Làm” (American Job Plan) trị giá $2,300 tỷ và “Kế Hoạch Gia Đình” (American Family Plan) trị giá $1,800 tỷ mà ông Biden giới thiệu trong bài diễn văn thực sự là động lực đưa nước Mỹ vào một hướng phát triển mới.

Các kế hoạch này đặt trọng tâm vào công bằng xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh nhằm giành “chiến thắng trong thế kỷ 21” trong cuộc đua với Trung Quốc và nhiều đối thủ khác.

Trước đó, ông Biden đã khai triển kế hoạch “Giải Cứu Nước Mỹ” (American Rescue Plan) có chi phí $1,900 tỷ, dù chỉ là một phản ứng cấp thời để ứng phó với thảm họa COVID-19, nhưng đã hỗ trợ các gia đình thu nhập thấp và tái khởi động các hoạt động kinh tế bị đình trệ.

Hướng đi mới mà ông Biden đề nghị là chia tay với mô hình quản trị “chính phủ nhỏ,” sử dụng quyền lực nhà nước để thúc đẩy phát triển kinh tế và công nghệ, tạo lập một xã hội công bằng và thịnh vượng.

Về kinh tế, ông Biden khẳng định: “Đồng bào Mỹ thân mến, kinh tế học thẩm thấu từ trên xuống đã không bao giờ hoạt động. Đã đến lúc phải thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng từ dưới và từ giữa lên.”

Để hiểu câu nói đó của ông Biden, cần để ý rằng suốt 40 năm qua từ thời Tổng Thống Ronald Reagan (tổng thống thứ 40, 1981-1989), ý tưởng chủ đạo trong chính trị Mỹ là đường lối “chính phủ nhỏ”: đánh thuế thấp, giảm bớt quy định về kinh tế, cân đối ngân sách, khuyến khích cạnh tranh, hạn chế nghiệp đoàn và bảo vệ tự do của người kinh doanh.

Các kinh tế gia cánh hữu cho rằng, thị trường tự do có “bàn tay vô hình” sẽ điều tiết hoạt động của xã hội, điều tiết dòng chảy của cải theo hướng “thẩm thấu” (trickle-down): của cải và lợi nhuận từ những người giàu sẽ thẩm thấu dần xuống những tầng lớp trung lưu và người nghèo. Khi các công ty tăng trưởng, tiền lời thu được sẽ được các ông chủ đầu tư trở lại cho hoạt động kinh doanh, mở rộng sản xuất, tạo thêm nhiều việc làm và thu nhận thêm nhiều người lao động – người nghèo nhờ đó mà có công ăn việc làm, có thu nhập và cả xã hội sẽ cùng tiến bộ.

Trong một thị trường tự do như vậy, vai trò của chính phủ nên được thu hẹp, chính phủ không nên can thiệp vào hoạt động kinh doanh của các công ty. Để doanh nghiệp phát triển, chính phủ chỉ cần đặt ra luật lệ, giảm bớt các quy định về kinh tế, môi trường, khuyến khích cạnh tranh, giảm thuế để công ty có tiền đầu tư mở rộng hoạt động. Chính phủ cũng được yêu cầu đứng về phía các ông chủ, thân doanh nghiệp (pro-business) vì các ông chủ tạo ra công việc làm; nghiệp đoàn – với tư cách đại diện cho người lao động, cần phải được hạn chế.

Trong xã hội tự do như vậy, người dân được khuyến khích phải làm việc khi có đủ điều kiện về sức khỏe; mạng lưới phúc lợi xã hội chỉ nên duy trì ở mức độ tối thiểu để không ai có thể lợi dụng, dựa vào phúc lợi xã hội để tránh né lao động. Quan niệm “chính phủ nhỏ” thu hẹp vai trò của chính phủ vào chức năng lập pháp và thực thi pháp luật thay vì phải đảm trách việc cung cấp các dịch vụ công như y tế, giáo dục, phúc lợi xã hội. Tổng Thống Ronald Reagan từng có câu nói nổi tiếng: “Chính phủ không phải là giải pháp cho các vấn đề của chúng ta, chính phủ chính là vấn đề.”

Quan niệm kinh tế “thẩm thấu” và chính phủ nhỏ không chỉ ngự trị ở Mỹ mà trở thành chủ nghĩa Thatcher (Thatcherism) ở Anh và chi phối chính sách của các chính phủ sau Reagan-Thatcher, kể cả chính phủ thuộc đảng Lao Động Anh và các chính phủ Clinton, Obama thuộc đảng Dân Chủ Mỹ. Có thể tìm hiểu thêm về học thuyết kinh tế này trong các công trình nghiên cứu của nhà kinh tế học theo trường phái tân tự do như Milton Friedman (Giải Nobel Kinh tế 1976) ở Mỹ và Huân Tước Alan Walters, cố vấn kinh tế của Thủ Tướng Margaret Thatcher ở Anh.

Bốn mươi năm qua, đường lối kinh tế “thẩm thấu” của Tổng Thống Ronald Reagan, gọi là Reaganomics, đã đem lại sự thịnh vượng cho nước Mỹ, giảm lạm phát, giảm tỷ lệ thất nghiệp nhưng cũng tạo ra hố ngăn cách ngày càng rộng giữa người giàu và người nghèo và gia tăng nợ công. Những ông chủ trong nền kinh tế cũng không hành động “thẩm thấu” như kỳ vọng của các nhà hoạch định chính sách: tiền lời thu được, cùng với tiền thuế được chính phủ miễn giảm, thay vì được đầu tư trở lại mở rộng sản xuất để tạo nhiều công việc làm thì các ông chủ đem đầu tư ra nước ngoài, mua lại cổ phần trên thị trường chứng khoán để nâng giá cổ phiếu. Người nghèo, người lao động đã không nhận được phần tương xứng trong công cuộc phát triển kinh tế theo chính sách Reaganomics.

***

Những bất cập của đường lối kinh tế Reaganomics bộc lộ rõ trong những năm đầu của thế kỷ 21, sau khi Trung Quốc gia nhập Tổ Chức Thương Mại Thế Giới WTO và trở thành công xưởng của thế giới nhờ lực lượng lao động đông đảo, giá nhân công thấp. Hàng loạt nhà máy, công ty chuyển hoạt động sang Trung Quốc, tận dụng thị trường lao động giá rẻ để tối đa hóa lợi nhuận, nhiều triệu người lao động ở Mỹ bị mất việc trong khi mạng lưới phúc lợi xã hội bị thu hẹp dưới thời Reagan đã không còn đủ bảo đảm cuộc sống tối thiểu cho người nghèo.

Đại dịch COVID-19 trong năm 2020-2021 càng làm cho sự chia cách giữa người giàu và người nghèo, giữa giới chủ và người lao động trong xã hội Mỹ càng thêm gay gắt: trong khi nhiều hoạt động kinh tế bị ngưng trệ, hàng triệu người bị mất việc phải dựa vào trợ cấp thất nghiệp thì Wall Street vẫn có thêm 56 tỷ phú và tài sản của họ vẫn tăng không ngừng.

Theo CNBC, từ khi đại dịch bùng phát giữa Tháng Ba, 2020, đến cuối năm 2020, tài sản của 659 tỷ phú Mỹ tăng thêm $1,000 tỷ nhờ giá cổ phiếu tăng vọt; và tổng tài sản của họ nhiều gấp đôi so với tổng tài sản của 165 triệu người Mỹ nghèo nhất.

Chính quyền Biden muốn thay đổi tình trạng đó. Ông Biden cho rằng 40 năm qua, các chính phủ đã nuông chiều, thậm chí khuyến khích các công ty ra đi và chuyển đầu tư ra nước ngoài, tạo nên một thảm họa quốc gia mà ông đưa ra những chính sách để đảo ngược xu thế ấy.

Trọng tâm những nỗ lực “Xây Dựng Lại Tốt Hơn” (Build Back Better) của ông Biden là khôi phục vai trò của chính phủ với tư cách người cung cấp dịch vụ công, kiến tạo công bằng xã hội, lấy tầng lớp trung lưu làm nòng cốt cho xã hội. Chính phủ của ông Biden sẽ không phải là “chính phủ nhỏ” như quan niệm của cố Tổng Thống Reagan mà mở rộng ra để thực hiện những công việc mà thành phần tư nhân không làm, không thể làm hoặc không muốn làm vì không mang lại lợi nhuận kỳ vọng.

“Kế Hoạch Gia Đình” đặt trọng tâm vào việc miễn giảm thuế (tax credit) cho các thành phần dân cư phụ thuộc, hỗ trợ gia đình có con trẻ, mở rộng chương trình chăm sóc sức khỏe phổ quát cho toàn dân, miễn học phí đại học công lập, trợ cấp chăm sóc trẻ em trước tuổi đi học để các bậc cha mẹ có thể đi làm toàn thời gian mà không vướng bận chăm sóc con cái…

“Kế Hoạch Việc Làm” không chỉ nhằm tu bổ, xây dựng cầu đường, bến cảng, cải thiện cơ sở hạ tầng phục vụ các hoạt động kinh tế mà còn nhằm phát triển các cộng đồng nông thôn qua hệ thống điện toán tốc độ cao, đem cơ hội làm ăn tới mọi ngóc ngách của nước Mỹ thay vì chỉ tập trung ở các đô thị lớn; tài trợ hoạt động nghiên cứu sáng tạo công nghệ mới.

Mục đích lâu dài của các kế hoạch này còn là cuộc đầu tư lớn vào các thế hệ tương lai, từ việc giảm nghèo cho trẻ em các gia đình thu nhập thấp hiện nay đến mở rộng cơ hội học tập ở bậc cao, để từ đó nâng cao phẩm chất, năng suất của lực lượng lao động Mỹ – yếu tố bảo đảm lợi thế trong cuộc cạnh tranh toàn cầu. Để làm được những chương trình tham vọng này, nước Mỹ cần một chính phủ lớn, mạnh và hiệu quả.

“Ông Biden đang dẫn dắt cuộc mở rộng lớn lao nhất của chính phủ Mỹ trong nhiều thập niên qua, một nỗ lực sử dụng khoản chi tiêu $6,000 tỷ của chính phủ liên bang để giải quyết những thách thức kinh tế xã hội ở quy mô chưa từng thấy trong nửa thế kỷ,” báo The New York Times nhận định.

Tất nhiên để có $6,000 tỷ đầu tư vào những chương trình nhiều tham vọng như vậy, chính phủ phải tăng thuế. Nhiều người bị sốc khi thấy cựu Tổng Thống Donald Trump mở đầu nhiệm kỳ bằng một đạo luật cắt giảm thuế rất mạnh, thuế lợi tức công ty giảm từ 35% xuống còn 21%, trong khi ông Biden hành động ngược lại, chủ trương tăng thuế để có tiền thực hiện các kế hoạch xây dựng.

Tuy nhiên, dự định tăng thuế của chính quyền Biden không thực hiện tràn lan mà nhắm vào thành phần giàu có trong xã hội, vào những cá nhân có thu nhập hằng năm từ $400,000 trở lên. Lần đầu tiên, chính quyền Biden đang làm việc với lãnh đạo các nền kinh tế lớn trên thế giới để lập ra một mặt bằng thuế lợi tức doanh nghiệp chung, thống nhất trên toàn cầu, để ngăn các công ty dùng các xảo thuật kế toán kê khai thuế ở những nơi nào có mức thuế thấp nhất, tránh những nước có mức thuế cao trong một xu thế mà Bộ Trưởng Tài Chính Janet Yellen gọi là “cuộc đua xuống đáy.”

Người nghèo và người trung lưu có thu nhập dưới $400,000 không phải lo lắng gì về biện pháp tăng thuế của chính quyền Biden. “Tôi sẽ không áp đặt bất kỳ khoản tăng thuế nào lên những người làm ra ít hơn $400,000. Nhưng đã đến lúc các tập đoàn công ty và 1% những người Mỹ giàu nhất phải bắt đầu đóng góp phần công bằng của họ,” Tổng Thống Biden nói.

Chính sách tăng thuế người giàu và tăng phúc lợi xã hội cho người nghèo đã làm cho nhiều người sánh ông với Robin Hood – một nhân vật trong truyền thuyết chuyên lấy tài sản của người giàu chia cho kẻ nghèo và chống bất công xã hội.

Những tham vọng của chính phủ Biden, tuy vậy không phải tự dưng nảy sinh mà có gốc gác từ trong lịch sử. Mỗi khi nước Mỹ trải qua một cuộc khủng hoảng thì chính phủ lại tung ra những biện pháp kích thích lớn để vực dậy nền kinh tế.

Sau cuộc Đại Khủng Hoảng 1930-1932, Tổng Thống Franklin Delano Roosevelt đã ban hành chính sách kinh tế mới New Deal, Tổng Thống Lyndon B Johnson thúc đẩy các đạo luật về bình đẳng vào thập niên 1960, tái củng cố niềm tin của người dân Mỹ vào vai trò của chính phủ trong việc tạo lập một xã hội bình đẳng hơn.

Nhiều sử gia đã so sánh và nhận thấy những ý tưởng của Tổng Thống Biden hiện nay nhiều phần phản ánh những chương trình và hành động của hai vị tổng thống tiền nhiệm trong một bối cảnh mới, nhiều thử thách hơn: đảng Dân Chủ hiện không có lợi thế lớn ở Quốc Hội như dưới thời ông Roosevelt và Johnson.

Tuy vậy, dư luận dân chúng Mỹ hiện thời dường như là một lợi thế của chính phủ Biden. Thăm dò của hãng nghiên cứu trực tuyến SurveyMonkey được báo The New York Times tường thuật cho thấy 60% số người được hỏi ý kiến ủng hộ một kế hoạch y tế quốc gia trong đó người dân Mỹ được bảo hiểm y tế từ chính phủ; 70% ủng hộ chính phủ cung cấp giáo dục miễn phí cho sinh viên các đại học hai năm và bốn năm; 60% muốn chính phủ rút ngắn khoảng cách thu nhập giữa người giàu và người nghèo và hơn một nửa số người được hỏi yêu cầu giảm cách biệt thu nhập giữa người Mỹ da trắng và người da màu. Đặc biệt hai phần ba số người được hỏi ý kiến, trong đó có nhiều người Cộng Hòa, ủng hộ đề nghị tăng thuế lợi tức thêm 2% lên những người có thu nhập trên $50 triệu hằng năm, tính cả thu nhập từ tiền lời cổ phiếu và bất động sản.

Nhiều ý tưởng chính sách của chính phủ Biden về phúc lợi xã hội cũng đã được thực hiện với những mức độ thành công khác nhau ở Tây Âu và nhiều nước tư bản phát triển khác như Úc, Nhật, đặc biệt thành công ở các nước Bắc Âu như Thụy Điển, Phần Lan, Đan Mạch. Ở các nước này, cuộc sống của người dân được bảo đảm, giáo dục và chăm sóc y tế được miễn phí (thực ra đã được tính vào phần thuế mà người dân phải đóng), trẻ em được chính phủ trợ cấp hằng tháng từ khi lọt lòng đến tuổi trưởng thành để bảo đảm không ai phải bắt đầu cuộc sống từ dưới mức nghèo khó.

Và để có tiền trang trải cho mạng lưới an sinh xã hội khổng lồ, các nhà nước phúc lợi (welfare states) ở Châu Âu áp dụng mức thuế cao hơn so với Mỹ, thu nhập càng nhiều thì mức thuế phải đóng càng cao. Mô hình quản trị của các nước Bắc Âu được gọi chung là chế độ “dân chủ xã hội” (social democracy), bảo đảm các quyền tự do dân chủ không kém các quốc gia phương Tây khác, mà không thể đánh đồng với những quốc gia tàn dư của chế độ Cộng Sản như Trung Quốc, Bắc Hàn, Việt Nam, Cuba – nơi xã hội nằm dưới sự kiểm soát chuyên chế của một nhóm người và các quyền tự do bị tước đoạt.

***

Xây dựng một nước Mỹ mạnh hơn về kinh tế, tân tiến hơn về cơ sở hạ tầng và công bằng hơn về xã hội cũng là yếu tố nền tảng để bảo đảm thắng lợi trong cuộc cạnh tranh với các nước khác, chủ yếu là Trung Quốc, xem nước nào sẽ phát triển, nước nào sẽ chìm nghỉm trong nền kinh tế của thế kỷ 21. Lợi thế của Trung Quốc là một chính phủ độc tài toàn trị có thể dễ dàng huy động và tập trung mọi nguồn lực xã hội nhằm đạt được những mục tiêu đề ra mà không phải vướng bận vào những trình tự pháp lý rắc rối của chế độ dân chủ.

Nếu nước Mỹ, theo ông Biden, thất bại trong việc sử dụng quyền lực của chính phủ để thúc đẩy nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, để tái tạo một tầng lớp trung lưu năng động và sáng tạo thì khả năng vượt qua Trung Quốc, duy trì vị thế quốc gia phát triển nhất thế giới sẽ không thể nào đạt được. Và thất bại của nước Mỹ cũng có nghĩa là thể chế dân chủ tự do bị mô hình độc tài toàn trị lấn lướt và thay thế trên con đường vận động của lịch sử nhân loại.

Vấn đề là những kế hoạch đầy tham vọng của ông Biden đưa nước Mỹ vào chặng đường mới nhận được rất ít sự ủng hộ của đảng Cộng Hòa đối lập, dù trong các hành động hằng ngày và trong bài diễn văn trước Quốc Hội, Tổng Thống Biden đã nhiều lần kêu gọi sự đoàn kết lưỡng đảng cùng chung tay xây dựng lại đất nước thời hậu đại dịch.

“Không có việc gì, không có gì – nằm ngoài năng lực của chúng ta. Chúng ta có thể làm bất cứ việc gì chúng ta định làm, nếu chúng ta làm việc cùng nhau. Thế thì hãy bắt đầu làm việc cùng nhau,” ông Biden kết thúc bài diễn văn quan trọng.

Nhưng thời gian sẽ cho biết, lời kêu gọi của ông được hưởng ứng ở mức độ nào. [qd]

***

HÌNH: 
1/ Tổng Thống Joe Biden phát biểu ở Philadelphia nhân kỷ niệm 50 năm thành lập của hãng xe lửa quốc gia Amtrak, hôm Thứ Sáu, 30 Tháng Tư. (Hình minh họa: AP Photo/Patrick Semansky)
2/ Tổng Thống Joe Biden thăm trường tiểu học Yorktown Elementary School, Virginia, hôm Thứ Hai, 3 Tháng Năm. (Hình minh họa: AP Photo/Evan Vucci)

CHIẾN LƯỢC TOÀN CẦU 2021 CỦA ĐỒNG MINH ĐỐI VỚI TRUNG QUỐC

ID: 171 POSTED_BY_ID:171

https://www.atlanticcouncil.org/global-strategy-2021-an-allied-strategy-for-china/

OPEN WEBPAGE

CHIẾN LƯỢC TOÀN CẦU 2021 CỦA ĐỒNG MINH ĐỐI VỚI TRUNG QUỐC

Các tác giả chính:
Matthew Kroenig, Giám đốc Sáng kiến Chiến lược Toàn cầu,Trung Tâm Nghiên Cứu Atlantic Council, Washington D.C.,Hoa Kỳ.
Jeffrey Cimmino, Trợ lý Giám đốc Sáng kiến Chiến lược Toàn cầu.
Người dịch: Lê Nguyễn
 
Diễn Đàn Khai Phóng hân hạnh giới thiệu tài liệu nghiên cứu công phu của Atlantic Council, không những có giá trị cao cho người nghiên cứu chính trị, mà còn rất ích lợi cho những nhà hoạch định chính sách đối ngoại. Xin cám ơn bạn Lê Nguyễn đã có công sưu tầm, dịch và giới thiệu cho độc giả.

Tóm lược: Cùng hợp tác, các đồng minh và đối tác có chung chí hướng, một lần nữa có thể thúc đẩy các lợi ích và giá trị của họ, thúc đẩy hệ thống dựa trên luật lệ rộng lớn hơn, đồng thời chống lại thách thức do Đảng Cộng sản Trung Quốc đặt ra cho thế kỷ 21. Tập nghiên cứu chiến lược này được hoàn thành với sự cộng tác của các chuyên gia từ mười nền dân chủ hàng đầu thế giới. Bài viết dựa theo cách viết tóm gọn để độc giả dễ dàng theo dõi. Độc giả muốn có thêm thông tin chi tiết có thể tải toàn bộ bài viết (83 trang) từ PDF kết nối ở cuối bài.

***

Lời tựa: Sau Thế chiến thứ hai, Hoa Kỳ cùng các đồng minh và đối tác đã thiết lập một hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ. Mặc dù không bao giờ hoàn hảo, nhưng nó đã góp phần vào nhiều thập kỷ không có chiến tranh giữa các cường quốc, tăng trưởng kinh tế phi thường và giảm nghèo đói trên thế giới. Nhưng hệ thống này ngày nay đang phải đối mặt với những thử thách khác nhau, từ đại dịch toàn cầu và biến đổi khí hậu đến gián đoạn kinh tế và sự hồi sinh của sự cạnh tranh giữa các cường quốc.

Như Henry Kissinger đã chỉ ra, trật tự thế giới phụ thuộc vào sự cân bằng quyền lực và các nguyên tắc hợp pháp. Sự trỗi dậy của quyền lực Trung Quốc đang làm căng thẳng cả hai khía cạnh của hệ thống dựa trên luật lệ hiện có. Trung Quốc được hưởng lợi từ hệ thống này và không tìm cách vượt qua  như Hitler đã làm với trật tự quốc tế của những năm 1930, nhưng Trung Quốc muốn sử dụng sức mạnh của mình để thay đổi các quy tắc và làm nghiêng ngả nó để nâng cao chiến thắng cho riêng mình. Bắc Kinh đang hướng sự gia tăng về kinh tế, ngoại giao và quân sự cho các mục tiêu địa chính trị theo cách chủ nghĩa xét lại. Trong khi chúng tôi từng hy vọng rằng Trung Quốc sẽ trở thành “bên liên quan có trách nhiệm” trong một hệ thống dựa trên luật lệ, thì ngày nay Chủ tịch Tập Cận Bình đã dẫn dắt đất nước của mình theo hướng đối đầu hơn.

Một số nhà phân tích mô tả đó là một cuộc Chiến tranh Lạnh mới, nhưng ẩn dụ lịch sử này đã hiểu sai bản chất của thách thức mới. Liên Xô là một mối đe dọa trực tiếp về quân sự và ý thức hệ, và hầu như không có sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế hoặc xã hội trong mối quan hệ của chúng ta. Với Trung Quốc ngày nay, chúng ta có nửa nghìn tỷ đô la thương mại và hàng triệu giao lưu xã hội. Hơn thế, với hệ thống “thị trường-chủ nghĩa Lê-nin”, Trung Quốc đã học cách khai thác sự sáng tạo của thị trường dưới sự kiểm soát của Đảng Cộng sản độc tài. Họ tuyên bố ý định sử dụng hệ thống này để thống trị mười công nghệ quan trọng vào năm 2025. Chúng ta và các đồng minh của chúng ta không bị đe dọa bởi sự xuất khẩu của chủ nghĩa cộng sản – có rất ít người xuống đường ủng hộ tư tưởng Tập Cận Bình – mà bị đe dọa bởi một hệ thống phụ thuộc lẫn nhau . Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của nhiều quốc gia hơn Mỹ. Tách một phần về các vấn đề an ninh như Huawei là cần thiết, nhưng tách toàn bộ khỏi sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế tổng thể của chúng ta, sẽ cực kỳ tốn kém và thậm chí là không thể, trong trường hợp phụ thuộc lẫn nhau về sinh thái như biến đổi khí hậu hoặc đại dịch trong tương lai. Dù tốt dù xấu, chúng ta bị nhốt trong một “sự cạnh tranh hợp tác” trong đó chúng ta phải làm hai việc trái ngược nhau cùng một lúc.

Giải quyết thách thức Trung Quốc sẽ đòi hỏi nỗ lực tập thể của Hoa Kỳ và các đồng minh và đối tác, trong đó chúng ta cần tận dụng hiệu quả các nguồn lực từ quyền lực cứng và mềm để tự vệ và củng cố một hệ thống dựa trên luật lệ. Một số người bi quan nhìn vào quy mô dân số và tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc và tin rằng nhiệm vụ này là bất khả thi. Nhưng nhìn xa hơn, nếu chúng ta nghĩ về các liên minh của chúng ta, sự giàu có tổng hợp của các nền dân chủ phương Tây – Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản – vượt xa Trung Quốc hằng thế kỷ. Một chiến lược rõ ràng với các mục tiêu được xác định rõ ràng, không ước tính quá thấp hoặc quá cao về Trung Quốc là cần thiết cho thời điểm hiện tại. Trong hai năm qua, Hội đồng Đại Tây Dương (Atlantic Council) đã triệu tập các cuộc họp cấp cao của các chiến lược gia và chuyên gia để đưa ra điều đó.

Trong bài báo này, „Chiến lược Toàn cầu 2021: Chiến lược Đồng minh cho Trung Quốc“ , Matthew Kroenig và Jeffrey Cimmino, cùng với các cộng tác viên chuyên gia từ mười nền dân chủ hàng đầu thế giới, đề xuất một chiến lược hợp lý và có thể hành động để giải quyết thách thức Trung Quốc. Chiến lược nêu rõ các mục tiêu dài hạn và ngắn hạn rõ ràng và một số yếu tố chiến lược chính để giúp đạt được các mục tiêu đó.

Đầu tiên, bài báo kêu gọi sự  tăng cường của các đồng minh và đối tác có chung chí hướng và hệ thống dựa trên quy tắc luật lệ, sẵn sàng cho một kỷ nguyên mới  cạnh tranh giữa các cường quốc. Ví dụ, điều này sẽ đòi hỏi ưu tiên phát minh đổi mới, sửa chữa cơ sở hạ tầng và thiết lập các thể chế mới để tăng cường hợp tác dân chủ. Một chiến lược thành công cần được bắt đầu ở quê nhà.

Thứ hai, các đồng minh và đối tác có chung chí hướng nên  phòng vệ  trước hành vi của Trung Quốc đe dọa phá hoại các nguyên tắc cốt lõi của hệ thống dựa trên luật lệ. Thực thi yếu tố này sẽ có nghĩa là cấm Trung Quốc tham gia vào các lĩnh vực kinh tế quan trọng đối với an ninh quốc gia, chống lại các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc, răn đe và, nếu cần, chống lại sự xâm lược quân sự của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Thứ ba, các tác giả nhận ra rằng Trung Quốc cũng tạo ra cơ hội và họ khuyến nghị rằng các đồng minh và đối tác có chung chí hướng vẫn nên tham dự với  Trung Quốc trên thế mạnh để hợp tác trên các vấn đề có lợi ích chung và cuối cùng là đưa Trung Quốc vào một hệ thống dựa trên luật lệ được hồi sinh và thích ứng. Do đó, cần nỗ lực hợp tác với Trung Quốc về các vấn đề có lợi ích chung, bao gồm sức khỏe cộng đồng, nền kinh tế toàn cầu, không phổ biến vũ khí hạt nhân và sinh thái môi trường toàn cầu.

Họ cho rằng mục đích mong muốn của chiến lược không phải là cạnh tranh vĩnh cửu hay lật đổ Đảng Cộng sản Trung Quốc, mà là thuyết phục các nhà lãnh đạo Trung Quốc rằng lợi ích của họ sẽ được phục vụ tốt hơn bằng cách hợp tác với nhau từ bên trong,[thay vì thách thức], một hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ. Họ chú ý đến cả sự cạnh tranh và khả năng hợp tác trong mối quan hệ.

Bài báo trình bày một khuôn khổ chiến lược hợp lý và một kế hoạch toàn diện và thiết thực để Hoa Kỳ và các đồng minh dân chủ của họ tuân theo khi họ giải quyết thách thức Trung Quốc. Tôi khuyến khích các chuyên gia và quan chức từ Hoa Kỳ và các quốc gia đồng minh nghiên cứu báo cáo chu đáo này. Thực hiện theo chiến lược này có thể giúp các nền dân chủ hàng đầu đối phó với thách thức Trung Quốc và thúc đẩy một hệ thống dựa trên quy tắc luật lệ được phục hồi trong nhiều năm tới.

Joseph S. Nye,Jr., Giáo sư danh dự, Nguyên Khoa trưởng Học viện Kennedy bộ môn Quản trị Chính Phủ, thuộc Đại học Harvard, Hoa Kỳ.

***
SAU ĐÂY LÀ TÓM TẮT NỘI DUNG CỦA TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU DÀI 83 TRANG:

1. HỆ THỐNG

Điểm chính: Sau Thế chiến thứ hai, Hoa Kỳ cùng các đồng minh và đối tác đã thiết lập một hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ. Các quy tắc của hệ thống này định hình các hệ thống tài chính, thương mại, ngoại giao và việc giải quyết các tranh chấp giữa các quốc gia.

Được duy trì bởi sự lãnh đạo của Hoa Kỳ và các nền dân chủ hàng đầu khác, hệ thống này đã dẫn đến sự mở rộng chưa từng có về hòa bình, thịnh vượng và tự do trên toàn cầu.

Các yếu tố chính:

  Hệ thống quốc tế dựa trên quy tắc pháp luật do Hoa Kỳ lãnh đạo, Hoa Kỳ và các đồng minh dân chủ của Hoa Kỳ xây dựng vào cuối Thế chiến II phản ánh một tập hợp các chuẩn mực và nguyên tắc liên quan đến an ninh, kinh tế và quản trị toàn cầu.

  Hệ thống này đã góp phần vào việc không có chiến tranh giữa các cường quốc trong hơn bảy thập kỷ.

  Mức sống trên toàn thế giới đã tăng gần gấp ba lần tính theo GDP bình quân đầu người, và tỷ lệ người sống trong cảnh nghèo cùng cực đã giảm từ 66 phần trăm xuống dưới 10 phần trăm kể từ năm 1945.

  Số lượng quốc gia dân chủ trên toàn thế giới đã tăng từ 17 năm 1945 lên 96 quốc gia ngày nay.

2. SỰ TRỖI DẬY

Điểm chính: Năm 1949, khi hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ còn sơ khai, Trung Quốc đã trải qua một sự thay đổi quan trọng. Mao Trạch Đông đã lãnh đạo một cuộc cách mạng, sau đó Trung Quốc nổi lên như một nhà nước cộng sản.

Nhưng Trung Quốc đã phải vật lộn để phát triển thành một thế lực lớn trên trường quốc tế cho đến khi Đặng Tiểu Bình lên nắm quyền vào những năm 1970. Đặng đã thiết lập một loạt các cải cách kinh tế theo định hướng thị trường để mở ra một dòng chảy tăng trưởng. Trung Quốc nhanh chóng trở thành một thế lực được đánh giá cao trên thế giới.

Các yếu tố chính

  Đặng đã mở cửa Trung Quốc cho đầu tư nước ngoài và nới lỏng các hạn chế đối với thị trường nội địa.

  Công nghệ và vốn từ nước ngoài tràn vào trong nước; nông dân chuyển đến các thành phố để làm công việc công nghiệp; các doanh nhân thành lập doanh nghiệp và sản xuất hàng hóa rẻ tiền xuất khẩu bằng cách sử dụng lao động giá rẻ.

  Kết quả của những cải cách của ông Đặng là nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng với tốc độ nhanh chóng, đạt tốc độ tăng trưởng hai con số trong nhiều thập kỷ. Năm 2010, Trung Quốc đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và hiện chiếm hơn 15% GDP thế giới.

  Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) hứa hẹn tăng trưởng kinh tế và cải thiện mức sống để đổi lấy sự tuân theo chính trị. Mô hình chủ nghĩa tư bản nhà nước chuyên chế này đã được trong Đảng gọi là “chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc”.

  Trong lĩnh vực chính sách đối ngoại, Đặng khuyên Trung Quốc nên “che giấu khả năng của mình và chờ đợi thời gian”. Trung Quốc sẽ giữ vị trí thấp cho đến khi nước này vươn lên trở thành một cường quốc.

3. HY VỌNG SAI LẦM

Điểm chính: Nhiều học giả và nhà hoạch định chính sách ở Hoa Kỳ và các nơi khác hy vọng tự do hóa và tăng trưởng kinh tế sẽ dẫn đến việc Trung Quốc chuyển sang một hệ thống chính trị cởi mở hơn. Người ta cho rằng Trung Quốc sẽ trở thành một “bên liên quan có trách nhiệm” trong hệ thống dựa trên luật lệ, áp dụng các chuẩn mực của nó.

Nhưng điều đó đã không xảy ra.

Thay vào đó, dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc đã đi theo con đường đối đầu hơn. Ông Tập đã củng cố quyền lực tại quê nhà, xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ và tự đặt mình trở thành nhà độc tài quyền lực nhất Trung Quốc kể từ thời Mao Trạch Đông. Ông đã làm đình trệ hoặc cản trở các cải cách kinh tế đã hứa, và Trung Quốc tiếp tục nhử mồi hệ thống kinh tế toàn cầu. Trên bình diện quốc tế, ông Tập đã từ bỏ mệnh lệnh của Đặng Tiểu Bình rằng Trung Quốc nên trì hoãn thời gian của mình và theo đuổi một chính sách đối ngoại quyết đoán hơn.

Các yếu tố chính

  Chủ tịch Tập đã đặt ra những mục tiêu đầy tham vọng cho Trung Quốc. ĐCSTQ đặt mục tiêu thống trị việc sản xuất các công nghệ quan trọng nhất của thế kỷ XXI vào giữa thập kỷ này.

  Mục tiêu của ông Tập là để Trung Quốc có quân đội đẳng cấp thế giới vào năm 2035. Đến năm 2049, kỷ niệm một trăm năm ngày ĐCSTQ nắm quyền ở Bắc Kinh, ông đặt mục tiêu Trung Quốc trở thành siêu cường toàn cầu.

4. CÁC THÁCH THỨC

Điểm chính: Trung Quốc đưa ra một thách thức nghiêm trọng đối với các đồng minh và đối tác chung chí hướng, cũng như đối với hệ thống dựa trên quy tắc pháp luật. Thách thức này thể hiện rõ ràng trên các lĩnh vực kinh tế, ngoại giao / chính trị và an ninh.

Về mặt kinh tế, Bắc Kinh đang sử dụng sức mạnh kinh tế của mình vào các hoạt động thương mại không công bằng, tìm mọi cách thống trị để chỉ huy các công nghệ mới nổi, áp dụng phương thức đầu tư cơ sở hạ tầng không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế và tiến hành các hành vi cưỡng bức kinh tế. Khi Trung Quốc trở thành